12.07.2015 Views

influencia de la malla protectora de un parral de uva de mesa en su ...

influencia de la malla protectora de un parral de uva de mesa en su ...

influencia de la malla protectora de un parral de uva de mesa en su ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>un</strong>a “mal<strong>la</strong> cristal” b<strong>la</strong>nca situada a 2.5 m <strong>de</strong> alturasobre el <strong>su</strong>elo y pres<strong>en</strong>ta riego localizado (Figura 1).<strong>la</strong>s medidas sobre <strong>la</strong> cepa, don<strong>de</strong> se int<strong>en</strong>tó que alm<strong>en</strong>os <strong>la</strong>s lecturas se realizaran 50 cm por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong><strong>la</strong> cubierta indicada.A partir <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> reflectividad secalculó asimismo el NDVI tomando como valor <strong>en</strong> <strong>la</strong>región <strong>de</strong>l rojo 660 nm y <strong>en</strong> el infrarrojo 770 nm, yaque son <strong>la</strong>s longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda con <strong>la</strong>s que <strong>la</strong> UnidadGre<strong>en</strong>Seeker <strong>de</strong>termina el NDVI.RESULTADOS Y DISCUSIÓNReflectividad con mal<strong>la</strong> y sin mal<strong>la</strong>Figura 1.- Vista <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>ntación.En esta p<strong>la</strong>ntación <strong>la</strong> viña cubre gran parte<strong>de</strong>l pasillo <strong>en</strong> pl<strong>en</strong>o periodo vegetativo (Figura 2), conmayor o m<strong>en</strong>or <strong>de</strong>nsidad <strong>de</strong> cobertura según <strong>la</strong> fase<strong>de</strong>l ciclo.Las medidas <strong>de</strong> reflectividad sobre y bajo <strong>la</strong>mal<strong>la</strong> reve<strong>la</strong>n <strong>un</strong> importante efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma. Lareflectividad <strong>en</strong> <strong>la</strong>s tres cubiertas es mayor cuando seconsi<strong>de</strong>ra <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>, aspecto importante al trabajar conimág<strong>en</strong>es <strong>de</strong> satélite.La difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> reflectividad t<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do<strong>en</strong> cu<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> y sin mal<strong>la</strong> (Figura 3) muestra quees <strong>en</strong> el pasillo don<strong>de</strong> el efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> semanti<strong>en</strong>e más estable y constante a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong>sdifer<strong>en</strong>tes longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda consi<strong>de</strong>radas (<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 400nm a 880 nm). La difer<strong>en</strong>cia, osci<strong>la</strong> aproximadam<strong>en</strong>te<strong>en</strong>tre 2 y 4, con <strong>un</strong> valor medio <strong>de</strong> 3.2.12UVA DE MESA3 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 2008Figura 2.- Cobertura <strong>de</strong> <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> <strong>de</strong> estudio con <strong>la</strong>viña <strong>en</strong> pl<strong>en</strong>o <strong>de</strong>sarrollo.Para conocer el efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>respuesta espectral <strong>de</strong>l <strong>parral</strong> se midió el 3 <strong>de</strong> octubre<strong>de</strong> 2008 <strong>la</strong> reflectividad <strong>de</strong>l mismo con <strong>un</strong>Espectrómetro OceanOptics HR2000 tomandolecturas por <strong>en</strong>cima y por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> <strong>en</strong> trestipos difer<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> cubierta: <strong>la</strong> cepa, el c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>lpasillo <strong>en</strong>tre viñas y el <strong>la</strong>teral <strong>de</strong> <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> sobre <strong>su</strong>elo<strong>de</strong>snudo. En los mismos p<strong>un</strong>tos don<strong>de</strong> se midió <strong>la</strong>reflectividad se obtuvieron también medidas (NDVI)mediante el s<strong>en</strong>sor activo portátil Gre<strong>en</strong>Seeker. Lamal<strong>la</strong> dificultó <strong>la</strong>s lecturas ya que no siempre fueposible colocar los aparatos <strong>de</strong> medida a <strong>la</strong> alturarecom<strong>en</strong>dada. En <strong>la</strong>s lecturas sobre <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> se int<strong>en</strong>tócolocar los equipos al m<strong>en</strong>os a 80 cm por <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong>misma tal y como se recomi<strong>en</strong>da para lecturas con elGre<strong>en</strong>Seeker. En el caso <strong>de</strong> lecturas por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong>mal<strong>la</strong>, difícilm<strong>en</strong>te pudo guardarse esta distancia <strong>en</strong>Difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre reflectividadcon mal<strong>la</strong> y sin mal<strong>la</strong>1086420400429457485513542569597625653680708735762789816843870Longitud <strong>de</strong> onda (nm)Cepa Pasillo SueloFigura 3.- Efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> <strong>protectora</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong>reflectividad <strong>de</strong>l viñedo estudiado.En el c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong> <strong>la</strong> cepa <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>ciasaum<strong>en</strong>tan conforme aum<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> longitud <strong>de</strong> onda,variando aproximadam<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre 4 y 11. Como valormedio se ti<strong>en</strong>e 6.4. Hasta aproximadam<strong>en</strong>te los 685nm <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>cias varían <strong>en</strong>tre 4 y 6, pasando ahacerlo <strong>en</strong>tre 6 y 11 <strong>en</strong> el sigui<strong>en</strong>te tramo <strong>de</strong>longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda con <strong>un</strong> pico <strong>en</strong>tre los 700-735 nmdon<strong>de</strong> se alcanzan difer<strong>en</strong>cias <strong>en</strong> torno a 9,<strong>su</strong>perándose esta cifra sobre todo <strong>en</strong> el tramo final <strong>de</strong>longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda.22


En cuanto a <strong>la</strong>s medidas <strong>de</strong> reflectividad <strong>de</strong><strong>su</strong>elo tomadas <strong>en</strong> el pasillo que ro<strong>de</strong>a toda <strong>la</strong> parce<strong>la</strong>,se observa que <strong>la</strong> difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s medidas con ysin mal<strong>la</strong> aum<strong>en</strong>ta progresivam<strong>en</strong>te <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 0 <strong>en</strong> <strong>la</strong>slongitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda inferiores hasta aproximadam<strong>en</strong>te8 <strong>en</strong> <strong>la</strong>s longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda mayores, si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> media4.6.Se obtuvo asimismo el coci<strong>en</strong>te <strong>en</strong>trereflectividad con mal<strong>la</strong> y sin mal<strong>la</strong> para el intervalo465-880 nm, pues <strong>en</strong> longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda m<strong>en</strong>ores <strong>la</strong>reflectividad medida con los aparatos por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong>mal<strong>la</strong> era cero o muy próxima a cero (Figura 4).NDVI1.00.90.80.70.60.50.40.30.20.10.0Cepa+mal<strong>la</strong>CepaUVA DE MESA3 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 2008Pasillo+mal<strong>la</strong>PasilloSuelo+mal<strong>la</strong>Gre<strong>en</strong>seekerEspectrómetroSueloReflectividad con mal<strong>la</strong>Reflectividad sin mal<strong>la</strong>4035302520151050Figura 4.- Re<strong>la</strong>ción <strong>en</strong>tre reflectividad <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong>mal<strong>la</strong> y <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>.Esta re<strong>la</strong>ción es muy estable para el <strong>su</strong>elo,con <strong>un</strong> valor medio <strong>de</strong> 1.3. En <strong>la</strong>s otras dos coberturasel coci<strong>en</strong>te disminuye conforme aum<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> longitud<strong>de</strong> onda y se sitúa mayoritariam<strong>en</strong>te por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> 15para longitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> onda <strong>su</strong>periores a 480 nm. En elcaso <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cepas se produce <strong>un</strong> pico <strong>en</strong>tre los 660 y690 nm alcanzándose valores medios <strong>en</strong> torno a 13-14.NDVI con y sin mal<strong>la</strong>UVA DE MESA3 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 2008465490515540564589614638663687712736760784808832856879Longitud <strong>de</strong> onda (nm)Cepa Pasillo SueloLos NDVI obt<strong>en</strong>idos con el Gre<strong>en</strong>Seeker danvalores <strong>su</strong>periores a los obt<strong>en</strong>idos a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong>slecturas con el espectrómetro, excepto para el caso <strong>de</strong>cepa sin consi<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> (Figura 5). A <strong>la</strong> hora <strong>de</strong>interpretar los NDVIs obt<strong>en</strong>idos <strong>de</strong>be t<strong>en</strong>erse <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>ta que el espacio <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> y <strong>la</strong> cepa dificultó<strong>la</strong> toma <strong>de</strong> medidas y a<strong>un</strong>que los aparatos secolocaron justo por <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>, pegados a el<strong>la</strong>,no fue posible <strong>en</strong> ocasiones guardar <strong>la</strong> distanciarequerida <strong>en</strong> <strong>la</strong>s especificaciones <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong>lequipo.Figura 5.- NDVI obt<strong>en</strong>idos por <strong>de</strong>bajo y <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong>mal<strong>la</strong> con el espectrómetro y el Gre<strong>en</strong>Seeker.En <strong>la</strong>s otras dos coberturas, pasillo y <strong>su</strong>elo<strong>de</strong>snudo, <strong>la</strong>s medidas sobre <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> se hicieron a <strong>un</strong>adistancia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas mayor que <strong>la</strong> aconsejada.A<strong>un</strong>que los valores <strong>de</strong> NDVI obt<strong>en</strong>idos<strong>de</strong>b<strong>en</strong> tomarse con precaución por los m<strong>en</strong>cionadosproblemas <strong>de</strong> posicionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l aparato, se pue<strong>de</strong>confirmar que <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> disminuye notablem<strong>en</strong>te elNDVI <strong>en</strong> todas <strong>la</strong>s coberturas estudiadas, si<strong>en</strong>do elNDVI <strong>de</strong> <strong>la</strong> cobertura <strong>su</strong>elo <strong>de</strong>snudo, <strong>su</strong>elo bastantec<strong>la</strong>ro y seco, el que m<strong>en</strong>os se ve afectado por <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>y si<strong>en</strong>do <strong>la</strong> zona <strong>de</strong>l pasillo, con <strong>su</strong>elo más oscuro yhúmedo, <strong>la</strong> más afectada.Cuantificación <strong>de</strong>l efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> y validaciónSe dispon<strong>en</strong> <strong>de</strong> valores medios diarios <strong>de</strong>radiación so<strong>la</strong>r global inci<strong>de</strong>nte registrados <strong>en</strong> <strong>un</strong>aestación insta<strong>la</strong>da <strong>en</strong> <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> contigua (<strong>uva</strong> variedadCrimson) a <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> objeto <strong>de</strong> estudio <strong>en</strong> <strong>la</strong> que serealizaron <strong>la</strong>s medidas <strong>de</strong> radiometría. A<strong>de</strong>más sedispone <strong>de</strong> los datos <strong>de</strong> radiación so<strong>la</strong>r registrados <strong>en</strong><strong>la</strong> estación <strong>de</strong> Caspe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Red SIAR. Las lecturas sehan realizado con piranómetros CM3 (<strong>de</strong> <strong>la</strong> casa Kipp& Zon<strong>en</strong>) <strong>en</strong> el caso <strong>de</strong> <strong>la</strong> estación insta<strong>la</strong>da <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>uva</strong>y con <strong>un</strong> piranómetro SP1113 <strong>de</strong> <strong>la</strong> casa Skye <strong>en</strong> <strong>la</strong>estación <strong>de</strong> Caspe ‘SIAR’. La estación Caspe ‘SIAR’está a <strong>un</strong>os pocos kilómetros al norte <strong>de</strong> <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> <strong>de</strong>estudio.23


El coci<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre estas dos radiaciones <strong>su</strong>eleestar alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 0.85 a 0.88. Es <strong>de</strong>cir, <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral, <strong>la</strong>radiación so<strong>la</strong>r global inci<strong>de</strong>nte que se recibe <strong>en</strong> <strong>la</strong>parce<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>uva</strong> (Crimson), justo <strong>de</strong>bajo <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>, esaproximadam<strong>en</strong>te <strong>un</strong> 85 a 88 % <strong>de</strong> <strong>la</strong> que se recibepor <strong>en</strong>cima <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong>. O dicho <strong>de</strong> otro modo, <strong>la</strong>mal<strong>la</strong> absorbe aproximadam<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l 12 al 15 % <strong>de</strong> <strong>la</strong>radiación so<strong>la</strong>r global inci<strong>de</strong>nte media diaria (com.personal Martínez-Cob).Porc<strong>en</strong>tajes <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma magnitud se hanobt<strong>en</strong>ido a partir <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas <strong>en</strong> <strong>la</strong> cobertura <strong>su</strong>elo<strong>de</strong>snudo, si<strong>en</strong>do comparables con los anteriores altratarse <strong>de</strong> <strong>un</strong>a <strong>su</strong>perficie <strong>de</strong> <strong>su</strong>elo c<strong>la</strong>ro, seco, sinnada <strong>de</strong> vegetación ni otras cubiertas. El coci<strong>en</strong>te<strong>en</strong>tre el NDVI con mal<strong>la</strong> y sin mal<strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> cobertura<strong>su</strong>elo es <strong>de</strong> 0.87 y 0.88 para los valores obt<strong>en</strong>idos conel Gre<strong>en</strong>Seeker y el espectrómetro respectivam<strong>en</strong>te,<strong>su</strong>poni<strong>en</strong>do por tanto el efecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> <strong>un</strong>areducción <strong>de</strong>l NDVI <strong>de</strong>l 12-13%.CONCLUSIONESLa mal<strong>la</strong> <strong>protectora</strong> <strong>de</strong> los <strong>parral</strong>es <strong>de</strong> <strong>uva</strong> <strong>de</strong><strong>mesa</strong> ti<strong>en</strong>e <strong>un</strong> importante efecto sobre <strong>su</strong> respuestaespectral, si<strong>en</strong>do este efecto más acusado conformeaum<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> longitud <strong>de</strong> onda <strong>de</strong>l visible al infrarrojocercano. En <strong>la</strong> parce<strong>la</strong> <strong>de</strong> estudio, <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> ha <strong>su</strong>puesto<strong>un</strong>a reducción <strong>de</strong>l NDVI <strong>de</strong>l 13%.Por ello, cuando se utiliza <strong>de</strong> formacuantitativa información espectral <strong>de</strong>rivada <strong>de</strong>imág<strong>en</strong>es <strong>de</strong> satélite o <strong>de</strong> s<strong>en</strong>sores aeroportados <strong>en</strong> <strong>la</strong>gestión <strong>de</strong> este tipo <strong>de</strong> viñedos no <strong>de</strong>be <strong>de</strong>spreciarse elefecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> mal<strong>la</strong> <strong>protectora</strong>.BIBLIOGRAFÍAArnó, J., Martínez-Casasnovas, J. A., B<strong>la</strong>nco, R.,Bor<strong>de</strong>s, X. y Esteve, J. 2005. Viticultura <strong>de</strong> precisión<strong>en</strong> Raimat (Lleida): experi<strong>en</strong>cias durante el periodo2002-2004. ACE, Revista <strong>de</strong> ENOLOGÍA, 64.Hall A., Louis J.P., Lamb D.W. 2008. Low-resolutionremotely s<strong>en</strong>sed images of wine grape vineyards mapspatial variability in p<strong>la</strong>nimetric canopy area insteadof leaf area in<strong>de</strong>x. Australian Journal of Grape andWine, 14 (1): 9-17.Johnson, L.F., Rocz<strong>en</strong>, D.E., Youkhana, S.K., Nemani,R.R. and Bosch, D.F. 2003. Mapping vineyard leafarea with multispectral satellite imagery. Computersand Electronics in Agriculture, 38 (1): 33-44.Lamb, D.W., Bramley, R.G.V. and Hall, A. 2004.Precision viticulture- an Australian perspective. 26thInternational Horticultural Congress. Viticulture–Living with limitations. Acta Horticulturae.International Society Horticultural Sci<strong>en</strong>ce, 640: 15-25.AGRADECIMIENTOSEste trabajo es <strong>un</strong> re<strong>su</strong>ltado <strong>de</strong>l proyectoCSD2006-00067 (CONSOLIDER-INGENIO) <strong>de</strong>título "Programa Integral <strong>de</strong> Ahorro y Mejora <strong>de</strong> <strong>la</strong>Productividad <strong>de</strong>l Agua <strong>de</strong> Riego <strong>en</strong> <strong>la</strong> HorticulturaEspaño<strong>la</strong>".24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!