09.07.2015 Views

166 EUSKAL HERRIKO IBAIAK - Euskaltzaindia

166 EUSKAL HERRIKO IBAIAK - Euskaltzaindia

166 EUSKAL HERRIKO IBAIAK - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>166</strong><strong>EUSKAL</strong> <strong>HERRIKO</strong> <strong>IBAIAK</strong>Euskal Herriko banaketa administratiboari dagozkion zenbait leku-izen nagusi arautuondoren 1 , beste entitate geografiko batzuei ere heldu nahi izan die <strong>Euskaltzaindia</strong>k oraingoan. Etahautu hau ez da justifikaziorik gabeko apeta baten ondorio. Zenbait erabiltzaileestrategikorengandik benetako premia dagoela ikusi eta eskari horri erantzun nahirik ekin zaioleku-izenen arautze lan berri honi. Irakasleek, argitaletxeek, mapa-egileek, esatariek, kazetariek,idazleek... maiz erabili behar izaten dituzte izen geografikoak eta bakoitzak bere aldetik eta beremoldean idatzi edo esaten ditu hedabideetan eta argitalpenetan. Euskara jasoa jadanik gizartekomaila eta zoko guztietara heldu da eta erabiltzaile nahiz euskarri berri horiei erabilera zuzenarenaukera eta norabidea adierazi behar die <strong>Euskaltzaindia</strong>k. Arau hau Euskal Herriko hidrografianagusiari dagokio eta horregatik ibai nagusien euskarazko izenak eta erabilera egokia finkatu nahiizan dira, hots, ibai bakoitza identifikatzeko zein izen erabili behar den eta euskaraz nolakoerabilera behar duen.HIDRONIMIALehen eginbidea, beraz, hautespen lana izan da. Zein dira Euskal Herriko ibai nagusiak etazein dira ibai txikiak? Ohikoan inor ez da ausartzen bereizketa hau parametro objektibo zehatzetanegiten eta herrialde bakoitzaren ikuspuntu orokorretik begiratuta egin ohi da aukeraketa hori. Izanere, ibai batzuk eskala handiko mapetan beti ageri ohi dira eta beste batzuen errepresentazio etaizendapena, ordea, bakarrik eskala zehatzetako kartografian. Arauaren justifikazioaz, goragoaipatu dugun eskaria izan da, hain zuzen, hautespen hori egitean buruan izan dugun irizpidea.Horregatik, Euskal Herriko mapa handietan agertu ohi diren ibaien izenak dira arau honetan finkatunahi izan direnak. Gainerakoak, nola edo hala, “mikrotoponimo”tzat hartu eta aurrerago aztertzekogelditu dira.Hala eta guztiz ere, zenbaitentzat arau honetan ageri diren 414 ibai horietako batzukgarrantzi aldetik eztabaidagarriak izan daitezke, ez direlako hain ibai nagusitzat hartzen. Irizpideobjektibo zehatzik ez dagoenez gero zein diren nagusienak eta zein ez erabakitzeko,erabiltzailearen beharrak kontuan hartuz, zerrenda murriztea baino egokiago iruditu zaiguluzatzea. Espero dugu horretan igarri izana eta, erabiltzaileen eskariari baliozko erantzun egokiaematen asmatu izana.Arautu beharreko ibaien zerrenda osatutakoan, ibai horiek urteetan zehar izan dituztenizenak aztertzeari ekin zitzaion, baita gaur egun erabiltzen direnei ere. Bi hauek dira, oro har,ikerketa toponimikoaren oinarriak: batek izenak izan duen tradizioaren berri ematen digu etabesteak gaur egungo praxiarena. Datu mota bakoitzari dagokion garrantzia eta neurria emanbehar izaten zaio arautze lan honetan.Aztergai dugun entitate geografikoaren izaeraren berezitasunez zer edo zer esatea ez daalferrikakoa izango. Ibai bat ez da etxe bat edo tontor bat bezalako entitate geografikoa. Azkenhauek kokapen zehatz eta puntukaria dute –koordenatu zehatz batzuekin adieraz litekeena– edo,bestela esanda, “toki zehatz batean daude”. Ibaiak, aldiz, izaera lineala dute eta leku askozeharkatzen dituzte. Horren lehen ondorioa da, ibilbidean zehar izendapen ugari edukitzea batabestearen ondoren: zeharkatzen dituen dermio edo herrietan identifikazioa modu desberdineanegitea, alegia. Kasu hauetan, mapa-egile eta geografoen tradizioa erabilgarriagoa izan zaigu herrierabilera baino, izendapen jatorrak baino gehiago konbentzionalak direla jakinik ere.HIDRONIMIAREN EZAUGARRI BEREZIAK1 Izaera administratiboa duten Euskal Herriko leku izenei buruz, honako arau hauek eman ditu orain arte <strong>Euskaltzaindia</strong>k:45. araua: Gure egitura politiko batzuen euskal izenez (1995); 57. araua: Euskal herrialdeen, herritarren eta euskalkien izenak (1996); 92. eta 99. arauak:Zuberoako izendegia (1998 eta 1999); 108. araua: Lapurdiko izendegia (2000); 122, 128 eta 133. arauak: Nafarroa Behereko izendegia I, II eta III (2001-2002,2003, 2003); 139. araua: Euskal Herria izena (2004); 140. araua: Gipuzkoako izendegia (2004); 145. araua: Bizkaiko izendegia (2005); 150. araua: Arabakoizendegia (2006); 155. araua: Nafarroako izendegia (2007-2009).1


Beste arazo bat izaten da –eta horrek egiten du hidronimia berezi– maiz, herri batetikpasatzen den ibaiak bertan izen berezirik ez izatea. Oso ohikoa da, adibidez, herri zehatz batekodokumentazioan “río caudal”, “río principal”, “agua principal”, “errekaundi”, “uhaitza”, “uhaitzandi”,“uraundi”, “ugalde” edo era horretako izendapenen bidez identifikatzea. Eta ulertzekoa da. Herrihorretatik ibai bakarra pasatzen bada, hura aipatzerakoan bertakoek ez dute izen berezirik beharizan. Honelakoetan, herri erabilera baino baliagarriagoak izan zaizkigu mapa eta hiztegi geografikozaharretan ageri diren datuak. Hala ere, beste soluziorik aurkitu ez baldin badugu, esapidegeneriko hauetako batzuk berezko izentzat onartu behar izan ditugu: Arriugran, Errekagaitz,Ibaizabal, Latsa, Riomayor, Ühaitza...Ibaien elkartze puntuan dauden herrietan, ordea, bertakoentzat ere ezinbestekoa da datubereizgarria gehitzea bataz ala besteaz ari direla aditzera emateko. Horrelakoetan sarri, egiazkohidronimorik ezean, herritarrek ibai bakoitzaren jatorria nola edo hala adierazten duen esapideerreferentziala osatzen dute, urak nondik datozen aditzera ematen duena: Behorlegiko erreka,Oloroeko uhaitza, Orokietako erreka... Honelakoetan -ko + generiko osagaia noraino denezinbestekoa, erabiltzaile bakoitzak neurtuko du, izena jarri nahi duen euskarrian nola agertukoden ikusi eta azterturik. Adibidez, mapa batean errekaren lerroari segituz eta kolore urdinekoletrekin errotulatzen bada, agian ez da hain beharrezkoa izango generiko osagarri hori jartzea etaaski izan daiteke Behorlegi, Oloroe eta Orokieta soilik idaztea, inork ez baititu izen bera dutenherriekin nahasiko. Arauko zerrendetan, bi soluzioak ikusiko dira, lurralde bakoitzeko erabiltzaileensentsibilitatearen arabera emanak. Maiz gertatzen da erreferentziazko izenak aipatu nahi denibaiak baino garrantzi handiagoa izatea, alegia, Behorlegi herria, Behorlegiko erreka baino“nagusiagoa” edo ezagunagoa bada, komenigarria izango da genitibo + generikoaren erabilera.Kontrara, Cadagua ibaiak bere izena jatorria duen Mena haraneko auzoaren izenetik hartu du etagaur egun ibaia auzoa baino ezagunagoa eta “toponimo nagusiagoa” da. Ondorioz, generikorikgabe erabili ohi da mapa eta idatzizko aipamen gehienetan: Cadagua ibaia edo Cadagua hutsa,eta ez Río de Cadagua edo Cadaguako ibaia.Era honetako erreferentziazko identifikatzaile batzuekin, hala ere, konposaketalexikalizatuagoak –“hidronimoago” direnak– aurkitu ditugu eta, aukera hori baliaturik, hobetsi egindira: Asteasuerreka, Elkorriugaldea, Loiaerregua, Mañarierreka...Toponimiaren beste alor batzuekin konparatuz, hidronimian oraindik argiago ikusten daibaien izendapenetan eragin gehiago izan duela geografoen azterlanak herri xehearen erabilerakbaino. Dokumentazioa arakatzean agerian gelditzen da ibai izen askok ez dutela uste dugunbezain tradizio luzerik eta betikotzat jotzen diren izen asko XIX. mendeko geografoek nahizberanduagoko kartografiek boladan jarritako izendapenak direla.ZENBAIT ARAZO ZEHATZZenbait ibai desberdinek izen bera edukitzea izan da aurkitu den beste arazo bat. Osonabaria da, adibidez, Ega ibaiaren kasua. Hiru adar ditu ibai horren goialdeak eta iturri zaharretannahiz herri erabileran, hirurei eman ohi zaie izen horixe bera. Kartografia modernoetan, ordea,balizko nahasteak saiheste aldera, bestelako soluzioak bilatu dira deizio berriak edo oinarrigutxikoak hobetsiz (Azazeta, Berron, Igoroin, Musitu...). Tradizioarekin eta erabilerarekin batetorririk, arauak Ega izena onartzen die hirurei, nahasgarria gerta litekeen kasuetarako izenkonposatuaren aukera emanez (Azazetako Ega, Musituko Ega). Antzeko egoera aurkitu da IparEuskal Herriko Errobi nagusiaren adar diren Arnegiko Errobi eta Urepeleko (nahiz Aldudeko)Errobi izenekin. Azkenik, Lauhiraze izeneko bi ibai ditugu Nafarroa Behereko eta Zuberoakoiparraldeko mugetan. Era berean, erabiltzaileak nahasgarria gerta daitekeela ikusi eta bereiztekobide bat eman nahi duenean, Lauhiraze Biduze eta Lauhiraze Ühaitza izen osatuak erabiltzeadauka, zein ibai nagusiren adar diren aditzera ematen dutenak.Badira <strong>Euskaltzaindia</strong>k onartutako zerrenda honetan agian liskar iturri izan daitezkeenerabaki batzuk. Ez dira, ordea, liskarra sortzeko hartutako erabakiak, azken garaiotan hedatu direnoker batzuei nahiz orain arte inork argitu ez dituen nahasteei aurre egin eta aterabide egokiakemateko hartuak baizik.Izen eztabaidagarri hauetako bat Trebiñu konderria zeharkatzen duen ibaiarena da.Kartografia modernoetan eta ahozko lekukotzetan Ayuda izena aurkituko dugu ia beti. Kontrara,2


dokumentazio zaharrenetik hasi eta XIX. mendera arte, Ibda, Iuda, Yuda eta era horretakoaldaerak baino ez dira aurkitzen. Ondorioak atera nahi dituenak Ayuda izen bitxia herri etimologiahuts bat dela onartu beharko du lehenik, lurralde horretako jatorrizko hizkuntzaren galerarekin etagaztelaniaren hedatzearekin zuzenean loturik dagokeena. Giro euskaltzaleetan ekoiztu direnkartografia modernoetan, euskarazko soluzio desberdinak bilatu zaizkio kontu honi eta Iuda, Ihuda,Uda... aldaerak aurkitu ahalko dira haietan errotulatuak. <strong>Euskaltzaindia</strong>k Ihuda aldaera hobetsi du,batetik euskal toponimia nagusi den eremu batean dagoelako eta, bestetik, zenbait herri izenetanaplikatu den eta lehendik formulatua zeukan irizpide grafikoari 2 kasu eginik.Antzeko beste kasu bat dugu Arabako lurretan, aurrekoa baino apur bat hegoalderago. Gauregungo kartografietan nahiz argitalpen geografikoetan, ohikoa da Inglares ibai izena aurkitzea.Dokumentazioa arakatuz gero, ordea, Yuglares, Yugalez eta honelako aldaerak aurkitzen dira ibaihori izendatzeko. Itxura guztien arabera, bigarren letra u > n aldatzea, akats tipografiko batenondorioz helduko zen gugana, betiere XX. mendean. Aldaketa hori saihestuta, Zanbranan bizirikdirau oraindik Jubalez izenak, aipatu lekukotza horren oinordeko. <strong>Euskaltzaindia</strong>k ontzat hartu duizen jatorra berreskuratzen saiatzea, g > b aldaketan atzera eginez bada ere, eta Jugalez eraproposatu du ibai horretarako.Bidasoa ibai ezagunaren kasuan ere badago zer argitu. Alde batetik, euskal idazle etaeuskal hiztun jatorren artean erabilera aztertu ondoren, (-a) oharra gehitu zaio ibai ezagun honenizenari. Horrek ez du ondoriorik mapen errotulazioan nahiz seinaleztapen kontuetan. Bai, ordea,euskarazko erabileran, izenaren amaierako -a horrek hitz arrunten mugatzailearen portaera beraizango duelako, hots, Bidasoa, Bidasoak, Bidasoaz, Bidasoan, baina Bidasoko, Bidasotik,Bidasora... deklinatu behar delako. Beste alde batetik, ibaiaren ibilbideaz ere komeni da ohar bategitea. Zenbait argitalpenetan maiz ematen zaio ibai honi behar baino luzera handiagoa, Baztanizena duenaren kaltean. Izan ere, bai dokumentazioan bai Nafarroako alde horretako herritarrenarteko erabilera arruntean, Bidasoa izena Doneztebe herritik behera hartzen du ibaiak, hain zuzenere, Baztantzubi deitutako zubia gainditu ondotik, Baztan eta Ezkurra izeneko ibaiak elkartzendiren puntutik aurrera.ARAUAREN EGITURAIkergaiaren izaera bereziagatik zerrenda hutsak ematea aski ez delakoan, aurkeztekomodua ere egokitu nahi izan da arau honetan. Aztertze lanak modu ordenatuan egin ahal izateko,ibaiak bederatzi zerrenda nahiz mapatan sailkatu ziren eta emaitzan ere, zerrenda alfabetikoazgain, aipatutako sailkapen hori eta zerrenda bakoitzari dagokion mapa eskaintzen dira.Antolatzeko irizpidea geografikoa izan da gehienbat, ahal izan den neurrian arrazoibide politikoadministratiboakalde batera utziz. Honako hauek dira, sailkapeneko zerrendak eta mapak:1.- Bizkaiko kostaldean itsasoratzen diren ibaiak (denera 38).2.- Gipuzkoako kostaldean itsasoratzen direnak (59 ibai).3.- Lapurdiko kostaldean itsasoratzen direnak (91 ibai).4.- Logroño baino gorago Ebron isurtzen diren ibaiak (40).5.- Logroñotik behera Ebron isurtzen diren ibaiak Egaraino (36).6.- Aragoi ibaiaren goiko arroa Onsellaraino (45 ibai).7.- Aragoi ibaiaren beheko arroa, Arga salbu (36 ibai).8.- Arga ibaiaren arroa (56 ibai).9.- Aragoi ibaia baino beherago Ebron isurtzen direnak (13 ibai).Ibaiak sailkatu eta ordenatzeko, zein zeinen adarra den aztertu behar izan da eta moduhorretan bakoitzaren nagusitasuna edo menpekotasuna (hierarkia) ezarri da. Ordenatzerakoanere, irizpide geografiko huts hauek aplikatu nahi izan dira eta, horrenbestez, ibaiak mendebaldetikekialderantz eta goitik behera daude zerrendatuta, alegia, ibai bakoitzaren adarrak goitik behera2 “<strong>Euskaltzaindia</strong>ren agiria zenbait euskal toponimoren ortografiaz”, Euskera, XXXIII (1988, 2), 413. or.3


agertuko dira eta berdin adar horien adarrak, eta abar. Horrek ordenazio kode alfanumeriko bateman digu eta ordenazio geografiko hori garrantzitsua izanik ere, ez da maiz ohituta gaudenparametroetan mugituko.Horregatik, arautu diren izenok hiru eratara aurkeztu nahi izan dira:• Ibaien zerrenda alfabetikoa: Izenak ez ezik, erreferentzia bezala arro nagusia eta mapazenbakia ere ematen dira. Lehenetsitako izenak letra beltzez ageri dira zerrendan, bainaarauan aipatzen diren sinonimo nahiz beste izendapen guztiak ere aurkitzen ahal dirahurrenkera alfabetikoan, letra arruntez, bakoitza bere izendapen nagusira bideratuz.• Ibaien zerrenda hierarkikoa: Aurretik aipatutako kode alfanumerikoaren arabera ordenatuakdaude izen guztiak eta, horretaz gain, mapa zenbakia eta arro nagusiaren izena ere ematendira. Hala behar denean, onartu diren sinonimoak eta oharrak ere ageri dira.• Mapa eskematikoak: Zerrenda bakoitzeko ibaiak eta berauek kokatzen lagun dezaketen herrinagusiak.4


IBAIEN ZERRENDA ALFABETIKOAIzena Oharrak Arroa MapaAdour, L’Ikus AturriAetzubi Irati 6Agauntza Oria 2AgirtzaIkus GalindoAguasalada Arga 8Agüera Sin 3 . Riomayor Kantauri itsasoa 1Aiantsoro Bidasoa 2AibarIkus OibarAistora 4 Ega 5Aizkolegiko errekaIkus Urtzuriko errekaAlbinaIkus BostibaietaAldamara Sin. La Muga Aragoi 7Aldudeko ErrobiIkus Urepeleko ErrobiAlegríaIkus DulantziAlhama Ebro 9Alhorgako erreka Uhabia 3AlrevésIkus ElortzAltube Nerbioi 1Altzania Arakil 8Ametzaga Arakil 8Amezketa Oria 2Ameztiko erreka Bidasoa 2Amizolako erreka Uhabia 3AmundarainIkus ZaldibierrekaAñamaza Ebro 9Añarbe Urumea 2Andiaga Aragoi 7Anduña Irati 6Anduretako erreka Kantauri itsasoa 3Anizpe Bidasoa 2Antsolako erreka Errobi 3Antzarako erreka Errobi 3Aphalagako erreka Uhabia 3Aphanize Ühaitza 3Aphatarena (-a) Biduze 3Aphura Ühaitza 3Aragoi Gazt. Aragón Ebro 6AragónIkus AragoiArakil Arga 8Aramaio Deba 2AranandiIkus BasajaunberroAranbero Zidakos 7Aranea (-a) Bidasoa 2Aranea (-a) Bidasoa 2Aranerreka Deba 2Arangoreneko erreka Ühaitza 3Arantzazu Deba 2Araotz Deba 23 Honako laburdura hauek erabili dira oharretan: fr. „frantsesezko izena‟, gazt. „gaztelaniazko izena‟, hist. „historikoa‟, sin. „sinonimoa‟.4 Azentuazio proparoxitonoa eta hasierako hiatoa gauzatzea gomendatzen da: Aístora.5


Izena Oharrak Arroa MapaAratzerreka Urola 2Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz Oria 2Arberoako erreka Biduze 3ArberrekaIkus UrkuluArbuz Bidasoa 2Ardanabia (-a) Aturri 3Areta Irati 6Arga Aragoi 8Argisao Oria 2Arhan Fr. La Joyeuse Aturri 3Aritxaga Aturri 3Aritzakun Errobi 3Arizpildueta Zidakos 7Arkil Ultzama 8Arlas Arga 8Arluxea (-a) Zidakos 7ArmillosIkus Bizkaia (-a)Arnauri Sin. Atxuriko erreka Nerbioi 1Arnegiko Errobi Errobi 3Arrakas Irati 6Arrañosin Irati 6Arratia Ibaizabal 1Arriaran Oria 2Arrieta Zadorra 4Arriugran Aturri 3Arroaerreka Urola 2ArrospideIkus LasturerrekaArroyo de PozonegroIkus CaleraArtamakurra (-a) Arga 8Artesiaga Sin. Mizpirako erreka Bidasoa 2Artibai Hist. Ubilla Kantauri itsasoa 1Artius Arakil 8Artziniega Cadagua 1Askartza Zadorra 4Asón 5 Kantauri itsasoa 1Asteasuerreka Oria 2Asua (-a) Ibaizabal 1Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome Arakil 8Aturri Fr. L’Adour Kantauri itsasoa 3AtxurdinIkus UndabeAtxuriko errekaIkus ArnauriAuzet Oloroeko uhaitza 3Ayega Cadagua 1AzpirotzIkus AraxesAztapar Irati 6Baia Gazt. Bayas Ebro 4Ballonti Sin. Capetillo Ibaizabal 1BaloraIkus UgarkaBalusoIkus UgarkaBarandalla Ega 5Barbadun Kantauri itsasoa 1Barranco de Limas Ebro 95 Euskal Herritik kanpo.6


Izena Oharrak Arroa MapaBarranco de Sierras Arga 8Barranco de Tudela Ebro 9Barranco del Calvario Ebro 9Barranco del Soto Ebro 4Barrancogrande Ebro 9Barrancosalado Ega 5Barrancosalado Arga 8Barrundia Zadorra 4Basaburua (-a) Arakil 8Basajaunberro Sin. Aranandi Irati 6Basakaitz Bidasoa 2Batan Zadorra 4BayasIkus BaiaBaztan 6 Bidasoa 2Baztango erreka Errobi 3Beartzun Bidasoa 2Bedaran Urumea 2Beherobiko erreka Errobi 3Behorlegiko erreka Errobi 3Belabarze Ezka 6Belagua Ezka 6Bergantza Nerbioi 1Besaingo erreka Uhabia 3Beskos Zidakos 7Bidasoa (-a) 7 Kantauri itsasoa 2BiduzeSin. Lapiotz.Aturri 3Donaixtitik gora UrbeltzetaBiniés Ezka 6Bizkaia (-a) Sin. Armillos Aragoi 7Bostibaieta Sin. Albina Zadorra 4Buempajera Ebro 5Butroe Gazt. Butrón Kantauri itsasoa 1ButrónIkus ButroeCadagua Hist. Salcedón Ibaizabal 1Cadreita Aragoi 7Calera Goialdean Arroyo de Pozonegro Asón 1Callejo Asón 1Calvario, Barranco delIkus Barranco del CalvarioCapetilloIkus BallontiCerréncano Irati 6Conchaval Ebro 4Congostos Ebro 9Cuadro Asón 1Deba Kantauri itsasoa 2Doña Toda Ega 5Donamartineko erreka Biduze 3Dorrondiaga Aragoi 7Duiderra (-a) Arga 8Dulantzi Gazt. Alegría Zadorra 4Ebro Mediterraneo itsasoa 4Ega Ebro 56 Ikus Bidasoa ibaiaz egindako oharra.7 Izen hori Donezteben, Ezkurra eta Baztan ibaiak elkartzen diren puntutik behera hartzen du.7


Izena Oharrak Arroa MapaEga 8 Ega 5Ega 9 Ega 5Ego Deba 2Egurgi Aezkoan Egurgio Irati 6EgurgioIkus EgurgiEgúrzanos Irati 6Eiherattoko erreka Errobi 3El Raso Arga 8El Riaz Sin. Valmayor Zidakos 7El Saso Arga 8Elama Urumea 2Elduain Berastegiko zelaian Zelaia Oria 2Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor Arakil 8Elortz Sin. Alrevés Arga 8Eltzarrain Sin. Mediano Ultzama 8Endaraerreka Bidasoa 2Erasote Oria 2Erdizaga Sin. Urtzel Arga 8Erragotz Arga 8Errekabeltx Ultzama 8Errekabion Ega 5Errekagaitz Irati 6ErrekaundiIkus Araxes eta UrumeaErreniega Arga 8Errezil Urola 2Erro Irati 6Errobi Fr. La Nive Aturri 3Erroizu Sin. Mintxate Ezka 6Eskargaitz Irati 6Esparteta Zidakos 7Espesuras Ega 5Estepona Kantauri itsasoa 1Etxarro Arga 8Ezka Aragoi 6EzkatiIkus UgaraneEzkurra Bidasoa 2Ezpelura 10 Bidasoa 2Eztanda Oria 2Ezterengibeleko erreka Errobi 3Fábrica, LaIkus Las HuertasGalardiko erreka Urdazuri 3Galbarra Ega 5Galijo Ebro 4Galindo Goialdean Agirtza Ibaizabal 1Gándara 11 Asón 1Gardalar Ezka 6Gardelain Aragoi 7Garganta, LaIkus La GargantaGarona, LaIkus La Garona8 Lagrandik datorren Ega nagusitik bereizi behar denean, Musituko Ega erabil daiteke.9 Ega izeneko adar nagusiagoetatik bereizi behar denean, Azazetako Ega erabil daiteke.10 Urrozko zentraletik behera hartzen du izen hau.11 Euskal Herritik kanpo.8


Izena Oharrak Arroa MapaGave d’OloronIkus Oloroeko uhaitza (-a)Gave de PauIkus Paueko uhaitza (-a)Gaves Réunis, LesIkus Uhaitz Elkartuak (-ak)Gesalea (-a) Ühaitza 3Gibelegieta Oloroeko uhaitza 3Gobela Ibaizabal 1Goiolako Kantauri itsasoa 1Granadaerreka Urola 2Gulia Gazt. Gulina Arakil 8GulinaIkus GuliaGurpegiko erreka Irati 6Hairako erreka Errobi 3Haltzabaltzako erreka Errobi 3Hanibarreko erreka Urdazuri 3Harpeko erreka Errobi 3Harrietako erreka Errobi 3Hazketako erreka Sin. Mendilahartsuerreka Arhan 3Herrera Ebro 4Herrerías Cadagua 1Hiruetako errekaIkus Lizarietako errekaHorcajo Ebro 5Hoyuela, LaIkus La HoyuelaHoztako ura (-a) Biduze 3Huecha Ebro 9Huertas, LasIkus Las HuertasIbaieder Urola 2Ibaizabal Kantauri itsasoa 1Ibaizabal 12 Hist. Ibalzibar Cadagua 1IbalzibarIkus Ibaizabal (Cadagua)Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka Zadorra 4Ibardingo erreka Urdazuri 3Ibia (-a) 13 Zadorra 4IdasIkus IzoriaIdiazabalerreka Arga 8Iholdiko erreka Fr. La Joyeuse Biduze 3Ihuda Zadorra 4Ilhunatzeko erreka Errobi 3Iñarbegi Bidasoa 2Inarotz Arga 8Inbuluzketako erreka Arga 8Indusi Goialdean Pozonagusia (-a) Ibaizabal 1Intzolako erreka Urdazuri 3Irantzu Ega 5Irati Aragoi 6Iraue Sin. Oianbarren Ultzama 8Iregi Arakil 8IturriederIkus Negusolako errekaIturzabaleta Zadorra 4Ixakahandia (-a) Kantauri itsasoa 3Izalde Cadagua 1Izki Ega 512 Azentuazio proparoxitonoa du: Ibáizabal.13 Azentuazio proparoxitonoa du: Íbia.9


Izena Oharrak Arroa MapaIzoria Goialdean Idas Nerbioi 1Izpaxuri Biduze 3Izpiña Irati 6Jeloseko erreka Biduze 3Joos Oloroeko uhaitza 3Joyeuse, LaIkus Arhan eta Iholdiko errekaJuanezkerro Zidakos 7Jugalez 14 Ebro 4JuslapeñaIkus Urtxikia (-a)Kandaraitz Arga 8Karrantza Asón 1Kolitza Kantauri itsasoa 1L’AdourIkus AturriLa FábricaIkus Las HuertasLa Garganta Arga 8La Garona Ezka 6La Hoyuela Ebro 5La JoyeuseIkus Arhan eta Iholdiko errekaLa Mouline Errobi 3La MugaIkus AldamaraLa Nava Arga 8La NiveIkus ErrobiLa NivelleIkus UrdazuriLa Sierra Irati 6Labako Zidakos 7Lafaure Ühaitza 3Lagardoiko erreka Ühaitza 3Laka Errobi 3Lakumulatu Aragoi 7Laminosineko erreka Biduze 3Landarregia (-a) Ebro 9LapiotzIkus BiduzeLapitxuri Sin. Xarakaria (-a) Urdazuri 3Larhunttikiko erreka Urdazuri 3Larraineko ühaitza (-a) Ühaitza 3Larraize Irati 6Larraun Irati 6Larraun Arakil 8Las Huertas Sin. La Fábrica Zadorra 4Las Navas Aragoi 7LasaoIkus LasturerrekaLasserreIkus Zerrako errekaLasturerreka Goialdean Arrospide edo Lasao Deba 2Latsa Bidasoa 2Latsa Errobi 3Latsea (-a) Errobi 3Latseko erreka Errobi 3Latsübi Ühaitza 3Lauhiraze 15 Ühaitza 3Lauhiraze 16 Biduze 314 Hasierako kontsonantea ahoskatzea gomendatzen da.15 Zohota, Arboti, Burgue eta Erangotik pasatu eta Biduze nagusiaren adarra den Lauhiraze ibaitik bereizi behar denean, Lauhiraze Ühaitza (-a) erabil daiteke.16 Olhaibi, Ithorrotze eta Ozarainetik pasatu eta Ühaitza nagusiaren adarra den Lauhiraze ibaitik bereizi behar denean, Lauhiraze Biduze erabil daiteke.10


Izena Oharrak Arroa MapaLauribar Errobi 3Le SaisonIkus Ühaitza (-a)Lea Kantauri itsasoa 1Legartza Irati 6Leitzaran Oria 2Lerbeltz Aragoi 7Les Gaves RéunisIkus Uhaitz Elkartuak (-ak)Leziza Arakil 8Lezkairu Aragoi 7Lihuri Biduze 3Limas, Barranco deIkus Barranco de LimasLinares Ebro 5Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka Urdazuri 3Lizuniagako erreka Urdazuri 3Loiaerregua (-a) Aragoi 7Longar Ebro 5Los Ríos Ega 5Lurgorrieta Urdazuri 3Mairaga Zidakos 7Mañarierreka Goialdean Urkioleta Ibaizabal 1Marin Bidasoa 2Maringortea (-a) Arga 8Marmaroko erreka Arhan 3MedianoIkus EltzarrainMendilahartsuerrekaIkus Hazketako errekaMeorbeburuko erreka Bidasoa 2MintxateIkus ErroizuMizpirako errekaIkus ArtesiagaMolinar Aragoi 7Molino Zadorra 4Mostrakas Aragoi 7Mouline, LaIkus La MoulineMuga, LaIkus AldamaraNava, LaIkus La NavaNavas, LasIkus Las NavasNegusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines Urdazuri 3Nekea Arga 8Nerbioi Gazt. Nervión Ibaizabal 1NerviónIkus NerbioiNive, LaIkus ErrobiNivelle, LaIkus UrdazuriObantzea (-a) Arga 8Odrón Ebro 5Oiabar Ega 5OianbarrenIkus IraueOiartzun Kantauri itsasoa 2Oibar Gazt. Aibar Aragoi 7Oka Kantauri itsasoa 1OlabarrietaIkus OlaranOlaran Sin. Olabarrieta Deba 2Oletaerreka Zadorra 4Olhadoko erreka Ühaitza 3Olhadübiko erreka Ühaitza 3Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron Aturri 311


Izena Oharrak Arroa MapaOloron, Gave d’Ikus Oloroeko uhaitza (-a)Omaerreka Kantauri itsasoa 1Omecillo Ebro 4Onin Bidasoa 2Onsella Aragoi 6Oria Kantauri itsasoa 2Orokietako erreka Arakil 8Osegarpe Zadorra 4Otrollos Zidakos 7Pau, Gave deIkus Paueko uhaitza (-a)Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau Aturri 3Perezuelas Ebro 5Portuko erreka Urdazuri 3Potxe Irati 6Pozo del Pastor Zidakos 7Pozonagusia (-a)Ikus IndusiPozonegro, Arroyo deIkus CaleraPurón Ebro 4Queiles Ebro 9Raso, ElIkus El RasoRegata del Valle Ebro 4Réunis, Les GavesIkus Uhaitz Elkartuak (-ak)Riaz, ElIkus El RiazRiobueno Ega 5Riomayor Ebro 4Riomayor Ega 5RiomayorIkus AgüeraRiorrojo Zadorra 4Ríos, LosIkus Los RíosRiosalado Ega 5Riosalado Arga 8Rioseco Ebro 4Robo Arga 8Rosaria Ega 5Rubialgas Ebro 4Sabando Ega 5Sadar Arga 8Saison, LeIkus Ühaitza (-a)SalazarIkus ZaraitzuSalcedónIkus CadaguaSan BartolomeIkus Ateugaldea (-a)San Gil Arga 8San Ginés Ebro 4San Jorge Ebro 9San Pedro Ega 5San Pedro Melgar Ebro 5San Tomas Gazt. Santo Tomás Zadorra 4Sanbil Arga 8Santa Engracia Ebro 9Santa Engrazia Zadorra 4Santa Graziko ühaitza (-a) Ühaitza 3Santiagoerreka Oria 2Santo TomásIkus San TomasSantsoain Zidakos 712


Izena Oharrak Arroa MapaSaragoria Arga 8Saratsu Zadorra 4Saso Zidakos 7Saso, ElIkus El SasoSastoia Irati 6Senekoitz Errobi 3Sierra, LaIkus La SierraSierras, Barranco deIkus Barranco de SierrasSorginzulo Arakil 8Soto, Barranco delIkus Barranco del SotoTelleriako erreka Urdazuri 3Torrondo Ega 5Trois FontainesIkus Negusolako errekaTudela, Barranco deIkus Barranco de TudelaTumecillo Ebro 4Txangoa (-a) Irati 6Tximista Bidasoa 2TxortxorIkus Elkorriugaldea (-a)TxulapainIkus Urtxikia (-a)UbillaIkus ArtibaiUdarbe Arakil 8Ugañain Ezka 6Ugarana (-a) Urdazuri 3Ugarane Sin. Ezkati Ultzama 8Ugarka Sin. Balora, Baluso Aragoi 7Ugarra Irati 6Uhabia Kantauri itsasoa 3Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis Aturri 3Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Oloroeko uhaitza 3Uhane Biduze 3Uharka Urdazuri 3Uiarra Ega 5Ultzama Arga 8Undabe Sin. Atxurdin Zadorra 4Uneba Ebro 4Untsin Kantauri itsasoa 3Untziti Arga 8Urbaltza (-a) Ega 5UrbeltzetaIkus BiduzeUrdainzko erreka Errobi 3Urdazuri Fr. La Nivelle Kantauri itsasoa 3Urdiñola Urumea 2Urederra (-a) Ega 5Urepel Ultzama 8Urepeleko Errobi Sin. Aldudeko Errobi Errobi 3UrkiolaerrekaIkus IbarbaltzUrkioletaIkus MañarierrekaUrkulu Goialdean Arberreka Deba 2Urola Kantauri itsasoa 2Urralegi Ezka 6Urretako erreka Aragoi 7Urritzate Errobi 3Urrobi Irati 6Urtsuaran Oria 213


Izena Oharrak Arroa MapaUrtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña Arga 8Urtxuria (-a) Irati 6UrtzelIkus ErdizagaUrtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka Bidasoa 2Urumea Goizuetan Errekaundi Kantauri itsasoa 2Usiain Irati 6Uztarroze Ezka 6Vadillo Ebro 4Valdearas Ebro 5Valdebarón Ebro 5Valdenovillas Ebro 9Vallacuera Zidakos 7Vallacuera Arga 8Valle, Regata delIkus Regata del ValleValmayorIkus El RiazValtraviesa Zidakos 7Valtriguera Aragoi 7Vayalengua Arga 8Xabros Irati 6Xarakaria (-a)Ikus LapitxuriXuringoa Irati 6Zadorra Ebro 4Zaldaña Irati 6Zaldazain Ultzama 8Zaldibierreka Goialdean Amundarain Oria 2Zalduerreka Ibaizabal 1Zalla Zadorra 4Zapaiz Aragoi 7Zaraitzu Gazt. Salazar Irati 6Zarikieta Irati 6Zatoia Irati 6Zaubio Zidakos 7Zeberiko erreka Bidasoa 2Zeberioerreka Nerbioi 1ZelaiaIkus ElduainZelaieta Ega 5Zenborrain Zidakos 7Zerrako erreka Fr. Lasserre Oloroeko uhaitza 3Zia Bidasoa 2Zidakos Aragoi 7Zirauntza Arakil 8Zirikolazko erreka Uhabia 3Zologorri Ega 5Zorribentako erreka Urdazuri 3Zubialde Zadorra 4Zubizabala (-a) Zadorra 4Zuhihandia (-a) Arhan 3Zumalegi Ibaizabal 1Zumarrezta Urumea 2Zürkhatsegi Ühaitza 314


IBAIEN ZERRENDA HIERARKIKOAK ETA MAPA ESKEMATIKOAK1.- Bizkaiko kostaldean itsasoratzen diren ibaiak (denera 38).Hierarkia Izena Oharrak ArroaA.01 Asón 17 Kantauri itsasoaA.01.01 Gándara 18 AsónA.01.01.01 Calera Goialdean Arroyo de Pozonegro AsónA.01.02 Karrantza AsónA.01.02.01 Cuadro AsónA.01.02.02 Callejo AsónA.02 Agüera Sin. Riomayor Kantauri itsasoaA.03 Barbadun Kantauri itsasoaA.03.01 Kolitza Kantauri itsasoaA.04 Ibaizabal Kantauri itsasoaA.04.01 Zalduerreka IbaizabalA.04.02 Zumalegi IbaizabalA.04.03 Mañarierreka Goialdean Urkioleta IbaizabalA.04.04 Arratia IbaizabalA.04.04.01 Indusi Goialdean Pozonagusia (-a) IbaizabalA.04.05 Nerbioi Gazt. Nervión IbaizabalA.04.05.01 Izoria Goialdean Idas NerbioiA.04.05.02 Altube NerbioiA.04.05.02.01 Bergantza NerbioiA.04.05.02.02 Arnauri Sin. Atxuriko erreka NerbioiA.04.05.03 Zeberioerreka NerbioiA.04.06 Cadagua Hist. Salcedón IbaizabalA.04.06.01 Izalde CadaguaA.04.06.02 Herrerías CadaguaA.04.06.02.01 Ibaizabal 19 Hist. Ibalzibar CadaguaA.04.06.02.02 Artziniega CadaguaA.04.06.02.03 Ayega CadaguaA.04.07 Asua (-a) IbaizabalA.04.08 Galindo Goialdean Agirtza IbaizabalA.04.08.01 Ballonti Sin. Capetillo IbaizabalA.04.09 Gobela IbaizabalA.05 Butroe Gazt. Butrón Kantauri itsasoaA.06 Estepona Kantauri itsasoaA.07 Oka Kantauri itsasoaA.07.01 Goiolako Kantauri itsasoaA.07.02 Omaerreka Kantauri itsasoaA.08 Lea Kantauri itsasoaA.09 Artibai Hist. Ubilla Kantauri itsasoa17 Euskal Herritik kanpo.18 Euskal Herritik kanpo.19 Azentuazio proparoxitonoa du: Ibáizabal.15


CuadroSantoñaBakioRamales dela VictoriaGándaraAsónCaleraLaredoGibajaLimpiasKarrantzaAmbasaguasLanestosaLa Caleradel PradoCadaguaOriñónEl CallejoCallejoConchaIslaresAgüeraVillaverdeBalmasedaKolitzaSopuertaPobeñaBarbadunCadaguaAyegaArtziniegaMuskizSodupeGordexolaIratzagorriaArtziniegaLantenoIbaizabalSanturtziOzekaHerreríasMaroñoBallontiEl RegatoZalduZuhatzaBarakaldoOkondoIzaldeIzoriaIzoriaGetxoGobelaGalindoAreetaLuiaondoSopelaAmurrioUdondoLutxanaBurtzeñaZorrotzaAretaLaudioPlentziaButroeNerbioiBergantzaSondikaBilboUgaoBergantzaZamudioBasauriBaranbioAsuaButroeIbaizabalZubiaurZeberioMungiaLezamaZeberioerrekaArnauriIbarraEsteponaMundakaZelaietaKortezubiOmaLekeitioGizaburuagaFruizGernikaArratzuMendataOkaMunitibarZornotzaLemoaIgorreDimaIndusiArratiaZeanuriIndusiOkaDurangoMañariaMañarierrekaOmaerrekaGoiolakoMatienaAulestiLeaBolibarZalduerrekaZumalegiZaldibarElorrioMarkinaArtibaiOndarroaAltube1. MAPAEuskal Herriko ibaiakBizkaiko kostaldean itsasoratzen direnak0 5 10 15 kmPatxi GaléUrduñaAltube


2.- Gipuzkoako kostaldean itsasoratzen diren ibaiak (denera 59).Hierarkia Izena Oharrak ArroaA.10 Deba Kantauri itsasoaA.10.01 Aramaio DebaA.10.02 Arantzazu DebaA.10.02.01 Araotz DebaA.10.02.02 Olaran Sin. Olabarrieta DebaA.10.02.03 Urkulu Goialdean Arberreka DebaA.10.03 Ego DebaA.10.04 Aranerreka DebaA.10.05 Lasturerreka Goialdean Arrospide edo Lasao DebaA.11 Urola Kantauri itsasoaA.11.01 Ibaieder UrolaA.11.01.01 Aratzerreka UrolaA.11.01.02 Errezil UrolaA.11.02 Granadaerreka UrolaA.11.03 Arroaerreka UrolaA.12 Oria Kantauri itsasoaA.12.01 Urtsuaran OriaA.12.02 Eztanda OriaA.12.02.01 Argisao OriaA.12.02.02 Arriaran OriaA.12.03 Agauntza OriaA.12.04 Zaldibierreka Goialdean Amundarain OriaA.12.05 Amezketa OriaA.12.06 Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz OriaA.12.07 Elduain Berastegiko zelaian Zelaia OriaA.12.08 Asteasuerreka OriaA.12.09 Leitzaran OriaA.12.09.01 Erasote OriaA.12.10 Santiagoerreka OriaA.13 Urumea Goizuetan Errekaundi Kantauri itsasoaA.13.01 Bedaran UrumeaA.13.02 Zumarrezta UrumeaA.13.03 Urdiñola UrumeaA.13.04 Añarbe UrumeaA.13.04.01 Elama UrumeaA.14 Oiartzun Kantauri itsasoaA.15 Bidasoa (-a) 20 Kantauri itsasoaA.15.01 Baztan 21 BidasoaA.15.01.01 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.02 Iñarbegi BidasoaA.15.01.03 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.04 Beartzun BidasoaA.15.01.05 Artesiaga Sin. Mizpirako erreka BidasoaA.15.01.05.01 Arbuz BidasoaA.15.01.06 Aiantsoro BidasoaA.15.01.07 Zeberiko erreka BidasoaA.15.01.07.01 Marin BidasoaA.15.02 Ezkurra Bidasoa20 Izen hori Donezteben, Ezkurra eta Baztan ibaiak elkartzen diren puntutik behera hartzen du.21 Ikus Bidasoa ibaiaz egindako oharra.17


Hierarkia Izena Oharrak ArroaA.15.02.01 Basakaitz BidasoaA.15.02.02 Urtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka BidasoaA.15.02.03 Ezpelura 22 BidasoaA.15.02.03.01 Anizpe BidasoaA.15.02.03.02 Ameztiko erreka BidasoaA.15.03 Meorbeburuko erreka BidasoaA.15.04 Latsa BidasoaA.15.05 Tximista BidasoaA.15.06 Onin BidasoaA.15.07 Zia BidasoaA.15.08 Endaraerreka Bidasoa22 Urrozko zentraletik behera hartzen du izen hau.18


AgauntzaIrunHendaiaPasaiaAramaioAramaioLeintz GatzagaEgoEibarSan PrudentzioArrasateGoroetaUrkuluAraotzBergaraArantzazuAraotzMendaroMaltzagaDebaSoraluzeDebaLasturZumarragaLegazpiOñati OlabarrietaOlaranLasturerrekaAranerrekaUrolaArantzazuAzkoitiaZegamaArroaerrekaAzpeitiaAratzerrekaAratzerrekaArgisaoOrmaiztegiZumaiaAizarnazabalGranadaerrekaIbaiederNuarbeMatxinbentaArriaranEztandaUrtsuaranErrezilErrezilOrdiziaBeasainLazkaoIdiazabalUrtsuaranAtaunZaldibierrekaAndatzaOrioOriaZaldibiaSantiagoerrekaAsteasuAsteasuerrekaAlegiaTolosaAmezketaAmezketaAndoainLizartzaDonostiaAraxesLasarte-OriaElduainHernaniLeitzaranElduainBeteluUrumeaLezoLeitzaOiartzunOiartzunErasoteUrdiñolaBedaranAñarbeGoizuetaElamaZumarreztaArtikutzaEndarlatsaLesakaIgantziEzkurra SaldiasEratsun LabaienBeintzaBasakaitzerrekaUrtzurikoEndaraerrekaEzkurraLatsaOninArantzaIturenAmeztikoerrekaAnizpeBeraOizDoneztebeEzpeluraBidasoaZiaEtxalarTximistaMeorbeburukoerrekaAiantsoroOronozMugairiZeberiko errekaZozaiaAlmandozMarin2. MAPAEuskal Herriko ibaiakGipuzkoako kostaldean itsasoratzen direnak0 5 10 15 kmPatxi GaléElizondoArtesiagaIruritaAraneaBaztanAmaiurGorostapaloBeartzunArbuzErratzuIñarbegiBeartzunAranea


3.- Lapurdiko kostaldean itsasoratzen diren ibaiak (denera 91).Hierarkia Izena Oharrak ArroaA.16 Untsin Kantauri itsasoaA.16.01 Anduretako erreka Kantauri itsasoaA.17 Urdazuri Fr. La Nivelle Kantauri itsasoaA.17.01 Lapitxuri Sin. Xarakaria (-a) UrdazuriA.17.02 Ugarana (-a) UrdazuriA.17.03 Zorribentako erreka UrdazuriA.17.04 Lurgorrieta UrdazuriA.17.04.01 Portuko erreka UrdazuriA.17.04.02 Telleriako erreka UrdazuriA.17.04.02.01 Lizuniagako erreka UrdazuriA.17.04.02.02 Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka UrdazuriA.17.05 Uharka UrdazuriA.17.05.01 Galardiko erreka UrdazuriA.17.05.02 Negusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines UrdazuriA.17.06 Hanibarreko erreka UrdazuriA.17.06.01 Ibardingo erreka UrdazuriA.17.06.02 Intzolako erreka UrdazuriA.17.06.03 Larhunttikiko erreka UrdazuriA.18 Ixakahandia (-a) Kantauri itsasoaA.19 Uhabia Kantauri itsasoaA.19.01 Aphalagako erreka UhabiaA.19.02 Alhorgako erreka UhabiaA.19.02.01 Zirikolazko erreka UhabiaA.19.02.02 Besaingo erreka UhabiaA.19.02.03 Amizolako erreka UhabiaA.20 Aturri Fr. L’Adour Kantauri itsasoaA.20.01 Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis AturriA.20.01.01 Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau AturriA.20.01.02 Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron AturriA.20.01.02.01 Joos Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.01.01 Gibelegieta Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02 Auzet Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02.01 Zerrako erreka Fr. Lasserre Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03 Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03.01 Santa Graziko ühaitza (-a) ÜhaitzaA.20.01.02.03.02 Larraineko ühaitza (-a) ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.01 Zürkhatsegi ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02 Olhadoko erreka ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02.01 Olhadübiko erreka ÜhaitzaA.20.01.02.03.03 Aphanize ÜhaitzaA.20.01.02.03.04 Aphura ÜhaitzaA.20.01.02.03.05 Gesalea (-a) ÜhaitzaA.20.01.02.03.06 Arangoreneko erreka ÜhaitzaA.20.01.02.03.07 Lagardoiko erreka ÜhaitzaA.20.01.02.03.08 Latsübi ÜhaitzaA.20.01.02.03.09 Lafaure ÜhaitzaA.20.01.02.03.10 Lauhiraze 23 ÜhaitzaA.20.01.03 Arriugran Aturri23 Zohota, Arboti, Burgue eta Erangotik pasatu eta Biduze nagusiaren adarra den Lauhiraze ibaitik bereizi behar denean, Lauhiraze Ühaitza (-a) erabil daiteke.20


Hierarkia Izena Oharrak ArroaA.20.02 Biduze Sin. LapiotzAturriDonaixtitik gora UrbeltzetaA.20.02.01 Hoztako ura (-a) BiduzeA.20.02.02 Laminosineko erreka BiduzeA.20.02.03 Izpaxuri BiduzeA.20.02.04 Iholdiko erreka Fr. La Joyeuse BiduzeA.20.02.04.01 Donamartineko erreka BiduzeA.20.02.05 Jeloseko erreka BiduzeA.20.02.06 Lauhiraze 24 BiduzeA.20.02.07 Lihuri BiduzeA.20.02.07.01 Arberoako erreka BiduzeA.20.02.07.02 Uhane BiduzeA.20.02.07.03 Aphatarena (-a) BiduzeA.20.03 Arhan Fr. La Joyeuse AturriA.20.03.01 Zuhihandia (-a) ArhanA.20.03.01.01 Marmaroko erreka ArhanA.20.03.01.02 Hazketako erreka Sin. Mendilahartsuerreka ArhanA.20.04 Ardanabia (-a) AturriA.20.05 Errobi Fr. La Nive AturriA.20.05.01 Beherobiko erreka ErrobiA.20.05.01.01 Harpeko erreka ErrobiA.20.05.01.02 Antsolako erreka ErrobiA.20.05.01.03 Ezterengibeleko erreka ErrobiA.20.05.02 Lauribar ErrobiA.20.05.02.01 Ilhunatzeko erreka ErrobiA.20.05.02.02 Behorlegiko erreka ErrobiA.20.05.03 Arnegiko Errobi ErrobiA.20.05.04 Urepeleko Errobi Sin. Aldudeko Errobi ErrobiA.20.05.04.01 Hairako erreka ErrobiA.20.05.05 Laka ErrobiA.20.05.06 Baztango erreka ErrobiA.20.05.06.01 Urritzate ErrobiA.20.05.06.02 Aritzakun ErrobiA.20.05.07 La Mouline ErrobiA.20.05.08 Latsea (-a) ErrobiA.20.05.09 Latsa ErrobiA.20.05.10 Antzarako erreka ErrobiA.20.05.10.01 Haltzabaltzako erreka ErrobiA.20.05.10.02 Latseko erreka ErrobiA.20.05.11 Urdainzko erreka ErrobiA.20.05.11.01 Harrietako erreka ErrobiA.20.05.11.02 Senekoitz ErrobiA.20.05.12 Eiherattoko erreka ErrobiA.20.06 Aritxaga Aturri24 Olhaibi, Ithorrotze eta Ozarainetik pasatu eta Ühaitza nagusiaren adarra den Lauhiraze ibaitik bereizi behar denean, Lauhiraze Biduze erabil daiteke.21


0 10 20 30 km3. MAPAPatxi GaléEuskal Herriko ibaiakLapurdiko kostaldean itsasoratzen direnakOlhetaZiburuDonibaneLohizuneAzkaineSaraSenpereAinhoaUrdazubiBidarteAhetzeArbonaBokaleBaionaHiriburuMilafrangaUztaritzeEzpeletaUrketaAhurtiBastidaHazparneKanboItsasuLatseaLuhusoBidarraiOrtzaizeEihartzeBaigorriBankaAldudeUrepeleLuzaideArnegiBeherobiaEzterengibelDonibaneGaraziEzterenzubiEiheralarreDonazaharreSuhuskuneLandibarreIholdiArmendaritzeHeletaMehaineDonostiriDonamartiriBehauzeIzturitzeLaharanOragarreGixuneHastingaPeirahoradaSaliesePuyooOrteseAkamarreBidaxuneErangoBurgueErreitiBizkaiLabetzeArbotiZohotaSalbaterraOzaraineDonapaleuUhartehiriIthorrotzeOlhaibiArüeAinharbeSarrikotapeaPagolaDonaixtiIbarrolaHoztaMauleUrdiñarbeAltzürüküNabarrengoseMitikileOspitalepeaOloroeEskiulaBarkoxeAlozeAtharratzeAltzaiMontoriLigiSanta GraziLarraineLojibarreaUrruñaArrokiagaAzpildaUrdatx /ZugarramurdiHerburuBehorlegiNabarziXarreÜrrüstoiBiarritzAngeluAmorotzeArruetaHerburuHanibarrekoUntsinUrdazuriLurgorrietaLizuniagakoIxakahandiaUhabiaAphalagakoAturriUhaitzElkartuakPaueko uhaitzaOloroeko uhaitzaJoosGibelegietaAuzetZerrako errekaÜhaitzaSanta GrazikoühaitzaLarrainekoühaitzaZürkhatsegiOlhadübikoOlhadokoerrekaAphanizeAphuraGesaleaArangorenekoLagardoikoLafaureLauhirazeArriugranBiduzeHoztakouraLaminosinekoIzpaxuriIholdikoDonamartinekoerrekaJelosekoerrekaLauhirazeLihuriArberoakoUhaneArhanHazketakoErrobiArdanabiaBeherobikoerrekaEzterengibelekoerrekaLauribarArnegikoErrobiUrepelekoErrobiLakaHairakoerrekaBaztangoAritzakunUrritzateLa MoulineLatseaLatsaerrekaMarmarokoAntzarakoLatsekoerrekaHaltzabaltzakoerrekaSenekoitzEiherattokoerrekaerrekaerrekaerrekaerrekaLizarietakoerrekaerrekaUrdainzko errekaZuhihandiaerrekaAnduretakoerrekaUgaranaLapitxuriZorribentakoerrekaerrekaerrekaTelleriakoerrekaGalardikoerrekaNegusolakoerrekaUharkaerrekaIntzolakoerrekaIbardingoerrekaAlhorgakoAmizolakoerrekaAntsolakoerrekaHarpekoerrekaIlhunatzekoBehorlegikoerrekaErrobiLatsübiLarhunttikikoerrekaZirikolazkoerrekaAritxagaerrekaAphatarenaPortukoerrekaerrekaHarrietakoerrekaerrekaerrekaBesaingoerrekaerreka


4.- Logroño baino gorago Ebron isurtzen diren ibaiak (denera 40).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB Ebro MediterraneoitsasoaB.01 Purón EbroB.02 Omecillo EbroB.02.01 Tumecillo EbroB.03 Baia Gazt. Bayas EbroB.03.01 Vadillo EbroB.04 Zadorra EbroB.04.01 Barrundia ZadorraB.04.02 Santa Engrazia ZadorraB.04.02.01 Zubizabala (-a) ZadorraB.04.02.02 Undabe Sin. Atxurdin ZadorraB.04.02.03 Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka ZadorraB.04.02.03.01 Oletaerreka ZadorraB.04.02.04 Bostibaieta Sin. Albina ZadorraB.04.03 Dulantzi Gazt. Alegría ZadorraB.04.03.01 San Tomas Gazt. Santo Tomás ZadorraB.04.04 Batan ZadorraB.04.05 Iturzabaleta ZadorraB.04.06 Zalla ZadorraB.04.06.01 Osegarpe ZadorraB.04.06.02 Zubialde ZadorraB.04.07 Las Huertas Sin. La Fábrica ZadorraB.04.08 Ihuda ZadorraB.04.08.01 Molino ZadorraB.04.08.02 Saratsu ZadorraB.04.08.03 Ibia (-a) 25 ZadorraB.04.08.04 Askartza ZadorraB.04.08.05 Arrieta ZadorraB.04.08.06 Riorrojo ZadorraB.05 Jugalez 26 EbroB.06 Herrera EbroB.07 Riomayor EbroB.07.01 Rubialgas EbroB.07.02 Rioseco EbroB.08 Regata del Valle EbroB.09 San Ginés EbroB.09.01 Galijo EbroB.09.01.01 Barranco del Soto EbroB.09.01.01.01 Uneba EbroB.10 Conchaval Ebro25 Azentuazio proparoxitonoa du: Íbia.26 Hasierako kontsonantea ahoskatzea gomendatzen da.23


ZubizabalaUndabeIbarbaltzOtxandioOletaerrekaOletaUbideMurgiaOlanoOsegarpeZubialdeGopegiSantaLegutioBostibaietaUrrunagaLahozPurónBóvedaBerberanaUribarriGaubeaTumecilloOmecilloEspejoBergondaPuentelarráLunaVadilloMirandaPobesBaiaRivabellosaZuhatzu KuartangoArmiñónTrespondeLangraizLas HuertasBerantevillaForondaArgantzun Zurbitu TrebiñuSanturdeZadorraZallaBerroztegietaArangizAbetxukuArrieta AskartzaArrietaRiorrojoIturzabaletaAskartzaBatanIhudaSanmartinzarIbiaEngraziaGasteizSanBizenteDuraArkautiUribarri NagusiaSaratsuSaratsuSan TomasParizaUribarriGanboaDulantziOzetaAudikanaBurgu DulantziArluzeaMolinoMarkizBarrundiaZadorraAgurainZanbranaJugalezUrizaharra4. MAPAEuskal Herriko ibaiakLogroño baino gorago Ebron isurtzen direnak0 5 10 15 kmPatxi GaléHaroEbroHerreraSamaniegoPipaonNavaridasVillabuenaMañuetaRiomayorRioseco RubialgasEltziegoGuardiaRegata delValleUnebaBilardelLa Pueblade LabarcaBarrancoSotoSan GinésKripanGalijoAsaEkoraLapoblaciónConchavalOionLogroño


5.- Logroñotik behera Ebron isurtzen diren ibaiak Egaraino (denera 36).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.11 Perezuelas EbroB.11.01 Buempajera EbroB.11.02 Horcajo EbroB.11.03 Valdebarón EbroB.11.03.01 Longar EbroB.12 Valdearas EbroB.13 Linares EbroB.13.01 Odrón EbroB.13.01.01 San Pedro Melgar EbroB.13.02 La Hoyuela EbroB.14 Ega EbroB.14.01 Ega 27 EgaB.14.01.01 Ega 28 EgaB.14.01.02 Sabando EgaB.14.01.03 Izki EgaB.14.02 Rosaria EgaB.14.03 Aistora 29 EgaB.14.04 Errekabion EgaB.14.05 Galbarra EgaB.14.06 Zologorri EgaB.14.07 Torrondo EgaB.14.08 Zelaieta EgaB.14.09 Urederra (-a) EgaB.14.09.01 Uiarra EgaB.14.10 Irantzu EgaB.14.11 San Pedro EgaB.14.12 Riomayor EgaB.14.12.01 Riosalado EgaB.14.12.01.01 Riobueno EgaB.14.12.02 Oiabar EgaB.14.12.03 Espesuras EgaB.14.12.04 Urbaltza (-a) EgaB.14.12.04.01 Barandalla EgaB.14.12.05 Doña Toda EgaB.14.13 Barrancosalado EgaB.14.14 Los Ríos Ega27 Lagrandik datorren Ega nagusitik bereizi behar denean, Musituko Ega erabil daiteke.28 Ega izeneko adar nagusiagoetatik bereizi behar denean, Azazetako Ega erabil daiteke.29 Azentuazio proparoxitonoa eta hasierako hiatoa gauzatzea gomendatzen da: Aístora.25


AzazetaMusituErroitegiLarragoaBirgarabarrenSabandoDonebikendiHaranaBarindanoIrantzuMaeztuKorresOteoGalbarraAbartzuzaAntoñanaZuñigaZubielkiSantikurutzeKanpezuAntzinMetautenArbeitzaLizarraVillatuertaLagranBernedoMarañónAzueloMirafuentesDesoioOlexoaArroitzDeikazteluGorrebustoLabrazaArasArmañantzasLos ArcosAlloMoredaVianaElizagorriaSesmaLerinLogroñoMendabiaLodosa5. MAPAEuskal Herriko ibaiakLogroñotik behera Ebron isurtzen direnak Egaraino0 10 20 30 kmPatxi GaléSartagudaCárcarAndosillaSan Adrián


6.- Aragoi ibaiaren goiko arroa Onsellaraino (denera 45 ibai).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.15 Aragoi Gazt. Aragón EbroB.15.01 Ezka AragoiB.15.01.01 Belagua EzkaB.15.01.02 Uztarroze EzkaB.15.01.02.01 Erroizu Sin. Mintxate EzkaB.15.01.03 Belabarze EzkaB.15.01.04 Urralegi EzkaB.15.01.05 Gardalar EzkaB.15.01.06 Ugañain EzkaB.15.01.07 Biniés EzkaB.15.01.08 La Garona EzkaB.15.02 Irati AragoiB.15.02.01 Urtxuria (-a) IratiB.15.02.02 Egurgi Aezkoan Egurgio IratiB.15.02.03 Legartza IratiB.15.02.03.01 Txangoa (-a) IratiB.15.02.04 Aztapar IratiB.15.02.05 Urrobi IratiB.15.02.05.01 Xuringoa IratiB.15.02.05.02 Aetzubi IratiB.15.02.05.02.01 Basajaunberro Sin. Aranandi IratiB.15.02.05.02.02 Arrañosin IratiB.15.02.06 Gurpegiko erreka IratiB.15.02.07 Erro IratiB.15.02.07.01 Potxe IratiB.15.02.08 Zarikieta IratiB.15.02.09 Sastoia IratiB.15.02.10 Errekagaitz IratiB.15.02.11 Usiain IratiB.15.02.12 Areta IratiB.15.02.12.01 Larraun IratiB.15.02.13 Eskargaitz IratiB.15.02.14 Zaraitzu Gazt. Salazar IratiB.15.02.14.01 Anduña IratiB.15.02.14.02 Zatoia IratiB.15.02.14.03 Zaldaña IratiB.15.02.14.04 Xabros IratiB.15.02.14.04.01 Larraize IratiB.15.02.14.05 Izpiña IratiB.15.02.14.06 La Sierra IratiB.15.02.14.08 Cerréncano IratiB.15.02.14.08.01 Arrakas IratiB.15.02.14.09 Egúrzanos IratiB.15.02.15 Ugarra IratiB.15.03 Onsella Aragoi27


UrrobiUgarraBiniésTxangoaIratiErroMezkiritzXuringoaAuritzOrreagaArrañosinAetzubiBasajaunberroAztaparOrbaizetaOlaLegartzaOrbaraEgurgiIrabiaUrtxuriaLizoainErroGurpegiUrrotzGurpegiko errekaArdatzPotxeNagoreItoitzAgoitzEkaiIratiUrbikainErrekagaitzIndurainOrotz-BeteluAlduateHiriberriArtaxoUsiainEskargaitzIratiZarikietaArtiedaSastoiaSastoiaArripodasIrunberriAribeImirizalduElkoatzAretaIrurozkiMurilloBerroiaOrradreErremendiaAietxuLarraunEgúrzanosZaraitzuAdoainZatoiaCerréncanoAizpurgiJaurrietaArrakasZaldañaIbiltzietaItzalleIzpiñaZaraitzuGorzaGalozeNabaskozeItzaltzuOtsagabiaLarraizeLa SierraIgariGazteluberriLa GaronaXabrosAnduñaBurgiBidankozeSalbaterra EzkaSigüésUztarrozeUrzainkiEzkaUztarrozeErroizuIzabaUgañainUrralegiGardeGardalarBelaguaBelabarze6. MAPAEuskal Herriko ibaiakAragoi ibaiaren goiko arroa Onsellaraino0 5 10 15 kmPatxi GaléIratiLedeaAragoiZangozaXabierOnsellaEsaEsaSause


7.- Aragoi ibaiaren beheko arroa, Arga salbu (denera 36 ibai).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.15.04 Oibar Gazt. Aibar AragoiB.15.05 Bizkaia (-a) Sin. Armillos AragoiB.15.05.01 Gardelain AragoiB.15.05.02 Loiaerregua (-a) AragoiB.15.05.03 Ugarka Sin. Balora, Baluso AragoiB.15.06 Urretako erreka AragoiB.15.07 Andiaga AragoiB.15.08 Lezkairu AragoiB.15.08.01 Dorrondiaga AragoiB.15.08.02 Zapaiz AragoiB.15.08.03 Lakumulatu AragoiB.15.09 Lerbeltz AragoiB.15.10 Aldamara Sin. La Muga AragoiB.15.11 Valtriguera AragoiB.15.12 Mostrakas AragoiB.15.13 Zidakos AragoiB.15.13.01 Arluxea (-a) ZidakosB.15.13.02 Mairaga ZidakosB.15.13.03 Arizpildueta ZidakosB.15.13.04 Zenborrain ZidakosB.15.13.05 Aranbero ZidakosB.15.13.06 Santsoain ZidakosB.15.13.07 Labako ZidakosB.15.13.08 El Riaz Sin. Valmayor ZidakosB.15.13.08.01 Juanezkerro ZidakosB.15.13.09 Esparteta ZidakosB.15.13.10 Pozo del Pastor ZidakosB.15.13.10.01 Otrollos ZidakosB.15.13.10.02 Zaubio ZidakosB.15.13.10.03 Beskos ZidakosB.15.13.11 Vallacuera ZidakosB.15.13.12 Saso ZidakosB.15.13.12.01 Valtraviesa ZidakosB.15.14 Molinar AragoiB.15.14.01 Cadreita AragoiB.15.14.02 Las Navas Aragoi29


ElUntzueArluxeaEtxagueMairagaBariainLeotzMartzillaArizpilduetaAranberoLabakoValtraviesaAzucareraPuiuZidakosTafallaMendibilBarasoainErriberriVallacueraSasoGarinoainSantsoainBeirePitillasRiazMurilloel CuendeSantakaraTraibuenasCaparrosoZenborrainSantsoainEsparteta Juanezkerrodel PastorPozoOletaSan Martin UnxBeskosOtrollosZaubioMostrakasMélidaUxueLergaGardelainLoiaerreguaUrretako errekaAndiagaDorrondiagaZapaizLakumulatuLerbeltzMurilloel FrutoUgarkaMorionesZareBizkaiaGalipentzuLezkairuAldamaraZarrakazteluAragoiOibarOibarKasedaValtrigueraFigarolZangozaCastiliscarBaruésPetillaMolinarLas NavasAlesbesCadreitaMilagroEbroCadreita7. MAPAEuskal Herriko ibaiakAragoi ibaiaren beheko arroa, Arga salbu0 5 10 15 kmPatxi Galé


8.- Arga ibaiaren arroa (denera 56 ibai).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.15.15 Arga AragoiB.15.15.01 Erdizaga Sin. Urtzel ArgaB.15.15.02 Etxarro ArgaB.15.15.03 Inbuluzketako erreka ArgaB.15.15.04 Ultzama ArgaB.15.15.04.01 Zaldazain UltzamaB.15.15.04.02 Iraue Sin. Oianbarren UltzamaB.15.15.04.03 Arkil UltzamaB.15.15.04.04 Urepel UltzamaB.15.15.04.05 Eltzarrain Sin. Mediano UltzamaB.15.15.04.05.01 Errekabeltx UltzamaB.15.15.04.05.02 Ugarane Sin. Ezkati UltzamaB.15.15.05 Elortz Sin. Alrevés ArgaB.15.15.05.01 Untziti ArgaB.15.15.05.02 Sadar ArgaB.15.15.06 Urtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña ArgaB.15.15.07 Idiazabalerreka ArgaB.15.15.08 Arakil ArgaB.15.15.08.01 Zirauntza ArakilB.15.15.08.01.01 Ametzaga ArakilB.15.15.08.02 Altzania ArakilB.15.15.08.03 Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor ArakilB.15.15.08.04 Leziza ArakilB.15.15.08.05 Larraun ArakilB.15.15.08.05.01 Basaburua (-a) ArakilB.15.15.08.05.01.01 Orokietako erreka ArakilB.15.15.08.05.01.02 Artius ArakilB.15.15.08.05.02 Iregi ArakilB.15.15.08.06 Gulia Gazt. Gulina ArakilB.15.15.08.07 Udarbe ArakilB.15.15.08.08 Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome ArakilB.15.15.08.08.01 Sorginzulo ArakilB.15.15.09 Robo ArgaB.15.15.09.01 Artamakurra (-a) ArgaB.15.15.09.02 Erreniega ArgaB.15.15.10 Nekea ArgaB.15.15.10.01 Aguasalada ArgaB.15.15.11 Riosalado ArgaB.15.15.11.01 Obantzea (-a) ArgaB.15.15.11.01.01 Inarotz ArgaB.15.15.11.01.02 Erragotz ArgaB.15.15.12 Maringortea (-a) ArgaB.15.15.12.01 Sanbil ArgaB.15.15.13 La Nava ArgaB.15.15.14 Duiderra (-a) ArgaB.15.15.14.01 Saragoria ArgaB.15.15.15 San Gil ArgaB.15.15.15.01 La Garganta ArgaB.15.15.15.02 Barrancosalado ArgaB.15.15.16 Vayalengua ArgaB.15.15.16.01 Kandaraitz Arga31


Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.15.15.17 El Saso ArgaB.15.15.18 Arlas ArgaB.15.15.19 Barranco de Sierras ArgaB.15.15.20 Vallacuera ArgaB.15.15.21 El Raso Arga32


0 10 20 30 km8. MAPAPatxi GaléEuskal Herriko ibaiakArga ibaiaren arroaEugiZilbetiInbuluzketaOrkinArraitzAlkotzEltzaburuLarraintzarGelbentzuBeuntzaGaskueLantzAritzuOlagueEloBarañainUharteBurlataNoainEzkirotzZorokiainZoliaEtxabakoitzBeorburuOllakarizketaBerriobeitiAratzuriOrorbiaGendulainIberoZubiriLarrasoañaOstitzOlabeArreZalduondoAraiaAmetzagaIlarduiaAltsasuArbizuDorraoLizarragabengoaLakuntzaIrurtzunIribasLekunberriMugiroUrritzaLatasaSuarbeJauntsaratsOrokietaIgoaOskotzAginagaGuliaErrotzAizpunAnotzBeraskoainGaresOsinagaLizasoainEritzebeitiAldabaEneritzObanosAdiosUtergaMuruzabalTirapuAñorbeMuetzLezaunErrezuGenbeJaitzEstenotzMilagroMartzillaFunesFaltzesVergalijoBerbintzanaLarragaLerinOteitzaArtaxoaMendigorriaAllotzIruñeaAzkoienEtxarriAranatzUharteArakilHiriberriArakilZizurNagusiaMuruzabalAndionMirandaArgaEbroAragoiArgaArgaErdizagaEtxarroUltzamaZaldazainIraueArkilUrepelEltzarrainErrekabeltxUgaraneElortzUntzitiSadarUrtxikiaIdiazabalerrekaAmetzagaZirauntzaArakilAltzaniaElkorriugaldeaLezizaLarraunBasaburuaOrokietakoArtiusIregiGuliaUdarbeAteugaldeaSorginzuloRoboArtamakurraErreniegaNekeaAguasaladaAllotzRiosaladoObantzeaInarotzErragotzRiosaladoMaringorteaSanbilLa NavaLa GargantaVayalenguaKandaraitzEl SasoBarranco de SierraserrekaArlasVallacueraEl RasoSaragoriaDuiderraInbuluzketakoerrekaSanGilEugiBarrancosalado


9.- Aragoi ibaia baino beherago Ebron isurtzen direnak (denera 13 ibai).Hierarkia Izena Oharrak ArroaB.16 Alhama EbroB.16.01 Añamaza EbroB.17 Barranco de Limas EbroB.17.01 Barrancogrande EbroB.17.02 Landarregia (-a) EbroB.18 Queiles EbroB.19 Barranco de Tudela EbroB.20 Barranco del Calvario EbroB.21 Santa Engracia EbroB.22 Congostos EbroB.23 San Jorge EbroB.23.01 Valdenovillas EbroB.24 Huecha Ebro34


AragoiAlfaroCastejónValtierraArguedasBarrancograndeLandarregiaCervera delRío AlhamaFiteroCorellaAlhamaCintruénigoCascanteEbroMurchanteQueilesTulebrasTuteraMurillode LimasBarrancode LimasBarrancoFustiñanaRibaforadade TudelaCalvarioBarranco delSantaBuñuelEngraciaCongostosEl GinestarSan JorgeSancho AbarcaValdenovillasAñamazaTarazonaNovallasCortesHuechaNovillas9. MAPAEuskal Herriko ibaiakAragoi ibaia baino beherago Ebron isurtzen direnak0 10 20 30 kmPatxi Galé


<strong>Euskaltzaindia</strong>k, honako leku eta datetan onartuak:1. zerrenda Bilbon, 2010eko ekainaren 25ean.2. zerrenda Donostian, 2010eko uztailaren 23an.3. zerrenda Tafallan, 2011ko urriaren 30ean.4. zerrenda Baionan, 2010eko urriaren 30ean.5. zerrenda Bilbon, 2010eko azaroaren 26an.6. zerrenda Donostian, 2011ko urtarrilaren 28an.7. zerrenda Bilbon, 2011ko otsailaren 25ean.8. zerrenda Donostian, 2011ko martxoaren 25ean.9. zerrenda Donostian, 2011ko maiatzaren 27an.Zerrenda osoa arau gisa argitaratzeko, Donostian,2011ko urriaren 28an.36


<strong>166</strong>RÍOS DE <strong>EUSKAL</strong> HERRIA 1La Real Academia de la Lengua Vasca - <strong>Euskaltzaindia</strong>, después de normativizar una seriede topónimos mayores correspondientes a las diversas territorialidades administrativas de EuskalHerria 2 , acomete en esta ocasión la normativización de otros nombres geográficos. La elecciónrealizada obedece a un deseo que entendemos justificado. Una vez vistas las verdaderasnecesidades de una serie de usuarios estratégicos y con la intención de responder a las mismas,se ha procedido a realizar el trabajo de normativización de estos nombres geográficos.Profesores, editoriales, presentadores, periodistas, escritores... deben usar nombres geográficosen multitud de ocasiones y cada uno los escribe o usa en los medios de comunicación o enpublicaciones por su cuenta y según sus criterios. La lengua vasca ha llegado a todos los ámbitosy niveles de la sociedad y es labor de la Academia indicar cuál es el uso correcto y las pautas aseguir a los usuarios o a las nuevas plataformas. La presente norma corresponde a la hidrografíamayor y, por ello, se han definido los nombres y el uso en euskera de los principales ríos,concretamente, cuál es el nombre adecuado para identificar cada río y cuál es su uso correcto eneuskera.HIDRONIMIAEn primer lugar se ha procedido a la selección. ¿Cuáles son los ríos principales y cuáles lossecundarios de Euskal Herria? Normalmente nadie se atreve a distinguirlos según parámetrosobjetivos y, por ello, cada selección se ha realizado de conformidad a los puntos de vistagenerales de cada territorio. Hay que tener en cuenta que algunos ríos aparecen siempre enmapas a gran escala, mientras que los nombres y la representación de otros sólo se refleja encartografía más específica. La respuesta a las necesidades planteadas más arriba ha sidoprecisamente la razón justificativa de la presente norma y la de los criterios utilizados para suelaboración. Por ello, en esta norma se han incluido los nombres de los ríos que aparecen en losmapas de Euskal Herria de mayor tamaño. El resto, en mayor o menor medida, deben serconsiderados microtopónimos y se estudiarán más adelante.Con todo, algunos de los 414 ríos que aparecen en esta norma pueden ser discutiblesdesde el punto de vista de su importancia, ya que pueden no ser considerados como ríosprincipales. Pero dado que no existen criterios definidos para decidir qué ríos son principales ycuáles secundarios y teniendo en cuenta las necesidades del usuario, se ha tendido más aampliar la lista que a restringirla.Tras realizar el listado de ríos a normalizar, se han estudiado los nombres que han tenidolos mismos a lo largo del tiempo, así como los actualmente en uso. Estos son los dosfundamentos de la investigación toponímica: uno nos da el testimonio del uso tradicional y el otrodel uso actual. En el trabajo de normativización es preciso darle a cada dato la importancia yvalidez que le corresponde.No estará de más incluir algunas observaciones sobre las características propias de estasentidades geográficas. Un río no es una entidad geográfica como una casa o una cumbre. Estasúltimas tienen una ubicación concreta y puntual –que se puede describir con coordenadasconcretas– o, por decirlo de otro modo, “están en un sitio concreto”. Los ríos, sin embargo, sonentidades lineales y atraviesan multitud de lugares. Como consecuencia de ello, llegan a tenerdiferentes denominaciones, una detrás de otra, es decir, se conocen por distinto nombre en loslugares o pueblos que atraviesa. En algunos casos, ha sido más útil la tradición de los geógrafos ycartógrafos que la utilización local, aun sabiendo que se trata de denominaciones másconvencionales que populares.1 El texto original es en euskera y, en caso de duda, aquél es el vinculante.2 Hasta ahora <strong>Euskaltzaindia</strong> - Real Academia de la Lenga Vasca ha aprobado las siguientes normas:Norma 45: Gure egitura politiko batzuen euskal izenez (1995); norma 57: Euskal herrialdeen, herritarren eta euskalkien izenak (1996); normas 92. y 99: Zuberoakoizendegia (1998 eta 1999); norma 108: Lapurdiko izendegia (2000); normas 122, 128 y 133: Nafarroa Behereko izendegia I, II eta III (2001-2002, 2003, 2003);norma 139: Euskal Herria izena (2004); norma 140: Gipuzkoako izendegia (2004); norma 145: Bizkaiko izendegia (2005); norma 150: Arabako izendegia (2006);norma 155: Nafarroako izendegia (2007-2009).1


CARACTERÍSTICAS DISTINTIVAS DE LOS HIDRÓNIMOSOtro problema añadido –y esto hace a la hidronimia especial– es que, en muchasocasiones, el río que atraviesa un pueblo no tenga en el mismo una denominación particular. Esmuy común, por ejemplo, que en la documentación de un pueblo en concreto figuren lasdenominaciones “río caudal”, “río principal”, “agua principal”, “errekaundi”, “uhaitza”, “uhaitzandi”,“uraundi”, “ugalde” y se les identifique con ellos. Y es comprensible. Si por un pueblo sólo pasa unrío, sus habitantes no han tenido la necesidad de usar un nombre específico para designarlo. Entales casos, las denominaciones que aparecen en mapas y diccionarios geográficos del pasadohan sido de más utilidad que el uso local. Con todo, cuando no se ha encontrado otradenominación, se han dado por válidos estos nombres de carácter genérico: Arriugran,Errekagaitz, Ibaizabal, Latsa, Riomayor, Ühaitza...En los puntos de confluencia de los ríos, sin embargo, es necesario, incluso para loshabitantes del lugar, dar datos complementarios que sirvan para señalar de qué río se trata. Enesos casos, normalmente, a falta de hidrónimos específicos, los habitantes usan formasreferenciales que nos indican de dónde procede el curso de agua: Behorlegiko erreka, Oloroekouhaitza, Orokietako erreka... En tales casos, el usuario decidirá hasta qué punto es imprescindibleque aparezca -ko más genérico (-ko ibaia, -ko erreka), tras ver y analizar en qué formato y cómodesea que aparezca el nombre. Por ejemplo, si en un mapa se rotula siguiendo la línea de laregata y en color azul, tal vez no sea tan necesario añadir el mencionado componente y seasuficiente poner simplemente Behorlegi, Oloroe u Orokieta, ya que nadie los confundirá con lospueblos de su nombre. En la lista de la presente norma se verán las dos soluciones, queresponden a las distintas sensibilidades de los usuarios de cada lugar. A menudo, el nombre alque se hace referencia es más importante que el río que se menciona, por ejemplo, si el pueblo deBehorlegi es más importante que el río Behorlegiko erreka, es necesario el uso de -ko másgenérico. Por contra, el río Cadagua tomó su nombre del barrio de Mena donde nace y hoy en díaes más conocido, es “topónimo más importante”. Consecuentemente, se ha usado sin genérico enmapas y en la mayoría de sus menciones escritas: Cadagua ibaia, Río Cadagua o Cadagua, y noRío de Cadagua o Cadaguako ibaia.Sin embargo, cuando se han encontrado referencias más lexicalizadas –“más hidrónimos”–,se ha aprovechado esa opción dándole preferencia: Asteasuerreka, Elkorriugaldea, Loiaerregua,Mañarierreka...Comparándola con otros campos de la toponimia, en la hidronimia se observa que hantenido más influencia los trabajos de los geógrafos que el uso del pueblo llano. El análisis de ladocumentación demuestra que el uso de algunos nombres no tiene una tradición tan larga comose creía y que muchos nombres considerados “de siempre” fueron puestos por geógrafos del sigloXIX e incluso por cartógrafos posteriores.ALGUNOS PROBLEMAS CONCRETOSOtro de los problemas detectados es el de la aplicación de un mismo nombre a distintosríos, tal como sucede con el nombre Ega. Dicho río, en su parte superior tiene tres afluentesprincipales y en las fuentes cartográficas, así como en el uso oral, a los tres se les ha dado elmismo nombre. En la cartografía moderna, sin embargo, para intentar resolver las posiblesconfusiones, se han buscado otras soluciones, dándole nuevas designaciones, algunas de ellassin demasiada base (Azazeta, Berron, Igoroin, Musitu...). De acuerdo con la tradición y el uso, lapresente norma les reconoce el nombre Ega a los tres afluentes, pero proponiendo un nombrecompuesto cuando sea preciso evitar la confusión (Azazetako Ega / Ega de Azazeta, MusitukoEga / Ega de Musitu). Una situación similar se da en Ipar Euskal Herria con los nombres de losafluentes del río Errobi principal, denominados Arnegiko Errobi y Urepeleko (o Aldudeko) Errobi.Finalmente, tenemos dos ríos denominados Lauhiraze en la frontera entre la Baja Navarra yZuberoa. Cuando en dichos casos el usuario quiera evitar la posible confusión, puede optar porlas formas compuestas Lauhiraze Biduze y Lauhiraze Ühaitza, especificando así de qué río sontributarios.En este listado aprobado por esta Real Academia hay algunas decisiones que pueden, talvez, parecer fuente de conflicto. No se trata, sin embargo, de decisiones tomadas para generar2


polémica alguna, sino para dar la solución apropiada a equívocos difundidos en los últimos años,o a confusiones que hasta ahora nadie había resuelto.Uno de estos nombres discutibles es el del río que cruza el Condado de Treviño. En lacartografía moderna y en el uso oral encontramos el río casi unánimemente denominado Ayuda.Sin embargo, desde la documentación más antigua hasta el siglo XIX, no encontraremos más quelas formas Ibda, Iuda, Yuda y otras variantes similares. Quien proceda a su análisis concluirárápidamente que Ayuda no es más que una etimología popular que estaría relacionada con lapérdida de la lengua original de este territorio y la extensión del castellano. En la cartografíamoderna producida desde ámbitos euskaltzales se le han dado diversas soluciones eusquéricas,figurando rotuladas formas como Iuda, Ihuda, Uda... La Academia ha optado por la forma Ihuda,por una parte, debido a que se halla en una zona de toponimia mayormente eusquérica y, porotra, queriendo dar prioridad al criterio gráfico ya adoptado 3 anteriormente y aplicado en los casosde algunos nombres de pueblos.Existe otro caso similar en la parte algo más meridional de Álava. Tanto en las publicacionesgeográficas como en la cartográfica actual es común encontrar el río Inglares. Sin embargo, lo quehallamos en la documentación para denominar este río son formas como Yuglares, Yugalez yotras variantes similares. Según parece, el cambio u > n llegaría hasta nosotros comoconsecuencia de un error tipográfico ya en el siglo XX. Dejado a un lado el mencionado cambio,en Zambrana permanece vivo el nombre Jubalez, derivación de los testimonios anteriores. LaAcademia ha estimado oportuno rescatar el nombre original dejando, sin embargo, de lado elcambio g > b y proponiendo por tanto la forma Jugalez.En el caso del río Bidasoa también parece oportuno dar ciertas explicaciones. Por una parte,tras estudiar el uso del nombre en las obras de diversos escritores eusquéricos y entre loshablantes de la zona, se ha añadido la aclaración (-a) al nombre de este río. Esta nota aclaratoriano tiene consecuencias en la utilización del nombre en rotulaciones, mapas y señalizaciones. Perosí en el uso en euskera, ya que esta -a final tendrá el mismo comportamiento que el determinantede las palabras comunes. Por ello, se declinará: Bidasoa, Bidasoak, Bidasoaz, Bidasoan, peroBidasoko, Bidasotik, Bidasora... Por otra parte, conviene hacer una aclaración sobre el recorridodel río. En algunas publicaciones se le da a este curso fluvial una longitud mayor que la que enrealidad tiene, en perjuicio del tramo denominado río Baztan. Al respecto, tanto en ladocumentación como en el uso común de los habitantes de esa zona de Navarra, el río toma elnombre Bidasoa en Doneztebe / Santesteban, concretamente tras pasar el puente denominadoBaztantzubi (o Puente Baztan), a partir del punto donde confluyen los ríos Baztan y Ezkurra.Por considerar que no sería suficiente presentar esta norma con la enumeración de los ríosen un simple listado, se ha procedido a su clasificación en nueve apartados, acompañados de suscorrespondientes mapas. En realidad, fue el criterio adoptado al planificar la realización deltrabajo, a saber, la clasificación de los ríos según criterios estrictamente geográficos, y no políticoso administrativos. Estos son los listados y mapas:1.- Ríos que desembocan en la costa de Bizkaia (en total 38).2.- Ríos que desembocan en la costa de Gipuzkoa (59 ríos).3.- Ríos que desembocan en la costa de Lapurdi (91 ríos).4.- Ríos que vierten al Ebro más arriba de Logroño (40).5.- Ríos que vierten al Ebro más abajo de Logroño hasta el Ega (36).6.- Cuenca alta del Aragón / Aragoi hasta el Onsella (45 ríos).7.- Cuenca baja del Aragón / Aragoi, sin incluir el Arga (36 ríos).8.- Cuenca del río Arga (56 ríos).9.- Ríos que vierten al Ebro más abajo del Aragón / Aragoi (13 ríos).3 “<strong>Euskaltzaindia</strong>ren agiria zenbait euskal toponimoren ortografiaz”, Euskera, XXXIII (1988, 2), p. 413.3


Para clasificar y ordenar los ríos se ha tenido que identificar cuál es afluente de cuál y deeste modo se ha definido la jerarquía de río principal y secundario. Al ordenarlos también se hanquerido aplicar estos criterios geográficos y, por lo tanto, los ríos están listados de oeste a este yde arriba a abajo, esto es, los afluentes de un río aparecen ordenados de arriba a abajo, y delmismo modo, a su vez, los afluentes de cada uno de éstos, etc. Esto ha dado lugar a un códigoalfanumérico y, aunque esta ordenación es importante, no se corresponde con los parámetros conlos que estamos acostumbrados a trabajar.Por esa razón, se ha querido que los nombres normativizados aparezcan relacionados detres formas distintas:• Listado alfabético de los ríos: Además de los nombres, también se incluyen, como referencia, lacuenca principal y el número de mapa. En los listados los nombres preferentes aparecen ennegrita, pero además figuran en su lugar alfabético, en letra normal, todas las demásdenominaciones, sinónimos o no, con referencia a su entrada principal.• Listado jerárquico de los ríos: Todos los nombres se presentan ordenados según el códigoalfanumérico citado con anterioridad y, además, se incluye el número de mapa y el nombre dela cuenca principal. En los casos necesarios se han añadido sinónimos y notas aclaratorias.• Mapas esquemáticos: Los nombres de ríos de cada listado y los de las poblaciones queayuden a su ubicación en el mapa.4


LISTA ALFABÉTICA DE LOS RÍOSNombre Observaciones Cuenca MapaAdour, L’Véase AturriAetzubi Irati 6Agauntza Oria 2AgirtzaVéase GalindoAguasalada Arga 8Agüera Sin 4 . Riomayor Mar Cantábrico 1Aiantsoro Bidasoa 2AibarVéase OibarAistora 5 Ega 5Aizkolegiko errekaVéase Urtzuriko errekaAlbinaVéase BostibaietaAldamara Sin. La Muga Aragón / Aragoi 7Aldudeko ErrobiVéase Urepeleko ErrobiAlegríaVéase DulantziAlhama Ebro 9Alhorgako erreka Uhabia 3AlrevésVéase ElortzAltube Nervión / Nerbioi 1Altzania Arakil 8Ametzaga Arakil 8Amezketa Oria 2Ameztiko erreka Bidasoa 2Amizolako erreka Uhabia 3AmundarainVéase ZaldibierrekaAñamaza Ebro 9Añarbe Urumea 2Andiaga Aragón / Aragoi 7Anduña Irati 6Anduretako erreka Mar Cantábrico 3Anizpe Bidasoa 2Antsolako erreka La Nive / Errobi 3Antzarako erreka La Nive / Errobi 3Aphalagako erreka Uhabia 3Aphanize La Saison / Ühaitza 3Aphatarena (-a) Biduze 3Aphura La Saison / Ühaitza 3Aragoi Cast. Aragón Ebro 6AragónVéase AragoiArakil Arga 8Aramaio Deba 2AranandiVéase BasajaunberroAranbero Zidakos 7Aranea (-a) Bidasoa 2Aranea (-a) Bidasoa 2Aranerreka Deba 2Arangoreneko erreka La Saison / Ühaitza 3Arantzazu Deba 2Araotz Deba 24 En las notas se ha usado las siguientes abreviaturas: fr. „nombre francés‟, cast. „nombre castellano‟, hist. „histórico‟, sin. „sinónimo‟.5 Se recomienda la pronunciación proparoxítona y el hiato inicial: Aístora.5


Nombre Observaciones Cuenca MapaAratzerreka Urola 2Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz Oria 2Arberoako erreka Biduze 3ArberrekaVéase UrkuluArbuz Bidasoa 2Ardanabia (-a) L‟Adour / Aturri 3Areta Irati 6Arga Aragón / Aragoi 8Argisao Oria 2Arhan Fr. La Joyeuse L‟Adour / Aturri 3Aritxaga L‟Adour / Aturri 3Aritzakun La Nive / Errobi 3Arizpildueta Zidakos 7Arkil Ultzama 8Arlas Arga 8Arluxea (-a) Zidakos 7ArmillosVéase Bizkaia (-a)Arnauri Sin. Atxuriko erreka Nervión / Nerbioi 1Arnegiko Errobi La Nive / Errobi 3Arrakas Irati 6Arrañosin Irati 6Arratia Ibaizabal 1Arriaran Oria 2Arrieta Zadorra 4Arriugran L‟Adour / Aturri 3Arroaerreka Urola 2ArrospideVéase LasturerrekaArroyo de PozonegroVéase CaleraArtamakurra (-a) Arga 8Artesiaga Sin. Mizpirako erreka Bidasoa 2Artibai Hist. Ubilla Mar Cantábrico 1Artius Arakil 8Artziniega Cadagua 1Askartza Zadorra 4Asón 6 Mar Cantábrico 1Asteasuerreka Oria 2Asua (-a) Ibaizabal 1Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome Arakil 8Aturri Fr. L’Adour Mar Cantábrico 3AtxurdinVéase UndabeAtxuriko errekaVéase ArnauriAuzet Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaAyega Cadagua 1AzpirotzVéase AraxesAztapar Irati 6Baia Cast. Bayas Ebro 4Ballonti Sin. Capetillo Ibaizabal 1BaloraVéase UgarkaBalusoVéase UgarkaBarandalla Ega 5Barbadun Mar Cantábrico 16 Fuera de Euskal Herria.6


Nombre Observaciones Cuenca MapaBarranco de Limas Ebro 9Barranco de Sierras Arga 8Barranco de Tudela Ebro 9Barranco del Calvario Ebro 9Barranco del Soto Ebro 4Barrancogrande Ebro 9Barrancosalado Ega 5Barrancosalado Arga 8Barrundia Zadorra 4Basaburua (-a) Arakil 8Basajaunberro Sin. Aranandi Irati 6Basakaitz Bidasoa 2Batan Zadorra 4BayasVéase BaiaBaztan 7 Bidasoa 2Baztango erreka La Nive / Errobi 3Beartzun Bidasoa 2Bedaran Urumea 2Beherobiko erreka La Nive / Errobi 3Behorlegiko erreka La Nive / Errobi 3Belabarze Ezka 6Belagua Ezka 6Bergantza Nervión / Nerbioi 1Besaingo erreka Uhabia 3Beskos Zidakos 7Bidasoa (-a) 8 Mar Cantábrico 2BiduzeSin. LapiotzL‟Adour / Aturri 3Aguas arriba de Donaixti UrbeltzetaBiniés Ezka 6Bizkaia (-a) Sin. Armillos Aragón / Aragoi 7Bostibaieta Sin. Albina Zadorra 4Buempajera Ebro 5Butroe Cast. Butrón Mar Cantábrico 1ButrónVéase ButroeCadagua Hist. Salcedón Ibaizabal 1Cadreita Aragón / Aragoi 7Calera En la cabecera Arroyo de Pozonegro Asón 1Callejo Asón 1Calvario, Barranco delVéase Barranco del CalvarioCapetilloVéase BallontiCerréncano Irati 6Conchaval Ebro 4Congostos Ebro 9Cuadro Asón 1Deba Mar Cantábrico 2Doña Toda Ega 5Donamartineko erreka Biduze 3Dorrondiaga Aragón / Aragoi 7Duiderra (-a) Arga 8Dulantzi Cast. Alegría Zadorra 4Ebro Mar Mediterráneo 47 Véase la nota sobre Bidasoa.8 Toma este nombre en Doneztebe / Santesteban en el lugar donde se juntan los ríos Ezkurra y Baztan.7


Nombre Observaciones Cuenca MapaEga Ebro 5Ega 9 Ega 5Ega 10 Ega 5Ego Deba 2Egurgi En Aezkoa Egurgio Irati 6EgurgioVéase EgurgiEgúrzanos Irati 6Eiherattoko erreka La Nive / Errobi 3El Raso Arga 8El Riaz Sin. Valmayor Zidakos 7El Saso Arga 8Elama Urumea 2Elduain En el llano de Berastegi Zelaia Oria 2Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor Arakil 8Elortz Sin. Alrevés Arga 8Eltzarrain Sin. Mediano Ultzama 8Endaraerreka Bidasoa 2Erasote Oria 2Erdizaga Sin. Urtzel Arga 8Erragotz Arga 8Errekabeltx Ultzama 8Errekabion Ega 5Errekagaitz Irati 6ErrekaundiVéanse Araxes y UrumeaErreniega Arga 8Errezil Urola 2Erro Irati 6Errobi Fr. La Nive L‟Adour / Aturri 3Erroizu Sin. Mintxate Ezka 6Eskargaitz Irati 6Esparteta Zidakos 7Espesuras Ega 5Estepona Mar Cantábrico 1Etxarro Arga 8Ezka Aragón / Aragoi 6EzkatiVéase UgaraneEzkurra Bidasoa 2Ezpelura 11 Bidasoa 2Eztanda Oria 2Ezterengibeleko erreka La Nive / Errobi 3Fábrica, LaVéase Las HuertasGalardiko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Galbarra Ega 5Galijo Ebro 4Galindo En la cabecera Agirtza Ibaizabal 1Gándara 12 Asón 1Gardalar Ezka 6Gardelain Aragón / Aragoi 7Garganta, LaVéase La Garganta9 Para diferenciarlo del Ega que fluye de Lagran se puede usar Musituko Ega / Ega de Musitu.10 Para diferenciarlo los afluentes principales del Ega se puede usar Azazetako Ega / Ega de Azazeta.11 Toma este nombre de la central de Urroz hacia abajo.12 Fuera de Euskal Herria.8


Nombre Observaciones Cuenca MapaGarona, LaVéase La GaronaGave d’OloronVéase Oloroeko uhaitza (-a)Gave de PauVéase Paueko uhaitza (-a)Gaves Réunis, LesVéase Uhaitz Elkartuak (-ak)Gesalea (-a) La Saison / Ühaitza 3Gibelegieta Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaGobela Ibaizabal 1Goiolako Mar Cantábrico 1Granadaerreka Urola 2Gulia Cast. Gulina Arakil 8GulinaVéase GuliaGurpegiko erreka Irati 6Hairako erreka La Nive / Errobi 3Haltzabaltzako erreka La Nive / Errobi 3Hanibarreko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Harpeko erreka La Nive / Errobi 3Harrietako erreka La Nive / Errobi 3Hazketako erreka Sin. Mendilahartsuerreka La Joyeuse / Arhan 3Herrera Ebro 4Herrerías Cadagua 1Hiruetako errekaVéase Lizarietako errekaHorcajo Ebro 5Hoyuela, LaVéase La HoyuelaHoztako ura (-a) Biduze 3Huecha Ebro 9Huertas, LasVéase Las HuertasIbaieder Urola 2Ibaizabal Mar Cantábrico 1Ibaizabal 13 Hist. Ibalzibar Cadagua 1IbalzibarVéase Ibaizabal (Cadagua)Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka Zadorra 4Ibardingo erreka La Nivelle / Urdazuri 3Ibia (-a) 14 Zadorra 4IdasVéase IzoriaIdiazabalerreka Arga 8Iholdiko erreka Fr. La Joyeuse Biduze 3Ihuda Zadorra 4Ilhunatzeko erreka La Nive / Errobi 3Iñarbegi Bidasoa 2Inarotz Arga 8Inbuluzketako erreka Arga 8Indusi En la cabecera Pozonagusia (-a) Ibaizabal 1Intzolako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Irantzu Ega 5Irati Aragón / Aragoi 6Iraue Sin. Oianbarren Ultzama 8Iregi Arakil 8IturriederVéase Negusolako errekaIturzabaleta Zadorra 4Ixakahandia (-a) Mar Cantábrico 313 Tiene acentuación proparoxítona: Ibáizabal.14 Tiene acentuación proparoxítona: Íbia.9


Nombre Observaciones Cuenca MapaIzalde Cadagua 1Izki Ega 5Izoria En la cabecera Idas Nervión / Nerbioi 1Izpaxuri Biduze 3Izpiña Irati 6Jeloseko erreka Biduze 3Joos Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaJoyeuse, LaVéanse Arhan e Iholdiko errekaJuanezkerro Zidakos 7Jugalez 15 Ebro 4JuslapeñaVéase Urtxikia (-a)Kandaraitz Arga 8Karrantza Asón 1Kolitza Mar Cantábrico 1L’AdourVéase AturriLa FábricaVéase Las HuertasLa Garganta Arga 8La Garona Ezka 6La Hoyuela Ebro 5La JoyeuseVéanse Arhan e Iholdiko errekaLa Mouline La Nive / Errobi 3La MugaVéase AldamaraLa Nava Arga 8La NiveVéase ErrobiLa NivelleVéase UrdazuriLa Sierra Irati 6Labako Zidakos 7Lafaure La Saison / Ühaitza 3Lagardoiko erreka La Saison / Ühaitza 3Laka La Nive / Errobi 3Lakumulatu Aragón / Aragoi 7Laminosineko erreka Biduze 3Landarregia (-a) Ebro 9LapiotzVéase BiduzeLapitxuri Sin. Xarakaria (-a) La Nivelle / Urdazuri 3Larhunttikiko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Larraineko ühaitza (-a) La Saison / Ühaitza 3Larraize Irati 6Larraun Irati 6Larraun Arakil 8Las Huertas Sin. La Fábrica Zadorra 4Las Navas Aragón / Aragoi 7LasaoVéase LasturerrekaLasserreVéase Zerrako errekaLasturerreka En la cabecera Arrospide o Lasao Deba 2Latsa Bidasoa 2Latsa La Nive / Errobi 3Latsea (-a) La Nive / Errobi 3Latseko erreka La Nive / Errobi 3Latsübi La Saison / Ühaitza 3Lauhiraze 16 La Saison / Ühaitza 315 Se recomienda pronunciar la consonante inicial como la y castellana.10


Nombre Observaciones Cuenca MapaLauhiraze 17 Biduze 3Lauribar La Nive / Errobi 3Le SaisonVéase Ühaitza (-a)Lea Mar Cantábrico 1Legartza Irati 6Leitzaran Oria 2Lerbeltz Aragón / Aragoi 7Les Gaves RéunisVéase Uhaitz Elkartuak (-ak)Leziza Arakil 8Lezkairu Aragón / Aragoi 7Lihuri Biduze 3Limas, Barranco deVéase Barranco de LimasLinares Ebro 5Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Lizuniagako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Loiaerregua (-a) Aragón / Aragoi 7Longar Ebro 5Los Ríos Ega 5Lurgorrieta La Nivelle / Urdazuri 3Mairaga Zidakos 7Mañarierreka En la cabecera Urkioleta Ibaizabal 1Marin Bidasoa 2Maringortea (-a) Arga 8Marmaroko erreka La Joyeuse / Arhan 3MedianoVéase EltzarrainMendilahartsuerrekaVéase Hazketako errekaMeorbeburuko erreka Bidasoa 2MintxateVéase ErroizuMizpirako errekaVéase ArtesiagaMolinar Aragón / Aragoi 7Molino Zadorra 4Mostrakas Aragón / Aragoi 7Mouline, LaVéase La MoulineMuga, LaVéase AldamaraNava, LaVéase La NavaNavas, LasVéase Las NavasNegusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines La Nivelle / Urdazuri 3Nekea Arga 8Nerbioi Cast. Nervión Ibaizabal 1NerviónVéase NerbioiNive, LaVéase ErrobiNivelle, LaVéase UrdazuriObantzea (-a) Arga 8Odrón Ebro 5Oiabar Ega 5OianbarrenVéase IraueOiartzun Mar Cantábrico 2Oibar Cast. Aibar Aragón / Aragoi 7Oka Mar Cantábrico 1OlabarrietaVéase OlaranOlaran Sin. Olabarrieta Deba 216 Para diferenciarlo del río Lauhiraze afluente del Biduze que pasa por Zohota, Arboti, Burgue y Erango se puede usar Lauhiraze Ühaitza (-a).17 Para diferenciarlo del río Lauhiraze afluente del Ühaitza que pasa por Olhaibi, Ithorrotze y Ozaraine se puede usar Lauhiraze Biduze.11


Nombre Observaciones Cuenca MapaOletaerreka Zadorra 4Olhadoko erreka La Saison / Ühaitza 3Olhadübiko erreka La Saison / Ühaitza 3Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron L‟Adour / Aturri 3Oloron, Gave d’Véase Oloroeko uhaitza (-a)Omaerreka Mar Cantábrico 1Omecillo Ebro 4Onin Bidasoa 2Onsella Aragón / Aragoi 6Oria Mar Cantábrico 2Orokietako erreka Arakil 8Osegarpe Zadorra 4Otrollos Zidakos 7Pau, Gave deVéase Paueko uhaitza (-a)Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau L‟Adour / Aturri 3Perezuelas Ebro 5Portuko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Potxe Irati 6Pozo del Pastor Zidakos 7Pozonagusia (-a)Véase IndusiPozonegro, Arroyo deVéase CaleraPurón Ebro 4Queiles Ebro 9Raso, ElVéase El RasoRegata del Valle Ebro 4Réunis, Les GavesVéase Uhaitz Elkartuak (-ak)Riaz, ElVéase El RiazRiobueno Ega 5Riomayor Ebro 4Riomayor Ega 5RiomayorVéase AgüeraRiorrojo Zadorra 4Ríos, LosVéase Los RíosRiosalado Ega 5Riosalado Arga 8Rioseco Ebro 4Robo Arga 8Rosaria Ega 5Rubialgas Ebro 4Sabando Ega 5Sadar Arga 8Saison, LeVéase Ühaitza (-a)SalazarVéase ZaraitzuSalcedónVéase CadaguaSan BartolomeVéase Ateugaldea (-a)San Gil Arga 8San Ginés Ebro 4San Jorge Ebro 9San Pedro Ega 5San Pedro Melgar Ebro 5San Tomas Cast. Santo Tomás Zadorra 4Sanbil Arga 8Santa Engracia Ebro 9Santa Engrazia Zadorra 412


Nombre Observaciones Cuenca MapaSanta Graziko ühaitza (-a) La Saison / Ühaitza 3Santiagoerreka Oria 2Santo TomásVéase San TomasSantsoain Zidakos 7Saragoria Arga 8Saratsu Zadorra 4Saso Zidakos 7Saso, ElVéase El SasoSastoia Irati 6Senekoitz La Nive / Errobi 3Sierra, LaVéase La SierraSierras, Barranco deVéase Barranco de SierrasSorginzulo Arakil 8Soto, Barranco delVéase Barranco del SotoTelleriako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Torrondo Ega 5Trois FontainesVéase Negusolako errekaTudela, Barranco deVéase Barranco de TudelaTumecillo Ebro 4Txangoa (-a) Irati 6Tximista Bidasoa 2TxortxorVéase Elkorriugaldea (-a)TxulapainVéase Urtxikia (-a)UbillaVéase ArtibaiUdarbe Arakil 8Ugañain Ezka 6Ugarana (-a) La Nivelle / Urdazuri 3Ugarane Sin. Ezkati Ultzama 8Ugarka Sin. Balora, Baluso Aragón / Aragoi 7Ugarra Irati 6Uhabia Mar Cantábrico 3Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis L‟Adour / Aturri 3Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaUhane Biduze 3Uharka La Nivelle / Urdazuri 3Uiarra Ega 5Ultzama Arga 8Undabe Sin. Atxurdin Zadorra 4Uneba Ebro 4Untsin Mar Cantábrico 3Untziti Arga 8Urbaltza (-a) Ega 5UrbeltzetaVéase BiduzeUrdainzko erreka La Nive / Errobi 3Urdazuri Fr. La Nivelle Mar Cantábrico 3Urdiñola Urumea 2Urederra (-a) Ega 5Urepel Ultzama 8Urepeleko Errobi Sin. Aldudeko Errobi La Nive / Errobi 3UrkiolaerrekaVéase IbarbaltzUrkioletaVéase MañarierrekaUrkulu En la cabecera Arberreka Deba 2Urola Mar Cantábrico 213


Nombre Observaciones Cuenca MapaUrralegi Ezka 6Urretako erreka Aragón / Aragoi 7Urritzate La Nive / Errobi 3Urrobi Irati 6Urtsuaran Oria 2Urtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña Arga 8Urtxuria (-a) Irati 6UrtzelVéase ErdizagaUrtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka Bidasoa 2Urumea En Goizueta Errekaundi Mar Cantábrico 2Usiain Irati 6Uztarroze Ezka 6Vadillo Ebro 4Valdearas Ebro 5Valdebarón Ebro 5Valdenovillas Ebro 9Vallacuera Zidakos 7Vallacuera Arga 8Valle, Regata delVéase Regata del ValleValmayorVéase El RiazValtraviesa Zidakos 7Valtriguera Aragón / Aragoi 7Vayalengua Arga 8Xabros Irati 6Xarakaria (-a)Véase LapitxuriXuringoa Irati 6Zadorra Ebro 4Zaldaña Irati 6Zaldazain Ultzama 8Zaldibierreka En la cabecera Amundarain Oria 2Zalduerreka Ibaizabal 1Zalla Zadorra 4Zapaiz Aragón / Aragoi 7Zaraitzu Cast. Salazar Irati 6Zarikieta Irati 6Zatoia Irati 6Zaubio Zidakos 7Zeberiko erreka Bidasoa 2Zeberioerreka Nervión / Nerbioi 1ZelaiaVéase ElduainZelaieta Ega 5Zenborrain Zidakos 7Zerrako erreka Fr. Lasserre Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaZia Bidasoa 2Zidakos Aragón / Aragoi 7Zirauntza Arakil 8Zirikolazko erreka Uhabia 3Zologorri Ega 5Zorribentako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Zubialde Zadorra 4Zubizabala (-a) Zadorra 4Zuhihandia (-a) La Joyeuse / Arhan 3Zumalegi Ibaizabal 114


Nombre Observaciones Cuenca MapaZumarrezta Urumea 2Zürkhatsegi La Saison / Ühaitza 315


LISTADOS JERÁRQUICOS DE LOS RÍOS Y MAPAS ESQUEMÁTICOS1.- Ríos que desembocan en la costa de Bizkaia (en total 38).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaA.01 Asón 18 Mar CantábricoA.01.01 Gándara 19 AsónA.01.01.01 Calera En la cabecera Arroyo de Pozonegro AsónA.01.02 Karrantza AsónA.01.02.01 Cuadro AsónA.01.02.02 Callejo AsónA.02 Agüera Sin. Riomayor Mar CantábricoA.03 Barbadun Mar CantábricoA.03.01 Kolitza Mar CantábricoA.04 Ibaizabal Mar CantábricoA.04.01 Zalduerreka IbaizabalA.04.02 Zumalegi IbaizabalA.04.03 Mañarierreka En la cabecera Urkioleta IbaizabalA.04.04 Arratia IbaizabalA.04.04.01 Indusi En la cabecera Pozonagusia (-a) IbaizabalA.04.05 Nerbioi Cast. Nervión IbaizabalA.04.05.01 Izoria En la cabecera Idas Nervión / NerbioiA.04.05.02 Altube Nervión / NerbioiA.04.05.02.01 Bergantza Nervión / NerbioiA.04.05.02.02 Arnauri Sin. Atxuriko erreka Nervión / NerbioiA.04.05.03 Zeberioerreka Nervión / NerbioiA.04.06 Cadagua Hist. Salcedón IbaizabalA.04.06.01 Izalde CadaguaA.04.06.02 Herrerías CadaguaA.04.06.02.01 Ibaizabal 20 Hist. Ibalzibar CadaguaA.04.06.02.02 Artziniega CadaguaA.04.06.02.03 Ayega CadaguaA.04.07 Asua (-a) IbaizabalA.04.08 Galindo En la cabecera Agirtza IbaizabalA.04.08.01 Ballonti Sin. Capetillo IbaizabalA.04.09 Gobela IbaizabalA.05 Butroe Cast. Butrón Mar CantábricoA.06 Estepona Mar CantábricoA.07 Oka Mar CantábricoA.07.01 Goiolako Mar CantábricoA.07.02 Omaerreka Mar CantábricoA.08 Lea Mar CantábricoA.09 Artibai Hist. Ubilla Mar Cantábrico18 Fuera de Euskal Herria.19 Fuera de Euskal Herria.20 Tiene acentuación proparoxítona: Ibáizabal.16


CuadroSantoñaBakioRamales dela VictoriaGándaraAsónCaleraLaredoGibajaLimpiasKarrantzaAmbasaguasLanestosaLa Caleradel PradoCadaguaOriñónEl CallejoCallejoConchaIslaresAgüeraVillaverdeBalmasedaKolitzaSopuertaPobeñaBarbadunCadaguaAyegaArtziniegaMuskizSodupeGordexolaIratzagorriaArtziniegaLantenoIbaizabalSanturtziOzekaHerreríasMaroñoBallontiEl RegatoZalduZuhatzaBarakaldoOkondoIzaldeIzoriaIzoriaGetxoGobelaGalindoAreetaLuiaondoSopelaAmurrioUdondoLutxanaBurtzeñaZorrotzaAretaLaudioPlentziaButroeNerbioiBergantzaSondikaBilboUgaoBergantzaZamudioBasauriBaranbioAsuaButroeIbaizabalZubiaurZeberioMungiaLezamaZeberioerrekaArnauriIbarraEsteponaMundakaZelaietaKortezubiOmaLekeitioGizaburuagaFruizGernikaArratzuMendataOkaMunitibarZornotzaLemoaIgorreDimaIndusiArratiaZeanuriIndusiOkaDurangoMañariaMañarierrekaOmaerrekaGoiolakoMatienaAulestiLeaBolibarZalduerrekaZumalegiZaldibarElorrioMarkinaArtibaiOndarroaAltubeMAPA 1Ríos de Euskal HerriaRíos que desembocan en la costa de Bizkaia0 5 10 15 kmPatxi GaléUrduñaAltube


2.- Ríos que desembocan en la costa de Gipuzkoa (en total 59).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaA.10 Deba Mar CantábricoA.10.01 Aramaio DebaA.10.02 Arantzazu DebaA.10.02.01 Araotz DebaA.10.02.02 Olaran Sin. Olabarrieta DebaA.10.02.03 Urkulu En la cabecera Arberreka DebaA.10.03 Ego DebaA.10.04 Aranerreka DebaA.10.05 Lasturerreka En la cabecera Arrospide o Lasao DebaA.11 Urola Mar CantábricoA.11.01 Ibaieder UrolaA.11.01.01 Aratzerreka UrolaA.11.01.02 Errezil UrolaA.11.02 Granadaerreka UrolaA.11.03 Arroaerreka UrolaA.12 Oria Mar CantábricoA.12.01 Urtsuaran OriaA.12.02 Eztanda OriaA.12.02.01 Argisao OriaA.12.02.02 Arriaran OriaA.12.03 Agauntza OriaA.12.04 Zaldibierreka En la cabecera Amundarain OriaA.12.05 Amezketa OriaA.12.06 Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz OriaA.12.07 Elduain En el llano de Berastegi Zelaia OriaA.12.08 Asteasuerreka OriaA.12.09 Leitzaran OriaA.12.09.01 Erasote OriaA.12.10 Santiagoerreka OriaA.13 Urumea En Goizueta Errekaundi Mar CantábricoA.13.01 Bedaran UrumeaA.13.02 Zumarrezta UrumeaA.13.03 Urdiñola UrumeaA.13.04 Añarbe UrumeaA.13.04.01 Elama UrumeaA.14 Oiartzun Mar CantábricoA.15 Bidasoa (-a) 21 Mar CantábricoA.15.01 Baztan 22 BidasoaA.15.01.01 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.02 Iñarbegi BidasoaA.15.01.03 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.04 Beartzun BidasoaA.15.01.05 Artesiaga Sin. Mizpirako erreka BidasoaA.15.01.05.01 Arbuz BidasoaA.15.01.06 Aiantsoro BidasoaA.15.01.07 Zeberiko erreka BidasoaA.15.01.07.01 Marin BidasoaA.15.02 Ezkurra Bidasoa21 Toma este nombre en Doneztebe / Santesteban en el lugar donde se juntan los ríos Ezkurra y Baztan.22 Véase la nota sobre Bidasoa.18


Jerarquía Nombre Observaciones CuencaA.15.02.01 Basakaitz BidasoaA.15.02.02 Urtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka BidasoaA.15.02.03 Ezpelura 23 BidasoaA.15.02.03.01 Anizpe BidasoaA.15.02.03.02 Ameztiko erreka BidasoaA.15.03 Meorbeburuko erreka BidasoaA.15.04 Latsa BidasoaA.15.05 Tximista BidasoaA.15.06 Onin BidasoaA.15.07 Zia BidasoaA.15.08 Endaraerreka Bidasoa23 Toma este nombre de la central de Urroz hacia abajo.19


AgauntzaIrunHendaiaPasaiaAramaioAramaioLeintz GatzagaEgoEibarSan PrudentzioArrasateGoroetaUrkuluAraotzBergaraArantzazuAraotzMendaroMaltzagaDebaSoraluzeDebaLasturZumarragaLegazpiOñati OlabarrietaOlaranLasturerrekaAranerrekaUrolaArantzazuAzkoitiaZegamaArroaerrekaAzpeitiaAratzerrekaAratzerrekaArgisaoOrmaiztegiZumaiaAizarnazabalGranadaerrekaIbaiederNuarbeMatxinbentaArriaranEztandaUrtsuaranErrezilErrezilOrdiziaBeasainLazkaoIdiazabalUrtsuaranAtaunZaldibierrekaAndatzaOrioOriaZaldibiaSantiagoerrekaAsteasuAsteasuerrekaAlegiaTolosaAmezketaAmezketaAndoainLizartzaDonostiaAraxesLasarte-OriaElduainHernaniLeitzaranElduainBeteluUrumeaLezoLeitzaOiartzunOiartzunErasoteUrdiñolaBedaranAñarbeGoizuetaElamaZumarreztaArtikutzaEndarlatsaLesakaIgantziEzkurra SaldiasEratsun LabaienBeintzaBasakaitzerrekaUrtzurikoEndaraerrekaEzkurraLatsaOninArantzaIturenAmeztikoerrekaAnizpeBeraOizDoneztebeEzpeluraBidasoaZiaEtxalarTximistaMeorbeburukoerrekaAiantsoroOronozMugairiZeberiko errekaZozaiaAlmandozMarinMAPA 2Ríos de Euskal HerriaRíos que desembocan en la costa de Gipuzkoa0 5 10 15 kmPatxi GaléElizondoArtesiagaIruritaAraneaBaztanAmaiurGorostapaloBeartzunArbuzErratzuIñarbegiBeartzunAranea


3.- Ríos que desembocan en la costa de Lapurdi (en total 91).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaA.16 Untsin Mar CantábricoA.16.01 Anduretako erreka Mar CantábricoA.17 Urdazuri Fr. La Nivelle Mar CantábricoA.17.01 Lapitxuri Sin. Xarakaria (-a) La Nivelle / UrdazuriA.17.02 Ugarana (-a) La Nivelle / UrdazuriA.17.03 Zorribentako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04 Lurgorrieta La Nivelle / UrdazuriA.17.04.01 Portuko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02 Telleriako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02.01 Lizuniagako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02.02 Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.05 Uharka La Nivelle / UrdazuriA.17.05.01 Galardiko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.05.02 Negusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines La Nivelle / UrdazuriA.17.06 Hanibarreko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.01 Ibardingo erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.02 Intzolako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.03 Larhunttikiko erreka La Nivelle / UrdazuriA.18 Ixakahandia (-a) Mar CantábricoA.19 Uhabia Mar CantábricoA.19.01 Aphalagako erreka UhabiaA.19.02 Alhorgako erreka UhabiaA.19.02.01 Zirikolazko erreka UhabiaA.19.02.02 Besaingo erreka UhabiaA.19.02.03 Amizolako erreka UhabiaA.20 Aturri Fr. L’Adour Mar CantábricoA.20.01 Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis L‟Adour / AturriA.20.01.01 Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau L‟Adour / AturriA.20.01.02 Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron L‟Adour / AturriA.20.01.02.01 Joos Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.01.01 Gibelegieta Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02 Auzet Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02.01 Zerrako erreka Fr. Lasserre Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03 Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03.01 Santa Graziko ühaitza (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02 Larraineko ühaitza (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.01 Zürkhatsegi La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02 Olhadoko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02.01 Olhadübiko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.03 Aphanize La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.04 Aphura La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.05 Gesalea (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.06 Arangoreneko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.07 Lagardoiko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.08 Latsübi La Saison / Ühaitza21


0 10 20 30 kmMAPA 3Patxi GaléRíos de Euskal HerriaRíos que desembocan en la costa de LapurdiOlhetaZiburuDonibaneLohizuneAzkaineSaraSenpereAinhoaUrdazubiBidarteAhetzeArbonaBokaleBaionaHiriburuMilafrangaUztaritzeEzpeletaUrketaAhurtiBastidaHazparneKanboItsasuLatseaLuhusoBidarraiOrtzaizeEihartzeBaigorriBankaAldudeUrepeleLuzaideArnegiBeherobiaEzterengibelDonibaneGaraziEzterenzubiEiheralarreDonazaharreSuhuskuneLandibarreIholdiArmendaritzeHeletaMehaineDonostiriDonamartiriBehauzeIzturitzeLaharanOragarreGixuneHastingaPeirahoradaSaliesePuyooOrteseAkamarreBidaxuneErangoBurgueErreitiBizkaiLabetzeArbotiZohotaSalbaterraOzaraineDonapaleuUhartehiriIthorrotzeOlhaibiArüeAinharbeSarrikotapeaPagolaDonaixtiIbarrolaHoztaMauleUrdiñarbeAltzürüküNabarrengoseMitikileOspitalepeaOloroeEskiulaBarkoxeAlozeAtharratzeAltzaiMontoriLigiSanta GraziLarraineLojibarreaUrruñaArrokiagaAzpildaUrdatx /ZugarramurdiHerburuBehorlegiNabarziXarreÜrrüstoiBiarritzAngeluAmorotzeArruetaHerburuHanibarrekoUntsinUrdazuriLurgorrietaLizuniagakoIxakahandiaUhabiaAphalagakoAturriUhaitzElkartuakPaueko uhaitzaOloroeko uhaitzaJoosGibelegietaAuzetZerrako errekaÜhaitzaSanta GrazikoühaitzaLarrainekoühaitzaZürkhatsegiOlhadübikoOlhadokoerrekaAphanizeAphuraGesaleaArangorenekoLagardoikoLafaureLauhirazeArriugranBiduzeHoztakouraLaminosinekoIzpaxuriIholdikoDonamartinekoerrekaJelosekoerrekaLauhirazeLihuriArberoakoUhaneArhanHazketakoErrobiArdanabiaBeherobikoerrekaEzterengibelekoerrekaLauribarArnegikoErrobiUrepelekoErrobiLakaHairakoerrekaBaztangoAritzakunUrritzateLa MoulineLatseaLatsaerrekaMarmarokoAntzarakoLatsekoerrekaHaltzabaltzakoerrekaSenekoitzEiherattokoerrekaerrekaerrekaerrekaerrekaLizarietakoerrekaerrekaUrdainzko errekaZuhihandiaerrekaAnduretakoerrekaUgaranaLapitxuriZorribentakoerrekaerrekaerrekaTelleriakoerrekaGalardikoerrekaNegusolakoerrekaUharkaerrekaIntzolakoerrekaIbardingoerrekaAlhorgakoAmizolakoerrekaAntsolakoerrekaHarpekoerrekaIlhunatzekoBehorlegikoerrekaErrobiLatsübiLarhunttikikoerrekaZirikolazkoerrekaAritxagaerrekaAphatarenaPortukoerrekaerrekaHarrietakoerrekaerrekaerrekaBesaingoerrekaerreka


4.- Ríos que vierten al Ebro más arriba de Logroño (en total 40).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB Ebro Mar MediterráneoB.01 Purón EbroB.02 Omecillo EbroB.02.01 Tumecillo EbroB.03 Baia Cast. Bayas EbroB.03.01 Vadillo EbroB.04 Zadorra EbroB.04.01 Barrundia ZadorraB.04.02 Santa Engrazia ZadorraB.04.02.01 Zubizabala (-a) ZadorraB.04.02.02 Undabe Sin. Atxurdin ZadorraB.04.02.03 Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka ZadorraB.04.02.03.01 Oletaerreka ZadorraB.04.02.04 Bostibaieta Sin. Albina ZadorraB.04.03 Dulantzi Cast. Alegría ZadorraB.04.03.01 San Tomas Cast. Santo Tomás ZadorraB.04.04 Batan ZadorraB.04.05 Iturzabaleta ZadorraB.04.06 Zalla ZadorraB.04.06.01 Osegarpe ZadorraB.04.06.02 Zubialde ZadorraB.04.07 Las Huertas Sin. La Fábrica ZadorraB.04.08 Ihuda ZadorraB.04.08.01 Molino ZadorraB.04.08.02 Saratsu ZadorraB.04.08.03 Ibia (-a) 26 ZadorraB.04.08.04 Askartza ZadorraB.04.08.05 Arrieta ZadorraB.04.08.06 Riorrojo ZadorraB.05 Jugalez 27 EbroB.06 Herrera EbroB.07 Riomayor EbroB.07.01 Rubialgas EbroB.07.02 Rioseco EbroB.08 Regata del Valle EbroB.09 San Ginés EbroB.09.01 Galijo EbroB.09.01.01 Barranco del Soto EbroB.09.01.01.01 Uneba EbroB.10 Conchaval Ebro26 Tiene acentuación proparoxítona: Íbia.27 Se recomienda pronunciar la consonante inicial como la y castellana.24


ZubizabalaUndabeIbarbaltzOtxandioOletaerrekaOletaUbideMurgiaOlanoOsegarpeZubialdeGopegiSantaLegutioBostibaietaUrrunagaLahozPurónBóvedaBerberanaUribarriGaubeaTumecilloOmecilloEspejoBergondaPuentelarráLunaVadilloMirandaPobesBaiaRivabellosaZuhatzu KuartangoArmiñónTrespondeLangraizLas HuertasBerantevillaForondaArgantzun Zurbitu TrebiñuSanturdeZadorraZallaBerroztegietaArangizAbetxukuArrieta AskartzaArrietaRiorrojoIturzabaletaAskartzaBatanIhudaSanmartinzarIbiaEngraziaGasteizSanBizenteDuraArkautiUribarri NagusiaSaratsuSaratsuSan TomasParizaUribarriGanboaDulantziOzetaAudikanaBurgu DulantziArluzeaMolinoMarkizBarrundiaZadorraAgurainZanbranaJugalezUrizaharraMAPA 4Ríos de Euskal HerriaRíos que vierten al Ebro más arriba de Logroño0 5 10 15 kmPatxi GaléHaroEbroHerreraSamaniegoPipaonNavaridasVillabuenaMañuetaRiomayorRioseco RubialgasEltziegoGuardiaRegata delValleUnebaBilardelLa Pueblade LabarcaBarrancoSotoSan GinésKripanGalijoAsaEkoraLapoblaciónConchavalOionLogroño


5.- Ríos que vierten al Ebro más abajo de Logroño hasta el Ega (en total 36).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.11 Perezuelas EbroB.11.01 Buempajera EbroB.11.02 Horcajo EbroB.11.03 Valdebarón EbroB.11.03.01 Longar EbroB.12 Valdearas EbroB.13 Linares EbroB.13.01 Odrón EbroB.13.01.01 San Pedro Melgar EbroB.13.02 La Hoyuela EbroB.14 Ega EbroB.14.01 Ega 28 EgaB.14.01.01 Ega 29 EgaB.14.01.02 Sabando EgaB.14.01.03 Izki EgaB.14.02 Rosaria EgaB.14.03 Aistora 30 EgaB.14.04 Errekabion EgaB.14.05 Galbarra EgaB.14.06 Zologorri EgaB.14.07 Torrondo EgaB.14.08 Zelaieta EgaB.14.09 Urederra (-a) EgaB.14.09.01 Uiarra EgaB.14.10 Irantzu EgaB.14.11 San Pedro EgaB.14.12 Riomayor EgaB.14.12.01 Riosalado EgaB.14.12.01.01 Riobueno EgaB.14.12.02 Oiabar EgaB.14.12.03 Espesuras EgaB.14.12.04 Urbaltza (-a) EgaB.14.12.04.01 Barandalla EgaB.14.12.05 Doña Toda EgaB.14.13 Barrancosalado EgaB.14.14 Los Ríos Ega28 Para diferenciarlo del Ega que fluye de Lagran se puede usar Musituko Ega / Ega de Musitu.29 Para diferenciarlo los afluentes principales del Ega se puede usar Azazetako Ega / Ega de Azazeta.30 Se recomienda la pronunciación proparoxítona y el hiato inicial: Aístora.26


AzazetaMusituErroitegiLarragoaBirgarabarrenSabandoDonebikendiHaranaBarindanoIrantzuMaeztuKorresOteoGalbarraAbartzuzaAntoñanaZuñigaZubielkiSantikurutzeKanpezuAntzinMetautenArbeitzaLizarraVillatuertaLagranBernedoMarañónAzueloMirafuentesDesoioOlexoaArroitzDeikazteluGorrebustoLabrazaArasArmañantzasLos ArcosAlloMoredaVianaElizagorriaSesmaLerinLogroñoMendabiaLodosaMAPA 5Ríos de Euskal HerriaRíos que vierten al Ebro más abajo de Logroño hasta el Ega0 10 20 30 kmPatxi GaléSartagudaCárcarAndosillaSan Adrián


6.- Cuenca alta del Aragón / Aragoi hasta Onsella (en total 45 ríos).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.15 Aragoi Cast. Aragón EbroB.15.01 Ezka Aragón / AragoiB.15.01.01 Belagua EzkaB.15.01.02 Uztarroze EzkaB.15.01.02.01 Erroizu Sin. Mintxate EzkaB.15.01.03 Belabarze EzkaB.15.01.04 Urralegi EzkaB.15.01.05 Gardalar EzkaB.15.01.06 Ugañain EzkaB.15.01.07 Biniés EzkaB.15.01.08 La Garona EzkaB.15.02 Irati Aragón / AragoiB.15.02.01 Urtxuria (-a) IratiB.15.02.02 Egurgi En Aezkoa Egurgio IratiB.15.02.03 Legartza IratiB.15.02.03.01 Txangoa (-a) IratiB.15.02.04 Aztapar IratiB.15.02.05 Urrobi IratiB.15.02.05.01 Xuringoa IratiB.15.02.05.02 Aetzubi IratiB.15.02.05.02.01 Basajaunberro Sin. Aranandi IratiB.15.02.05.02.02 Arrañosin IratiB.15.02.06 Gurpegiko erreka IratiB.15.02.07 Erro IratiB.15.02.07.01 Potxe IratiB.15.02.08 Zarikieta IratiB.15.02.09 Sastoia IratiB.15.02.10 Errekagaitz IratiB.15.02.11 Usiain IratiB.15.02.12 Areta IratiB.15.02.12.01 Larraun IratiB.15.02.13 Eskargaitz IratiB.15.02.14 Zaraitzu Cast. Salazar IratiB.15.02.14.01 Anduña IratiB.15.02.14.02 Zatoia IratiB.15.02.14.03 Zaldaña IratiB.15.02.14.04 Xabros IratiB.15.02.14.04.01 Larraize IratiB.15.02.14.05 Izpiña IratiB.15.02.14.06 La Sierra IratiB.15.02.14.08 Cerréncano IratiB.15.02.14.08.01 Arrakas IratiB.15.02.14.09 Egúrzanos IratiB.15.02.15 Ugarra IratiB.15.03 Onsella Aragón / Aragoi28


UrrobiUgarraBiniésTxangoaIratiErroMezkiritzXuringoaAuritzOrreagaArrañosinAetzubiBasajaunberroAztaparOrbaizetaOlaLegartzaOrbaraEgurgiIrabiaUrtxuriaLizoainErroGurpegiUrrotzGurpegiko errekaArdatzPotxeNagoreItoitzAgoitzEkaiIratiUrbikainErrekagaitzIndurainOrotz-BeteluAlduateHiriberriArtaxoUsiainEskargaitzIratiZarikietaArtiedaSastoiaSastoiaArripodasIrunberriAribeImirizalduElkoatzAretaIrurozkiMurilloBerroiaOrradreErremendiaAietxuLarraunEgúrzanosZaraitzuAdoainZatoiaCerréncanoAizpurgiJaurrietaArrakasZaldañaIbiltzietaItzalleIzpiñaZaraitzuGorzaGalozeNabaskozeItzaltzuOtsagabiaLarraizeLa SierraIgariGazteluberriLa GaronaXabrosAnduñaBurgiBidankozeSalbaterra EzkaSigüésUztarrozeUrzainkiEzkaUztarrozeErroizuIzabaUgañainUrralegiGardeGardalarBelaguaBelabarzeMAPA 6Ríos de Euskal HerriaCuenca alta del Aragón/Aragoi hasta el Onsella0 5 10 15 kmPatxi GaléIratiLedeaAragoiZangozaXabierOnsellaEsaEsaSause


7.- Cuenca baja del Aragón / Aragoi, sin incluir el Arga (en total 36 ríos).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.15.04 Oibar Cast. Aibar Aragón / AragoiB.15.05 Bizkaia (-a) Sin. Armillos Aragón / AragoiB.15.05.01 Gardelain Aragón / AragoiB.15.05.02 Loiaerregua (-a) Aragón / AragoiB.15.05.03 Ugarka Sin. Balora, Baluso Aragón / AragoiB.15.06 Urretako erreka Aragón / AragoiB.15.07 Andiaga Aragón / AragoiB.15.08 Lezkairu Aragón / AragoiB.15.08.01 Dorrondiaga Aragón / AragoiB.15.08.02 Zapaiz Aragón / AragoiB.15.08.03 Lakumulatu Aragón / AragoiB.15.09 Lerbeltz Aragón / AragoiB.15.10 Aldamara Sin. La Muga Aragón / AragoiB.15.11 Valtriguera Aragón / AragoiB.15.12 Mostrakas Aragón / AragoiB.15.13 Zidakos Aragón / AragoiB.15.13.01 Arluxea (-a) ZidakosB.15.13.02 Mairaga ZidakosB.15.13.03 Arizpildueta ZidakosB.15.13.04 Zenborrain ZidakosB.15.13.05 Aranbero ZidakosB.15.13.06 Santsoain ZidakosB.15.13.07 Labako ZidakosB.15.13.08 El Riaz Sin. Valmayor ZidakosB.15.13.08.01 Juanezkerro ZidakosB.15.13.09 Esparteta ZidakosB.15.13.10 Pozo del Pastor ZidakosB.15.13.10.01 Otrollos ZidakosB.15.13.10.02 Zaubio ZidakosB.15.13.10.03 Beskos ZidakosB.15.13.11 Vallacuera ZidakosB.15.13.12 Saso ZidakosB.15.13.12.01 Valtraviesa ZidakosB.15.14 Molinar Aragón / AragoiB.15.14.01 Cadreita Aragón / AragoiB.15.14.02 Las Navas Aragón / Aragoi30


ElUntzueArluxeaEtxagueMairagaBariainLeotzMartzillaArizpilduetaAranberoLabakoValtraviesaAzucareraPuiuZidakosTafallaMendibilBarasoainErriberriVallacueraSasoGarinoainSantsoainBeirePitillasRiazMurilloel CuendeSantakaraTraibuenasCaparrosoZenborrainSantsoainEsparteta Juanezkerrodel PastorPozoOletaSan Martin UnxBeskosOtrollosZaubioMostrakasMélidaUxueLergaGardelainLoiaerreguaUrretako errekaAndiagaDorrondiagaZapaizLakumulatuLerbeltzMurilloel FrutoUgarkaMorionesZareBizkaiaGalipentzuLezkairuAldamaraZarrakazteluAragoiOibarOibarKasedaValtrigueraFigarolZangozaCastiliscarBaruésPetillaMolinarLas NavasAlesbesCadreitaMilagroEbroCadreitaMAPA 7Ríos de Euskal HerriaCuenca baja del Aragón/Aragoi, sin incluir el Arga0 5 10 15 kmPatxi Galé


8.- Cuenca del Arga (en total 56 ríos).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.15.15 Arga Aragón / AragoiB.15.15.01 Erdizaga Sin. Urtzel ArgaB.15.15.02 Etxarro ArgaB.15.15.03 Inbuluzketako erreka ArgaB.15.15.04 Ultzama ArgaB.15.15.04.01 Zaldazain UltzamaB.15.15.04.02 Iraue Sin. Oianbarren UltzamaB.15.15.04.03 Arkil UltzamaB.15.15.04.04 Urepel UltzamaB.15.15.04.05 Eltzarrain Sin. Mediano UltzamaB.15.15.04.05.01 Errekabeltx UltzamaB.15.15.04.05.02 Ugarane Sin. Ezkati UltzamaB.15.15.05 Elortz Sin. Alrevés ArgaB.15.15.05.01 Untziti ArgaB.15.15.05.02 Sadar ArgaB.15.15.06 Urtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña ArgaB.15.15.07 Idiazabalerreka ArgaB.15.15.08 Arakil ArgaB.15.15.08.01 Zirauntza ArakilB.15.15.08.01.01 Ametzaga ArakilB.15.15.08.02 Altzania ArakilB.15.15.08.03 Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor ArakilB.15.15.08.04 Leziza ArakilB.15.15.08.05 Larraun ArakilB.15.15.08.05.01 Basaburua (-a) ArakilB.15.15.08.05.01.01 Orokietako erreka ArakilB.15.15.08.05.01.02 Artius ArakilB.15.15.08.05.02 Iregi ArakilB.15.15.08.06 Gulia Cast. Gulina ArakilB.15.15.08.07 Udarbe ArakilB.15.15.08.08 Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome ArakilB.15.15.08.08.01 Sorginzulo ArakilB.15.15.09 Robo ArgaB.15.15.09.01 Artamakurra (-a) ArgaB.15.15.09.02 Erreniega ArgaB.15.15.10 Nekea ArgaB.15.15.10.01 Aguasalada ArgaB.15.15.11 Riosalado ArgaB.15.15.11.01 Obantzea (-a) ArgaB.15.15.11.01.01 Inarotz ArgaB.15.15.11.01.02 Erragotz ArgaB.15.15.12 Maringortea (-a) ArgaB.15.15.12.01 Sanbil ArgaB.15.15.13 La Nava ArgaB.15.15.14 Duiderra (-a) ArgaB.15.15.14.01 Saragoria ArgaB.15.15.15 San Gil ArgaB.15.15.15.01 La Garganta ArgaB.15.15.15.02 Barrancosalado ArgaB.15.15.16 Vayalengua ArgaB.15.15.16.01 Kandaraitz Arga32


Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.15.15.17 El Saso ArgaB.15.15.18 Arlas ArgaB.15.15.19 Barranco de Sierras ArgaB.15.15.20 Vallacuera ArgaB.15.15.21 El Raso Arga33


errekaAmetzagaZalduondoAraiaZirauntzaAmetzaga IlarduiaAltzaniaAltsasuElkorriugaldeaLizarragabengoaEtxarriAranatzLakuntzaArbizuLezaunDorraoLezizaIribasUharteArakilInarotzLekunberriErrezuMuetzEstenotzAllotzAllotzOteitzaArakilObantzeaErragotzHiriberriArakilGenbeJaitzMugiroUdarbeRiosaladoRiosaladoAizpunSanbilMaringorteaJauntsaratsUrritzaLarraunLatasaIrurtzunErrotzArgaAginagaAnotzIgoaArtiusEltzaburuOrokietaAlkotzSuarbeBasaburuaGuliaLizasoainLarraintzarOskotz BeuntzaGelbentzuOrorbiaIberoBeraskoainMuruzabalObanosGaresGulia OsinagaEritzebeitiSorginzuloAldabaGendulainRoboNekeaMendigorriaOrokietakoIregiErreniegaUtergaAdiosAguasaladaAteugaldeaAratzuriBarañainIdiazabalerrekaArkilUrepelUrtxikiaArtamakurraEneritzIraueBeorburuArraitz LantzOrkinAritzuGaskueOllakarizketaZizurNagusiaAñorbeTirapuZaldazainUltzamaOlagueBerriobeitiArreUharteBurlataIruñeaEtxabakoitzEltzarrainErrekabeltxUgaraneOstitzOlabeArgaSadarEzkirotzNoain ZoliaElortzerrekaInbuluzketakoEugiErdizagaZilbetiEugiZubiriInbuluzketaLarrasoañaUntzitiEtxarroZorokiainEloLa NavaMuruzabalAndionLarragaDuiderraArtaxoaSaragoriaLa GargantaLerinSanBerbintzanaGilMirandaArgaBarrancosaladoVayalenguaVergalijoKandaraitzEl SasoBarranco de SierrasFaltzesVallacueraArlasEl RasoFunesAzkoienMartzillaMAPA 8Ríos de Euskal HerriaCuenca del río Arga0 10 20 30 kmPatxi GaléMilagroAragoiEbro


9.- Ríos que vierten al Ebro más abajo del Aragón / Aragoi (en total 13 ríos).Jerarquía Nombre Observaciones CuencaB.16 Alhama EbroB.16.01 Añamaza EbroB.17 Barranco de Limas EbroB.17.01 Barrancogrande EbroB.17.02 Landarregia (-a) EbroB.18 Queiles EbroB.19 Barranco de Tudela EbroB.20 Barranco del Calvario EbroB.21 Santa Engracia EbroB.22 Congostos EbroB.23 San Jorge EbroB.23.01 Valdenovillas EbroB.24 Huecha Ebro35


AragoiAlfaroCastejónValtierraArguedasBarrancograndeLandarregiaCervera delRío AlhamaFiteroCorellaAlhamaCintruénigoCascanteEbroMurchanteQueilesTulebrasTuteraMurillode LimasBarrancode LimasBarrancoFustiñanaRibaforadade TudelaCalvarioBarranco delSantaBuñuelEngraciaCongostosEl GinestarSan JorgeSancho AbarcaValdenovillasAñamazaTarazonaNovallasCortesHuechaNovillasMAPA 9Ríos de Euskal HerriaRíos que vierten al Ebro más abajo del Aragón/Aragoi0 10 20 30 kmPatxi Galé


Listas aprobadas por la Real Academia de la Lengua Vasca -<strong>Euskaltzaindia</strong> en los siguientes lugares y fechas:1ª lista en Bilbao, el 25 de junio de 2010.2ª lista en San Sebastián, el 23 de julio de 2010.3ª lista en Tafalla, el 30 de octubre de 2011.4ª lista en Baiona, el 30 de octubre de 2010.5ª lista en Bilbao, el 26 de noviembre de 2010.6ª lista en San Sebastián, el 28 de enero de 2011.7ª lista en Bilbao, el 25 de febrero de 2011.8ª lista en San Sebastián, el 25 de marzo de 2011.9ª lista en San Sebastián, el 27 de mayo de 2011.La lista completa para su publicación como Norma enSan Sebastián, el 28 de octubre de 2011.37


<strong>166</strong>LES COURS D’EAU DU PAYS BASQUE 1Après avoir normativisé une série de toponymes majeurs appartenant aux divers territoiresadministratifs du Pays Basque 2 , l’Académie de la Langue Basque - <strong>Euskaltzaindia</strong> a traité aussid’autres entités géographiques. Ce choix répond à certaines nécessités. C’est après avoir observéles besoins d’un certain nombre d’usagers principaux et afin d’y répondre que nous avons entaméle travail de normativisation de ces entités géographiques. Professeurs, maisons d’édition,présentateurs, journalistes, écrivains... ont à utiliser des appellations géographiques en denombreuses occasions et chacun d’entre eux les écrit ou les utilise dans les médias et sespublications à sa façon et selon ses propres critères. La langue basque touche maintenant tous lesdomaines et tous les niveaux de la société et il est du ressort de l’Académie d’indiquer quel estl’emploi correct que l’usager et les nouveaux supports d’expression doivent pratiquer. Cette normeconcerne l’hydrographie majeure : dans ce but <strong>Euskaltzaindia</strong> a déterminé les noms desprincipaux cours d’eau et leur usage en basque, autrement dit quel est le nom qui doit être utilisépour identifier tel ou tel cours d’eau et quel doit être son usage correct en basque.HYDRONYMIELa première tâche fut le choix des hydronymes à traiter. Quels sont les cours d’eauprincipaux du Pays Basque et quels sont les cours secondaires? En fait personne ne les distingueselon des paramètres objectifs, c’est pourquoi chaque choix a été fait selon des points de vuegénéraux émanant de chaque territoire. Certains cours d’eau apparaissent toujours sur des cartesà grande échelle alors que les noms et la représentation de certains autres n’apparaissent que surdes cartes plus détaillées. Répondre aux besoins exprimés plus haut est justement la raison d’êtrede cette norme et des critères utilisés pour son élaboration. On a donc voulu traiter d’abord lesnoms des cours d’eau que l’on trouve sur les cartes du Pays Basque à plus grande échelle. Pource qui est des autres rivières, elles doivent être considérées comme des microtoponymes et serontétudiées plus tard.Aussi bien, l’importance de certains des 414 cours d’eau figurant dans cette norme peut êtrediscutable car il se peut qu’ils ne soient pas considérés comme des cours d’eau principaux. Mais,étant donné que les critères déterminant quels cours d’eau sont principaux et lesquels sontsecondaires n’ont pas été definis et étant donné les besoins des usagers, nous avons été amenésà augmenter la liste plutôt qu’à la réduire.Après avoir déterminé la liste des cours d’eau qui seraient normalisés, nous avons étudié lesnoms qui sont restés identiques au cours du temps ainsi que ceux qui sont utilisés de nos jours.Ce sont là les deux fondements de la recherche toponymique : l’un nous apporte un témoignagede l’usage traditionnel et l’autre celui de l’usage actuel. Dans une démarche de normativisation ilest important de donner à chaque donnée l’importance et la validité qu’elle revêt.Il ne sera pas superflu d’ajouter quelques observations sur les caractéristiques propres àchaque entité géographique. Un cours d’eau n’est pas une entité géographique comme unemaison ou un sommet. Ces derniers ont une situation précise et ponctuelle –que l’on peut situeravec des coordonnées précises– ou autrement dit, elles “se trouvent à un endroit précis”. Lescours d’eau quant à eux sont des entités linéaires et traversent une multitude de lieux. Parconséquent, il arrive qu’ils aient plusieurs noms : c’est-à-dire qu’on les connaît sous plusieursnoms selon les lieux ou les régions qu’ils traversent. Parfois, la tradition des géographes et descartographes a été plus utile que l’usage local, sachant qu’il s’agit plus d’appellationsconventionnelles que d’appellations populaires.1 Le texte original est en basque et fait référence en cas de doute.2 Jusqu‟à présent <strong>Euskaltzaindia</strong> - Académie de la Langue basque a approuvé les normes suivantes :45 ème norme: Gure egitura politiko batzuen euskal izenez (1995); 57 ème norme: Euskal herrialdeen, herritarren eta euskalkien izenak (1996); 92 et 99 ème normes:Zuberoako izendegia (1998 et 1999); 108 ème norme: Lapurdiko izendegia (2000); 122, 128 et 133 ème normes: Nafarroa Behereko izendegia I, II et III (2001-2002,2003, 2003); 139 ème norme: Euskal Herria izena (2004); 140 ème norme: Gipuzkoako izendegia (2004); 145 ème norme: Bizkaiko izendegia (2005); 150 ème norme:Arabako izendegia (2006); 155 ème norme: Nafarroako izendegia (2007-2009).1


CARACTÉRISTIQUES PARTICULIÈRES DE L’HYDRONYMIEUn autre problème s’est présenté, c’est cela qui rend l’hydronymie particulière : parfois lecours d’eau qui traverse une commune n’est pas désigné par un nom propre particulier. Il est trèscourant en effet que sur les documents concernant un village l’on trouve les appellations “ríocaudal” (cours d’eau abondant), “río principal” (cours d’eau principal), “agua principal” (eauprincipale), “errekaundi”, “uhaitza”, “uhaitzandi”, “uraundi”, “ugalde” et qu’on les identifie ainsi. Etcela est compréhensible. Si un seul cours d’eau traverse un village, ses habitants n’ont paséprouvé le besoin d’utiliser un nom particulier. Dans ce cas les appellations que l’on trouve sur lescartes et les dictionnaires géographiques ont été plus utiles que l’usage local. Néanmoins, lorsquel’on n’a trouvé aucune autre appellation, ces noms génériques ont été validés : Arriugran,Errekagaitz, Ibaizabal, Latsa, Riomayor, Ühaitza...Pour les communes situées sur les confluents il est cependant nécessaire, y compris pourles habitants du lieu, de donner des informations complémentaires servant à signaler de quelscours d’eau il s’agit. Dans ce cas normalement, faute d’hydronymes particuliers, les habitantsutilisent des noms faisant référence à l’origine du cours d’eau : Behorlegiko erreka, Oloroekouhaitza, Orokietako erreka... Dans ce cas l’usager verra jusqu’à quel point l’utilisation de -ko plusgénérique (-ko ibaia, -ko erreka) est indispensable. Par exemple, si sur une carte le nom estindiqué en bleu le long du cours d’eau, il n’est peut-être pas nécessaire d’y ajouter le nomgénérique et il suffira d’indiquer simplement Behorlegi, Oloroe ou Orokieta, car personne ne lesconfondra avec les villages portant ce même nom. Dans la liste donnée en annexe on trouvera lesdeux solutions qui répondront aux diverses sensibilités des usagers de chaque lieu. Souvent, lenom auquel il est fait référence est plus important que le cours d’eau cité ; par exemple si le villagede Behorlegi est plus important ou plus connu que le cours d’eau Behorlegiko erreka, l’utilisationde –ko, plus générique, s’avère nécessaire. Par contre, le cours d’eau Cadagua tient son nom duquartier Mena où il prend sa source et de nos jours il est plus connu, il s’agit d’un “toponyme plusimportant”. Par conséquent il figure sur les cartes et dans la plupart de ses références écrites sanssa partie générique : Cadagua ibaia, Río Cadagua ou Cadagua, et non Río de Cadagua ouCadaguako ibaia.Cependant, lorsque se sont présentées des références plus lexicalisées plus en rapport avecl’hydronymie, ce choix a été approuvé et on a préféré les noms Asteasuerreka, Elkorriugaldea,Loiaerregua, Mañarierreka...Par rapport à d’autres domaines de la toponymie, en matière d’hydronymie on constate queles travaux des géographes ont eu plus d’influence que l’usage populaire. L’analyse desdocuments montre que, contrairement à ce que l’on pensait, l’usage de certains noms n’est pas lereflet d’une longue tradition et que de nombreux noms que l’on pensait avoir toujours existéavaient en réalité été choisis par des géographes du XIX ème siècle et même par des cartographesplus récents.QUELQUES PROBLÈMES CONCRETSUn autre des problèmes rencontrés est l’attribution d’un même nom à plusieurs cours d’eau,comme dans le cas du nom Ega. Ce cours d’eau a dans sa partie supérieure trois affluentsprincipaux et dans les documents cartographiques ainsi que dans l’usage oral les trois portent lemême nom. Cependant, dans la cartographie moderne, afin d’essayer d’éviter des confusionspossibles, on a cherché d’autres solutions en donnant de nouveaux noms, certains d’entre euxn’ayant pas de nombreuses attestations (Azazeta, Berron, Igoroin, Musitu...). Conformément à latradition et à l’usage, cette norme attribue le nom Ega aux trois affluents mais elle propose un nomcomposé lorsqu’une confusion est possible (Azazetako Ega / Ega de Azazeta, Musituko Ega / Egade Musitu). Un cas semblable a été rencontré en Pays Basque Nord avec les noms des affluentsde la Nive (Errobi) : Arnegiko Errobi et Urepeleko (ou Aldudeko) Errobi. Enfin, nous avons deuxcours d’eau appelés Lauhiraze à la frontière entre la Basse-Navarre et la Soule. Lorsque l’usagersouhaite éviter une confusion, il peut choisir les noms composés Lauhiraze Biduze et LauhirazeÜhaitza, signalant ainsi de quel cours d’eau ils sont les affluents.Dans cette liste approuvée par <strong>Euskaltzaindia</strong> certaines décisions peuvent parfois êtresource de difficulté. Il ne s’agit pourtant pas de décisions prises pour créer une quelconque2


polémique mais plutôt destinées à apporter une solution adaptée à des erreurs constatées cesdernières années et à des confusions que personne n’avait pu résoudre.Parmi les noms qui suscitent la discussion, on trouve celui du cours d’eau qui traverse leComté de Treviño. Dans la cartographie moderne et dans l’usage oral ce cours d’eau est appeléAyuda. Pourtant dans des documents plus anciens, et ce jusqu’au XIX ème siècle, nous ne trouvonsque les noms suivants pour désigner ce cours d’eau : Ibda, Iuda, Yuda et d’autres variantes.Quiconque analyse ce nom conclura rapidement que le nom Ayuda a une étymologie populaireliée à la perte de la langue originelle parlée sur ce territoire et à l’extension du castillan. Dans lacartographie moderne des noms basques ont été donnés : Iuda, Ihuda, Uda... L’Académie a choisila forme Ihuda parce que d’une part ce cours d’eau se situe dans une zone à la toponymiemajoritairement basque, et d’autre part pour donner la priorité à un critère graphique adoptéprécédemment 3 , critère appliqué aussi pour certains noms de villages.Un autre cas similaire a été rencontré dans la partie un peu plus méridionale de l’Alava. Onrencontre souvent le cours d’eau Inglares dans les ouvrages de géographie et dans lacartographie actuelle. Pourtant, lorsque l’on étudie les documents, on trouve les formes Yuglares,Yugalez et d’autres variantes pour nommer ce cours d’eau. Il semble que le changement de u en nait été la conséquence d’une erreur typographique au XX ème siècle. Mis à part ce changement, àZambrana existe toujours le nom Jubalez. L’Académie a jugé opportun de garder le nom d’origineen supprimant le changement de g ancien au lieu de b. Elle a proposé ainsi le nom Jugalez.Pour la Bidasoa nous devons aussi apporter des précisions. D’une part, après avoir étudiél’usage en basque fait par les écrivains et les bons locuteurs de cette région, on a ajouté la lettre (-a) au nom de ce cours d’eau. Cela n’a aucune répercussion sur l’usage de ce nom sur leslégendes, les cartes et la signalisation. Cela en a par contre dans l’emploi en basque car ce -a finalaura la même fonction que le déterminant dans les noms communs. Il se déclinera donc ainsi :Bidasoa, Bidasoak, Bidasoaz, Bidasoan, mais Bidasoko, Bidasotik, Bidasora... D’autre part nousdevons apporter des précisions sur le parcours du fleuve. Dans certains ouvrages on lui attribueplus d’extension qu’il n’en a en réalité, et ce au détriment du cours d’eau appelé Baztan. Dans lesdocuments comme dans l’usage habituel des habitants de cette région de la Navarre, ce coursd’eau prend le nom Bidasoa à Doneztebe/Santesteban, plus précisément après le passage dupont appelé Baztantzubi (ou Pont Baztan), à partir du confluent des cours d’eau appelés Baztan etEzkurra.CLASSIFICATION DES COURS D’EAUConsidérant qu’il ne serait pas suffisant de présenter cette norme en énumérant les coursd’eau sur une seule liste, nous les avons classés en neuf parties accompagnées des cartescorrespondantes. En réalité, il s’agit là du critère qui avait été adopté pour réaliser ce travail, c’està-direun classement selon des critères géographiques et non pas politiques ou administratifs. Leslistes et les cartes sont présentées ainsi :1.- Cours d’eau se jetant sur la côte biscayenne (38).2.- Cours d’eau se jetant sur la côte guipuzcoane (59).3.- Cours d’eau se jetant sur la côte labourdine (91).4.- Cours d’eau se jetant dans l’Ebre en amont de Logroño (40).5.- Cours d’eau se jetant dans l’Ebre en aval de Logroño jusqu’à l’Ega (36).6.- Bassin supérieur de l’Aragon / Aragoi jusqu’à l’Onsella (45).7.- Bassin inférieur de l’Aragon / Aragoi, excepté l’Arga (36).8.- Bassin de l’Arga (56).9.- Cours d’eau se jetant dans l’Ebre en aval de l’Aragon / Aragoi (13).3 “<strong>Euskaltzaindia</strong>ren agiria zenbait euskal toponimoren ortografiaz”, Euskera, XXXIII (1988, 2), p. 413.3


Afin de classer les cours d’eau nous avons dû identifier quel cours d’eau était l’affluent de telautre, nous avons ainsi défini le classement du cours d’eau principal et du cours d’eau secondaire.Pour les classer nous avons également voulu appliquer ces critères gégraphiques et parconséquent les cours d’eau sont classés d’ouest en est et du nord au sud, c’est-à-dire que chaqueaffluent figure de haut en bas, tout comme les affluents de chacun d’entre eux, etc. Nous les avonsorganisés selon un code alphanumérique particulier.Aussi les noms normativisés apparaissent de trois façons différentes :• Liste alphabétique des cours d’eau : Outre le nom du cours d’eau, figurent également enréférence le bassin principal et le numéro de la carte. Dans les listes les noms à utiliser depréférence figurent en caractères gras, mais toutes les autres appellations figurent également àleur place alphabétique en caractère normal, qu’il s’agisse ou pas de synonymes, avec uneréférence à leur entrée principale.• Classement hiérarchique des cours d’eau : Tous les noms sont classés selon un codealphanumérique cité plus haut ; figurent également le numéro de la carte et le nom du bassinprincipal. Lorsque cela s’avérait nécessaire, des synonymes et des précisions ont été ajoutés.• Cartes schématiques : Les noms de chaque liste et ceux des localités facilitant leur localisationsur la carte.4


LISTE ALPHABÉTIQUE DES COURS D’EAUNom Remarques Bassin CarteAdour, L’Voir AturriAetzubi Irati 6Agauntza Oria 2AgirtzaVoir GalindoAguasalada Arga 8Agüera Sin 4 . Riomayor Mer Cantabrique 1Aiantsoro Bidasoa 2AibarVoir OibarAistora 5 Ega 5Aizkolegiko errekaVoir Urtzuriko errekaAlbinaVoir BostibaietaAldamara Sin. La Muga Aragón / Aragoi 7Aldudeko ErrobiVoir Urepeleko ErrobiAlegríaVoir DulantziAlhama Ebro 9Alhorgako erreka Uhabia 3AlrevésVoir ElortzAltube Nervión / Nerbioi 1Altzania Arakil 8Ametzaga Arakil 8Amezketa Oria 2Ameztiko erreka Bidasoa 2Amizolako erreka Uhabia 3AmundarainVoir ZaldibierrekaAñamaza Ebro 9Añarbe Urumea 2Andiaga Aragón / Aragoi 7Anduña Irati 6Anduretako erreka Mer Cantabrique 3Anizpe Bidasoa 2Antsolako erreka La Nive / Errobi 3Antzarako erreka La Nive / Errobi 3Aphalagako erreka Uhabia 3Aphanize La Saison / Ühaitza 3Aphatarena (-a) Biduze 3Aphura La Saison / Ühaitza 3Aragoi Esp. Aragón Ebro 6AragónVoir AragoiArakil Arga 8Aramaio Deba 2AranandiVoir BasajaunberroAranbero Zidakos 7Aranea (-a) Bidasoa 2Aranea (-a) Bidasoa 2Aranerreka Deba 2Arangoreneko erreka La Saison / Ühaitza 3Arantzazu Deba 2Araotz Deba 24 Abréviations utilisées dans les remarques : fr. „nom français‟, esp. „nom espagnol‟, hist. „historique‟, sin. „synonyme‟.5 On recommande la prononciation du hiatus initial et l‟accentuation de l‟antépénultième syllabe : Aístora.5


Nom Remarques Bassin CarteAratzerreka Urola 2Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz Oria 2Arberoako erreka Biduze 3ArberrekaVoir UrkuluArbuz Bidasoa 2Ardanabia (-a) L‟Adour / Aturri 3Areta Irati 6Arga Aragón / Aragoi 8Argisao Oria 2Arhan Fr. La Joyeuse L‟Adour / Aturri 3Aritxaga L‟Adour / Aturri 3Aritzakun La Nive / Errobi 3Arizpildueta Zidakos 7Arkil Ultzama 8Arlas Arga 8Arluxea (-a) Zidakos 7ArmillosVoir Bizkaia (-a)Arnauri Sin. Atxuriko erreka Nervión / Nerbioi 1Arnegiko Errobi La Nive / Errobi 3Arrakas Irati 6Arrañosin Irati 6Arratia Ibaizabal 1Arriaran Oria 2Arrieta Zadorra 4Arriugran L‟Adour / Aturri 3Arroaerreka Urola 2ArrospideVoir LasturerrekaArroyo de PozonegroVoir CaleraArtamakurra (-a) Arga 8Artesiaga Sin. Mizpirako erreka Bidasoa 2Artibai Hist. Ubilla Mer Cantabrique 1Artius Arakil 8Artziniega Cadagua 1Askartza Zadorra 4Asón 6 Mer Cantabrique 1Asteasuerreka Oria 2Asua (-a) Ibaizabal 1Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome Arakil 8Aturri Fr. L’Adour Mer Cantabrique 3AtxurdinVoir UndabeAtxuriko errekaVoir ArnauriAuzet Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaAyega Cadagua 1AzpirotzVoir AraxesAztapar Irati 6Baia Esp. Bayas Ebro 4Ballonti Sin. Capetillo Ibaizabal 1BaloraVoir UgarkaBalusoVoir UgarkaBarandalla Ega 5Barbadun Mer Cantabrique 16 A l‟extérieur du Pays Basque.6


Nom Remarques Bassin CarteBarranco de Limas Ebro 9Barranco de Sierras Arga 8Barranco de Tudela Ebro 9Barranco del Calvario Ebro 9Barranco del Soto Ebro 4Barrancogrande Ebro 9Barrancosalado Ega 5Barrancosalado Arga 8Barrundia Zadorra 4Basaburua (-a) Arakil 8Basajaunberro Sin. Aranandi Irati 6Basakaitz Bidasoa 2Batan Zadorra 4BayasVoir BaiaBaztan 7 Bidasoa 2Baztango erreka La Nive / Errobi 3Beartzun Bidasoa 2Bedaran Urumea 2Beherobiko erreka La Nive / Errobi 3Behorlegiko erreka La Nive / Errobi 3Belabarze Ezka 6Belagua Ezka 6Bergantza Nervión / Nerbioi 1Besaingo erreka Uhabia 3Beskos Zidakos 7Bidasoa (-a) 8 Mer Cantabrique 2BiduzeSin. LapiotzL‟Adour / Aturri 3Au-dessus de S t Just UrbeltzetaBiniés Ezka 6Bizkaia (-a) Sin. Armillos Aragón / Aragoi 7Bostibaieta Sin. Albina Zadorra 4Buempajera Ebro 5Butroe Esp. Butrón Mer Cantabrique 1ButrónVoir ButroeCadagua Hist. Salcedón Ibaizabal 1Cadreita Aragón / Aragoi 7CaleraDans la partie supérieure Arroyo deAsón 1PozonegroCallejo Asón 1Calvario, Barranco delVoir Barranco del CalvarioCapetilloVoir BallontiCerréncano Irati 6Conchaval Ebro 4Congostos Ebro 9Cuadro Asón 1Deba Mer Cantabrique 2Doña Toda Ega 5Donamartineko erreka Biduze 3Dorrondiaga Aragón / Aragoi 7Duiderra (-a) Arga 8Dulantzi Esp. Alegría Zadorra 47 Voir la note sur la Bidasoa.8 Elle prend ce nom à Doneztebe / Santesteban au confluent de l‟Ezkurra et du Baztan.7


Nom Remarques Bassin CarteEbro Mer Méditerranée 4Ega Ebro 5Ega 9 Ega 5Ega 10 Ega 5Ego Deba 2Egurgi Dans l‟Aezkoa Egurgio Irati 6EgurgioVoir EgurgiEgúrzanos Irati 6Eiherattoko erreka La Nive / Errobi 3El Raso Arga 8El Riaz Sin. Valmayor Zidakos 7El Saso Arga 8Elama Urumea 2Elduain Sur le plateau de Berastegi Zelaia Oria 2Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor Arakil 8Elortz Sin. Alrevés Arga 8Eltzarrain Sin. Mediano Ultzama 8Endaraerreka Bidasoa 2Erasote Oria 2Erdizaga Sin. Urtzel Arga 8Erragotz Arga 8Errekabeltx Ultzama 8Errekabion Ega 5Errekagaitz Irati 6ErrekaundiVoir Araxes et UrumeaErreniega Arga 8Errezil Urola 2Erro Irati 6Errobi Fr. La Nive L‟Adour / Aturri 3Erroizu Sin. Mintxate Ezka 6Eskargaitz Irati 6Esparteta Zidakos 7Espesuras Ega 5Estepona Mer Cantabrique 1Etxarro Arga 8Ezka Aragón / Aragoi 6EzkatiVoir UgaraneEzkurra Bidasoa 2Ezpelura 11 Bidasoa 2Eztanda Oria 2Ezterengibeleko erreka La Nive / Errobi 3Fábrica, LaVoir Las HuertasGalardiko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Galbarra Ega 5Galijo Ebro 4Galindo Dans la partie supérieure Agirtza Ibaizabal 1Gándara 12 Asón 1Gardalar Ezka 6Gardelain Aragón / Aragoi 79 Pour le différencier de l‟Ega qui coule à Lagran on peut utiliser Musituko Ega / Ega de Musitu.10 Pour le différencier des principaux affluents de l‟Ega on peut utiliser Azazetako Ega / Ega de Azazeta.11 Il prend ce nom en aval de la centrale d‟Urroz.12 A l‟extérieur du Pays Basque.8


Nom Remarques Bassin CarteGarganta, LaVoir La GargantaGarona, LaVoir La GaronaGave d’OloronVoir Oloroeko uhaitza (-a)Gave de PauVoir Paueko uhaitza (-a)Gaves Réunis, LesVoir Uhaitz Elkartuak (-ak)Gesalea (-a) La Saison / Ühaitza 3Gibelegieta Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaGobela Ibaizabal 1Goiolako Mer Cantabrique 1Granadaerreka Urola 2Gulia Esp. Gulina Arakil 8GulinaVoir GuliaGurpegiko erreka Irati 6Hairako erreka La Nive / Errobi 3Haltzabaltzako erreka La Nive / Errobi 3Hanibarreko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Harpeko erreka La Nive / Errobi 3Harrietako erreka La Nive / Errobi 3Hazketako erreka Sin. Mendilahartsuerreka La Joyeuse / Arhan 3Herrera Ebro 4Herrerías Cadagua 1Hiruetako errekaVoir Lizarietako errekaHorcajo Ebro 5Hoyuela, LaVoir La HoyuelaHoztako ura (-a) Biduze 3Huecha Ebro 9Huertas, LasVoir Las HuertasIbaieder Urola 2Ibaizabal Mer Cantabrique 1Ibaizabal 13 Hist. Ibalzibar Cadagua 1IbalzibarVoir Ibaizabal (Cadagua)Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka Zadorra 4Ibardingo erreka La Nivelle / Urdazuri 3Ibia (-a) 14 Zadorra 4IdasVoir IzoriaIdiazabalerreka Arga 8Iholdiko erreka Fr. La Joyeuse Biduze 3Ihuda Zadorra 4Ilhunatzeko erreka La Nive / Errobi 3Iñarbegi Bidasoa 2Inarotz Arga 8Inbuluzketako erreka Arga 8Indusi Dans la partie supérieure Pozonagusia (-a) Ibaizabal 1Intzolako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Irantzu Ega 5Irati Aragón / Aragoi 6Iraue Sin. Oianbarren Ultzama 8Iregi Arakil 8IturriederVoir Negusolako errekaIturzabaleta Zadorra 413 Accentuation sur l‟antépénultième : Ibáizabal.14 Accentuation sur l‟antépénultième : Íbia.9


Nom Remarques Bassin CarteIxakahandia (-a) Mer Cantabrique 3Izalde Cadagua 1Izki Ega 5Izoria Dans la partie supérieure Idas Nervión / Nerbioi 1Izpaxuri Biduze 3Izpiña Irati 6Jeloseko erreka Biduze 3Joos Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaJoyeuse, LaVoir Arhan et Iholdiko errekaJuanezkerro Zidakos 7Jugalez 15 Ebro 4JuslapeñaVoir Urtxikia (-a)Kandaraitz Arga 8Karrantza Asón 1Kolitza Mer Cantabrique 1L’AdourVoir AturriLa FábricaVoir Las HuertasLa Garganta Arga 8La Garona Ezka 6La Hoyuela Ebro 5La JoyeuseVoir Arhan et Iholdiko errekaLa Mouline La Nive / Errobi 3La MugaVoir AldamaraLa Nava Arga 8La NiveVoir ErrobiLa NivelleVoir UrdazuriLa Sierra Irati 6Labako Zidakos 7Lafaure La Saison / Ühaitza 3Lagardoiko erreka La Saison / Ühaitza 3Laka La Nive / Errobi 3Lakumulatu Aragón / Aragoi 7Laminosineko erreka Biduze 3Landarregia (-a) Ebro 9LapiotzVoir BiduzeLapitxuri Sin. Xarakaria (-a) La Nivelle / Urdazuri 3Larhunttikiko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Larraineko ühaitza (-a) La Saison / Ühaitza 3Larraize Irati 6Larraun Irati 6Larraun Arakil 8Las Huertas Sin. La Fábrica Zadorra 4Las Navas Aragón / Aragoi 7LasaoVoir LasturerrekaLasserreVoir Zerrako errekaLasturerrekaDans la partie supérieure Arrospide ou Deba 2LasaoLatsa Bidasoa 2Latsa La Nive / Errobi 3Latsea (-a) La Nive / Errobi 3Latseko erreka La Nive / Errobi 315 La première consonne doit se prononcer comme le /j/ français.10


Nom Remarques Bassin CarteLatsübi La Saison / Ühaitza 3Lauhiraze 16 La Saison / Ühaitza 3Lauhiraze 17 Biduze 3Lauribar La Nive / Errobi 3Le SaisonVoir Ühaitza (-a)Lea Mer Cantabrique 1Legartza Irati 6Leitzaran Oria 2Lerbeltz Aragón / Aragoi 7Les Gaves RéunisVoir Uhaitz Elkartuak (-ak)Leziza Arakil 8Lezkairu Aragón / Aragoi 7Lihuri Biduze 3Limas, Barranco deVoir Barranco de LimasLinares Ebro 5Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Lizuniagako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Loiaerregua (-a) Aragón / Aragoi 7Longar Ebro 5Los Ríos Ega 5Lurgorrieta La Nivelle / Urdazuri 3Mairaga Zidakos 7Mañarierreka Dans la partie supérieure Urkioleta Ibaizabal 1Marin Bidasoa 2Maringortea (-a) Arga 8Marmaroko erreka La Joyeuse / Arhan 3MedianoVoir EltzarrainMendilahartsuerrekaVoir Hazketako errekaMeorbeburuko erreka Bidasoa 2MintxateVoir ErroizuMizpirako errekaVoir ArtesiagaMolinar Aragón / Aragoi 7Molino Zadorra 4Mostrakas Aragón / Aragoi 7Mouline, LaVoir La MoulineMuga, LaVoir AldamaraNava, LaVoir La NavaNavas, LasVoir Las NavasNegusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines La Nivelle / Urdazuri 3Nekea Arga 8Nerbioi Esp. Nervión Ibaizabal 1NerviónVoir NerbioiNive, LaVoir ErrobiNivelle, LaVoir UrdazuriObantzea (-a) Arga 8Odrón Ebro 5Oiabar Ega 5OianbarrenVoir IraueOiartzun Mer Cantabrique 216 Afin de le différencier du Lauhiraze, affluent de la Biduze qui passe à Sussaute / Zohota, Arbouet / Arboti, Bergouey / Burgue et Arancou / Erango on peut utiliser laforme Lauhiraze Ühaitza (-a).17 Afin de le différencier du Lauhiraze, affluent de l‟Ühaitza qui passe par Olhaïby / Olhaibi, Ithorots / Ithorrotze et Osserain / Ozaraine on peut utiliser la formeLauhiraze Biduze.11


Nom Remarques Bassin CarteOibar Esp. Aibar Aragón / Aragoi 7Oka Mer Cantabrique 1OlabarrietaVoir OlaranOlaran Sin. Olabarrieta Deba 2Oletaerreka Zadorra 4Olhadoko erreka La Saison / Ühaitza 3Olhadübiko erreka La Saison / Ühaitza 3Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron L‟Adour / Aturri 3Oloron, Gave d’Voir Oloroeko uhaitza (-a)Omaerreka Mer Cantabrique 1Omecillo Ebro 4Onin Bidasoa 2Onsella Aragón / Aragoi 6Oria Mer Cantabrique 2Orokietako erreka Arakil 8Osegarpe Zadorra 4Otrollos Zidakos 7Pau, Gave deVoir Paueko uhaitza (-a)Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau L‟Adour / Aturri 3Perezuelas Ebro 5Portuko erreka La Nivelle / Urdazuri 3Potxe Irati 6Pozo del Pastor Zidakos 7Pozonagusia (-a)Voir IndusiPozonegro, Arroyo deVoir CaleraPurón Ebro 4Queiles Ebro 9Raso, ElVoir El RasoRegata del Valle Ebro 4Réunis, Les GavesVoir Uhaitz Elkartuak (-ak)Riaz, ElVoir El RiazRiobueno Ega 5Riomayor Ebro 4Riomayor Ega 5RiomayorVoir AgüeraRiorrojo Zadorra 4Ríos, LosVoir Los RíosRiosalado Ega 5Riosalado Arga 8Rioseco Ebro 4Robo Arga 8Rosaria Ega 5Rubialgas Ebro 4Sabando Ega 5Sadar Arga 8Saison, LeVoir Ühaitza (-a)SalazarVoir ZaraitzuSalcedónVoir CadaguaSan BartolomeVoir Ateugaldea (-a)San Gil Arga 8San Ginés Ebro 4San Jorge Ebro 9San Pedro Ega 5San Pedro Melgar Ebro 512


Nom Remarques Bassin CarteSan Tomas Esp. Santo Tomás Zadorra 4Sanbil Arga 8Santa Engracia Ebro 9Santa Engrazia Zadorra 4Santa Graziko ühaitza (-a) La Saison / Ühaitza 3Santiagoerreka Oria 2Santo TomásVoir San TomasSantsoain Zidakos 7Saragoria Arga 8Saratsu Zadorra 4Saso Zidakos 7Saso, ElVoir El SasoSastoia Irati 6Senekoitz La Nive / Errobi 3Sierra, LaVoir La SierraSierras, Barranco deVoir Barranco de SierrasSorginzulo Arakil 8Soto, Barranco delVoir Barranco del SotoTelleriako erreka La Nivelle / Urdazuri 3Torrondo Ega 5Trois FontainesVoir Negusolako errekaTudela, Barranco deVoir Barranco de TudelaTumecillo Ebro 4Txangoa (-a) Irati 6Tximista Bidasoa 2TxortxorVoir Elkorriugaldea (-a)TxulapainVoir Urtxikia (-a)UbillaVoir ArtibaiUdarbe Arakil 8Ugañain Ezka 6Ugarana (-a) La Nivelle / Urdazuri 3Ugarane Sin. Ezkati Ultzama 8Ugarka Sin. Balora, Baluso Aragón / Aragoi 7Ugarra Irati 6Uhabia Mer Cantabrique 3Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis L‟Adour / Aturri 3Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaUhane Biduze 3Uharka La Nivelle / Urdazuri 3Uiarra Ega 5Ultzama Arga 8Undabe Sin. Atxurdin Zadorra 4Uneba Ebro 4Untsin Mer Cantabrique 3Untziti Arga 8Urbaltza (-a) Ega 5UrbeltzetaVoir BiduzeUrdainzko erreka La Nive / Errobi 3Urdazuri Fr. La Nivelle Mer Cantabrique 3Urdiñola Urumea 2Urederra (-a) Ega 5Urepel Ultzama 8Urepeleko Errobi Sin. Aldudeko Errobi La Nive / Errobi 313


Nom Remarques Bassin CarteUrkiolaerrekaVoir IbarbaltzUrkioletaVoir MañarierrekaUrkulu Dans la partie supérieure Arberreka Deba 2Urola Mer Cantabrique 2Urralegi Ezka 6Urretako erreka Aragón / Aragoi 7Urritzate La Nive / Errobi 3Urrobi Irati 6Urtsuaran Oria 2Urtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña Arga 8Urtxuria (-a) Irati 6UrtzelVoir ErdizagaUrtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka Bidasoa 2Urumea A Goizueta Errekaundi Mer Cantabrique 2Usiain Irati 6Uztarroze Ezka 6Vadillo Ebro 4Valdearas Ebro 5Valdebarón Ebro 5Valdenovillas Ebro 9Vallacuera Zidakos 7Vallacuera Arga 8Valle, Regata delVoir Regata del ValleValmayorVoir El RiazValtraviesa Zidakos 7Valtriguera Aragón / Aragoi 7Vayalengua Arga 8Xabros Irati 6Xarakaria (-a)Voir LapitxuriXuringoa Irati 6Zadorra Ebro 4Zaldaña Irati 6Zaldazain Ultzama 8Zaldibierreka Dans la partie supérieure Amundarain Oria 2Zalduerreka Ibaizabal 1Zalla Zadorra 4Zapaiz Aragón / Aragoi 7Zaraitzu Esp. Salazar Irati 6Zarikieta Irati 6Zatoia Irati 6Zaubio Zidakos 7Zeberiko erreka Bidasoa 2Zeberioerreka Nervión / Nerbioi 1ZelaiaVoir ElduainZelaieta Ega 5Zenborrain Zidakos 7Zerrako erreka Fr. Lasserre Gave d‟Oloron /3Oloroeko uhaitzaZia Bidasoa 2Zidakos Aragón / Aragoi 7Zirauntza Arakil 8Zirikolazko erreka Uhabia 3Zologorri Ega 5Zorribentako erreka La Nivelle / Urdazuri 314


Nom Remarques Bassin CarteZubialde Zadorra 4Zubizabala (-a) Zadorra 4Zuhihandia (-a) La Joyeuse / Arhan 3Zumalegi Ibaizabal 1Zumarrezta Urumea 2Zürkhatsegi La Saison / Ühaitza 315


CLASSEMENT HIÉRARCHIQUE DES COURS D’EAU ET CARTES SCHÉMATIQUES1.- Cours d’eau se jetant sur la côte biscayenne (38).Classement Nom Remarques BassinA.01 Asón 18 Mer CantabriqueA.01.01 Gándara 19 AsónA.01.01.01 Calera Dans la partie supérieure Arroyo de AsónPozonegroA.01.02 Karrantza AsónA.01.02.01 Cuadro AsónA.01.02.02 Callejo AsónA.02 Agüera Sin. Riomayor Mer CantabriqueA.03 Barbadun Mer CantabriqueA.03.01 Kolitza Mer CantabriqueA.04 Ibaizabal Mer CantabriqueA.04.01 Zalduerreka IbaizabalA.04.02 Zumalegi IbaizabalA.04.03 Mañarierreka Dans la partie supérieure Urkioleta IbaizabalA.04.04 Arratia IbaizabalA.04.04.01 Indusi Dans la partie supérieureIbaizabalPozonagusia (-a)A.04.05 Nerbioi Esp. Nervión IbaizabalA.04.05.01 Izoria Dans la partie supérieure Idas Nervión / NerbioiA.04.05.02 Altube Nervión / NerbioiA.04.05.02.01 Bergantza Nervión / NerbioiA.04.05.02.02 Arnauri Sin. Atxuriko erreka Nervión / NerbioiA.04.05.03 Zeberioerreka Nervión / NerbioiA.04.06 Cadagua Hist. Salcedón IbaizabalA.04.06.01 Izalde CadaguaA.04.06.02 Herrerías CadaguaA.04.06.02.01 Ibaizabal 20 Hist. Ibalzibar CadaguaA.04.06.02.02 Artziniega CadaguaA.04.06.02.03 Ayega CadaguaA.04.07 Asua (-a) IbaizabalA.04.08 Galindo Dans la partie supérieure Agirtza IbaizabalA.04.08.01 Ballonti Sin. Capetillo IbaizabalA.04.09 Gobela IbaizabalA.05 Butroe Esp. Butrón Mer CantabriqueA.06 Estepona Mer CantabriqueA.07 Oka Mer CantabriqueA.07.01 Goiolako Mer CantabriqueA.07.02 Omaerreka Mer CantabriqueA.08 Lea Mer CantabriqueA.09 Artibai Hist. Ubilla Mer Cantabrique18 A l‟extérieur du Pays Basque.19 A l‟extérieur du Pays Basque.20 Accentuation sur l‟antépénultième : Ibáizabal.16


CuadroSantoñaBakioRamales dela VictoriaGándaraAsónCaleraLaredoGibajaLimpiasKarrantzaAmbasaguasLanestosaLa Caleradel PradoCadaguaOriñónEl CallejoCallejoConchaIslaresAgüeraVillaverdeBalmasedaKolitzaSopuertaPobeñaBarbadunCadaguaAyegaArtziniegaMuskizSodupeGordexolaIratzagorriaArtziniegaLantenoIbaizabalSanturtziOzekaHerreríasMaroñoBallontiEl RegatoZalduZuhatzaBarakaldoOkondoIzaldeIzoriaIzoriaGetxoGobelaGalindoAreetaLuiaondoSopelaAmurrioUdondoLutxanaBurtzeñaZorrotzaAretaLaudioPlentziaButroeNerbioiBergantzaSondikaBilboUgaoBergantzaZamudioBasauriBaranbioAsuaButroeIbaizabalZubiaurZeberioMungiaLezamaZeberioerrekaArnauriIbarraEsteponaMundakaZelaietaKortezubiOmaLekeitioGizaburuagaFruizGernikaArratzuMendataOkaMunitibarZornotzaLemoaIgorreDimaIndusiArratiaZeanuriIndusiOkaDurangoMañariaMañarierrekaOmaerrekaGoiolakoMatienaAulestiLeaBolibarZalduerrekaZumalegiZaldibarElorrioMarkinaArtibaiOndarroaAltubeCARTE 1Les cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant sur la côte biscayenne0 5 10 15 kmPatxi GaléUrduñaAltube


2.- Cours d’eau se jetant sur la côte guipuzcoane (59).Classement Nom Remarques BassinA.10 Deba Mer CantabriqueA.10.01 Aramaio DebaA.10.02 Arantzazu DebaA.10.02.01 Araotz DebaA.10.02.02 Olaran Sin. Olabarrieta DebaA.10.02.03 Urkulu Dans la partie supérieure Arberreka DebaA.10.03 Ego DebaA.10.04 Aranerreka DebaA.10.05 Lasturerreka Dans la partie supérieure Arrospide Debaou LasaoA.11 Urola Mer CantabriqueA.11.01 Ibaieder UrolaA.11.01.01 Aratzerreka UrolaA.11.01.02 Errezil UrolaA.11.02 Granadaerreka UrolaA.11.03 Arroaerreka UrolaA.12 Oria Mer CantabriqueA.12.01 Urtsuaran OriaA.12.02 Eztanda OriaA.12.02.01 Argisao OriaA.12.02.02 Arriaran OriaA.12.03 Agauntza OriaA.12.04 Zaldibierreka Dans la partie supérieureOriaAmundarainA.12.05 Amezketa OriaA.12.06 Araxes Sin. Errekaundi, Azpirotz OriaA.12.07 Elduain Sur le plateau de Berastegi Zelaia OriaA.12.08 Asteasuerreka OriaA.12.09 Leitzaran OriaA.12.09.01 Erasote OriaA.12.10 Santiagoerreka OriaA.13 Urumea A Goizueta Errekaundi Mer CantabriqueA.13.01 Bedaran UrumeaA.13.02 Zumarrezta UrumeaA.13.03 Urdiñola UrumeaA.13.04 Añarbe UrumeaA.13.04.01 Elama UrumeaA.14 Oiartzun Mer CantabriqueA.15 Bidasoa (-a) 21 Mer CantabriqueA.15.01 Baztan 22 BidasoaA.15.01.01 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.02 Iñarbegi BidasoaA.15.01.03 Aranea (-a) BidasoaA.15.01.04 Beartzun BidasoaA.15.01.05 Artesiaga Sin. Mizpirako erreka BidasoaA.15.01.05.01 Arbuz BidasoaA.15.01.06 Aiantsoro BidasoaA.15.01.07 Zeberiko erreka BidasoaA.15.01.07.01 Marin Bidasoa21 Il prend ce nom à Doneztebe / Santesteban au confluent de l‟Ezkurra et du Baztan.22 Voir la note sur la Bidasoa.18


Classement Nom Remarques BassinA.15.02 Ezkurra BidasoaA.15.02.01 Basakaitz BidasoaA.15.02.02 Urtzuriko erreka Sin. Aizkolegiko erreka BidasoaA.15.02.03 Ezpelura 23 BidasoaA.15.02.03.01 Anizpe BidasoaA.15.02.03.02 Ameztiko erreka BidasoaA.15.03 Meorbeburuko erreka BidasoaA.15.04 Latsa BidasoaA.15.05 Tximista BidasoaA.15.06 Onin BidasoaA.15.07 Zia BidasoaA.15.08 Endaraerreka Bidasoa23 Il prend ce nom en aval de la centrale d‟Urroz.19


AgauntzaIrunHendaiaPasaiaAramaioAramaioLeintz GatzagaEgoEibarSan PrudentzioArrasateGoroetaUrkuluAraotzBergaraArantzazuAraotzMendaroMaltzagaDebaSoraluzeDebaLasturZumarragaLegazpiOñati OlabarrietaOlaranLasturerrekaAranerrekaUrolaArantzazuAzkoitiaZegamaArroaerrekaAzpeitiaAratzerrekaAratzerrekaArgisaoOrmaiztegiZumaiaAizarnazabalGranadaerrekaIbaiederNuarbeMatxinbentaArriaranEztandaUrtsuaranErrezilErrezilOrdiziaBeasainLazkaoIdiazabalUrtsuaranAtaunZaldibierrekaAndatzaOrioOriaZaldibiaSantiagoerrekaAsteasuAsteasuerrekaAlegiaTolosaAmezketaAmezketaAndoainLizartzaDonostiaAraxesLasarte-OriaElduainHernaniLeitzaranElduainBeteluUrumeaLezoLeitzaOiartzunOiartzunErasoteUrdiñolaBedaranAñarbeGoizuetaElamaZumarreztaArtikutzaEndarlatsaLesakaIgantziEzkurra SaldiasEratsun LabaienBeintzaBasakaitzerrekaUrtzurikoEndaraerrekaEzkurraLatsaOninArantzaIturenAmeztikoerrekaAnizpeBeraOizDoneztebeEzpeluraBidasoaZiaEtxalarTximistaMeorbeburukoerrekaAiantsoroOronozMugairiZeberiko errekaZozaiaAlmandozMarinCARTE 2Les cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant sur la côte guipuzcoane0 5 10 15 kmPatxi GaléElizondoArtesiagaIruritaAraneaBaztanAmaiurGorostapaloBeartzunArbuzErratzuIñarbegiBeartzunAranea


3.- Cours d’eau se jetant sur la côte labourdine (91).Classement Nom Remarques BassinA.16 Untsin Mer CantabriqueA.16.01 Anduretako erreka Mer CantabriqueA.17 Urdazuri Fr. La Nivelle Mer CantabriqueA.17.01 Lapitxuri Sin. Xarakaria (-a) La Nivelle / UrdazuriA.17.02 Ugarana (-a) La Nivelle / UrdazuriA.17.03 Zorribentako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04 Lurgorrieta La Nivelle / UrdazuriA.17.04.01 Portuko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02 Telleriako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02.01 Lizuniagako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.04.02.02 Lizarietako erreka Sin. Hiruetako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.05 Uharka La Nivelle / UrdazuriA.17.05.01 Galardiko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.05.02 Negusolako erreka Sin. Iturrieder. Fr. Trois Fontaines La Nivelle / UrdazuriA.17.06 Hanibarreko erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.01 Ibardingo erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.02 Intzolako erreka La Nivelle / UrdazuriA.17.06.03 Larhunttikiko erreka La Nivelle / UrdazuriA.18 Ixakahandia (-a) Mer CantabriqueA.19 Uhabia Mer CantabriqueA.19.01 Aphalagako erreka UhabiaA.19.02 Alhorgako erreka UhabiaA.19.02.01 Zirikolazko erreka UhabiaA.19.02.02 Besaingo erreka UhabiaA.19.02.03 Amizolako erreka UhabiaA.20 Aturri Fr. L’Adour Mer CantabriqueA.20.01 Uhaitz Elkartuak (-ak) Fr. Les Gaves Réunis L‟Adour / AturriA.20.01.01 Paueko uhaitza (-a) Fr. Gave de Pau L‟Adour / AturriA.20.01.02 Oloroeko uhaitza (-a) Fr. Gave d’Oloron L‟Adour / AturriA.20.01.02.01 Joos Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.01.01 Gibelegieta Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02 Auzet Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.02.01 Zerrako erreka Fr. Lasserre Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03 Ühaitza (-a) Fr. Le Saison Gave d‟Oloron /Oloroeko uhaitzaA.20.01.02.03.01 Santa Graziko ühaitza (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02 Larraineko ühaitza (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.01 Zürkhatsegi La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02 Olhadoko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.02.02.01 Olhadübiko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.03 Aphanize La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.04 Aphura La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.05 Gesalea (-a) La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.06 Arangoreneko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.07 Lagardoiko erreka La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.08 Latsübi La Saison / Ühaitza21


Classement Nom Remarques BassinA.20.01.02.03.09 Lafaure La Saison / ÜhaitzaA.20.01.02.03.10 Lauhiraze 24 La Saison / ÜhaitzaA.20.01.03 Arriugran L‟Adour / AturriA.20.02 Biduze Sin. LapiotzL‟Adour / AturriAu-dessus de Donaixti UrbeltzetaA.20.02.01 Hoztako ura (-a) BiduzeA.20.02.02 Laminosineko erreka BiduzeA.20.02.03 Izpaxuri BiduzeA.20.02.04 Iholdiko erreka Fr. La Joyeuse BiduzeA.20.02.04.01 Donamartineko erreka BiduzeA.20.02.05 Jeloseko erreka BiduzeA.20.02.06 Lauhiraze 25 BiduzeA.20.02.07 Lihuri BiduzeA.20.02.07.01 Arberoako erreka BiduzeA.20.02.07.02 Uhane BiduzeA.20.02.07.03 Aphatarena (-a) BiduzeA.20.03 Arhan Fr. La Joyeuse L‟Adour / AturriA.20.03.01 Zuhihandia (-a) La Joyeuse / ArhanA.20.03.01.01 Marmaroko erreka La Joyeuse / ArhanA.20.03.01.02 Hazketako erreka Sin. Mendilahartsuerreka La Joyeuse / ArhanA.20.04 Ardanabia (-a) L‟Adour / AturriA.20.05 Errobi Fr. La Nive L‟Adour / AturriA.20.05.01 Beherobiko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.01.01 Harpeko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.01.02 Antsolako erreka La Nive / ErrobiA.20.05.01.03 Ezterengibeleko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.02 Lauribar La Nive / ErrobiA.20.05.02.01 Ilhunatzeko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.02.02 Behorlegiko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.03 Arnegiko Errobi La Nive / ErrobiA.20.05.04 Urepeleko Errobi Sin. Aldudeko Errobi La Nive / ErrobiA.20.05.04.01 Hairako erreka La Nive / ErrobiA.20.05.05 Laka La Nive / ErrobiA.20.05.06 Baztango erreka La Nive / ErrobiA.20.05.06.01 Urritzate La Nive / ErrobiA.20.05.06.02 Aritzakun La Nive / ErrobiA.20.05.07 La Mouline La Nive / ErrobiA.20.05.08 Latsea (-a) La Nive / ErrobiA.20.05.09 Latsa La Nive / ErrobiA.20.05.10 Antzarako erreka La Nive / ErrobiA.20.05.10.01 Haltzabaltzako erreka La Nive / ErrobiA.20.05.10.02 Latseko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.11 Urdainzko erreka La Nive / ErrobiA.20.05.11.01 Harrietako erreka La Nive / ErrobiA.20.05.11.02 Senekoitz La Nive / ErrobiA.20.05.12 Eiherattoko erreka La Nive / ErrobiA.20.06 Aritxaga L‟Adour / Aturri24 Afin de le différencier du Lauhiraze, affluent de la Biduze qui passe à Sussaute / Zohota, Arbouet / Arboti, Bergouey / Burgue et Arancou / Erango, on peut utiliserla forme Lauhiraze Ühaitza (-a).25 Afin de le différencier du Lauhiraze, affluent de l‟Ühaitza qui passe par Olhaïby / Olhaibi, Ithorots / Ithorrotze et Osserain / Ozaraine, on peut utiliser la formeLauhiraze Biduze.22


UhaitzElkartuakHastingaPeirahoradaPuyooAnduretakoUntsinerrekaUrruñaHerburuZiburuOlhetaCARTE 3Les cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant sur la côte labourdine0 10 20 30 kmPatxi GaléBidarteDonibaneLohizuneHanibarrekoerrekaerrekaNegusolakoIbardingo Larhunttikikoerreka errekaIntzolakoerrekaAzkaineBiarritzUhabiaIxakahandiaSaraLizuniagakoerrekaArbonaAmizolakoerrekaUharkaGalardikoerrekaAhetzeLurgorrietaPortukoerrekaLizarietakoerrekaHerburuAngeluUrdainzko errekaAphalagakoAlhorgakoerrekaZirikolazkoerrekaSenpereUrdazuriZorribentakoerrekaTelleriakoerrekaAritxagaHarrietakoUrdazubiZugarramurdierrekaerrekaSenekoitzLatsekoBesaingoerrekaBokaleBaionaAntzarakoerrekaerrekaEzpeletaAinhoaLatsaHaltzabaltzakoerrekaLapitxuriUgaranaHiriburuEiherattokoerrekaMilafrangaUztaritzeAritzakunErrobiKanboItsasuLatseaLatseaUrritzateArdanabiaAldudeUrepeleUrketaMarmarokoLuhusoBaztangoerrekaUrepelekoHairakoerrekaBidarraiBaigorriBankaAturriErrobiErrobierrekaerrekaAhurtiZuhihandiaHazketakoHazparneLa MoulineEihartzeLuzaideArnegikoOrtzaizeArhanBastidaDonibaneGaraziErrobiArberoakoLakaArnegierrekaDonostiriHeletaBeherobikoGixuneIzturitzeEiheralarreEzterenzubiSuhuskuneerrekaBeherobiaLaharanDonamartiriBidaxuneMehaineArmendaritzeIholdiDonazaharreLauribarHarpekoerrekaLihuriUhaneOragarreEzterengibelArriugranAkamarreBehauzeLandibarreErangoBurgueErreitiArruetaBizkaiAmorotzeIholdikoerrekaDonamartinekoJelosekoerrekaLaminosinekoEzterengibelekoerrekaAntsolakoerrekaAphatarenaerrekaBehorlegiBehorlegikoerrekaIbarrolaLabetzeDonapaleuerrekaHoztakouraIlhunatzekoerrekaBiduzeHoztaLauhirazeDonaixtiArbotiUhartehiriZohotaIzpaxuriPagolaPaueko uhaitzaOzaraineLauhirazeIthorrotzeOlhaibiSalieseSalbaterraAltzürüküZürkhatsegiLarraineArüeAinharbeUrdiñarbeArangorenekoerrekaAphuraOlhadokoerrekaLafaureAzpildaMauleGesaleaAltzaiÜhaitzaLarrainekoühaitzaNabarziXarreLagardoikoerrekaÜrrüstoiSarrikotapeaAlozeLigiLojibarreaerrekaOlhadübikoLatsübiMitikileArrokiagaOloroeko uhaitzaAuzetAtharratzeSanta GrazikoZerrako errekaOspitalepeaMontoriUrdatx /Santa GraziBarkoxeGibelegietaAphanizeOrteseühaitzaJoosNabarrengoseEskiulaOloroe


4.- Cours d’eau se jetant dans l’Ebre en amont de Logroño (40).Classement Nom Remarques BassinB Ebro Mer MéditerranéeB.01 Purón EbroB.02 Omecillo EbroB.02.01 Tumecillo EbroB.03 Baia Esp. Bayas EbroB.03.01 Vadillo EbroB.04 Zadorra EbroB.04.01 Barrundia ZadorraB.04.02 Santa Engrazia ZadorraB.04.02.01 Zubizabala (-a) ZadorraB.04.02.02 Undabe Sin. Atxurdin ZadorraB.04.02.03 Ibarbaltz Sin. Urkiolaerreka ZadorraB.04.02.03.01 Oletaerreka ZadorraB.04.02.04 Bostibaieta Sin. Albina ZadorraB.04.03 Dulantzi Esp. Alegría ZadorraB.04.03.01 San Tomas Esp. Santo Tomás ZadorraB.04.04 Batan ZadorraB.04.05 Iturzabaleta ZadorraB.04.06 Zalla ZadorraB.04.06.01 Osegarpe ZadorraB.04.06.02 Zubialde ZadorraB.04.07 Las Huertas Sin. La Fábrica ZadorraB.04.08 Ihuda ZadorraB.04.08.01 Molino ZadorraB.04.08.02 Saratsu ZadorraB.04.08.03 Ibia (-a) 26 ZadorraB.04.08.04 Askartza ZadorraB.04.08.05 Arrieta ZadorraB.04.08.06 Riorrojo ZadorraB.05 Jugalez 27 EbroB.06 Herrera EbroB.07 Riomayor EbroB.07.01 Rubialgas EbroB.07.02 Rioseco EbroB.08 Regata del Valle EbroB.09 San Ginés EbroB.09.01 Galijo EbroB.09.01.01 Barranco del Soto EbroB.09.01.01.01 Uneba EbroB.10 Conchaval Ebro26 Accentuation sur l‟antépénultième : Íbia.27 La première consonne doit se prononcer comme le /j/ français.24


ZubizabalaUndabeIbarbaltzOtxandioOletaerrekaOletaUbideMurgiaOlanoOsegarpeZubialdeGopegiSantaLegutioBostibaietaUrrunagaLahozPurónBóvedaBerberanaUribarriGaubeaTumecilloOmecilloEspejoBergondaPuentelarráLunaVadilloMirandaPobesBaiaRivabellosaZuhatzu KuartangoArmiñónTrespondeLangraizLas HuertasBerantevillaForondaArgantzun Zurbitu TrebiñuSanturdeZadorraZallaBerroztegietaArangizAbetxukuArrieta AskartzaArrietaRiorrojoIturzabaletaAskartzaBatanIhudaSanmartinzarIbiaEngraziaGasteizSanBizenteDuraArkautiUribarri NagusiaSaratsuSaratsuSan TomasParizaUribarriGanboaDulantziOzetaAudikanaBurgu DulantziArluzeaMolinoMarkizBarrundiaZadorraAgurainZanbranaJugalezUrizaharraCARTE 4Les cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant dans l'Ebre en amont de Logroño0 5 10 15 kmPatxi GaléHaroEbroHerreraSamaniegoPipaonNavaridasVillabuenaMañuetaRiomayorRioseco RubialgasEltziegoGuardiaRegata delValleUnebaBilardelLa Pueblade LabarcaBarrancoSotoSan GinésKripanGalijoAsaEkoraLapoblaciónConchavalOionLogroño


5.- Cours d’eau se jetant en aval de Logroño jusqu’à l’Ega (36).Classement Nom Remarques BassinB.11 Perezuelas EbroB.11.01 Buempajera EbroB.11.02 Horcajo EbroB.11.03 Valdebarón EbroB.11.03.01 Longar EbroB.12 Valdearas EbroB.13 Linares EbroB.13.01 Odrón EbroB.13.01.01 San Pedro Melgar EbroB.13.02 La Hoyuela EbroB.14 Ega EbroB.14.01 Ega 28 EgaB.14.01.01 Ega 29 EgaB.14.01.02 Sabando EgaB.14.01.03 Izki EgaB.14.02 Rosaria EgaB.14.03 Aistora 30 EgaB.14.04 Errekabion EgaB.14.05 Galbarra EgaB.14.06 Zologorri EgaB.14.07 Torrondo EgaB.14.08 Zelaieta EgaB.14.09 Urederra (-a) EgaB.14.09.01 Uiarra EgaB.14.10 Irantzu EgaB.14.11 San Pedro EgaB.14.12 Riomayor EgaB.14.12.01 Riosalado EgaB.14.12.01.01 Riobueno EgaB.14.12.02 Oiabar EgaB.14.12.03 Espesuras EgaB.14.12.04 Urbaltza (-a) EgaB.14.12.04.01 Barandalla EgaB.14.12.05 Doña Toda EgaB.14.13 Barrancosalado EgaB.14.14 Los Ríos Ega28 Pour le différencier de l‟Ega qui coule à Lagran on peut utiliser Musituko Ega / Ega de Musitu.29 Pour le différencier des principaux affluents de l‟Ega on peut utiliser Azazetako Ega / Ega de Azazeta.30 On recommande la prononciation du hiatus initial et l‟accentuation de l‟antépénultième syllabe : Aístora.26


AzazetaMusituErroitegiLarragoaBirgarabarrenSabandoDonebikendiHaranaBarindanoIrantzuMaeztuKorresOteoGalbarraAbartzuzaAntoñanaZuñigaZubielkiSantikurutzeKanpezuAntzinMetautenArbeitzaLizarraVillatuertaLagranBernedoMarañónAzueloMirafuentesDesoioOlexoaArroitzDeikazteluGorrebustoLabrazaArasArmañantzasLos ArcosAlloMoredaVianaElizagorriaSesmaLerinLogroñoMendabiaLodosaCARTE 5Cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant dans l'Ebre en aval de Logroño jusqu'à l'Ega0 10 20 30 kmPatxi GaléSartagudaCárcarAndosillaSan Adrián


6.- Bassin supérieur de l’Aragon / Aragoi jusqu’à l’Onsella (45).Classement Nom Remarques BassinB.15 Aragoi Esp. Aragón EbroB.15.01 Ezka Aragón / AragoiB.15.01.01 Belagua EzkaB.15.01.02 Uztarroze EzkaB.15.01.02.01 Erroizu Sin. Mintxate EzkaB.15.01.03 Belabarze EzkaB.15.01.04 Urralegi EzkaB.15.01.05 Gardalar EzkaB.15.01.06 Ugañain EzkaB.15.01.07 Biniés EzkaB.15.01.08 La Garona EzkaB.15.02 Irati Aragón / AragoiB.15.02.01 Urtxuria (-a) IratiB.15.02.02 Egurgi Dans l‟Aezkoa Egurgio IratiB.15.02.03 Legartza IratiB.15.02.03.01 Txangoa (-a) IratiB.15.02.04 Aztapar IratiB.15.02.05 Urrobi IratiB.15.02.05.01 Xuringoa IratiB.15.02.05.02 Aetzubi IratiB.15.02.05.02.01 Basajaunberro Sin. Aranandi IratiB.15.02.05.02.02 Arrañosin IratiB.15.02.06 Gurpegiko erreka IratiB.15.02.07 Erro IratiB.15.02.07.01 Potxe IratiB.15.02.08 Zarikieta IratiB.15.02.09 Sastoia IratiB.15.02.10 Errekagaitz IratiB.15.02.11 Usiain IratiB.15.02.12 Areta IratiB.15.02.12.01 Larraun IratiB.15.02.13 Eskargaitz IratiB.15.02.14 Zaraitzu Esp. Salazar IratiB.15.02.14.01 Anduña IratiB.15.02.14.02 Zatoia IratiB.15.02.14.03 Zaldaña IratiB.15.02.14.04 Xabros IratiB.15.02.14.04.01 Larraize IratiB.15.02.14.05 Izpiña IratiB.15.02.14.06 La Sierra IratiB.15.02.14.08 Cerréncano IratiB.15.02.14.08.01 Arrakas IratiB.15.02.14.09 Egúrzanos IratiB.15.02.15 Ugarra IratiB.15.03 Onsella Aragón / Aragoi28


UrrobiUgarraBiniésTxangoaIratiErroMezkiritzXuringoaAuritzOrreagaArrañosinAetzubiBasajaunberroAztaparOrbaizetaOlaLegartzaOrbaraEgurgiIrabiaUrtxuriaLizoainErroGurpegiUrrotzGurpegiko errekaArdatzPotxeNagoreItoitzAgoitzEkaiIratiUrbikainErrekagaitzIndurainOrotz-BeteluAlduateHiriberriArtaxoUsiainEskargaitzIratiZarikietaArtiedaSastoiaSastoiaArripodasIrunberriAribeImirizalduElkoatzAretaIrurozkiMurilloBerroiaOrradreErremendiaAietxuLarraunEgúrzanosZaraitzuAdoainZatoiaCerréncanoAizpurgiJaurrietaArrakasZaldañaIbiltzietaItzalleIzpiñaZaraitzuGorzaGalozeNabaskozeItzaltzuOtsagabiaLarraizeLa SierraIgariGazteluberriLa GaronaXabrosAnduñaBurgiBidankozeSalbaterra EzkaSigüésUztarrozeUrzainkiEzkaUztarrozeErroizuIzabaUgañainUrralegiGardeGardalarBelaguaBelabarzeIratiLedeaEsaEsaCARTE 6Les cours d'eau du Pays BasqueBassin supérieur de l'Aragon/Aragoi jusqu'à l'Onsella0 5 10 15 kmPatxi GaléAragoiZangozaXabierOnsellaSause


7.- Bassin inférieur de l’Aragon / Aragoi, excepté l’Arga (36).Classement Nom Remarques BassinB.15.04 Oibar Esp. Aibar Aragón / AragoiB.15.05 Bizkaia (-a) Sin. Armillos Aragón / AragoiB.15.05.01 Gardelain Aragón / AragoiB.15.05.02 Loiaerregua (-a) Aragón / AragoiB.15.05.03 Ugarka Sin. Balora, Baluso Aragón / AragoiB.15.06 Urretako erreka Aragón / AragoiB.15.07 Andiaga Aragón / AragoiB.15.08 Lezkairu Aragón / AragoiB.15.08.01 Dorrondiaga Aragón / AragoiB.15.08.02 Zapaiz Aragón / AragoiB.15.08.03 Lakumulatu Aragón / AragoiB.15.09 Lerbeltz Aragón / AragoiB.15.10 Aldamara Sin. La Muga Aragón / AragoiB.15.11 Valtriguera Aragón / AragoiB.15.12 Mostrakas Aragón / AragoiB.15.13 Zidakos Aragón / AragoiB.15.13.01 Arluxea (-a) ZidakosB.15.13.02 Mairaga ZidakosB.15.13.03 Arizpildueta ZidakosB.15.13.04 Zenborrain ZidakosB.15.13.05 Aranbero ZidakosB.15.13.06 Santsoain ZidakosB.15.13.07 Labako ZidakosB.15.13.08 El Riaz Sin. Valmayor ZidakosB.15.13.08.01 Juanezkerro ZidakosB.15.13.09 Esparteta ZidakosB.15.13.10 Pozo del Pastor ZidakosB.15.13.10.01 Otrollos ZidakosB.15.13.10.02 Zaubio ZidakosB.15.13.10.03 Beskos ZidakosB.15.13.11 Vallacuera ZidakosB.15.13.12 Saso ZidakosB.15.13.12.01 Valtraviesa ZidakosB.15.14 Molinar Aragón / AragoiB.15.14.01 Cadreita Aragón / AragoiB.15.14.02 Las Navas Aragón / Aragoi30


ElUntzueArluxeaEtxagueMairagaBariainLeotzMartzillaArizpilduetaAranberoLabakoValtraviesaAzucareraPuiuZidakosTafallaMendibilBarasoainErriberriVallacueraSasoGarinoainSantsoainBeirePitillasRiazMurilloel CuendeSantakaraTraibuenasCaparrosoZenborrainSantsoainEsparteta Juanezkerrodel PastorPozoOletaSan Martin UnxBeskosOtrollosZaubioMostrakasMélidaUxueLergaGardelainLoiaerreguaUrretako errekaAndiagaDorrondiagaZapaizLakumulatuLerbeltzMurilloel FrutoUgarkaMorionesZareBizkaiaGalipentzuLezkairuAldamaraZarrakazteluAragoiOibarOibarKasedaValtrigueraFigarolZangozaCastiliscarBaruésPetillaMolinarLas NavasAlesbesCadreitaMilagroEbroCadreitaCARTE 7Les cours d'eau du Pays BasqueBassin inférieur de l'Aragon/Aragoi, excepté l'Arga0 5 10 15 kmPatxi Galé


8.- Bassin de l’Arga (56).Classement Nom Remarques BassinB.15.15 Arga Aragón / AragoiB.15.15.01 Erdizaga Sin. Urtzel ArgaB.15.15.02 Etxarro ArgaB.15.15.03 Inbuluzketako erreka ArgaB.15.15.04 Ultzama ArgaB.15.15.04.01 Zaldazain UltzamaB.15.15.04.02 Iraue Sin. Oianbarren UltzamaB.15.15.04.03 Arkil UltzamaB.15.15.04.04 Urepel UltzamaB.15.15.04.05 Eltzarrain Sin. Mediano UltzamaB.15.15.04.05.01 Errekabeltx UltzamaB.15.15.04.05.02 Ugarane Sin. Ezkati UltzamaB.15.15.05 Elortz Sin. Alrevés ArgaB.15.15.05.01 Untziti ArgaB.15.15.05.02 Sadar ArgaB.15.15.06 Urtxikia (-a) Sin. Txulapain / Juslapeña ArgaB.15.15.07 Idiazabalerreka ArgaB.15.15.08 Arakil ArgaB.15.15.08.01 Zirauntza ArakilB.15.15.08.01.01 Ametzaga ArakilB.15.15.08.02 Altzania ArakilB.15.15.08.03 Elkorriugaldea (-a) Sin. Txortxor ArakilB.15.15.08.04 Leziza ArakilB.15.15.08.05 Larraun ArakilB.15.15.08.05.01 Basaburua (-a) ArakilB.15.15.08.05.01.01 Orokietako erreka ArakilB.15.15.08.05.01.02 Artius ArakilB.15.15.08.05.02 Iregi ArakilB.15.15.08.06 Gulia Esp. Gulina ArakilB.15.15.08.07 Udarbe ArakilB.15.15.08.08 Ateugaldea (-a) Sin. San Bartolome ArakilB.15.15.08.08.01 Sorginzulo ArakilB.15.15.09 Robo ArgaB.15.15.09.01 Artamakurra (-a) ArgaB.15.15.09.02 Erreniega ArgaB.15.15.10 Nekea ArgaB.15.15.10.01 Aguasalada ArgaB.15.15.11 Riosalado ArgaB.15.15.11.01 Obantzea (-a) ArgaB.15.15.11.01.01 Inarotz ArgaB.15.15.11.01.02 Erragotz ArgaB.15.15.12 Maringortea (-a) ArgaB.15.15.12.01 Sanbil ArgaB.15.15.13 La Nava ArgaB.15.15.14 Duiderra (-a) ArgaB.15.15.14.01 Saragoria ArgaB.15.15.15 San Gil ArgaB.15.15.15.01 La Garganta ArgaB.15.15.15.02 Barrancosalado ArgaB.15.15.16 Vayalengua ArgaB.15.15.16.01 Kandaraitz Arga32


Classement Nom Remarques BassinB.15.15.17 El Saso ArgaB.15.15.18 Arlas ArgaB.15.15.19 Barranco de Sierras ArgaB.15.15.20 Vallacuera ArgaB.15.15.21 El Raso Arga33


errekaAmetzagaZalduondoAraiaZirauntzaAmetzaga IlarduiaAltzaniaAltsasuElkorriugaldeaLizarragabengoaEtxarriAranatzLakuntzaArbizuLezaunDorraoLezizaIribasUharteArakilInarotzLekunberriErrezuMuetzEstenotzAllotzAllotzOteitzaArakilObantzeaErragotzHiriberriArakilGenbeJaitzMugiroUdarbeRiosaladoRiosaladoAizpunSanbilMaringorteaJauntsaratsUrritzaLarraunLatasaIrurtzunErrotzArgaAginagaAnotzIgoaArtiusEltzaburuOrokietaAlkotzSuarbeBasaburuaGuliaLizasoainLarraintzarOskotz BeuntzaGelbentzuOrorbiaIberoBeraskoainMuruzabalObanosGaresGulia OsinagaEritzebeitiSorginzuloAldabaGendulainRoboNekeaMendigorriaOrokietakoIregiErreniegaUtergaAdiosAguasaladaAteugaldeaAratzuriBarañainIdiazabalerrekaArkilUrepelUrtxikiaArtamakurraEneritzIraueBeorburuArraitz LantzOrkinAritzuGaskueOllakarizketaZizurNagusiaAñorbeTirapuZaldazainUltzamaOlagueBerriobeitiArreUharteBurlataIruñeaEtxabakoitzEltzarrainErrekabeltxUgaraneOstitzOlabeArgaSadarEzkirotzNoain ZoliaElortzerrekaInbuluzketakoEugiErdizagaZilbetiEugiZubiriInbuluzketaLarrasoañaUntzitiEtxarroZorokiainEloLa NavaMuruzabalAndionLarragaDuiderraArtaxoaSaragoriaLa GargantaLerinSanBerbintzanaGilMirandaArgaBarrancosaladoVayalenguaVergalijoKandaraitzEl SasoBarranco de SierrasFaltzesVallacueraArlasEl RasoFunesAzkoienMartzillaCARTE 8Les cours d'eau du Pays BasqueBassin de l'Arga0 10 20 30 kmPatxi GaléMilagroAragoiEbro


9.- Cours d’eau se jetant dans l’Ebre en aval de l’Aragon / Aragoi (13).Classement Nom Remarques BassinB.16 Alhama EbroB.16.01 Añamaza EbroB.17 Barranco de Limas EbroB.17.01 Barrancogrande EbroB.17.02 Landarregia (-a) EbroB.18 Queiles EbroB.19 Barranco de Tudela EbroB.20 Barranco del Calvario EbroB.21 Santa Engracia EbroB.22 Congostos EbroB.23 San Jorge EbroB.23.01 Valdenovillas EbroB.24 Huecha Ebro35


AragoiAlfaroCastejónValtierraArguedasBarrancograndeLandarregiaCervera delRío AlhamaFiteroCorellaAlhamaCintruénigoCascanteEbroMurchanteQueilesTulebrasTuteraMurillode LimasBarrancode LimasBarrancoFustiñanaRibaforadade TudelaCalvarioBarranco delSantaBuñuelEngraciaCongostosEl GinestarSan JorgeSancho AbarcaValdenovillasAñamazaTarazonaNovallasCortesHuechaNovillasCARTE 9Les cours d'eau du Pays BasqueCours d'eau se jetant dans l'Ebre en aval de l'Aragon/Aragoi0 10 20 30 kmPatxi Galé


Lieux et dates des résolutions d’<strong>Euskaltzaindia</strong> :1 ère liste : 25 juin 2010 à Bilbao.2 ème liste : 23 juillet 2010 à Saint-Sébastien.3 ème liste : 30 octobre 2011 à Tafalla.4 ème liste : 30 octobre 2010 à Bayonne.5 ème liste : 26 novembre 2010 à Bilbao.6 ème liste : 28 janvier 2011 à Saint-Sébastien.7 ème liste : 25 février 2011 à Bilbao.8 ème liste : 25 mars 2011 à Saint-Sébastien.9 ème liste : 27 mai 2011 à Saint-Sébastien.La totalité des listes a été acceptée comme norme académiqueà Saint-Sébastien le 28 octobre 2011.37

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!