La investigación en gestión del riesgo de desastres
Innova%2027paraweb
Innova%2027paraweb
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
| número 27 | octubre <strong>de</strong> 2016<br />
armados ilegales <strong>de</strong> <strong>de</strong>recha e<br />
izquierda, y con el concurso <strong>de</strong><br />
las fuerzas armadas oficiales, la<br />
corrupción que g<strong>en</strong>eran estos<br />
grupos, el narcotráfico y el cli<strong>en</strong>telismo,<br />
han dado al traste con<br />
una <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización efectiva y<br />
transpar<strong>en</strong>te, que se ve agravada<br />
por la <strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>cia fiscal y presupuestal<br />
con respecto al nivel<br />
nacional o c<strong>en</strong>tral, que ti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
tanto la mayoría <strong>de</strong> los <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>tos<br />
como el 95% <strong>de</strong> municipios<br />
y <strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s territoriales, así<br />
como el talante <strong>de</strong> los últimos<br />
presid<strong>en</strong>tes, tanto <strong>de</strong> <strong>de</strong>recha<br />
como <strong>de</strong> izquierda, proclives a<br />
tomar las <strong>de</strong>cisiones <strong>de</strong> manera<br />
c<strong>en</strong>tralizada, como consecu<strong>en</strong>cia<br />
no solo <strong>de</strong> las fal<strong>en</strong>cias antes<br />
reseñadas <strong><strong>de</strong>l</strong> nivel territorial,<br />
sino también por el afán <strong>de</strong> realizar<br />
los programas y proyectos<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> Plan Nacional <strong>de</strong> Desarrollo,<br />
no solam<strong>en</strong>te para mostrar resultados<br />
a la vista, sino también<br />
por la l<strong>en</strong>titud que g<strong>en</strong>eró la<br />
<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s<br />
y funciones y no <strong>de</strong><br />
obligaciones y <strong>de</strong>beres fiscales.<br />
Estos ev<strong>en</strong>tos han hecho<br />
retornar el proceso hacia una<br />
rec<strong>en</strong>tralización que ya no<br />
se pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar como<br />
la vuelta a la situación inicial,<br />
que <strong>en</strong>contrábamos antes <strong>de</strong><br />
la <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización, sino que<br />
se <strong>de</strong>be examinar y explorar<br />
bajo un nuevo contexto, con<br />
características y elem<strong>en</strong>tos novedosos<br />
que requier<strong>en</strong> <strong>de</strong> una<br />
<strong>investigación</strong> integral, que es la<br />
que <strong>en</strong> últimas propone este<br />
artículo, que si bi<strong>en</strong> se queda<br />
corto pues ha requerido <strong>de</strong> un<br />
esfuerzo <strong>de</strong> consulta primig<strong>en</strong>ia<br />
y <strong>de</strong> un exam<strong>en</strong> <strong>de</strong> lo poco<br />
que se ha v<strong>en</strong>ido escribi<strong>en</strong>do<br />
<strong>en</strong> América <strong>La</strong>tina <strong>en</strong> los últimos<br />
años, aspira a que el IEMP<br />
convoque a investigaciones<br />
sobre el f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o <strong>en</strong> cuestión,<br />
que es <strong>de</strong> fundam<strong>en</strong>tal<br />
importancia no solo para el<br />
pres<strong>en</strong>te, sino para el futuro <strong>de</strong><br />
la Administración Pública <strong>en</strong><br />
Colombia.<br />
Refer<strong>en</strong>cias<br />
bibliográficas<br />
--<br />
Consejo Económico y Social Para<br />
América <strong>La</strong>tina (Cepal). Aghón,<br />
g. e. y g. Krause-Junk (1996): Desc<strong>en</strong>tralización<br />
fiscal <strong>en</strong> América<br />
<strong>La</strong>tina: balance y principales <strong>de</strong>safíos,<br />
Santiago <strong>de</strong> Chile.<br />
--<br />
Aghón, g. e. y h. Edling (comps.)<br />
(1997): Desc<strong>en</strong>tralización fiscal <strong>en</strong><br />
América <strong>La</strong>tina: nuevos <strong>de</strong>safíos y<br />
ag<strong>en</strong>da <strong>de</strong> trabajo, lc/L.1051, Santiago<br />
<strong>de</strong> Chile, Cepal.<br />
--<br />
Castro, J. (1998). Desc<strong>en</strong>tralizar<br />
para pacificar. Editorial Planeta.<br />
Colombia.<br />
--<br />
Díaz, C. (2009). Ori<strong>en</strong>taciones<br />
para la programación y ejecución<br />
<strong>de</strong> los recursos <strong><strong>de</strong>l</strong> Sistema<br />
G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Participaciones – sgp<br />
2009. Dirección Nacional <strong>de</strong> Planeación<br />
http://www.regioncaribe.org<br />
31 <strong>de</strong> Octubre 2010.<br />
--<br />
Duarte, Carlos (2011). Re-c<strong>en</strong>tralización<br />
neoliberal <strong>en</strong> Colombia:<br />
<strong>en</strong>tre la apertura <strong>de</strong>mocrática y<br />
las necesida<strong>de</strong>s <strong><strong>de</strong>l</strong> mo<strong><strong>de</strong>l</strong>o económico.<br />
En Revista Dikaion, Universidad<br />
<strong>de</strong> la Sabana, PP 301-330.<br />
Chía, Cundinamarca.<br />
--<br />
Eaton y Dickovick (2004). The politics<br />
of re-c<strong>en</strong>tralization in Arg<strong>en</strong>tina<br />
and Brazil. <strong>La</strong>tin American<br />
Research Review, 39(1), 90-122.<br />
--<br />
Finot, Iván (2002). Desc<strong>en</strong>tralización<br />
y participación <strong>en</strong> América<br />
<strong>La</strong>tina: una mirada <strong>de</strong>s<strong>de</strong> la economía.<br />
En revista <strong>de</strong> la Cepal 78,<br />
diciembre <strong><strong>de</strong>l</strong> 2002. pp 139-149.<br />
Dirección <strong>de</strong> Gestión Local y Regional<br />
Instituto <strong>La</strong>tinoamericano<br />
y <strong><strong>de</strong>l</strong> Caribe <strong>de</strong> Planificación Económica<br />
y Social (ilpes)/ Comisión<br />
Económica para América<br />
<strong>La</strong>tina y el Caribe (Cepal) ifinot@<br />
eclac.cl<br />
--<br />
Forero, E. (2003). El <strong>de</strong>splazami<strong>en</strong>to<br />
interno forzado <strong>en</strong> Colombia.<br />
Kellogg Institute & Woodrow<br />
Wilson International C<strong>en</strong>ter for<br />
Scholars. Washington, d. c.<br />
--<br />
Instituto Chil<strong>en</strong>o <strong>de</strong> Estudios<br />
Municipales (Ichem), <strong>de</strong> la Universidad<br />
Autónoma <strong>de</strong> Chile.<br />
Seminario: Desc<strong>en</strong>tralización<br />
y Rec<strong>en</strong>tralización <strong>en</strong> América<br />
<strong>La</strong>tina, Éxitos y Fracasos. Desc<strong>en</strong>tralización<br />
o Rec<strong>en</strong>tralización.<br />
Nuevos Acercami<strong>en</strong>tos a los Gobiernos<br />
Subnacionales <strong>de</strong> América<br />
<strong>La</strong>tina. (2014). Celebrado <strong>en</strong> el<br />
auditorio <strong>de</strong> la casa <strong>de</strong> estudios,<br />
se<strong>de</strong> Provid<strong>en</strong>cia (Pedro <strong>de</strong> Valdivia<br />
641), 25 <strong>de</strong> noviembre 2014.<br />
Santiago <strong>de</strong> Chile.<br />
--<br />
Kurer, O. (1993): Cli<strong>en</strong>telism, corruption,<br />
and the allocation of<br />
resources, Public Choice, n.° 77,<br />
Amsterdam, Países Bajos, Kluwer<br />
Aca<strong>de</strong>mic Publishers.<br />
- Malgouyres, François (2014). Desc<strong>en</strong>tralización<br />
y rec<strong>en</strong>tralización<br />
educativa <strong>en</strong> una perspectiva<br />
comparada <strong>de</strong> tres países fe<strong>de</strong>rales<br />
latinoamericanos. En revista Travaux<br />
et Recherches <strong>en</strong> Amérique<br />
du C<strong>en</strong>tre (trace) n.° 65 <strong><strong>de</strong>l</strong> 2014.<br />
--<br />
Olmeda, Juan C. (2013). El péndulo<br />
<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización – c<strong>en</strong>tralización<br />
y su aplicación a la<br />
reforma educativa <strong>en</strong> México.<br />
En revista <strong>de</strong> Relaciones Internacionales,<br />
Estrategia y Seguridad.<br />
Vol.9, n.° 2. Bogotá July/<br />
Dec. 2014. Artículo resultado<br />
<strong>de</strong> los procesos <strong>de</strong> <strong>investigación</strong><br />
que actualm<strong>en</strong>te a<strong><strong>de</strong>l</strong>anta<br />
el grupo Empr<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to<br />
y Gestión <strong>de</strong> Empresas <strong>de</strong><br />
Familia, adscrito y auspiciado<br />
por el C<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> Investigación,<br />
Innovación y Desarrollo<br />
Agroalim<strong>en</strong>tario (Ciinda),<br />
<strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> <strong>La</strong> Salle.<br />
Doctorante <strong>en</strong> procesos sociales<br />
y políticos <strong>de</strong> América <strong>La</strong>tina<br />
<strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> Arte<br />
y Ci<strong>en</strong>cias Sociales <strong>de</strong> Santiago<br />
<strong>de</strong> Chile (U-Arcis). Magíster <strong>en</strong><br />
filosofía latinoamericana <strong>de</strong><br />
la Universidad Santo Tomás,<br />
Bogotá. Profesor investigador<br />
<strong>de</strong> la Universidad <strong>de</strong> <strong>La</strong> Salle.<br />
Editor <strong>de</strong> la revista Gestión &<br />
Sociedad. Correo electrónico:<br />
ahamburguer@unisalle.edu.co.<br />
--<br />
Orjuela, J. (1993). Desc<strong>en</strong>tralización<br />
y gobernabilidad <strong>en</strong><br />
Colombia, <strong>en</strong>: Ungar, E., Gobernabilidad<br />
<strong>en</strong> Colombia: retos<br />
y <strong>de</strong>safíos. Universidad <strong>de</strong> los<br />
An<strong>de</strong>s. Bogotá.<br />
--<br />
onu (2001). Los Objetivos <strong><strong>de</strong>l</strong><br />
Mil<strong>en</strong>io. Washington. onu. 2001.<br />
--<br />
Puello-Socarrás, F. (2009). Del<br />
pacto constitucional al acuerdo<br />
neoliberal multilateralismo,<br />
rec<strong>en</strong>tralización y fiscalidad<br />
<strong>en</strong> la era <strong>de</strong> las reformas <strong>en</strong><br />
Colombia, <strong>en</strong>: revista Espacio<br />
Crítico. N.° 11, diciembre 2009.<br />
Bogotá.<br />
--<br />
Restrepo, d. (2004). De la <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización<br />
a la regionalización.<br />
Nuevo esc<strong>en</strong>ario <strong>de</strong> la<br />
guerra y oportunidad para la<br />
paz, Universidad Nacional <strong>de</strong><br />
Colombia, Bogotá.<br />
--<br />
Rincón, J. J. (2008). Diversos y<br />
comunes: una mirada a los conflictos<br />
cotidianos <strong>en</strong>tre comunida<strong>de</strong>s<br />
indíg<strong>en</strong>as y campesinas<br />
<strong>en</strong> el <strong>de</strong>partam<strong>en</strong>to <strong><strong>de</strong>l</strong> Cauca.<br />
Pon<strong>en</strong>cia pres<strong>en</strong>tada <strong>en</strong> el marco<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> Seminario Desafíos Interculturales:<br />
Pluralismo Religioso y<br />
Etnopolíticas; Santiago <strong>de</strong> Cali.<br />
Universidad Icesi, abril 24.<br />
--<br />
Rosas, g. (2010). En <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización:<br />
como el cangrejo.<br />
Enero 2010. http://razonpublica.com<br />
--<br />
Saldías, Carm<strong>en</strong>za (2014). <strong>La</strong><br />
<strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralización <strong>en</strong> la tierra<br />
<strong><strong>de</strong>l</strong> olvido. En Razón Pública,<br />
página <strong>de</strong> discusión y <strong>de</strong>bate<br />
<strong>en</strong> Bogotá, Colombia.<br />
--<br />
Val<strong>en</strong>cia Tello, Diana Carolina*,<br />
Karam <strong>de</strong> Chueirivera**<br />
(2013). Desc<strong>en</strong>tralización y<br />
re-c<strong>en</strong>tralización <strong><strong>de</strong>l</strong> po<strong>de</strong>r<br />
<strong>en</strong> Colombia: la búsqueda <strong>de</strong><br />
equilibrio <strong>en</strong>tre nación y <strong>en</strong>tida<strong>de</strong>s<br />
territoriales. * Profesora<br />
e Investigadora, Universidad<br />
Fe<strong>de</strong>ral <strong><strong>de</strong>l</strong> Paraná (Brasil).<br />
dianacvt@hotmail.com ** Profesora<br />
e Investigadora <strong>de</strong> Derecho<br />
Constitucional, Universidad<br />
Fe<strong>de</strong>ral <strong><strong>de</strong>l</strong> Paraná (Brasil).<br />
vkchueiri@uol.com.br.<br />
» 99