Maka-Oalketan - Euskaltzaindia

Orotariko Euskal Hiztegia 12. lib.: maka-oalketan
Arr GB 107. Jnn SBi 45. Arb Igand 92. FLV 1988, 284 (Larrainzar, 1905). ArgiDL 130. Inza Azalp 63. Alz Ram
48. Zerb IxtS 111. Zait Sof 188. Vill Jaink 130. Gazt MusIx 91. Neurribageko: CatOiq 8. Neurribagako: Astar II
175. Ur MarIl 115. Itz Azald 27. Kk Ab II 114. Negurri gabeko. CatB 14. Neurribako: Azc PB 343. BEnb NereA
227.
� Neurri eta fingabeko ontasunaz. SP Imit III 31, 2. Mueta guztietako merezimentu kabu eta neurri bagekuak.
msOñ 9r. Oh gurari itsubak, neurri edo amai bagakuak ta kaltegarrijak! fB Ic II 251. Sakrifizijo onetan
dukazube neurri eta kabu bagako santidadia berbera. Astar II 214.
b) Inmoderado. "Celui qui n'est pas mesuré dans ses actions" Dv. � Populu harroa eta neurri gabekoa, maiz
furiak zoratua. Gy 279. Gizon erre-min, jan-edanean neurrigabeko, itzik santuenak lasaikeriz austen zittuan bat.
Inza Azalp 96. Neurridunaren ala neurribagekoaren aide ote deritzazu egia? Zait Plat 60.
- NEURRIGABERIK. Inmensamente, ilimitadamente; sin límite, sin moderación, excesivamente. � Yaun neurri
bagarik andia. Añ EL 2 171. Morroi guztiai neurri barik emoten iake edaria Mendiolako iauregian. Ag AL 57.
Iñongo edertasun guztiak neurri barik daukazalako. KIkV 16. Ardau lodi ta inddartsuz sabela neurri barik bete
daruenai. Otx 111. Etzunik edan daidan neurri-barik. Laux AB 34. Jaungoikoak Espiritua negurri bagarik
emoten dautso-ta. Ker Io 3, 34 (Or neurri gabe, BiblE neurririk gabe). v. tbn. Neurri barik: Azc PB 36. Enb 95.
neurrigabekeria (Dv � A). � "Action qui n'est pas mesurée" Dv. "Acción inmoderada" A. � Iñarrosaldien
neurrigabekeriz eta eztenkaden gordinkeriz. "Destemplanza". Zink Crit 58.
neurrigabeki (B ap. A; Dv). � "D'une manière démesurée" Dv. "Inmoderadamente" A. Lhande cita a Harriet,
pero no lo encontramos. � Etzare sobera bihotz flakatu behar, ez eta neurri gabeki tristetu. SP Imit IV 15, 1
(Ch, Ip, Leon sobera, Pi era barik). Iainkoak bizio hura neurrigabeki gaitzesten du. SP Phil 339 (He 341 eziñ
erran bezanbatetaranokoan). Iainkoaren ontasuna neurrigabeki kontentatzen dute. Ib. 378s.
neurrigabero, neurribagero (Lar). � "Inmensamente" Lar.
neurrigabetasun, neurribagetasun. �1. Inmensidad. � Zure bihotzak hartzen othe du atseginik Iainkoaren
neurrigabetasuna, ontasuna, eztitasuna gogoan erabilteaz? SP Phil 413s. (He 521 handitasun infinituas). �2.
neurribagetasun. Exceso, acción desmesurada, inmoderada. � Geiegi edo erabage jatean egiten dan exzesoa
edo neurribagetasuna. Gco II 58.
neurri-gai. v. neurgai.
neurrigarri. "Altilis, neurrigárria, neurritzen duéna, hazgárria" Urt I 544. Cf. neurritu.
neurrigarri. v. neurgarri.
neurrige. v. neurge.
neurrigekeria. � Saldukeria, eskargekeria, zuzengakeria, neurrigekeria. "La destemplanza". Zink Crit 1.
neurrika. � De forma medida, poco a poco. � Ezen Jainkoak egorri duenak erraiten tu Jainkoaren hitzak, ezen
Jainkoak ez daiko emaiten izpiritua neurrika. TB Io 3, 34 (Lç, He, Ol neurriz).
neurrikide. � De la misma medida, igual en la medida. � Laukiaren konerra ta alde bat eztira neurrikide,
Hisapek, Pitagoraren ikasleak adierazi zuenez. Zait Plat 57.
neurrilari. "Lex alimentaria, lege buráso neurrilária" Urt I 497.
neurrimen, negurrimen. � Mesura, moderación. � Hekien bertze tenperamendu laudagarri bat dire, pazientzia
eta jan edanetako negurrimena. Prop 1902, 42.
1 neurrimendu (Urt I 497), naurrimendu. � Alimento, sustento. � Zeure naurrimenduaren ogia. Arg DevB
134. Gorputzaren naurrimenduz, / Iauna minzo zaizkula. Ib. 120. Bill bezate ogia Faraonen eskuaren azpian
neurrimendutzat hiritara. Urt Gen 41, 35 (Bibl janari). Zu zarenaz geroz ene neurrimendua eta habea. Ch III 21,
4. Zure borondate dibinoa izan-bedi, orai eta bethi ene sustengua eta ene neurrimendua. He Gudu 175. Ez nuen
guztatzen gozorik eta zorionik amodio hartan baizen. Hura zen ene neurrimendua. Mih 148. Neurrimendua
Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin baimen baten
mende.
1001