11.07.2015 Views

Los incendios forestales en la reserva de la biosfera Sierra de ...

Los incendios forestales en la reserva de la biosfera Sierra de ...

Los incendios forestales en la reserva de la biosfera Sierra de ...

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

146E. J. JARDEL PELÀEZ • F. CASTILLO NAVARRO • R. RAMÍREZ VILLEDA • J. C. CHACÓN MATHIEUÓ. E. BALCÁZAR MEDINAEn el caso particu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> México, un país <strong>de</strong> gran heterog<strong>en</strong>eidadambi<strong>en</strong>tal, complejidad ecológica y alta diversidad biológica (Chall<strong>en</strong>ger1998), <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones sobre el uso y manejo <strong>de</strong>l fuegohace necesaria <strong>la</strong> g<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos básicos sobre el f<strong>en</strong>óm<strong>en</strong>o<strong>de</strong> los <strong>inc<strong>en</strong>dios</strong> <strong>forestales</strong> y sus efectos ecológicos <strong>en</strong> <strong>la</strong>s condicionesfísico-geográficas, ecológicas y sociales específicas <strong>de</strong> difer<strong>en</strong>tesregiones <strong>de</strong>l país (González-Cabán y Sandberg 1989). No es posiblesimplem<strong>en</strong>te aplicar el conocimi<strong>en</strong>to y transferir <strong>la</strong>s prácticas <strong>de</strong> manejo<strong>de</strong>l fuego <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> otras condiciones ecológicas y sociales.En <strong>la</strong> Reserva <strong>de</strong> <strong>la</strong> Biosfera <strong>Sierra</strong> <strong>de</strong> Manantlán (RBSM), <strong>en</strong> losestados <strong>de</strong> Jalisco y Colima, el manejo <strong>de</strong>l fuego ha sido establecidocomo una prioridad <strong>en</strong> <strong>la</strong> gestión <strong>de</strong>l área protegida (Jar<strong>de</strong>l 1992, INE2000, Jar<strong>de</strong>l et al. 2001a). Des<strong>de</strong> <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> <strong>la</strong> RBSM <strong>en</strong> 1987, sehan puesto <strong>en</strong> práctica activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> prev<strong>en</strong>ción y control <strong>de</strong> <strong>inc<strong>en</strong>dios</strong><strong>forestales</strong> y se han realizado estudios que consi<strong>de</strong>ran el papel <strong>de</strong>lfuego <strong>en</strong> <strong>la</strong> sucesión ecológica y <strong>la</strong> reg<strong>en</strong>eración <strong>de</strong> bosques (Anaya1989, Jar<strong>de</strong>l 1991, Saldaña y Jar<strong>de</strong>l 1992, Jar<strong>de</strong>l et al. 2001 a y b). Eneste trabajo se pres<strong>en</strong>ta un análisis preliminar <strong>de</strong> <strong>la</strong> incid<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>inc<strong>en</strong>dios</strong><strong>forestales</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> RBSM <strong>en</strong>tre 1995 y 2003. A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> caracterización<strong>de</strong>l problema <strong>de</strong> los <strong>inc<strong>en</strong>dios</strong> <strong>forestales</strong> <strong>en</strong> el área protegida,se discut<strong>en</strong> algunas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s implicaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> puesta <strong>en</strong> marcha <strong>de</strong>una estrategia <strong>de</strong> manejo <strong>de</strong>l fuego <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>Sierra</strong> <strong>de</strong> Manantlán.Área <strong>de</strong> estudioLa RBSM (Jar<strong>de</strong>l 1992, INE 2000) se exti<strong>en</strong><strong>de</strong> sobre 139,577 ha <strong>de</strong> terr<strong>en</strong>osmontañosos <strong>en</strong> los límites <strong>de</strong> los estados <strong>de</strong> Jalisco y Colima<strong>en</strong> el occid<strong>en</strong>te <strong>de</strong> México (Fig. 1). Con una variación altitudinal <strong>de</strong>los 300 a los 2,860 msnm, <strong>la</strong> sierra pres<strong>en</strong>ta un gradi<strong>en</strong>te climático<strong>de</strong>s<strong>de</strong> condiciones cálidas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s partes bajas (1,800 msnm), y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condicionessubhúmedas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cimas y <strong>la</strong> verti<strong>en</strong>te sur, ori<strong>en</strong>tada hacia el OcéanoPacífico, al ambi<strong>en</strong>te más seco <strong>de</strong> <strong>la</strong> verti<strong>en</strong>te norte afectada por<strong>la</strong> sombra orográfica.La cubierta vegetal está formada por selva baja caducifolia dominando<strong>en</strong> <strong>la</strong>s partes bajas, bosques secos <strong>de</strong> <strong>en</strong>cino a altitu<strong>de</strong>s inter-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!