23.12.2012 Views

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

Bilintx, bertsoak eta bizitza - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

una de ellas: defecto tan comun como de mal<br />

gusto, y que creo necesario señalar para que<br />

los aficionados al cllltivo de la literatura euskara<br />

procuren salvarlo".<br />

Itz oi<strong>eta</strong>n auxe bakarrik nabarmentzen<br />

da: <strong>Bilintx</strong>ek Manterolak baiño<br />

obeki zekiala euskal bertsogintza zer<br />

dan <strong>eta</strong> nola egin bear dan.<br />

Bertso oi<strong>eta</strong>n ez dago, izan ere, hat<br />

itza lau aldiz punturako jarrita. Puntua<br />

leenagotik asten da, aurreko itzetik<br />

alegia: gazte hat, heste hat, aste hat<br />

<strong>eta</strong> triste hat leendabiziko bertsoan;<br />

<strong>eta</strong> txarren hat, konsejatzalle hat, alde<br />

hat <strong>eta</strong> andre hat bederatzigarren bertsoan.<br />

Eta era orr<strong>eta</strong>n ez da poto; ez da<br />

puntu eskasa, oso aberatsa <strong>eta</strong> ederra<br />

baizik.<br />

* * *<br />

Bukaeran onela dio Manterolak:<br />

"Esta composición ha sido puesta en música<br />

recientemente por el profesor de piano D.<br />

Julio Joaquin Santestehan, quien ha dedicado<br />

á su amigo el Sr. Conde de Peña florida esta<br />

melodía, que arreglada para canto y piano se<br />

halla de \'ellta e/1 el almacen de música de la<br />

calle de Garihay y en el estahlecimiento de la<br />

Viuda de Vilif1ch."<br />

Manterolak bere Cancionero<br />

Vasco-n egin zuana baiño leenagoko<br />

argitaraldia, beraz. Sail osoa ez, ordea;<br />

bost bertso bakarrik: 1, 3, 6, 11 <strong>eta</strong> 12garrena.<br />

Santestebanen doiñu ori bertsoen<br />

ondotik arkituko du irakurleak.<br />

hacu nitzaz kupira<br />

241<br />

* * *<br />

Etxeberria <strong>eta</strong> Gimonen Ecos de<br />

Vasconia izeneko kanta-bilduman ere<br />

agertu zan sail au, 35-garren zenbakian.<br />

Doiñua <strong>eta</strong> <strong>bertsoak</strong> zein zeiñe-.<br />

nak diran adierazteko, onela esaten da:<br />

"Música de M. Cendoya. Poesía de<br />

Vilinch". Bigarren doiñu au ere urrengo<br />

orrialde<strong>eta</strong>n eskeiñiko diogu irakurleari.<br />

Bertsoak aldak<strong>eta</strong>rik ez dute.<br />

Aita Donosti zanak ere argitara<br />

eman zituan bertso auek, Cure He/Tia<br />

aldizkarian, 1930, IX-X. Doiñua <strong>eta</strong><br />

<strong>bertsoak</strong> Lekarozko Iñaran etxeko<br />

Markos Baraibarren aotik jaso zituan<br />

berak. Doiñu au ere urrengo orrialde<strong>eta</strong>n<br />

eskeiñiko degu.<br />

Bertsoak, berriz, onako aldak<strong>eta</strong><br />

auek dituzte: 1/3: ari adinbat nai diotenik;<br />

3/3: jai mariñelak gau ilunian;<br />

3/5: Nere onduan zaitudalakotz; 3/7:<br />

zu ikustiak konsolatu nau; 4/1: Nik<br />

ainbat iñork nai zutenik; 4/8: zu ikustiaz<br />

ainbertze; 5/4: ezer eztuzu tatxikan;<br />

6/6: ni banitzake txoria; 6/7: zu<br />

ziñaden arbola artantxen; 7/l:<br />

Amodiua nere biotzak; 7/2: zuregan<br />

onuntz darama; 7/6: ni deseiatzen dedana;<br />

7/7: aur batek berriz izan gaitzala;<br />

8/4: ote egin dazken konpondu;<br />

8/7: orgatik Lopez galdetzen dizut;<br />

10/7: ni zur<strong>eta</strong>ko argizaria.<br />

Gerok ere izan degu erriaren aotik<br />

bertso auek kantatzeko doiñu bat edo<br />

beste jasotzeko zoria. Oiek ere, zein<br />

zeiñen aotik artua dan esanez, bertsoen<br />

ondotik ezarriko ditugu.<br />

* * *

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!