26.12.2012 Views

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan<br />

neurtitz zailetan azaldu zituen bere asmoak. Zait Plat 44. 52 plama badauzka liburuak, 1159 neurthitzekin. Lf<br />

ELit 104. Lau neurtitzezkoetan ari zaizkigu olerkariak. Ibiñ Virgil 51. Lenengo neurtitz urratuak Iparragirreri<br />

egin nizkion. NEtx LBB 211. Antzerkia zortzi silabako neurtitzetan idazten zuten. Casve SGrazi 8. Antzinate<br />

urrutiko ereduen atzetik, nekez aurki zitekeen horrelakorik herri-neurtitzetan. MEIG IV 117 (v. tbn. 118). Ez dut<br />

ukitu azken arte neurri kontua. Neurtitz hauen neurkera ez da araurik gabea. MEIG V 89.<br />

v. tbn. Moc Ezale 1899, 4a. Prop 1906, 165. EEs 1911, 180. A Ardi 111. Ox 170. Inza in Jaukol Biozk VI. Enb<br />

52. Etcham 213. Inzag RIEV 1933, 416. Laux AB 31. EA OlBe 93. Erkiag Arran 101. BEnb NereA 142.<br />

� (Como primer miembro de comp.). � Arima zoratu oi dabe, / Jaunaren alako bear eskergak. / Euretan arritu<br />

egiñik / neurtizgei ederrak ditut billatzen. AB AmaE 384s. Kopeta egin zako, zalhoindu mihia, zintzurra ere ideki<br />

bere hein eta gurako neurthitz-bidea eman dakotenean. JE Bur 147. Irakurgairik beñenekua / beti dot Euzkadin<br />

"Egunekua". / Gaur be olantxe begitu dautsat, / ta neurtitz-aldi luze bat neutzat. Enb 192. Bear bada, zere gogoa<br />

neurtitz-bazka-gogoz elikatzeko-asmo dezu gizon begiragarria. Ldi IL 76. Neurtitz-metagan txindor, / ene amestxori,<br />

/ papar arro abesten / ari zait biziki. EA OlBe 96. Erabakizunari ezezko biribila ezarri omen zion<br />

Enpedokelek zenbait neurtitz-ziri ernagarri bidez. Zait Plat 76. Neurtitz-azalkera doñu ta kantu zurrian<br />

baloratze orrek, mintzoaren eragintasun biziena erdiestera darama. Gazt MusIx 168. Neurtitz-gai hutsa ote zen,<br />

bada, Oihenartek beti ahotan daukan maitasun hori? MIH 248.<br />

- NEURTITZETAN. En verso. "Neurtitzetan ezartzea, [...] mettre en vers" H. � Oihenarten gaztaroa<br />

neurthitzetan. O Po 1. Huna non diren nere nigarrak neurthitzetan neronek ezarriak. Arb Igand 156. Handiki<br />

orok bere bardoa bazuen, buruzagiaren bikaintasuna eta goieginak neurtitzetan ospatzea baitzen hunen lana.<br />

Mde Pr 233. Poetek, neurtitzetan ari direlarik kristau direla ere ahanzten dutela badirudi. Ib. 229. [Bergilik]<br />

etzuen iñoren agindu bearrik alako gaia neurtitzetan emateko. Ibiñ Virgil 24. Lokarriak kate gogor bihurtzen<br />

dira itzul-lana neurtitzetan egin behar denean. MIH 261. Itzulien artean, hain zuzen ere, hiru "prosa" datoz,<br />

Orixeren liburu ezagunean neurtitzetan euskaratuak agertzen direnak. MEIG V 59. v. tbn. Gazt MusIx 20.<br />

- NEURTITZEZ. En verso. � La Fontainaren aleghia berheziak, neurt-hitzez, franzesetik uskarara itzuliak.<br />

Arch Fab 1. Artzain beltxa da neurthizez / mintzo mendi gainetik. Zby RIEV 1908, 757. Badu ark etorria,<br />

alazainkoa, neurtitzez ainbatsu itz askatuz ere! Ldi IL 41. Neurtitzez eztala, alegia, yende xeea mintzatzen. Ib.<br />

35. v. tbn. RIEV 1911, 604. EA OlBe 92. Erkiag Arran 5.<br />

- NEURTITZ-PILA. Estrofa. � Irurogeita bat neurtizki edo neurtitz-pilla dauka [...] Nekauste guztiak. RIEV<br />

1928, 654.<br />

neurtizdun. � (Lo) que tiene versos. � Naiz Maite-sugar bizi-rako sei neurtizdun aapaldia auta izan. Gazt<br />

MusIx 65. Oratiren aapaldien egitura, ots, safiku, alkaiku ta bitariko askelepiarra eta auek guziak lau<br />

neurtizdun dira. Ib. 65.<br />

neurtizgile. � Versificador, poeta. v. neurtizlari. � Neurtizgillea nai dun bezain ona bedi, puntuak beti lotu<br />

egiten du gutxi edo asko. "Versificador". Or Poem 519. Era honetan mintzatzen zen hauen neurtitzgile<br />

erdalduna. MEIG V 78.<br />

neurtizka. � Por versos, por líneas. � Euskaldunek koplaka neurtzen dute olerkia, eta ez erdaldunek bezala<br />

neurtizka. Lf ELit 38.<br />

neurtizkera. � Métrica. � Gai onetan enaiz sartuko nererako eineen baizik, bada nolako neurtizkera dugun<br />

azaltzeko ez duket utzi. Or LEItz 47 (v. tbn. 50). Beste izkuntzetako olerkien joskera, esaera ta neurtizkera ere<br />

beren etxeko soñekoz jantzi nai lukete. Inza in Jaukol Biozk VI. Zoritxarrez aukera izan dugu neurtizkeratzat<br />

zorioneko izki-zenbaketa dalakoa. Gazt MusIx 248. Etxepareren neurtizkera aztertu zuen lehenbizikoz. MEIG V<br />

32. v. tbn. Mde Pr 284.<br />

neurtizketa. � Métrica, versificación. � Neurtizketa bardikoaren arauak. Mde Pr 235. Neurtizketarako pikoak<br />

zenbatu bear lirake, ez silabak, neurbide errexagoa dana gañera. Gazt MusIx 248 (v. tbn. 166).<br />

neurtizki (BeraLzM). � Estrofa. � Urrengo neurtizkia astean. "La siguiente estrofa". Arriaga Lekob 46.<br />

Irurogeita bat neurtizki edo neurtitz-pilla dauzka. RIEV 1928, 654. Garai batean idatzitako neurtizkiek. EA<br />

OlBe 5.<br />

neurtizlari (-th- L, BN, S ap. Lh). � Versificador, poeta. v. bertsolari, olerkari. � Neurtizlarien gudua (Bera,<br />

1880). JFlor. Eskual-Herrian neurthitzlari guziak kantari baitire. Arb Igand 54. Euskeraz idatzi duten<br />

neurtizlariak. Muj RIEV 1912, 538. Juan Maragall idazlari eta neurtitzlari (poeta) biguñak. Ayerb EEs 1915,<br />

291. Eresti eder oiek egiteko [...] izan bear gogartsua, olerkaria ta neurtizlaria. Garit Usand 35. Baionan<br />

kalonje hila den Adema neurthizlari famatua. Ox 193. Orduko neurtizlariek bertsolari deitura hobeki hartzen<br />

Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten 1004<br />

mende.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!