Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Baita bere bilduman kopiatu ere, leenengo
bertsoaren aurretik i tz auek
erantsiz:
"Nescacha bati mut ... (Está roto el original:
es posible que diga:) ill batee jarriac.
(Está escrito de puño y letra de Vilinch; ¿será
inédita? )" .
Bearbada, izenburua etzan Manterolak
uste zuana izango. Nescacha bati
mutill, bai, ori garbiro irakurtzen dala
ematen duo Baiña ondoren, falta dan
paper-puskaren eskubitik alegia, beste
letra auek irakurtzen ditugu guk beintzat:
... uec al ... ; edo olako zerbait.
Falta dana ezin osatu; baiña letra oiek
baldin badira, ezin liteke batee jarriac
izan.
Txeetasun ori ezin argitu degun ezkero,
ontzat artzen degu, eta bere ortan
uzten, Manterolaren izenbuma.
Manterolak, bestalde, bertso-sail au
argitaratu gabea izango ote zan galdetzen
duo Segum aski, artean ala egongo
zan. Guk beintzat ez degu Bilintxen
denborako argitaraldirik iñun arkitu.
Manterolak berak ere, bere Cancionero
Vasco-n bertso auek argitaratu
zituanean( 1), Poesías inéditas de
Vilinch izeneko atalean sartu zituan.
Sail au libum ortan agertu zan, beraz,
guk uste, leenengo aldiz.
Aurretik adierazpen au egiten du
Manterolak:
" ... con el título incompleto, pues sólo aparecen
en el original las palabras Nescacha batí
mut..., por haberse roto un trozo del papel
que lo contenía, he hallado esta composicion
entre los manuscritos de Vilinch.
Ignoro cuál sea la fecha en que pudo ser
escrita, pero el aspecto y el estado de los ori-
263
ginales me inclinan á creer cuenta bastantes
años de existencia."
Ortik aurrera, bertso auen merituak
neurtzen jarduten da. Baiña luze joango
litzake eta ez du merezi ori dana
emen jartzerik.
* * *
Manterolaren Cancionero Vasco
dalako orri kopiatu diote, uste degunez
beintzat, bertso auek argitaratu dituzten
guziak. Guk ezagutzen ditugunak
onako auek dira:
Bilintx - Neurritzak eta Neurri gabeko
itzak, 1911, Donostia'n, Martín,
Mena y Cª'ren etxean, Euskal-Esnalea-k
argitara arazia. Onek bi lerro falta
ditu: 5/3-4.
Oni kopiatuko baitzioten, bi lerro
Olen faltan daude urrengo bi argitaraldiak
ere:
Bertsolaríya astekaria, Makazaga
moldiztegia, Errenteri, 1 932-Il-7.
Bilintx' en bertsuak, Makazagaren
irarkola, Errenteri.
Bertso-papera, "Imp. de Vda. de B.
Valverde - Irún" , Gregorio Mujika zanaren
bilduman.
Auspoa 12, 1962
(1) Cancionero Vasco, Segunda Serie, Tomo f,
Ahril de fl!71?