Prólogos das obras incluídas - SLI

[4]
[5]
VERBAS LIMIARES
O DICCIONARIO que hoxe damos ao prelo ten un número ben mais grande de verbas que calquera dos anteriormente
pubricados 2 .
É natural que sexa así porque dende os que foron dados á luz por Rodríguez, Cuveiro e Valladares ata hoxe, a fala
galega deu un formidábele pulo: usouse na literatura, en conferencias, nos xornáes. Descobríronse traballos de vellos
troveiros e poetas, antergos documentos e historias que foron nova fonte de estudo e arrequeceron o uso da fala galega.
Os modernos escritores se non conforman xa con transcribiren os rústicos parrafeos dos labregos e xentes incultas, como
cáseque en ausoluto facían os literatos galegos do século XIX, senón que engaiolan as maxinazóns da sua fantasía en
recendentes e froridas verbas, en galanas frases; como en tempos fixérase cando a fala galega era idioma de nobres,
señores e poetas, e espresión axeitada de sabidos frades e doutores.
[6] Despois dun longo período en que a nosa lingua ficou sômente agarimada nos sinxelos beizos dos homildes,
labregos, traballadores e mariñeiros, que tiveron a grandeza de a conservaren na quentura melosiña dos seus fogares,
hoxe volta á recobrare o seu esprendor, e ainda á escintilar con novos resprandores, gracias ao xenio dos nosos escritores
que fixo rexurdir â vida literaria e culta, a desleixada, desditosa, fala.
Non figuran neste diccionario moitísimas verbas que son comúns ao galego e castelán, pol-o coidare innecesario 3 .
Verbas que son comúns aos dous idiomas porque no século de ouro da nosa literatura, cando o castelán estaba ainda en
formazón, a lingua literaria da penínsua era o galego, e, naturalmente, moitas verbas galegas fóronse incorporando ao
2 Pasa das 16.000 verbas. O diccionario de Valladares contiña 10.000 verbas; mais se temos en conta que de moitas de elas consina os
aumentativos e diminutivos e mais algunas pequenas variantes contándoas coma verbas diferentes, e descontando tamén moitas parolas que nel
figuran e son esaitamente igoaes en galego que en castelán (pol-o que nós non as incruimos no noso) aquel ten un número de verbas efeitivas
moito mais pequeno.
3 Poñemos en troques as modalidades especiaes dos nosos verbos, e un cadro de irregulares, cousa que seguramente será acollida con interés.