Kardaberaz Aitari Om.. - Euskerazaintza

Marzelo'ren semea zegokionez azitzeko amabi liburu idatzi ba'zituan,zergatik etzuen berak ere olako zerbait egingo? Ark mundurakoondo azitzeagatik, ainbat arau, lege ta ikasgai banaka azalduzitun; eta «guk gure Jaungoiko guzien Aita maiteagatik etaanimen salbazioagatik, zer ez degu egin bear? A! Batetik besteraasko dijoa! Gure intenzioaren aldean arenak zer ikusi etzuen.Ark lurrerako, guk zerurako: ark giza arterako, guk Aingeru artekoumeak ondo azitzea nai degu; eta guzia, ez guretzat, baizikJainkoaren gloriarako izan dedin» (Itzaurrean).Latiña ta griegoa dira, berak diñoanez, munduko izkuntzarikzabalenak; bi oietan idatzi dute zein erri-jakintsuak zein eliz--jakintsuak. Asko ta ederki idatzi ere. Etxepare'k zuen kezka duernanitarrak ere, barne-muiñean ozka. Bertatik darrai: «Gure euskerakbazter oietan orrelako gizaseme andien patu onik izan eztu.Baña latin ta griegoak asko-jakiñen ditxa ta gloria ori izan badute,bere modura marabilla txikiago ezta, baizik miragarrizko prodijioandiago, euskera, soil-soil, bakarrik edo nik eztakit nola, bizirikainbeste sekuletan egon dan ta dagoen: ain berez ta beregan, ainargi ta garbi, bere erio t:a arerio guzien damu gorri gaixtoan badere.»Ondoren, gure izkuntza ere, barru ta kanpo etsai bildurgartizinguratua egonagatik, bearrezko deguía dio. Zertaŕako? Ona bereitzak, santu batek esanak: «Gure pobretxo on askoren animak salbatzeko,euskerak burua jasotzea Jainkoak nai du.» Euskerak, ba,Jainkoaren itzala du gain, ta Ark nai du bizi dedin. Baiña gurelaguntza pitiña ere nai du. Ta Ark nai arren, guk laguntzen ezpadiogu,gure zabarkeriz ilko zaigu. Aita Kardaberaz'ek: «Gurebaserrietan jende prestuak dirauten artean, euskerak iraungo du.Esan oi dena: oiei lepoa ebaki edo bizia kendu gabe, euskeraezin utzi edo kendu diteke.» Zer esango ote luke gaur? Berakain maite zitun baserriak baserritar gabe, ta beeko uri ta errixkakerdeldunez beterik ikusita, nola mintzatuko ote litzakigu?Ezaguna da Jainkoak naia. Aren fedea ta legeko ezkutuakzabaltzeko, eliz-gizonak, beren elizkizunetan, euskeraz baizik ez duteegin bear. Garai artako apaiz eta prailleak ba-zituzten nunbait101