Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bestean, emakume bat astoarekin<br />
zijoala, kanpaia entzun <strong>eta</strong> bera ezkaratz<br />
batean sartu zan; <strong>eta</strong> granadak astoa<br />
jo <strong>eta</strong> dana txikituta utzi omen<br />
zuan.<br />
Eguraldi txarragatik ere etzuten<br />
karlistak jairik artzen; <strong>eta</strong>, tiratzeari<br />
utzi gabe, Arratzaingo kañoi-lekuak<br />
gero <strong>eta</strong> obeto antolatzen jarduten zirano<br />
Baiña líberalak ere etzeuden lo, <strong>eta</strong><br />
Igeldo, Artola <strong>eta</strong> Lugariztik tira egiten<br />
zuten berak ere, Benta-zikin <strong>eta</strong><br />
Arratzaingo karlisten'kontra:<br />
Baita Lugaritz, Oriamendi, Puyo,<br />
Santa Barbara <strong>eta</strong> Ametzagañatfk,<br />
Usurbil, Lasarte, Urni<strong>eta</strong>, Ergobia <strong>eta</strong><br />
Astigarragaren aurka, erri <strong>eta</strong> baillara<br />
auek karlisten mende zeuden <strong>eta</strong>.<br />
Karlistak Donostia bonbardeatu, alegia,<br />
<strong>eta</strong> liberalak beste toki oiek.<br />
"Odolkiak ordaiñ<strong>eta</strong>n" esan oi da <strong>eta</strong> ...<br />
Udarregi bertsolariaren baserria,<br />
Artikula-aundi, Arratzain <strong>eta</strong> Mendizorrotz<br />
mendien tarteko lepoan zegoan,<br />
gaur autopista igarotzen dan ortan;<br />
<strong>eta</strong>, karlistak an gordetzen ziralakoan,<br />
ari ere tira egiten zioten liberalak. Etxe<br />
aundia zan, bi <strong>bizitza</strong>koa; <strong>eta</strong> Udarregi-<strong>eta</strong>,<br />
tiraka asten zitzaizkienean, beste<br />
aldeko <strong>bizitza</strong>ra pasatzen omen ziran<br />
korrika, ura babesago zegoan <strong>eta</strong>.<br />
lru aldiz jo zuten granadak Artikulaaundi.<br />
Par<strong>eta</strong> bat pasa <strong>eta</strong> bestea pasa<br />
gabe gelditzen zan granada. Au<strong>eta</strong>ko<br />
batek, etxe-kantoia jo <strong>eta</strong> ango arri si<br />
Harea puskatuta utzi zuan.<br />
* * *<br />
Donostiko bonbardeoa<br />
75<br />
Atal ontan emendik aurrera eskeiñiko<br />
ditugun argibideak, Donostiko<br />
udal-artxiboaren zaintzaille zan Koro<br />
Gorostidi andereñoari zor dizkiogu.<br />
<strong>Bilintx</strong>i buruz andik argibide geiago<br />
aterako etzala uste genduanean, <strong>eta</strong><br />
gure ango azterk<strong>eta</strong>-saioak bukatutzat<br />
genituala, berak telefonoz deitu zigun:<br />
joateko arren. paperen batzuk agertu<br />
berriak zirala <strong>eta</strong>.<br />
Joan giñan <strong>eta</strong> paper-mordoska bat<br />
atera zuan. Leenengo, orri batzuk<br />
izenburu onekin:<br />
"Documentación referente a la escuadra<br />
sanitaria" .( 1 )<br />
Leen ere aditzera eman degunez,<br />
gerra asi zanean, liberalak Batallón de<br />
Voluntarios izeneko taldeak eratu zituzten<br />
beren mendeko erri<strong>eta</strong>n. Baita<br />
Donostían ere. <strong>Bilintx</strong>, esanik daukagunez,<br />
oi<strong>eta</strong>koa izan zan.<br />
Batalloi oiek, ordea, zaurituak nork<br />
jaso <strong>eta</strong> nork kontu egingo zien ere bear<br />
zuten noski. Donostikoak, beintzat,<br />
paper au<strong>eta</strong>n ikusten danez, amabi gizon<br />
berezi zituzten zeregin ortarako.<br />
Beren lana egiteko onako tresna<br />
auek zituzten gizon oick:<br />
"Nota de los efectos que como primer médico<br />
del Batallón de Voluntarios me hago cargo<br />
y ohran en mi poder:<br />
l." Dos camillas de campaña compl<strong>eta</strong>s,<br />
con cubiertas de gutapercha.<br />
2." Dos mochilas-botiquines de madera y<br />
cuero con su correspondiente maletín de h(lja<br />
de lata, cubierto de gutapercha; cada uno de<br />
estos botiquines contiene seis vasos de cristal<br />
con sustancias medicinales, una lata con ungüento,<br />
una caja de cartón con aglutinante en<br />
tela, un vaso de cristal, hilas formes e infórmes,<br />
compresas, glohos de venda, cordonetes,
Change language