Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
go du leguiac aguintzen duben castiguba."<br />
Dakigunez, oar ori bera dago<br />
Zenbait damaren esker txarra bertso<strong>eta</strong>n.<br />
Iñork argitaratzeko aren baimena<br />
bear baldin bazan, sortzaillea artean<br />
bizi zala esan nai duo Bestela, etzegoan<br />
ori jartzerik. <strong>Bilintx</strong>en denborako<br />
papera degu, beraz.<br />
V. /raoia ori, irakurlea oartuko zanez,<br />
liburu ontan ainbeste aldiz aitatu<br />
degun Biktoriano Iraola da.<br />
* * *<br />
Baiña <strong>Bilintx</strong>en paper<strong>eta</strong>n beste argitaraldi<br />
bat ere arkitu degu. Donostiyan:<br />
Juan Osés-en moldizteguian inprentatuta<br />
dago. Gaur egunean<br />
Chicago-ko New Library-n gordetzen<br />
dan Bonaparteren bilduman ere antxe<br />
dago bertso-paper au.<br />
Arestian itzez itz aitatutako oar luze<br />
ori paper onek ere badu. Sortzaillearen<br />
baimenik gabe bertso-sail ori ezin<br />
argitaratu zitekeala esaten duan oarra<br />
alegia. Paper au ere <strong>Bilintx</strong>en garaikoa<br />
izango da, beraz.<br />
Leen ere adierazi degunez, <strong>Bilintx</strong><br />
orren txorrotx jartzeko arrazoi bakarra<br />
ikusten degu: aren <strong>bertsoak</strong> sal menta<br />
ona zutela ikusirik, batenbatzuk aren<br />
<strong>bertsoak</strong> inprentara bialtzen asiak zirala,<br />
egilleari ezer esan gabe; baiña gero<br />
irabazia beren patrikarako zutela.<br />
Itxuskeri nabarmena noski, baiña<br />
gauza bat erakusten diguna: asieratik<br />
Juana Bixenta Olabe<br />
295<br />
oso arrera ona egin ziela gure erriak<br />
<strong>Bilintx</strong>en bertsoei.<br />
* * *<br />
B iktoriano Iraolaenean egindako<br />
argitaraldi orrek amargarrenbertsoaren<br />
leenengo lerroa onela du: Biotz nereco<br />
maite polita. Baiña Biotz nereco<br />
dama polita diote beste danak. Juan<br />
Oses-eneko moldiztegia asi zan lerro<br />
ori orrela idazten, <strong>Bilintx</strong>en denboran<br />
asi ere, <strong>eta</strong> beste danak berari jarraitu.<br />
Orregatik, orrelaxe jarri degu guk ere.<br />
* * *<br />
Biktoriano Iraolaren <strong>eta</strong> Juan Oseseneko<br />
argitaraldi<strong>eta</strong>n, <strong>eta</strong> urrengo beste<br />
askotan ere bai, onela esaten da<br />
izenburuaren azpian: Hurra Papitoren<br />
doñuban. Zer doiñu da ori?<br />
Doiñu ori oso ezaguna izango zan<br />
iñundik ere. Bestela, etzuan <strong>Bilintx</strong>ek<br />
orrela aitatuko. Karlisten <strong>eta</strong> liberalen<br />
arteko bigarren gerra-denborako bi<br />
bertso-paper ere doiñu ortan jarriak dira.<br />
Oi<strong>eta</strong>ko batek izenburua onela du:<br />
Orra Papitoren doñuan kantatzeko.<br />
Leenengo bertsoa auxe da:<br />
Bertso berriak noa paratzcn,<br />
dibersiyuaz denbora pasatzen;<br />
liberalai diet esaten<br />
badijuazcla umiltzen.<br />
Ta noiz zatozte<br />
maiztarr<strong>eta</strong>ra kapoien eske,<br />
maiztarr<strong>eta</strong>ra kapoien eske?