Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Urrengo Padrón Municipal-a 1872koa
da. Ontan, Bilintxen bizilekua nun
zan onela esaten da: Mayor ¡,3°.
Leengo etxe ori bera izango da, dudarik
gabe. Or goien esan bezela, Teatro
Zaarra Kale Nagusiko sarreran edo
asieran baitago.
Leen esan degunez, bitartean gerra
izan zalako-edo, urte-mordoska batean
ez da Padrón Municipal edo orrelako
libururik egiten. Urrengoa 1882-koa
da; Bilintx il eta gerokoa, beraz. Eta
onek ere, Bilintxen alarguna eta aurrak
nun bizi ziran adierazteko, onela dio:
Mayor, Teatro.
Bilintxen billobei ere galdetu genien
ontaz, eta baietz esan ziguten:
etxea Kale Nagusian zutela; teatroak
konserjearentzat bizileku bat zuala eta
antxe; teatroaren gaiñeko aldean zala
ori; geroztik bi aldiz-edo berriztatua
dala eta teatro orrek leengo antzik ez
duala orain; eta granadak ere antxe jo
zuala beren aitona.
Juzgadoko eriotz-agiriak ere,
Bilintxen bizilekua nun zan onela
adierazten du: "domiciliado en la calle
Mayor, casa-teatro, piso tercero".
Jose Alberdi zeritzan batek Teatro
Zaarreko konserje izatea eskatu zion
udalari, 1887-XII-7-an egindako eskutitz
batean. Eskabide ortatik onako itz
auek artzen ditugu:
Bizilekua
29
"Como quiera que al Conserje anterior se
concedib en el edificio del mismo Teatro, habitación
para vivir en él, el exponen/e, al encargarse
de dicha conserjería, solicitó la concesión
de la misma habitación, que ocupaba y
ocupa Da Nicolasa Erquicia, viuda del anterior
conserje ... "
Bilintx an bizi izana zan, beraz, eta
alargunak artean bertan jarraitzen
zuan ..
Ez dago ortaz zer duda egin. Baiña
bestela esan duanik ere bada. Granadak
Bilintx jo eta purrukatu zuanean,
M. Curros Enríquez periodistak, oi
zuanez, eskutitz bat bialdu zuan Donostitik
Madrilko El Imparcial egunkarira,
onela esanez:
"Cuando lo supe, anoche mismo, yo, que
conocía al nobilísimo Vilinch por varios de
sus cantares y por referencias de las personas
más ilustradas de esta capital, acompañado de
su buen amigo D. Cirilo LatierroJuí á su casa,
calle del Puerto, núm. 5 ... "
Ori ez da orain arte esan ditugunekin
iñola ere ondo uztartzen. Curros
Enríquez ori gallegoa zan berez, eta
etorkiña Donostian; eta bearbada kale­
-izenak artean ondo ikasi gabeak izango
zituan.
Edo bestela, arriskutik atera eta toki
babesagoan jartzearren, beste kale
ortara eraman ote zuten Bilintx? Baiña
gizarajoa bai ote zegoan, granadak ankak
apurtu zizkion egun berean, iñora
eramateko moduan? Ez du itxurarik.