Voces del Bohio Vocabulario de la Cultura Taina
por Rafael Garcia Bido
por Rafael Garcia Bido
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Guanaja<br />
siguiendo instrucciones <strong>de</strong><br />
Anacaona. A cada persona le<br />
ponían un cántaro <strong>de</strong> agua y un<br />
pedazo <strong>de</strong> casabe. Fueron testigos<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> hecho dos frailes calzados<br />
<strong>de</strong> San Francisco.<br />
Guanaja o Guanasa: La is<strong>la</strong> <strong>de</strong><br />
Los Pinos o is<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Juventud<br />
en Cuba.<br />
Guanajibo: Río <strong><strong>de</strong>l</strong> suroeste <strong>de</strong><br />
Puerto Rico, próximo a <strong>la</strong>s ciuda<strong>de</strong>s<br />
<strong>de</strong> Sabana Gran<strong>de</strong>, San<br />
Germán y Hormigueros.<br />
Guanajo: (Meleagris gallipavo).<br />
El pavo.<br />
Guanajuma: Río afluente <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
Amina, afluente <strong><strong>de</strong>l</strong> Yaque <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
Norte. Las Casas lo l<strong>la</strong>ma Guanahomá.<br />
Guanamá: Región <strong>de</strong> Caizimú.<br />
Debe ser Iguanamá.<br />
Guanamón: Laguna en <strong>la</strong> provincia<br />
<strong>de</strong> La Habana, Cuba.<br />
Guananá: Un ave migratoria que<br />
llega a Cuba <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el norte.<br />
Guananagax: Una variedad <strong>de</strong><br />
aje o batata.<br />
Guananico: Municipio <strong>de</strong> <strong>la</strong> provincia<br />
<strong>de</strong> La Vega. // Pob<strong>la</strong>do en<br />
<strong>la</strong> provincia <strong>de</strong> Puerto P<strong>la</strong>ta.<br />
Guananito: Pob<strong>la</strong>do en <strong>la</strong> provincia<br />
Monseñor Nouel. El nombre<br />
es <strong>de</strong>formación <strong>de</strong> Guananico.<br />
Guanaoconel: Cacique <strong><strong>de</strong>l</strong> Macorís<br />
Abajo, en <strong>la</strong> zona don<strong>de</strong><br />
se construyó el fuerte <strong>de</strong> La<br />
Magdalena, a 3 ó 4 leguas <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> vil<strong>la</strong> <strong>de</strong> Santiago, según Las<br />
Casas.<br />
Guánara: Sitio apartado.<br />
Guanaroca: Laguna y municipio<br />
<strong>de</strong> Cuba, en <strong>la</strong> provincia <strong>de</strong> Cienfuegos.<br />
También un área protegida<br />
cubierta <strong>de</strong> bosques costeros.<br />
La <strong>la</strong>guna es alimentada por los<br />
ríos Arimao y Caunao.<br />
Guanatuví: Pob<strong>la</strong>do <strong><strong>de</strong>l</strong> municipio<br />
<strong>de</strong> Yamasá, provincia<br />
Monte P<strong>la</strong>ta.<br />
Guanavrey: Nombre <strong>de</strong> un cacique<br />
encomendado.<br />
Guanayara: Pob<strong>la</strong>do <strong>de</strong> Cuba,<br />
en <strong>la</strong> provincia <strong>de</strong> Vil<strong>la</strong> C<strong>la</strong>ra.<br />
Guancate: Uno <strong>de</strong> los <strong>la</strong>gos<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> suroeste <strong>de</strong> <strong>la</strong> is<strong>la</strong>, según el<br />
mapa <strong><strong>de</strong>l</strong> Caribe <strong>de</strong> Mercator<br />
y Hondios (1630). Bien pue<strong>de</strong><br />
referirse al actual <strong>la</strong>go Enriquillo,<br />
pues en el mapa tiene un<br />
<strong>la</strong>go a <strong>la</strong> <strong>de</strong>recha al que l<strong>la</strong>ma<br />
Velásquez y otro a <strong>la</strong> izquierda,<br />
sin nombre.<br />
Guane: Pob<strong>la</strong>do <strong>de</strong> Cuba en <strong>la</strong><br />
provincia <strong>de</strong> Pinar <strong><strong>de</strong>l</strong> Río.<br />
Guaney: (Zambia antil<strong>la</strong>rum) Variedad<br />
<strong>de</strong> palma endémica, no<br />
muy abundante.<br />
Guanguayo: Un objeto lleno <strong>de</strong><br />
cohoba que Bayamanaco le tira a<br />
Deminán, en el re<strong>la</strong>to <strong>de</strong> Pané.<br />
68