Prólogos das obras incluídas - SLI

[10]
[11]
VERBAS LIMIARES
O DICCIONARIO que hoxe damos ao prelo ten un número ben mais grande de verbas que calquera dos anteriormente
pubricados.
É natural que sexa así porque dende os que foron dados á luz por Rodríguez, Cuveiro e Valladares ata hoxe, a fala
galega deu un formidábele pulo: usouse na literatura, en conferencias, nos xornáes. Descobríronse traballos de vellos
troveiros e poetas, antergos documentos e historias que foron nova fonte de estudo e arrequeceron o uso da fala galega.
Os modernos escritores se non conforman xa con transcribiren os rústicos parrafeos dos labregos e xentes incultas, como
cáseque en ausoluto facían os literatos galegos do século XIX, senón que engaiolan as maxinazóns da sua fantasía en
recendentes e froridas verbas, en galanas frases; como en tempos fixérase cando a fala galega era idioma de nobres,
señores e poetas, e espresión axeitada de sabidos frades e doutores.
Despois dun longo período en que a nosa lingua ficou sômente agarimada nos sinxelos beizos dos homildes,
labregos, traballadores e mariñeiros, que tiveron a grandeza de a conservaren na quentura melosiña dos seus fogares,
hoxe volta á recobrare o seu esprendor, e ainda á escintilar con novos resprandores, gracias ao xenio dos nosos escritores
que fixo rexurdir â vida literaria e culta, a desleixada, desditosa, fala.
[12] Non figuran neste DICCIONARIO moitísimas verbas que son comúns ao galego e castelán, pol-o coidare
innecesario 2 . Verbas que son comúns aos dous idiomas porque no século de ouro da nosa literatura, cando o castelán
estaba ainda en formazón, a lingua literaria da penínsua era o galego, e, naturalmente, moitas verbas galegas fóronse
incorporando ao romance vulgar que se falaba daquela en Castela 3 . Esto aparte de que tamén o castelán, coma o galego,
sofríu a infruencia do latín.
Usamos neste DICCIONARIO a ortografía que se estila hoxe, dende o rexurdimento da nosa fala no século XIX
2 Poñemos en troques as modalidades especiaes dos nosos verbos, e un cadro de irregulares, cousa que seguramente será acollida con interés.
3 Véxase Infruencia do galego na formación do castelán, por Uxío Carré Aldao.