11.07.2015 Views

el tratamiento de los datos de salud y su relación con la historia clínica

el tratamiento de los datos de salud y su relación con la historia clínica

el tratamiento de los datos de salud y su relación con la historia clínica

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

EL TRATAMIENTO DE LOS DATOS DE SALUD Y SU RELACIÓN CON LAHISTORIA CLÍNICA(DOCUMENTO ELABORADO POR EL GRUPO DE TRABAJO REUNIDOEN SANTA CRUZ DE LA SIERRA – BOLIVIA – LOS DÍAS 3 A 5 DE MAYODE 2006)SUMARIO: I.– INTRODUCCIÓN. II.– EL CONCEPTO DEL DATO DE SALUD.III.– EL TRATAMIENTO DE DATOS DE SALUD Y LA HISTORIA CLÍNICA. 1.Concepto <strong>de</strong> <strong>historia</strong> clínica. 2. Finalidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica. 3. Acceso a <strong>la</strong> <strong>historia</strong>clínica. 4. Usos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica. 5.- Seguridad y secreto en <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica.IV.– LA INTEGRACIÓN Y LA COORDINACIÓN DE LAS HISTORIASCLÍNICAS. V.– LA TARJETA SANITARIA INDIVIDUAL.I. INTRODUCCIÓNLa Dec<strong>la</strong>ración <strong>de</strong> México, aprovada <strong>con</strong> motivo d<strong>el</strong> IV Encuentro Iberoamericano <strong>de</strong>Protección <strong>de</strong> Datos, <strong>los</strong> días 2 a 4 <strong>de</strong> Noviembre <strong>de</strong> 2005, incorporó una secciónespecíficamente r<strong>el</strong>acionada <strong>con</strong> <strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> en <strong>el</strong> que,sintéticamente, se <strong>su</strong>scitaban <strong>la</strong>s siguientes cuestiones:- La <strong>con</strong>si<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> como <strong>datos</strong> especialmenteprotegidos que exigen garantías específicas.- La necesidad <strong>de</strong> reflexionar sobre <strong>la</strong> d<strong>el</strong>imitación d<strong>el</strong> <strong>con</strong>cepto <strong>de</strong>dato <strong>de</strong> <strong>salud</strong>.- Los motivos que legitiman <strong>su</strong> <strong>tratamiento</strong>.- La búsqueda <strong>de</strong> equilibrio entre <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona respecto a <strong>los</strong><strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>su</strong> información clínica y <strong>su</strong> <strong>tratamiento</strong> vincu<strong>la</strong>do a razones <strong>de</strong> interésgeneral.La formu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> esta lista <strong>de</strong> reflexiones <strong>de</strong>terminó que <strong>la</strong> Red Iberoamericana <strong>de</strong>Protección <strong>de</strong> Datos(1) acordara <strong>la</strong> <strong>con</strong>stitución <strong>de</strong> un Grupo <strong>de</strong> Trabajo específicosobre <strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> <strong>de</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> en r<strong>el</strong>ación <strong>con</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica para <strong>la</strong><strong>el</strong>aboración <strong>de</strong> un documento que <strong>de</strong>berá ser presentado al V EncuentroIberoamericano.Fruto d<strong>el</strong> mandato anterior, <strong>el</strong> Grupo <strong>de</strong> Trabajo se reunió para <strong>el</strong>aborar <strong>el</strong> presentedocumento en Santa Cruz <strong>de</strong> <strong>la</strong> Sierra (Bolivia) <strong>los</strong> días 3 a 5 <strong>de</strong> Mayo <strong>de</strong> 2006._________________________________________________


(1) La Red Iberoamericana <strong>de</strong> Protección <strong>de</strong> Datos, abierta a todos <strong>los</strong> países <strong>de</strong> <strong>la</strong> ComunidadIberoamericana, y expresamente re<strong>con</strong>ocida en <strong>la</strong> XIII Cumbre Iberoamericana <strong>de</strong> Jefes <strong>de</strong>Estado y <strong>de</strong> Gobierno, c<strong>el</strong>ebrada en Santa Cruz <strong>de</strong> <strong>la</strong> Sierra, Bolivia, en noviembre <strong>de</strong> 2003, fuecreada por <strong>la</strong> Dec<strong>la</strong>ración <strong>de</strong> La Antigua, Guatema<strong>la</strong>, en junio <strong>de</strong> 2003.II. EL CONCEPTO DE DATO DE SALUDLa referencia a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> como <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>los</strong> ciudadanos se menciona <strong>de</strong> forma<strong>con</strong>stante tanto en <strong>los</strong> textos <strong>con</strong>stitucionales que proc<strong>la</strong>man <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechosfundamentales r<strong>el</strong>acionados <strong>con</strong> <strong>el</strong><strong>la</strong> como en <strong>de</strong>tal<strong>la</strong>das regu<strong>la</strong>ciones sectoriales en <strong>el</strong>ámbito sanitario.Sin embargo es difícil en<strong>con</strong>trar en un abanico tan amplio <strong>de</strong> regu<strong>la</strong>ciones un<strong>con</strong>cepto que facilite <strong>la</strong> d<strong>el</strong>imitación acerca <strong>de</strong> qué son <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong>.Esta d<strong>el</strong>imitación <strong>su</strong>scita, al menos, dos cuestiones r<strong>el</strong>acionadas entre sí. Por una parte,<strong>la</strong> acotación <strong>de</strong> qué informaciones <strong>de</strong>ben <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rarse vincu<strong>la</strong>das a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong>persona –p. ej., informaciones r<strong>el</strong>ativas a <strong>la</strong> buena o ma<strong>la</strong> <strong>salud</strong>, a situaciones <strong>de</strong>discapacidad o minusvalía, a <strong>la</strong> obesidad, al enanismo, al <strong>con</strong><strong>su</strong>mo <strong>de</strong> alcohol o <strong>de</strong>drogas, a <strong>la</strong> información genética–, y, por otra parte, si <strong>el</strong> criterio interpretativo para<strong>de</strong>terminar, en caso <strong>de</strong> duda, si estamos o no en presencia <strong>de</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> ha <strong>de</strong> serrestrictivo o expansivo.La respuesta a ambas cuestiones tiene una enorme importancia práctica en <strong>la</strong> medidaque, partiendo <strong>de</strong> <strong>la</strong> premisa <strong>de</strong> que <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> han <strong>de</strong> ser objeto <strong>de</strong> garantíasespecíficas, <strong>la</strong>s respuestas que se <strong>de</strong>n <strong>de</strong>terminarán un régimen <strong>de</strong> protección másamplio o más reducido.En r<strong>el</strong>ación <strong>con</strong> <strong>la</strong> primera cuestión <strong>la</strong> Constitución <strong>de</strong> <strong>la</strong> Organización Mundial <strong>de</strong> <strong>la</strong>Salud (1946) (OMS) – Organismo especializado re<strong>con</strong>ocido por <strong>la</strong>s Naciones Unidas<strong>con</strong>forme al art. 57 <strong>de</strong> <strong>su</strong> Carta– <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ra como principio básico <strong>la</strong> <strong>con</strong>si<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> <strong>la</strong><strong>salud</strong> como “un estado completo <strong>de</strong> bienestar físico, mental y social, y no so<strong>la</strong>ment<strong>el</strong>a ausencia <strong>de</strong> afecciones o enfermeda<strong>de</strong>s”.En <strong>el</strong> ámbito regional, <strong>la</strong> Organización Panamericana <strong>de</strong> <strong>la</strong> Salud firmó <strong>con</strong> <strong>la</strong> citadaOrganización <strong>el</strong> Acuerdo (1949) por <strong>el</strong> que se integra en <strong>el</strong><strong>la</strong> <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>los</strong> términos <strong>de</strong>dicha Constitución.Por <strong>su</strong> parte, <strong>el</strong> Convenio nº 108 d<strong>el</strong> Consejo <strong>de</strong> Europa (1981) para <strong>la</strong> protección d<strong>el</strong>as personas respecto d<strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> automatizado <strong>de</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> carácter personal, en <strong>el</strong>apartado 45 <strong>de</strong> <strong>su</strong> Memoria Explicativa, d<strong>el</strong>imita <strong>el</strong> <strong>con</strong>cepto <strong>de</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong><strong>con</strong>si<strong>de</strong>rando que abarca “<strong>la</strong>s informaciones <strong>con</strong>cernientes a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> pasada, presentey futura, física o mental <strong>de</strong> un individuo, pudiendo tratarse <strong>de</strong> informaciones sobre unindividuo <strong>de</strong> Buena <strong>salud</strong>, enfermo o fallecido” y aña<strong>de</strong> que compren<strong>de</strong> también “<strong>la</strong>sinformaciones r<strong>el</strong>ativas al abuso d<strong>el</strong> alcohol o al <strong>con</strong><strong>su</strong>mo <strong>de</strong> drogas”. A <strong>su</strong> vez <strong>el</strong>Anexo a <strong>la</strong> Recomendación (97) 5 d<strong>el</strong> Comité <strong>de</strong> Ministros d<strong>el</strong> Consejo <strong>de</strong> Europa(1997) seña<strong>la</strong> que <strong>la</strong> expresión “<strong>datos</strong> médicos” hace referencia a todos <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong>


carácter personal r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> una persona y abarca igualmente a <strong>los</strong> <strong>datos</strong>manifiesta y estrictamente r<strong>el</strong>acionados <strong>con</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong>, así como <strong>con</strong> <strong>la</strong>s informacionesgenéticas.La Directiva 95/46/CE <strong>de</strong>fine <strong>los</strong> <strong>datos</strong> personales como “toda información sobre unapersona i<strong>de</strong>ntificada o i<strong>de</strong>ntificable”, <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rando como i<strong>de</strong>ntificable a toda personacuya i<strong>de</strong>ntidad pueda <strong>de</strong>terminarse, directa o indirectamente, en particu<strong>la</strong>r medianteun número <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación o uno o varios <strong>el</strong>ementos específicos, característicos <strong>de</strong><strong>su</strong> i<strong>de</strong>ntidad física, fisiológica, psíquica, e<strong>con</strong>ómica, cultural o social y atribuye unaespecial protección a <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong>.En r<strong>el</strong>ación a <strong>el</strong><strong>los</strong>, en <strong>la</strong> sentencia d<strong>el</strong> Tribunal <strong>de</strong> Justicia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Comunida<strong>de</strong>sEuropeas, <strong>de</strong> 6 <strong>de</strong> Noviembre <strong>de</strong> 2003, Lindqvist, A<strong>su</strong>nto C– 101/01, <strong>el</strong> Tribunal, tras<strong>con</strong>si<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> información r<strong>el</strong>ativa a <strong>la</strong> lesión en un pie y a <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> baja <strong>la</strong>boralcomo <strong>datos</strong> r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona, aña<strong>de</strong> que “es preciso dar unainterpretación amplia a <strong>la</strong> expression “<strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong>” empleada en <strong>el</strong> art.º 8º, sección1 (<strong>de</strong> <strong>la</strong> Directiva 95/46/CE), <strong>de</strong> modo a compren<strong>de</strong>r <strong>la</strong> información r<strong>el</strong>ativa a todos<strong>los</strong> aspectos, tanto físicos como psíquicos, <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> una persona”.Atendiendo a lo anteriormente expuesto se aprecia que <strong>el</strong> <strong>con</strong>cepto <strong>de</strong> <strong>datos</strong>r<strong>el</strong>acionados <strong>con</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong> no se limita a una situación coyuntural <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona, sinoque también se refiere a situaciones pasadas, presentes y futures y a <strong>la</strong> faltapermanente <strong>de</strong> plenitud en <strong>el</strong> estado <strong>de</strong> <strong>salud</strong>, <strong>de</strong> forma que compren<strong>de</strong> <strong>la</strong> informaciónsobre situaciones r<strong>el</strong>ativas a <strong>la</strong> discapacidad o minusvalía.Cabe <strong>con</strong>cluir, en <strong>con</strong>secuencia, que <strong>el</strong> <strong>con</strong>cepto <strong>de</strong> dato <strong>de</strong> <strong>salud</strong> presenta una granamplitud y que <strong>la</strong> interpretación d<strong>el</strong> mismo <strong>de</strong>be realizarse <strong>con</strong> un criterio expansivo yno restrictivo, <strong>con</strong> <strong>el</strong> fin <strong>de</strong> otorgarle <strong>el</strong> máximo niv<strong>el</strong> <strong>de</strong> protección.III. EL TRATAMIENTO DE DATOS DE SALUD Y LA HISTORIACLÍNICAComo antes se ha seña<strong>la</strong>do, en <strong>la</strong> Dec<strong>la</strong>ración <strong>de</strong> México <strong>la</strong> Red Iberoamericana <strong>de</strong>Protección <strong>de</strong> Datos re<strong>con</strong>oció <strong>de</strong> forma inequívoca que <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong>ben serincluidos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> categoría <strong>de</strong> <strong>datos</strong> especialmente protegidos que exigeninstrumentos adicionales <strong>de</strong> garantía (<strong>la</strong> legitimación para <strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> únicamentepue<strong>de</strong> fundarse en una habilitación legal o en <strong>el</strong> <strong>con</strong>sentimiento expreso <strong>de</strong> <strong>la</strong> persona,obtenido a través <strong>de</strong> información previa y precisa sobre <strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> que vaya arealizarse y, muy especialmente, sobre <strong>la</strong> finalidad o finalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>terminadas yexplícitas para <strong>la</strong>s que se usarán <strong>los</strong> <strong>datos</strong>. Dicho <strong>tratamiento</strong> <strong>de</strong>be llevarse a caboimp<strong>la</strong>ntando medidas <strong>de</strong> seguridad d<strong>el</strong> niv<strong>el</strong> más alto exigible y garantizándose <strong>la</strong><strong>con</strong>fi<strong>de</strong>ncialidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> información sobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> una obligación <strong>de</strong> secretoprofesional por parte <strong>de</strong> quienes puedan acce<strong>de</strong>r a <strong>el</strong><strong>la</strong>).


Por <strong>el</strong>lo, para dar respuesta a <strong>la</strong>s <strong>con</strong>si<strong>de</strong>raciones prece<strong>de</strong>ntes es necesario analizarcuáles son <strong>la</strong>s finalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica.A este respecto, cabe afirmar que <strong>el</strong> fin principal <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica <strong>de</strong>be ser <strong>el</strong> <strong>de</strong>facilitar <strong>la</strong> asistencia sanitaria <strong>de</strong> forma que <strong>con</strong>sten en <strong>el</strong><strong>la</strong> todos aqu<strong>el</strong><strong>los</strong> <strong>datos</strong> que,siguiendo un criterio médico, permitan un <strong>con</strong>ocimiento verda<strong>de</strong>ro y actualizado d<strong>el</strong>estado <strong>de</strong> <strong>salud</strong>.De esta finalidad básica <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica re<strong>su</strong>ltan ya algunas exigencias necesariaspara <strong>su</strong> <strong>con</strong>secución, tales como, por parte <strong>de</strong> <strong>los</strong> pacientes, <strong>la</strong> obligación <strong>de</strong> facilitar<strong>datos</strong> sobre <strong>su</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> manera leal y verda<strong>de</strong>ra y co<strong>la</strong>borar en <strong>su</strong> obtención y, porparte <strong>de</strong> <strong>los</strong> profesionales, <strong>los</strong> <strong>de</strong> hacer <strong>con</strong>star <strong>su</strong> intervención e incluir toda <strong>la</strong>información obtenida en <strong>los</strong> procesos asistenciales y <strong>la</strong> que re<strong>su</strong>lte imprescindiblepara <strong>el</strong> <strong>con</strong>ocimiento real y actualizado d<strong>el</strong> estado <strong>de</strong> <strong>salud</strong> d<strong>el</strong> paciente.Por <strong>su</strong> parte, <strong>los</strong> po<strong>de</strong>res públicos competentes <strong>de</strong>berían <strong>con</strong>tribuir a que <strong>la</strong>información <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica permita alcanzar aqu<strong>el</strong><strong>la</strong> finalidad mediante unaregu<strong>la</strong>ción que establezca, al menos, <strong>su</strong> <strong>con</strong>tenido mínimo.Finalmente, <strong>la</strong>s autorida<strong>de</strong>s competentes en materia <strong>de</strong> <strong>salud</strong> y <strong>los</strong> centros sanitariospúblicos y privados han <strong>de</strong> cumplir una función primordial para que <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínicase trate <strong>con</strong> criterios <strong>de</strong> unidad e integración, en cada institución asistencial, <strong>de</strong> formaque pueda facilitar <strong>el</strong> mejor y más a<strong>de</strong>cuado <strong>con</strong>ocimiento por <strong>los</strong> facultativos <strong>de</strong> <strong>los</strong><strong>datos</strong> d<strong>el</strong> paciente en cada proceso asistencial.3. Accesos a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica.La d<strong>el</strong>imitación <strong>de</strong> <strong>la</strong> finalidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica, en <strong>los</strong> términos ya expuestos,ofrece criterios para d<strong>el</strong>imitar inicialmente <strong>los</strong> accesos a <strong>los</strong> <strong>datos</strong> recogidos en <strong>el</strong><strong>la</strong>.Así, <strong>el</strong> paciente <strong>de</strong>be tener <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho a <strong>con</strong>ocer, <strong>con</strong> motivo <strong>de</strong> cualquiercircunstancia en <strong>el</strong> ámbito <strong>de</strong> <strong>su</strong> <strong>salud</strong>, <strong>la</strong> información disponible en <strong>su</strong> <strong>historia</strong> clínica.Este <strong>de</strong>recho <strong>con</strong>stituye una manifestación específica d<strong>el</strong> <strong>de</strong>recho a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> recogidoen Instrumentos internacionales y en <strong>la</strong>s Constituciones <strong>de</strong> <strong>los</strong> países <strong>de</strong>mocráticos.Asimismo, es una manifestación particu<strong>la</strong>rmente r<strong>el</strong>evante d<strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso a <strong>la</strong>información personal que forma parte d<strong>el</strong> <strong>con</strong>tenido esencial d<strong>el</strong> <strong>de</strong>recho fundamenta<strong>la</strong> <strong>la</strong> protección <strong>de</strong> <strong>datos</strong>.El <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso d<strong>el</strong> paciente <strong>de</strong>be incluir <strong>el</strong> <strong>de</strong> obtener copia <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>datos</strong> quefiguran en <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica, sin que <strong>el</strong>lo signifique, necesariamente, un po<strong>de</strong>r <strong>de</strong>disposición sobre <strong>la</strong> documentación original.


Sin embargo, este <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso no pue<strong>de</strong> tener un carácter absolute sino que esnecesario tener en cuenta <strong>con</strong>dicionantes que puedan limitarlo, para garantizar otros<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> terceros dignos <strong>de</strong> una protección equivalente.Así, cabe <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rar que <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso d<strong>el</strong> paciente podría limitarse paragarantizar <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> terceras personas a <strong>la</strong> <strong>con</strong>fi<strong>de</strong>ncialidad <strong>de</strong> <strong>su</strong>s <strong>datos</strong> que<strong>con</strong>stan en <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica en interés terapéutico d<strong>el</strong> propio paciente.Y, también, cabe <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rar <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> oponer al <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso, cuando<strong>el</strong>lo esté legalmente re<strong>con</strong>ocido, <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>los</strong> profesionales que participan en <strong>la</strong><strong>el</strong>aboración <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica a <strong>la</strong> reserva <strong>de</strong> <strong>su</strong>s anotaciones personales y<strong>su</strong>bjetivas. En <strong>la</strong> medida en que <strong>su</strong>pone <strong>la</strong> limitación <strong>de</strong> un <strong>de</strong>recho fundamental, <strong>la</strong>snormas que re<strong>con</strong>ozcan esta posibilidad <strong>de</strong> reserva <strong>de</strong>ben interpretarserestrictivamente y atribuir <strong>su</strong> ejercicio estrictamente a <strong>los</strong> profesionales queparticiparon en <strong>su</strong> <strong>el</strong>aboración, sin que puedan ser <strong>su</strong>stituidos en <strong>su</strong> ejercicio por <strong>los</strong>centros o instituciones don<strong>de</strong> prestan <strong>su</strong>s servicios.A este respecto, <strong>de</strong>be insistirse en <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> que se d<strong>el</strong>imite normativamente <strong>el</strong><strong>con</strong>tenido mínimo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica y en <strong>la</strong> <strong>con</strong>veniencia <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r protoco<strong>los</strong>o mod<strong>el</strong>os <strong>de</strong> actuación precisos para evitar que <strong>la</strong> reserva para acce<strong>de</strong>r a <strong>la</strong>sanotaciones <strong>su</strong>bjetivas pueda limitar ilegítimamente <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso d<strong>el</strong> paciente.4. Usos <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica.Una vez <strong>de</strong>finido <strong>el</strong> objetivo principal <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica, <strong>la</strong>s obligacionesinherentes a <strong>la</strong> misma r<strong>el</strong>ativas a <strong>la</strong> información que <strong>de</strong>be <strong>con</strong>tener y seña<strong>la</strong>dos <strong>los</strong><strong>de</strong>rechos básicos <strong>de</strong> acceso a dicha información, no pue<strong>de</strong> olvidarse <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong><strong>con</strong>temp<strong>la</strong>r usos y accesos adicionales amparados legalmente en atención a razones ybienes jurídicos <strong>de</strong> interés general vincu<strong>la</strong>dos o referidos a <strong>la</strong> tut<strong>el</strong>a <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>salud</strong> pública.La i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> estas finalida<strong>de</strong>s correspon<strong>de</strong> a <strong>los</strong> Po<strong>de</strong>res públicos competentesy, muy singu<strong>la</strong>rmente, por exigencias intrínsecas <strong>de</strong> <strong>los</strong> sistemas <strong>de</strong>mocráticos, alPo<strong>de</strong>r Legis<strong>la</strong>tivo.No obstante, pue<strong>de</strong> <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rarse que <strong>la</strong>s mencionadas exigencies coincidan en <strong>los</strong><strong>tratamiento</strong>s <strong>de</strong> <strong>datos</strong> r<strong>el</strong>acionados <strong>con</strong> <strong>la</strong> epi<strong>de</strong>miología; <strong>la</strong> inspección, evaluación d<strong>el</strong>a calidad y p<strong>la</strong>nificación <strong>de</strong> <strong>la</strong> prestación <strong>de</strong> <strong>la</strong> asistencia sanitaria y <strong>la</strong> investigación o<strong>la</strong> docencia –si bien en estos dos últimos <strong>su</strong>puestos ha <strong>de</strong> ser compatible <strong>con</strong> <strong>el</strong><strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>los</strong> pacientes a <strong>con</strong>sentir <strong>el</strong> acceso y uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> información.Asimismo, <strong>con</strong>curren razones <strong>de</strong> interés general en <strong>el</strong> acceso y uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> informaciónclínica <strong>con</strong> fines judiciales, si bien, en estos casos, <strong>el</strong> interés público pue<strong>de</strong> no sóloestar vincu<strong>la</strong>do a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> pública, sino también a <strong>la</strong> garantía d<strong>el</strong> <strong>de</strong>recho fundamenta<strong>la</strong> <strong>la</strong> tut<strong>el</strong>a judicial efectiva o a <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> seguridad pública.


Atendiendo a <strong>la</strong> diversa naturaleza <strong>de</strong> <strong>los</strong> intereses públicos en juego, <strong>el</strong> acceso a <strong>los</strong><strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica pue<strong>de</strong> presentar una graduación diversa.En todos <strong>los</strong> casos en que en <strong>el</strong> acceso y uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> información clínica permitasatisfacer <strong>los</strong> intereses generales que <strong>la</strong> justifican sin necesidad <strong>de</strong> <strong>con</strong>ocer <strong>los</strong> <strong>datos</strong>i<strong>de</strong>ntificatorios d<strong>el</strong> paciente, <strong>la</strong> reg<strong>la</strong> general, impuesta normativamente, ha <strong>de</strong><strong>con</strong>sistir en que <strong>el</strong> acceso se realice <strong>de</strong> forma que <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación semantengan separados <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong> carácter clínico– asistencial, <strong>de</strong> modo que <strong>la</strong>separación asegure <strong>el</strong> anonimato; separación que, en <strong>la</strong> mayor medida posible, ha <strong>de</strong>ser irreversible.Sin embargo, en otros <strong>su</strong>puestos, entre <strong>los</strong> que cabe <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rar incluidos <strong>la</strong>sinvestigaciones por parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> autoridad judicial u otras que exijan necesariamente <strong>la</strong>i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> <strong>los</strong> pacientes, <strong>la</strong> reg<strong>la</strong> d<strong>el</strong> anonimato podrá ser una excepción. Para<strong>el</strong>lo, es necesario que <strong>la</strong>s Autorida<strong>de</strong>s competentes estén legalmente habilitadas parapo<strong>de</strong>r <strong>de</strong>cidir sobre <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> asociar <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica a <strong>los</strong>pacientes, en una norma <strong>con</strong> categoría <strong>de</strong> Ley, y mediante <strong>de</strong>cisiones motivadas.En todos <strong>los</strong> <strong>su</strong>puestos <strong>de</strong>scritos, <strong>el</strong> <strong>tratamiento</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica,separados o no, ha <strong>de</strong> quedar estrictamente limitado a <strong>los</strong> fines específicos quejustificaron <strong>su</strong> acceso y uso.Mención especial merece <strong>el</strong> acceso y <strong>tratamiento</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> información clínica por parted<strong>el</strong> personal encargado <strong>de</strong> <strong>la</strong> administración, gestión o facturación en <strong>los</strong> centrossanitarios y, <strong>con</strong>siguientemente, <strong>los</strong> realizados por aqu<strong>el</strong><strong>la</strong>s entida<strong>de</strong>s que brindancobertura a <strong>la</strong> asistencia sanitaria, como pue<strong>de</strong>n ser <strong>la</strong>s aseguradoras e institucionesprevisionales, que han <strong>de</strong> <strong>con</strong>ocer dicha información para po<strong>de</strong>r facturar <strong>el</strong> coste <strong>de</strong>tales servicios y/o <strong>de</strong>terminar <strong>el</strong> alcance <strong>de</strong> <strong>la</strong>s coberturas. En estos <strong>su</strong>puestos, <strong>el</strong>acceso a <strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica estará limitado estrictamente a lo necesariopara <strong>el</strong> ejercicio <strong>de</strong> dichas funciones. A este respecto, <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> acce<strong>de</strong>r a <strong>la</strong><strong>historia</strong> clínica estará, adicionalmente, limitada en <strong>los</strong> <strong>su</strong>puestos en que existanesca<strong>la</strong>s o parámetros que permitan evaluar <strong>el</strong> coste <strong>de</strong> <strong>la</strong>s diversas modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>asistencia sanitaria o <strong>de</strong> <strong>la</strong>s coberturas garantizadas sobre <strong>la</strong> base <strong>de</strong> módu<strong>los</strong> <strong>de</strong>referencia que pue<strong>de</strong>n hacer innecesario <strong>el</strong> acceso a <strong>la</strong> información específica <strong>de</strong> cadapaciente.El acceso a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica p<strong>la</strong>ntea una última cuestión que hace referencia a <strong>la</strong>legitimación <strong>de</strong> terceras personas distintas d<strong>el</strong> paciente que pue<strong>de</strong>n estar habilitadaspara acce<strong>de</strong>r a <strong>los</strong> <strong>datos</strong> recogidos en <strong>el</strong><strong>la</strong>. Esta posibilidad <strong>de</strong> acceso pue<strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntearsetanto cuando <strong>el</strong> paciente es objeto <strong>de</strong> asistencia sanitaria, como en <strong>el</strong> momentoposterior a <strong>su</strong> fallecimiento.En todo caso, <strong>de</strong>be partirse <strong>de</strong> <strong>la</strong> premisa <strong>de</strong> que <strong>los</strong> accesos a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica han<strong>de</strong> estar protegidos por una disposición legal que pueda re<strong>con</strong>ocer o, en <strong>su</strong> caso,


establecer limitaciones al acceso <strong>de</strong> terceros, no <strong>los</strong> profesionales que participan en <strong>la</strong>asistencia sanitaria al paciente, o sea, a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica.En cualquiera <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>su</strong>puestos <strong>de</strong>scritos <strong>de</strong>berá tenerse en cuenta, como reg<strong>la</strong> general,<strong>la</strong> voluntad que previamente haya manifestado <strong>el</strong> paciente en <strong>el</strong> sentido <strong>de</strong> legitimar<strong>los</strong> accesos. O, en <strong>los</strong> casos en que <strong>la</strong> ley legitime directamente <strong>el</strong> acceso <strong>de</strong> terceros a<strong>los</strong> <strong>datos</strong> <strong>de</strong> <strong>salud</strong>, pero re<strong>con</strong>ociendo al paciente <strong>la</strong> facultad <strong>de</strong> impedirlo, habrá queaten<strong>de</strong>r a <strong>la</strong> voluntad que éste haya manifestado en tal sentido.El acceso <strong>de</strong>be <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rarse admisible cuando, según <strong>el</strong> criterio d<strong>el</strong> medico que leasiste, <strong>el</strong> paciente carezca <strong>de</strong> capacidad para enten<strong>de</strong>r <strong>la</strong> información, en cuyo caso <strong>el</strong>profesional podrá poner en <strong>con</strong>ocimiento <strong>de</strong> <strong>la</strong>s personas vincu<strong>la</strong>das a él por razonesfamiliares o <strong>de</strong> hecho <strong>la</strong> información que sea r<strong>el</strong>evante sobre <strong>la</strong>s actuacionesr<strong>el</strong>acionadas <strong>con</strong> <strong>la</strong> a<strong>de</strong>cuada asistencia sanitaria.También <strong>de</strong>berán ser comunicadas a terceros vincu<strong>la</strong>dos al paciente por razonesfamiliares o <strong>de</strong> hecho <strong>la</strong>s limitaciones al <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> información al paciente basadasen <strong>la</strong> facultad d<strong>el</strong> médico <strong>de</strong> limitar dicha información por motivos graves <strong>de</strong>necesidad terapéutica, entendiendo como tales <strong>la</strong> facultad <strong>de</strong> dicho profesional <strong>de</strong>actuar cuando, por razones objetivas, <strong>el</strong> <strong>con</strong>ocimiento <strong>de</strong> <strong>su</strong> situación por <strong>el</strong> propiopaciente pue<strong>de</strong> perjudicar <strong>su</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> forma grave. No obstante, <strong>el</strong> médico <strong>de</strong>berá<strong>de</strong>jar <strong>con</strong>stancia razonada <strong>de</strong> tales circunstancias en <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica. Estacircunstancia no <strong>su</strong>pondrá una limitación al <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso que pueda ejercervoluntariamente <strong>el</strong> propio paciente.En cuanto a <strong>los</strong> pacientes fallecidos, pue<strong>de</strong> admitirse <strong>el</strong> <strong>de</strong>recho <strong>de</strong> acceso a <strong>la</strong> <strong>historia</strong>clínica a aqu<strong>el</strong><strong>la</strong>s personas vincu<strong>la</strong>das al paciente, siempre que <strong>el</strong>lo esté dispuesto enley fundada en razones <strong>de</strong> interés general. En particu<strong>la</strong>r, <strong>de</strong>biera <strong>con</strong>temp<strong>la</strong>rse <strong>la</strong>posibilidad <strong>de</strong> habilitar <strong>el</strong> acceso cuando se encuentre motivado por un riesgo para <strong>la</strong><strong>salud</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> terceros, siempre que ese acceso se limite a <strong>los</strong> <strong>datos</strong> pertinentes y nore<strong>su</strong>lten afectados <strong>la</strong> intimidad d<strong>el</strong> fallecido, <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> otras personas o <strong>el</strong><strong>de</strong>recho <strong>de</strong> <strong>los</strong> profesionales a <strong>la</strong> reserva <strong>de</strong> <strong>su</strong>s anotaciones <strong>su</strong>bjetivas en <strong>los</strong> términosantes seña<strong>la</strong>dos.5.- Conservación, seguridad y secreto en <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínicaPara cumplir <strong>la</strong>s finalida<strong>de</strong>s propias <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica y permitir <strong>el</strong> ejercicio <strong>de</strong><strong>de</strong>rechos sobre <strong>la</strong> misma es preciso que <strong>los</strong> centros sanitarios establezcan mecanismos<strong>de</strong> custodia activa y diligente, que garanticen <strong>la</strong> autenticidad e integridad <strong>de</strong> <strong>su</strong><strong>con</strong>tenido, <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> <strong>su</strong> reproducción futura y <strong>la</strong> protección <strong>con</strong>tra accesos noautorizados. En cuanto a <strong>los</strong> accesos autorizados, <strong>de</strong>berán evaluarse estrictamente <strong>la</strong>sfinalida<strong>de</strong>s que <strong>los</strong> justifiquen.


En <strong>con</strong>secuencia, <strong>de</strong>berán preverse p<strong>la</strong>zos <strong>de</strong> <strong>con</strong>servación a<strong>de</strong>cuados a <strong>la</strong>sfinalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica y establecerse medidas <strong>de</strong> seguridad, tanto <strong>de</strong> índoletécnica como organizativa que posibiliten <strong>el</strong> cumplimiento efectivo <strong>de</strong> talesexigencias.Estas obligaciones <strong>de</strong> gestión y custodia <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica han <strong>de</strong> ser <strong>con</strong>si<strong>de</strong>radas,asimismo, responsabilidad <strong>de</strong> profesionales sanitarios que <strong>de</strong>sarrollen <strong>su</strong> actividad en<strong>el</strong> sector privado, respecto <strong>de</strong> <strong>la</strong> documentación asistencial que facilitada.En todo caso, <strong>la</strong> garantía <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>con</strong>fi<strong>de</strong>ncialidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica impone que tanto<strong>los</strong> profesionales sanitarios, como otras personas que estén habilitadas para acce<strong>de</strong>rtotal o parcialmente a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica, estén <strong>su</strong>jetos a <strong>la</strong> obligación <strong>de</strong> guardarsecreto profesional respecto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s informaciones que <strong>con</strong>ozcan.Por otra parte, <strong>los</strong> Po<strong>de</strong>res Públicos competentes <strong>de</strong>berán prever medidas quegaranticen <strong>la</strong> <strong>con</strong>servación, integridad y <strong>con</strong>fi<strong>de</strong>ncialidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica en caso<strong>de</strong> cese <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad por parte d<strong>el</strong> profesional o d<strong>el</strong> centro sanitario.IV. LA INTEGRACIÓN Y LA COORDINACIÓN DE LAS HISTORIASCLÍNICAS.Según se expresó anteriormente, <strong>la</strong> finalidad básica <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica es <strong>la</strong> <strong>de</strong>facilitar <strong>la</strong> asistencia sanitaria a <strong>los</strong> pacientes.De <strong>el</strong>lo se entien<strong>de</strong> que <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica <strong>de</strong>be tratarse <strong>con</strong> criterios <strong>de</strong> unidad eintegración en cada institución asistencial como mínimo, <strong>de</strong> forma que puedafacilitarse <strong>el</strong> mejor y más oportuno <strong>con</strong>ocimiento por parte <strong>de</strong> <strong>los</strong> facultativos <strong>de</strong> <strong>los</strong><strong>datos</strong> <strong>de</strong> un <strong>de</strong>terminado paciente en cada proceso asistencial.Por otra parte, <strong>el</strong> acceso a <strong>la</strong>s prestaciones sanitarias incluidas en <strong>los</strong> sistemassanitarios bajo responsabilidad <strong>de</strong> <strong>los</strong> Po<strong>de</strong>res públicos, ha <strong>de</strong> prever garantías <strong>de</strong>movilidad, <strong>con</strong> <strong>el</strong> fin <strong>de</strong> permitir <strong>la</strong> asistencia sanitaria <strong>con</strong> in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia d<strong>el</strong> lugard<strong>el</strong> territorio nacional en que se encuentren quienes tengan <strong>de</strong>recho a <strong>el</strong><strong>la</strong>s.También, <strong>la</strong>s Administraciones Públicas <strong>de</strong>ben promover <strong>la</strong> imp<strong>la</strong>ntación <strong>de</strong> sistemas<strong>de</strong> compatibilidad que, teniendo en cuenta <strong>la</strong> evolución y disponibilidad <strong>de</strong> <strong>los</strong>recursos técnicos y e<strong>con</strong>ómicos, y <strong>la</strong> diversidad <strong>de</strong> sistemas y tipos <strong>de</strong> <strong>historia</strong>sclínicas, posibilite <strong>su</strong> uso por cualquiera <strong>de</strong> <strong>los</strong> centros asistenciales geográficamentedispersos que atien<strong>de</strong>n a un mismo paciente, <strong>con</strong> <strong>el</strong> fin d evitar que estos puedan versesometidos a exploraciones y procedimientos <strong>de</strong> innecesaria repetición, lo cualre<strong>su</strong>ltará, adicionalmente, en ahorro <strong>de</strong> costes y en menores riesgos para <strong>la</strong> privacidad.La unidad e integración <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica, <strong>la</strong>s garantías <strong>de</strong> movilidad en <strong>el</strong> acceso a<strong>la</strong> asistencia sanitaria y <strong>la</strong> coordinación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s <strong>historia</strong>s clínicas pue<strong>de</strong>n <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rarse


finalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> interés general que justifican <strong>el</strong> establecimiento <strong>de</strong> sistemas <strong>de</strong>intercambio <strong>de</strong> información <strong>de</strong> <strong>salud</strong> entre <strong>los</strong> distintos organismos, centros yservicios d<strong>el</strong> sistema sanitario, para permitir a <strong>los</strong> ciudadanos y a <strong>los</strong> profesionalesque participan en <strong>la</strong> asistencia sanitaria <strong>el</strong> acceso a <strong>la</strong> <strong>historia</strong> clínica <strong>de</strong> forma quepermitan garantizar <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong> dicha asistencia y <strong>la</strong> <strong>con</strong>fi<strong>de</strong>ncialidad e integridad d<strong>el</strong>a información.Esta <strong>con</strong>clusión re<strong>su</strong>lta particu<strong>la</strong>rmente r<strong>el</strong>evante en Estados fe<strong>de</strong>rales o<strong>de</strong>scentralizados en <strong>los</strong> que <strong>la</strong> asistencia sanitaria es responsabilidad <strong>de</strong> diversosPo<strong>de</strong>res públicos.En <strong>los</strong> casos en que <strong>el</strong> acceso o <strong>los</strong> intercambios <strong>de</strong> información tengan lugar a través<strong>de</strong> re<strong>de</strong>s <strong>de</strong> comunicaciones <strong>el</strong>ectrónicas, será necesario proveer una red segura quedé garantías a<strong>de</strong>cuadas <strong>de</strong> protección. Entre <strong>el</strong><strong>la</strong>s <strong>de</strong>ben <strong>con</strong>si<strong>de</strong>rarse <strong>la</strong> exigencia <strong>de</strong>requerimientos <strong>de</strong> certificación <strong>el</strong>ectrónica, firma <strong>el</strong>ectrónica y cifrado, <strong>de</strong> acuerdo<strong>con</strong> <strong>la</strong> normativa aplicable.V. LA TARJETA SANITARIA INDIVIDUALEl acceso <strong>de</strong> <strong>los</strong> ciudadanos a <strong>la</strong>s prestaciones sanitarias <strong>de</strong> <strong>los</strong> sistemas <strong>de</strong> <strong>salud</strong>pue<strong>de</strong> facilitarse poniendo a <strong>su</strong> disposición una tarjeta sanitaria individual, tal como<strong>su</strong>ce<strong>de</strong> en algunos paises.En caso <strong>de</strong> optarse por <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong> éste documento <strong>la</strong> tarjeta sanitaria se<strong>con</strong>figuraría como un documento administrativo que recoja, <strong>de</strong> manera normalizada,<strong>los</strong> <strong>datos</strong> básicos <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación <strong>de</strong> <strong>su</strong> titu<strong>la</strong>r, <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos que le asisten en r<strong>el</strong>ación<strong>con</strong> <strong>la</strong>s prestaciones sanitarias y <strong>la</strong> Administración emisora <strong>de</strong> <strong>la</strong> tarjeta. Asimismo,pue<strong>de</strong> <strong>con</strong>tener un código <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación personal único para cada persona cuando<strong>el</strong>lo re<strong>su</strong>lte necesario para facilitar <strong>la</strong> búsqueda <strong>de</strong> <strong>la</strong> información sanitaria <strong>de</strong> unpaciente que pueda en<strong>con</strong>trarse dispersa en distintos organismos, centros o serviciossanitarios.De este modo, <strong>la</strong> tarjeta sanitaria individual permitirá que <strong>la</strong> información clínicapueda ser localizada y <strong>con</strong><strong>su</strong>ltada por <strong>los</strong> profesionales sanitarios en <strong>los</strong> casos en quesea estrictamente necesario para garantizar <strong>la</strong> asistencia sanitaria, según se ha <strong>de</strong>scritoen <strong>los</strong> párrafos anteriores. La emisión <strong>de</strong> <strong>la</strong> tarjeta sanitaria individual pue<strong>de</strong>realizarse incorporando un soporte informático.En todo caso, tanto <strong>los</strong> intercambios <strong>de</strong> información sanitaria, en <strong>los</strong> terminusseña<strong>la</strong>dos, como <strong>la</strong> emisión, <strong>con</strong>tenido y finalidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> tarjeta sanitaria individual –especialmente si incorpora soportes informáticos–, <strong>de</strong>be <strong>con</strong>tra <strong>con</strong> una habilitaciónlegis<strong>la</strong>tiva a<strong>de</strong>cuada. D<strong>el</strong> mismo modo, <strong>la</strong> incorporación a <strong>la</strong> tarjeta sanitaria <strong>de</strong>información distinta <strong>de</strong> <strong>la</strong> expuesta en <strong>los</strong> <strong>datos</strong> r<strong>el</strong>ativos a <strong>la</strong> <strong>salud</strong> <strong>de</strong> <strong>su</strong>s titu<strong>la</strong>res


exigirán una legitimación legal específica que establezca <strong>la</strong> finalidad <strong>de</strong> <strong>los</strong><strong>tratamiento</strong>s <strong>de</strong> <strong>datos</strong> en r<strong>el</strong>ación <strong>con</strong> razones <strong>de</strong> interés general.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!