23.12.2012 Views

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Liberalak bi talde antolatu zituzten:<br />

bata, eskubikoa, N aparrotik, <strong>eta</strong> bestea,<br />

ezkerrekoa, Bizkaitik erasotzeko.<br />

1876-ko ilbe1tzaren 27-an, Moriones<br />

liberal jeneralak uste gabean eraso<br />

<strong>eta</strong> G<strong>eta</strong>riko Garate mendia artu zuan.<br />

Biaramonean, liberalak atake aundia<br />

jo zuten alde guzi<strong>eta</strong>tik.<br />

29-an, Arratzain <strong>eta</strong> Mendizorrotz<br />

artu nai izan zituzten. Leen ere esan<br />

degunez, an zeuden Donostia bonbardeatu<br />

<strong>eta</strong> <strong>Bilintx</strong> jo zuan granada tira<br />

zuten kañoiak. Ango karlistak, ordea,<br />

gogor erantzun zutéh .. Firala liberal<br />

kondaira-idazleak onela dio: .<br />

" ... pero defendían el parapeto un(d 40<br />

carlistas mandados por don León Trecu, y<br />

agotados los cartuchos y las granadas de mano,<br />

se defendieron á pedradas, arrojando hasta<br />

las tejas, rechazando toda propuesta de rendición,<br />

hasta que auxiliados por Pérez Dávila,<br />

hicieron retroceder á los que en tan apurada<br />

situación les tenían y se consideraban dueños<br />

del Bordacho ... "<br />

Orixe izan zan karlistak Gipuzkoan<br />

irabazi zuten azken burruka-aldia.<br />

Andik aurrera, ordea, liberalak alde<br />

guzi<strong>eta</strong>tik <strong>eta</strong> pillaka erasotzen zieten,<br />

<strong>eta</strong> atzeraka asi bear izan zuten.<br />

Mendizorrotz <strong>eta</strong> Arratzain mendiak<br />

otsaillaren ll-n utzi zituzten. Gauza<br />

aundia izan zan ori donostiarrentzat,<br />

<strong>eta</strong> ederki ospatu zuten. Onela dio<br />

Diario de San Sebastián egunkariak,<br />

otsaillaren 18-an:<br />

"El pabellón nacional ondea ya en lasformidables<br />

posiciones de Arratzain y Mendizorrotz,<br />

ocupadas por el ejército nacional.<br />

La noticia ha sido recibida aquí con el entusiasmo<br />

que puede suponerse por todo el vecindario.<br />

Gurutzbidea<br />

83<br />

La campana del Castillo, presagio durante<br />

cinco largos meses de los proyectiles lanzados<br />

por los carlistas sobre esta hermosa Ciudad,<br />

ha comenzado á repicar á las tres y media de<br />

la tarde, siguiéndole poco despues en la misma<br />

tarea las de las parroquias echadas á vuelo.<br />

Varias músicas han recorrido las calles,<br />

redoblando el general entusiasmo, se han lanzado<br />

cohetes por los aires, y el vecindario casi<br />

unánime ha adornado con colgaduras los balcones,<br />

en señal de regocijo.<br />

San Sebastián, la última Ciudad bombardeada<br />

por los hoy fugitivos partidarios del<br />

Pretendiente, ha sido ya lihertada, y en tanto<br />

el ejército nacional camina de triunfo en triunfo<br />

por el interior del pais rebelde, y ocupadas<br />

ya Durango, Azpeitia, Vergara y Guernica, los<br />

valientes soldados de D. A(fonso XIl caminan<br />

con paso firme á Estella, la Meca del carlismo.<br />

Ala, karlistak etsi zuten, <strong>eta</strong> sakabanatzen<br />

asi ziran. Erderaz itz egokia<br />

asmatu zan egun ai<strong>eta</strong>ko berri emateko:<br />

la deshecha. Karlist<strong>eta</strong>ko komandante<br />

batek, Mugertzak, onela esan<br />

omen zien bere soldaduei Lasarten:<br />

- Mutillak, onek egin dik!<br />

Eta bakoitzak nai zuan tokira joateko<br />

baimena emano Orduan Tolosara joan<br />

ziran batzuk, armak entregatzera.<br />

Jose Manuel Arrizabalok onela esaten<br />

du Baso-mutillak liburuan, bere aititagatik<br />

ari dala:<br />

"Gerra galdutakoan, Tolosara armak<br />

entregatzera zijoazela, bidean<br />

onela kantatzen omen zuten:<br />

Rau, rau, rak<strong>eta</strong> prau!<br />

Au dek umoria!<br />

Utzi al de batera<br />

euskaldun jendia!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!