Los casos de la reconversión azucarera en Holguín (Cuba) y de los ...
Los casos de la reconversión azucarera en Holguín (Cuba) y de los ...
Los casos de la reconversión azucarera en Holguín (Cuba) y de los ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Desarrollo Humano Local: <strong>de</strong> <strong>la</strong> teoría a <strong>la</strong> prácticaportación cuyas empresas más importantes eran <strong>de</strong> propiedad estadouni<strong>de</strong>nse antes <strong>de</strong>1959, como <strong>los</strong> <strong>de</strong>l azúcar, el níquel, <strong>de</strong> tabaco, el ron, etc.Es muy difícil precisar <strong>los</strong> daños económicos g<strong>en</strong>erados por estas medidas, pero el gobiernocubano estima que <strong>en</strong> estos 50 años han podido superar <strong>los</strong> 86.000 millones <strong>de</strong>dó<strong>la</strong>res. En este cálculo se incluy<strong>en</strong>: pérdidas <strong>de</strong>bidas a <strong>los</strong> obstácu<strong>los</strong> puestos al auge <strong>de</strong><strong>los</strong> servicios y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s exportaciones –turismo, transporte aéreo, azúcar, níquel, etc.–(39.427,5); pérdidas registradas <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> reori<strong>en</strong>tación geográfica <strong>de</strong> <strong>los</strong> flujos comerciales,como costos <strong>de</strong> flete, <strong>de</strong> almac<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to, <strong>de</strong> comercialización, a <strong>la</strong> compra <strong>de</strong>mercancías, etc (19.592,0); el impacto <strong>de</strong> <strong>la</strong>s limitaciones impuestas al crecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>producción nacional <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>es y <strong>de</strong> servicios –acceso restringido a <strong>la</strong>s tecnologías, insufici<strong>en</strong>cia<strong>de</strong> piezas <strong>de</strong> repuesto y <strong>la</strong> puesta fuera <strong>de</strong> servicio <strong>de</strong> equipos, reestructuracionesforzadas <strong>de</strong> empresas, graves dificulta<strong>de</strong>s pa<strong>de</strong>cidas por el sector azucarero, eléctrico, <strong>de</strong>transportes, agríco<strong>la</strong>...– (2.866,2); el bloqueo tecnológico (8.483,0); <strong>la</strong>s afectaciones a<strong>los</strong> servicios a <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción (1.565,3); <strong>los</strong> obstácu<strong>los</strong> <strong>de</strong> or<strong>de</strong>n monetario y financiero–imposibilidad <strong>de</strong> negociar nuevam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> <strong>de</strong>uda externa, prohibición <strong>de</strong> acceso al dó<strong>la</strong>r,impacto <strong>de</strong>sfavorable <strong>de</strong> variaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong>s tasas <strong>de</strong> carga sobre el comercio, «riesgo país»,sobre costo <strong>de</strong> financiami<strong>en</strong>to a causa <strong>de</strong> <strong>la</strong> oposición <strong>de</strong> EE UU a <strong>la</strong> integración <strong>de</strong><strong>Cuba</strong> <strong>en</strong> el s<strong>en</strong>o <strong>de</strong> <strong>la</strong>s organizaciones financieras internacionales…– (8.640,2); <strong>los</strong> efectosperversos <strong>de</strong> <strong>la</strong>s incitaciones a <strong>la</strong> emigración, incluida <strong>la</strong> ilegal (pérdida <strong>de</strong> recursoshumanos y <strong>de</strong> <strong>los</strong> tal<strong>en</strong>tos producidos por el sistema <strong>de</strong> formación cubano).Cuadro IV.8. <strong>Cuba</strong>. Daño directo <strong>de</strong>l bloqueo <strong>de</strong> <strong>los</strong> Estados Unidos,acumu<strong>la</strong>do al cierre <strong>de</strong> 2005 (<strong>en</strong> millones <strong>de</strong> dó<strong>la</strong>res)Ingresos <strong>de</strong>jados <strong>de</strong> percibir por exportaciones y servicios 39.427,5Pérdidas por reubicación geográfica <strong>de</strong>l comercio 19.592,0Afectaciones a <strong>la</strong> producción y <strong>los</strong> servicios 2.866,2Bloqueo tecnológico 8.483,2Afectaciones al servicio a <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción 1.565,3Afectaciones monetario-financieras 8.640,2Impacto <strong>de</strong>l robo <strong>de</strong> cerebros 5.533,8Total <strong>de</strong> <strong>la</strong>s afectaciones por el bloqueo <strong>de</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> Estados Unidos 86.108,2Fu<strong>en</strong>te: Gobierno <strong>de</strong> <strong>Cuba</strong> (2007:5).ConceptoMontoLa <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong>l sistema soviético, <strong>de</strong>l que <strong>de</strong>p<strong>en</strong>día casi el 90% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s re<strong>la</strong>ciones económicas<strong>de</strong> <strong>Cuba</strong> (<strong>de</strong> <strong>la</strong>s que el 70% eran con <strong>la</strong> URSS), <strong>en</strong> 1987, g<strong>en</strong>eró serios problemasa <strong>la</strong> economía cubana a comi<strong>en</strong>zos <strong>de</strong> <strong>la</strong> década <strong>de</strong> <strong>los</strong> nov<strong>en</strong>ta. Las consecu<strong>en</strong>ciasprincipales fueron: <strong>la</strong> paralización total o parcial <strong>de</strong> numerosas activida<strong>de</strong>s productivas y<strong>de</strong> servicios (caída <strong>de</strong>l PIB <strong>en</strong> torno al 35% <strong>en</strong>tre 1989 y 1993), <strong>la</strong> <strong>de</strong>saparición <strong>de</strong> <strong>los</strong>mercados tradicionales <strong>de</strong>l comercio exterior (caída <strong>de</strong>l 75% <strong>de</strong> <strong>la</strong>s importaciones a precioscorri<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> el mismo período), <strong>la</strong> eliminación <strong>de</strong> <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia técnica externa, el fin84