Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

More documents

Recommendations

Info

unos versos de una canción que prohablemente tiene una letra anterior alusiva a la guerra civil y otra que le puso Bilintx, siguiendo un poco el patrón de la letra vieja. La canción vieja de San Sebastián que el tío recordaba, era ésta: Im dama gaztiak daude penatuak, agertu diralako beren pekatuak; aurretik egiñikan or beren tratuak, oiera juan zaizkate gizon armatuak .. y la conocida y muy repetida de la éP9ca de nuestros abuelos es la dedicada a Atahaxi lrisarri, que parece que es de Bilintx: Atanaxi Irisarri berez etorkiña, bizitzaz etorriya Donostiko aldera. Dama orrek omen ditu beatzi nobiyo, apenas joan danari baietz esan diyo. Bi nobiyo izan ta biyari agindu. Bakarra zertako du'? Ederki egin duo La letra tiene esta malicia popular que tienen muchas de las canciones humorísticas de Bilintx, que además de ser un poeta lírico extraordinario, fue también un poeta humorista." Irakurlea oartuko zanez, bigarren zati au ez da bertso bakarra; iru edo lau bertso-puska alkarri erantsita baizik. Julio Caro Baroja jaunak bere etxean entzunak omen ditu oiek danak: bai Galdutako hertso-sail/ak 67 bertsoak eta bai Bilintxenak dirala ere. Beraren amona donostiarra zan eta Bilintxen kidekoa; pixka bat gaztexeagoa. Orregatik, Caro Barojaren esanak ontzat ar ditezkenak dirala uste degu. Pio Barojak bertso ori bera ere badakar bere nobela batean: Los impostores joviales - El tesoro del holandés, O. C. Tomo V/I, 1090rrialdean. Penagarria auxe da, ordea: sail oien bertso-papera guk iñun ere arkitu ez izana, bertso oiek paperetan zabalduko ziran eta. * * * Bilintxena dala bein edo bitan esan dan sail bat aitatu nai genduke orain; baiña orrela izango dan batere segurantzirik ez duana, gure iritzirako beintzat. Sail orrek onela du izenburua bertso-paperetan: Bertso herriak zapatero hatí jarriak. Bein baiño geiagotan argitaratua izan da. Baiña paper oietan ez da egillearen izenik ematen. Bilintxek jarria zala leenengoz esan zuana, oker ez bagaude beintzat, Errenteriko Makazaga moldiztegia izan zan. Bere Bertsolariya aldizkarian, 1 932-1Il-6-an, onako izenburu au ezarri zion: Anton lxkiñentzat Bilintx'ek jarriyak. Eta bere Bilintx'en hertsuak liburuan ere argitaratu zuan, izenburu onekin: Anton lskiñari. Baiña ez du esaten ori, Bilintxenak dirala alegia, nundik ikasi duan. Orregatik, batere segurantzirik ez du orrek, eta ez derizkiogu bertso oiek liburu ontan sartu bear diranik.
* * * Euskal-Esnalea aldizkariak argitara arazi zuan Bilintx, Neutitzak eta Neurri gabeko itzak izeneko liburuan (1911, Donostia'n, Martín, Mena y C. a'ren etxean), onako bertso au Bilintxena bezela ematen da: 1ru errege datoz kale nagusitik, ardoz bete-beteta ezin egon txutik. Meltxorrek eltzen diyo Gaxparri besotik, ez muturrez aurrera erortziagatik. Baiña ez du esaten Bilintxena dala nundik ikasi duan. Bertso ori, izan ere, edo orren antzekoa, erri askotan kan- · Bilintx (Bertsoak e((¡ bizitza_) ____ __ 68 tatzen da. Ala ere, guk dakigularik beintzat, iñun ez da arena danik aitatzen. Are geiago: Bilintxen billoba Antoniori galdetu eta onela erantzun zigun: - Bertso ori askotan kantatzen zan gure etxean; baiña gure aitonarekin zer ikusirik zuanik ez nion sekulan iñori entzun. Beste argibiderik gabe, beraz, ez derizkiogu bertso ori donostiar bertsolariari erantsi bear zaionik. l. Okcr zion: bcrrogei ta bost urte zituan orduan Bilintxek. 2. Poesía Euskara, Biblioteca Selecta de Autores Vascongados, San Sebastián, 1896.
Page 2 and 3:
Bilintx (Bertsoak eta bizitza)
Page 4 and 5:
Antonio Zavala (Bizitzaren egille e
Page 6 and 7:
ITZAURREA 7
Page 8 and 9:
ia klasikoen maillara igoa zegoan,
Page 10:
Bilintxen jatorria, aitaren aldetik
Page 14: Frantzisko, 1871-VIl-II-n; eta Mari
Page 19 and 20: Bilintx (Bertsoak eta bizitza) Dono
Page 21 and 22: tro han sido con la esperanza de ob
Page 24 and 25: Senarra il ondoren, berak bakarrik
Page 26 and 27: Urrengo Padrón Municipal-a 1872koa
Page 28 and 29: txoa, noski, ura ondo ezagu tzeko.
Page 30 and 31: Gertaerak Donosti'ko Santa Maria el
Page 32: ------ ",-- Gertaerak Hernani. Juan
Page 36 and 37: girle una pulla y le dijo aludiendo
Page 38: La merienda se verificó en la casa
Page 42 and 43: Bilintxek, Gaztetan jarriyak dama b
Page 44: esan, gauza bera adierazi nai da: B
Page 49 and 50: - Au omen dek bertsolari on ori! Ai
Page 51 and 52: Orduan Bilintx mutil gaztea zan, et
Page 53 and 54: Gure iritzirako, gerra-denboran iza
Page 55: " ... á uno de ellos conocí y tra
Page 58: Guk ezagutzen degun Bilintxen berts
Page 62: Orduan ainbat bertso jarri dan gerr
Page 67 and 68: José Mantcrola (1849-1884). Rilint
Page 69 and 70: 1868 urteko iraillean, Isabel II er
Page 71 and 72: DONOSTIKO BONBARDEOA 1875 urteko ud
Page 73 and 74: una tijera, un sacacorchos, agujas,
Page 75: San Sebastian eguna etorri zan; I 8
Page 80 and 81: Liberalak bi talde antolatu zituzte
Page 82 and 83: MILITARREN ARTEKO ESKUTITZAK Leen e
Page 85 and 86: Euskal-Erriko fueroak kentzen zitua
Page 87: Bilintxen eriotza. Orrialde tristea
Page 93 and 94: Bilintx il ondoren, beraren alargun
Page 95 and 96: ______ Bilintx (Bertsoaketa bizitza
Page 100 and 101: como fuera de desear; pero el Sr. L
Page 102 and 103: Alberdik konserje-Iantegia. Ziur as
Page 104: BILINTXEN ESKU-IDATZIETAKO ZENBAIT
Page 108 and 109: gaiñera, amodioa gaia dutenak dira
Page 113 and 114:
Bilintx (Bertsoak eJE biz,--,itz=a,
Page 115:
Neroni nabill zure ondoren Jachitze
Page 120 and 121:
Eta idatzi ere ori egin zan, letrar
Page 122 and 123:
BiJintx kalea Donostiko Parte Zaarr
Page 124 and 125:
BILINTXEN BERTSO-BILDUMAK Leenago e
Page 126 and 127:
Bilintxen bertso-bildumak 129
Page 128 and 129:
Eskuratu degun argita(aldirik zaarr
Page 130 and 131:
GALOPINFERNAL LAGUNKIDA FRATERNAL-E
Page 132 and 133:
____ Galo{J inferY¡(ll Laglmkidafr
Page 135 and 136:
Irakurlea oartuko zanez, sail onek
Page 139 and 140:
* * * ZALDIAREN ERIOTZA Indarra zek
Page 141:
* * * Ondoren, leenago esan bezela,
Page 144:
Bertso-papera, "Imprenta Económica
Page 152 and 153:
4/ Ondoren jarri nitzan denboran be
Page 154 and 155:
Beste aldaketarik ez dute beren art
Page 160:
POZEZ TA BILDURRAK 1/ Dama gazte po
Page 165:
- ra da_ orr n guz _ ti yan. 2. Gra
Page 169 and 170:
JURAMENTUBA 1/ Begi urdiñak dituzu
Page 171:
* * * Bertso auek Jose Manterolak a
Page 176 and 177:
Bilintx (Bertsoak eta hizitza) 4/ B
Page 178 and 179:
Jose Manterolak, bertso auek bere C
Page 180 and 181:
Cupido-ren ama Venus zan, jaungoiko
Page 184:
f. a _ mo _ ri - yu _ a _ 8. Sartut
Page 187 and 188:
Bilintx (Bertsoak eta hizit2!lL __
Page 189:
--- Bilintxen paperetan, bertso aue
Page 199 and 200:
MAlTA NAZAZU ARREN! 1/ Biyotzaren e
Page 201:
Maita nazazu arren! ---- tik eskura
Page 204 and 205:
Bilintx (Bertsoak eta hizitza) 4/ G
Page 209:
JA-JAI! 1/ Beiñ batian Loiolan err
Page 217 and 218:
Bilintx (Bertsoak eta hizitza_) __
Page 219 and 220:
Bertso auen argitaraldirik zaarrena
Page 225 and 226:
IZAZU NITZAZ KUPIRA 1/ Loriak udan
Page 227:
}Z(lZU nitzaz kupira 8/ Falta duben
Page 230:
Beste zenbait argitaraldi: Bertso-p
Page 243:
de su puño y letra, es una de las
Page 246 and 247:
Bilintx (Bertsoak eta hizitza) 4/ A
Page 248:
f!ilintx (Bertsoak eta hizitza) ___
Page 254 and 255:
BIYOTZ ERITUBA 1/ Askok diyote kant
Page 256 and 257:
Biyotz erituba 8/ Zeiñ ote dan ezi
Page 258 and 259:
13Í)i0tz ecituba 16/ Erregututzen
Page 265 and 266:
DAMA TA GALAIA Galaiak: 1/ Dezu gor
Page 267 and 268:
Dama ta galaia 8/ Alaja-zale bazera
Page 269:
Sail onen argitaraldirik zaarrena,
Page 276 and 277:
Juana Bixenta Olahe 8/ N.jauna: Eme
Page 278 and 279:
Juana Bixenta Olabe 161 J. Bixenta:
Page 280:
go du leguiac aguintzen duben casti
Page 283:
Bertsolariya astekaria, Makazaga mo
Page 291 and 292:
Zortzi bertso auek, or goiko izenbu
Page 293 and 294:
tzen. Nori sinistu bear zaion, irak
Page 298 and 299:
"ASPALDIYAN, JOXEPA ... " 1/ Aspald
Page 300:
guk orrelako aukera kopiatu genduan
Page 303:
Bilintx (Bertsoak eta bizitza) Peru
Page 307:
todo eso, una gran dbsis de honrade
Page 313 and 314:
Bilintx (Bertsoak eta hizitza) "'--
Page 315:
Lau bertso auek Bilintxen esku -i
Page 318:
Lau bertso auek Bilintxen esku -i
Page 321:
Bertso luze au 'ere Bilintxen esku
Page 324 and 325:
Lau bertso auek Jose Manterolak Bil
Page 326 and 327:
Bertso bakarra degu oraingo ontan.
Page 328 and 329:
Sail au ere Manterolaren bilduman a
Page 331 and 332:
BEGIROZUTE, PIKADORIAK Jaunak, segu
Page 333 and 334:
Bertsotan moldatutako kontu au ere
Page 335:
Kontu au ere erderaz epígrama esat
Page 339 and 340:
Denboraren buruan, Manterolaren bil
Page 341 and 342:
Bilintx (Bertsoak:eta_b_iz"--it--'-
Page 345 and 346:
"APIRILLAREN LAGUN ELKARRA ... " Ap
Page 347:
Bilintxen esku-idatzietan izenburur
Page 351 and 352:
ZALDUN GAZTE 1/ Zaldun gazte bozal
Page 354 and 355:
Kanta izenburua duan bertso bakar a
Page 356:
Arrezkero, guk dakigularik, beste t
Page 360 and 361:
Itz-lauz edo prosaz ere idatzi zuan
Page 362 and 363:
Itz-lauz urtan bezela nere pentsame
Page 364 and 365:
tz-Iauz errespeto aundiz, eliza(8)
Page 366 and 367:
ltz-lauz Arpegiyan lotsa ezagutzen
Page 368 and 369:
Itz-lauz ra beiñ bañan geiagotan
Page 370 and 371:
1 1 . Laucn bat milla kana: sobre c
Page 376:
ftz-lauz 403
Page 379 and 380:
AV POZA SENTI DET!! (Bilintxen modu
Page 381 and 382:
8/ Zure meriyo estu nagola, arren,
Page 383 and 384:
Arranoa eta helea Lan au egin lezak
Page 385 and 386:
Arranoa eta belea Bilintx, ez du eg
Page 387 and 388:
Bilintx doakabeari 4/ Senar maitea,
Page 389 and 390:
Bilintx doakabeari 12/ Iñor ez nos
Page 391 and 392:
* * * Urtero bezela, Donostian, 188
Page 393 and 394:
4/ Penak maiz lotzen zutelarikan be
Page 395:
12/ Bañan ni zertan ari naiz eziñ
Page 398 and 399:
BILINTX BIURSARIAREN DOAINDIGOAN (A
Page 400 and 401:
AGUR, AGUR, BIZKARRONDO! 1/ Zurekin
Page 403 and 404:
12/ U ste al dezu zure izena arkitz
Page 406 and 407:
BILINTXEN OBIAN(l) "Laster esango d
Page 409 and 410:
8i1intxen_!JiJian ( 1 ) 8/ O zer ba
Page 411:
Bertsoak e/a loreak 41 Urrezko plum
Page 414 and 415:
Bjlintx (Bertsoak eta }!izitza) _ 2
Page 416 and 417:
31 Berdin gabeko doaia zendun mundu
Page 418 and 419:
11/ O biotzeko gure Donosti, Bilint
Page 420 and 421:
ITZAURREA Arkihidea BIZITZA .......
Page 422:
Arkihidea Bertsoak eta loreak .....
show all

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?