Iztueta´ren olerkiak.. - Euskerazaintza

24 BIZITZA BAT LABURKI — BREVE BIOGRAFIAbateko illuntasunean daude (1). Donosti soldaduz inguratua egon zanillabeteetan, Bidasoa'ko mugatik aruntz dabill, San Juan de Luz'en,Donibane'n. 1814'ko garragarrillan, Donostian arkitzen degu, denda batenjabe. Urte onen (1814) abuztuaren iruan, Iruñatik idazten dio MartinOnrubiak, eta ala esaten dio: "Nere lagun eta jauna. Poz aundia artzendet ondo zaudelako, ia zure sendían lasai ta pakean arkitzen zeralako".Biyak, Joan Inaziok eta Joxe Aranburuk, Martin Onrubiaren bidez,Getarian zegon frantzitar gudalosteari, 400 manta ta 260 lastai-koltxoieman zizkioten. 1813'ko uztaren l'an, aldegin zuten Guetaritik soldaduauek. 33.276 "vellon"-erreal balio zituan eskeintza onek. Beiñere etzuanordaiñik artu.Kontxesi'rekin egin zuan ezkontzak etzuan asko iraun. 1815'ko epaíllaren18'an bere, azkenaia egin ondorean, 39 urte zituala, ill artan bertanil zan, 28'an. Azkenai ortan, bizi ziran etxea aipatzen du, ta egitenari ziran beste bat ere bai. Joan Inazio Iztueta, bi etxeen jabe izaterairitxi zan: Bat, Bildosola kalean, beko Puyuelo ere zeritzaiona. Bestea,Triperia kalean, eta gaurko san Joan da.Bere bigarren alarguniasun ontan (1815-1828), Joan Inaziorekin biziziran Donostian, bere lenengo emaztearengandik izan zuan Joxe Inazio,dantzaria. Maria Antonia, ta Joxepa Frantziska. Kontxesi'rengandik izanzituanak ere antxe zeuden, batez ere Inazia. Balentin Eusebio ta JoxeFrantzisko, La Habanan azaltzen bait dira aldi au bukatu baño len.1817'ko abuztuaren 1 l'an, Donostiako san Bizente parrokian ezkontzenzan Joxepa Frantziska alarguna Donostiko eskribaua zan JoakinRamon Soraiz'ekin. Onen papel-xortak (1813-1831 bitartekoak), Oñati'ko(1) Errenka ta itz auek idatzi ondorean, Jesus Elosegi jaunak, "Boletín de los Amigosdel País" aldizkarian (XXXII urtea, 1.° eta 2.° Lb. 296-300 orr.) "Iztueta, prantzes-zaletua,saldukeriagcrtik Azpeitia'n auzipetua" ízen-buruarekin, oraindik orain lantxo batargitaratu du.Bertan gauza ontaz jabetzen gera: "Varios vecinos de Azpeitia, Iztueta entre ellos,fueron mencionados y señalados... como individuos que en el añc de la dominaciónfrancesa, 1809, mcstraron la suficiente actividad como para merecer la nota de "ajrancesados"que se les atribuia por parte de numerosos vecinos de la villa".1814'go otsaillaren 23'an, Azpeitia'ko Jose Domingo Vicuña idazkariak, Iztuetarenizakera ta gizatasunaz eman zizkigun garrantzizko ondorengo zeatztasun auek, aipaluditzagun:"Juan Ygnacio de Ynstueta: pelo largo castaño, cejas del mismo color, naríz afilada,frente mediana, barba cerrada, cara ermosa, estatura baja".Eta jarraitzem du: "De ciertas declaraciones tomada's a Iztueta duranie el proceso,Uegamcs a saber que el 24 de abril de 1810 se traslada con su mujer Concepción Bengoechea(y sus niñas) desde la villa de Azpeitia donde residía desde el año 1802, aSan Sebastián. Sumando los días que pasó en cárcel del Corregimiento de Tolosa, deresultas de este proceso, hallamos: de 28 de febrero a 12 de mayo ,1814, y de 19mayo a 4 de noviembre = 8 meses de cárcel. Y en cuanto a los días de reclusión ensu casa de San Sebastián: 12 de mayo a 15 de junio, 1814: un mes y trece días".