Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
ma charge, à ma compte" H.
niregaintze, neregaintze (Lar). � "Emancipación mía" Lar.
nireganatu (H), nereganatu (Lar, Izt 65r, H), neregandu (V-gip ap. Elexp Berg; Lar). � Acercar(se) a mí,
atraer hacia mí, venir a mí; apropiarme, apoderarme. "Adherirse a mí" Lar. "Recurrir a mí" Ib. "Recobrarme yo,
neregandu" Ib. "Volver en sí, beregandu, en mí neregandu" Ib. v. neureganatu, niganatu, niretu. � Tr.
Documentado en textos guipuzcoanos y en Xalbador. No hay ejs. de nirenagatu. � Ken itzatzu bada nigandik
zure begiok, ez niri begiratu, itxi itzatzu beintzat, neregandu nadiñ. Lar SAgust 14. Sukaldera banoa, / etxe
neskameak / nereganatzen ditu / bere aserreak. Mg in VMg 107. Nik nereganatuko dut nere anai madarikatuak
saldu zuana. Apaol 113. Emakume ori, albadet beñepein, nereganatu arte, ez naiz geldituko. ABar Goi 16. Eroantzera
oiu dagi nereganaturik: "Zerau ez al zaitut guzion erru?". Zait Sof 19. Odolak eraginda besarkatu ta
nereganatu nai dudanetan, nazka ematen dit bere gorpuztasun orrek. Txill Let 90. Nik jaio berriaren anima
nereganatu bear diat. NEtx LBB 179. Orduan hasten naiz kantuz, ardi hau nereganatuz, gogoratzen zeraut
Jesus. Xa Odol 97. Onelako izena obeki nereganatu dezadan [...]. Berron Kijote 212. En DFrec hay 2 ejs. de
nereganatu. v. tbn. Nereganatu: A Ardi 28. Alz Ram 98. Or Aitork 10. Anab Aprika 64.
nirekikotu. "Abstraído yo, nere, neurekikotua" Lar.
nirekoi (H), nerekoi (Lar, Añ, Mg Nom (V, G), H, A Morf 209), norekoi (H), nurekoi (H). � Egoísta (ref. a la
1. a pers. sing.). "(Soy) mío, expresión de independencia, nerekoia naiz" Lar. "Amador propio" Añ. � Marieri
behaturik ilhundu zaizkitala begiak? Hori ere hola da. Itsusi bat, nerekoi bat baizik ez nintzen eta! Barb Piar II
242. Zipotza izan ni ta nerekoia, iñoren arrazoietara etortzeko! ABar Goi 55. Zein nerekoia izan naizen! MEIG
IX 104.
nirekoikeria, nerekoikeria. � Egoísmo (ref. a la 1. a pers. sing.). "Nerekoikeria: guztia neretzat" EgutAr 9-1-
1960 (ap. DRA). � Errukia garaituz, betor nerekoikeria. Ldi BB 104.
nirekoitasun, nerekoitasun (BeraLzM). � Egoísmo (ref. a la 1. a pers. sing.).
niretar, neretar. � (El) que es de los míos, (el) mío. � Niretarrak oro itobearren doazela ikusi dezazkezu. Zait
Sof 62 (134 neretarrei). Ala ere, neretarren artean au izan da lenengo saltzallea. NEtx Antz 148. Utz nazazu
neretarrengana ta nere errira yoaten. Ol Gen 30, 25. En DFrec hay 2 ejs. de neretar. v. tbn. SMitx Aranz 168
(neretar).
niretaratu. � Traer hacia mí, acercar a mí. � Irrikitzen nituenak, nire kide ta niretaratu uste nituenak,
zahartzeak ene gandik aldendu ditu. Mde Pr 307.
niretu (H), neretu (G, AN, L, BN ap. A; Lar, Añ, Dv, H), ñoretu (R ap. A). � "(Hacer algo) mío",
"apropiármelo yo" Lar y Añ. "M'approprier, me rendre maître" Dv. "Apropiarme, hacer mío" A. � Neretu ditut,
nik bidea eman ta, bestek egin dituen bekatu guziak. Mb IArg I 142. Bear da gezurra / neretzeko Giberria. Mg in
VMg 94. Bedeinkazioaren ordez madarikazioa neretu dezadan. Lard 32. Atsekabeak neretzen ditut, neretzen
apez jauntzia. Iratz 72. Nai zidala oiñordekotza neretu. Etxde JJ 79. v. tbn. Neretu: Ant JesBi 19. Alz Ram 100.
niretzakotu, neretzakotu. � Apropiarme, hacer mío. � Bizibide au zapuztu ta alderantzikoa neretzakotu nai
izango nun. 'Pretender'. Zait Sof 73.
nirnir. v. ñirñira.
nirro. � "(Sal), persona de ojos habitualmente entornados" A. � ñirro. "(Sal), miope" A. � "Nirro (L), bigle,
louche" Lh.
- ÑIRRO-ÑARRO. "(R-uzt), miope" A.
nirrotu (Sal ap. A). � "Nirrotu begiak, entornar los ojos" A. � "Nirrotu (L), loucher" Lh.
niskalo. "Robellón, níscalo" Elexp Berg.
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1021