KARDABERAZ BILDUMA - 30 - Euskerazaintza

20 MANUEL DE LEKUONA. OBRAS COMPLETAS«bertso-ritmoa». Eta azken au da, guk gaur aztertu bear deguna, aur-kantarenteknika bear bezela sakontzeko.Ipiñi ditzagun bi adigarri, bi eredu:1) Arre, arre, mandako :bigar Tolosa'rako,etzi Iruñe'rako...—Andik zer ekarriko?—Zapata ta gerriko.Kanta ontan, oin guztiak bikoteak dira, espondaikoak.2) Atxio, Matxio, komio pan...Nere semea errotan.Errotara ninjoalatopatu nuan erbi bat;kendu nion begi bat;para nion berri bat...Errota-pio, klak, klak...~**mmiKanta ontan, lenengo errenkada, irukotexkoa da; bañan azkenekopan ori, oin «trinkotua-» da, ots bakarrekoa, bañan bi edo iru ots balioduana. Bigarren errenkadako Nere ori, bikotea da; semea, irukotea;erro, bikotea; eta azkeneko -tan ori, berriz ere, oin trinkotua. Irugarrenerrenkadako Erro- bikotea; -tara bikotea; ninjo- bikotea; -ala, bikotea,berriz ere. Laugarren errenkadako topatu, irukotea da; nuan ta erbi,bikoteak berriz ere; bañan ezkeneko bat, oin trinkotua. Eta ondorenguztia oin bikotezkoa da, bukaerako bat ori ez beste. Azkeneko errenkadakoErrota, irukotea; eta pio, bikotea; eta bukaerako hlak, klak,bi oin trinkotu dira.Ritmo-ontu onen osagarri, aipa dezagun orain detalle garrantzi aundikobat: anakrusis esa.n oi zaiona. Argi dezagun puntu au.Doñu baten ritmoa, beti ere oiñen bitartez markatzen degu dantzakoan,eta eskuaren bitartez konpasa eramatekoan. Konpasean eskua goitikbeera eta beetik gora erabiltzen degu. Eskua goian dagon uneari,arsis esaten diogu; eta bean dagoanari, tesis. Orain, bertso bat kantatzean,bertsoaren itzak geienetan tesis'en asiko dira; bañan gerta diteke