08.06.2015 Views

Los parques tecnológicos vascos siguen creciendo - Red de ...

Los parques tecnológicos vascos siguen creciendo - Red de ...

Los parques tecnológicos vascos siguen creciendo - Red de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

52<br />

2012 udaberria<br />

<strong>Los</strong> <strong>parques</strong> tecnológicos<br />

<strong>vascos</strong> <strong>siguen</strong> <strong>creciendo</strong><br />

La facturación aumenta un 5% y supera los 3.700 millones <strong>de</strong> euros<br />

> Nuevo servicio <strong>de</strong> autobús lanza<strong>de</strong>ra<br />

en Miramón<br />

> Un huerto ecológico en el Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia<br />

> Polo Garaia implanta la Telepresencia


Punto <strong>de</strong> Encuentro<br />

Naturaleza<br />

Tecnología<br />

y Arte<br />

Innovación y Desarrollo<br />

Empresarial<br />

Paseo Mikeletegi, 53 - Parque Miramón<br />

20009 DONOSTIA-SAN SEBASTIÁN<br />

Tel: 943 011 000 Fax: 943 011 010<br />

E-mail: miramon@miramon.es<br />

http://www.miramon.es


nº 52 aurkibi<strong>de</strong>a<br />

4 <strong>Los</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi han cerrado<br />

2011 con un incremento <strong>de</strong>l 5% en facturación y<br />

aumento <strong>de</strong>l empleo, unos datos positivos en un<br />

contexto <strong>de</strong> crisis generalizado.<br />

7 El Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava ultima el programa<br />

<strong>de</strong> la X Conferencia Internacional <strong>de</strong> APTE.<br />

8 Nuevo servicio <strong>de</strong> autobús en el Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> San Sebastián.<br />

9 BIOESKOLA-BBK un proyecto innovador para<br />

personas en riesgo <strong>de</strong> exclusión social, en el Parque<br />

Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia.<br />

10 Presentado el nuevo servicio <strong>de</strong> TelePresencia <strong>de</strong>l<br />

Polo <strong>de</strong> Innovación Garaia.<br />

16 Oferta <strong>de</strong> espacios <strong>de</strong>l Parque Tecnológico <strong>de</strong> San<br />

Sebastián.<br />

18 Elkarrizketa: Norberto Santiago, presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> ZIV.<br />

26 Iritzia: Joseba Jauregizar, Director General<br />

<strong>de</strong> Tecnalia.<br />

28 Relación <strong>de</strong> empresas instaladas en los <strong>parques</strong><br />

tecnológicos <strong>vascos</strong>.<br />

EDITA<br />

Euskadiko Parke<br />

Teknologikoen Sarea<br />

<strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos<br />

<strong>de</strong>l País Vasco<br />

DIRECTOR<br />

Francisco Berjón<br />

COMITÉ EDITORIAL<br />

Estefanía Morcillo<br />

Txaber Ouro<br />

José Manuel Nogales<br />

Andoni Gartzia<br />

COORDINA<br />

Teknologi Parkeen<br />

Komunikazio arloa<br />

Área <strong>de</strong> Comunicación<br />

<strong>de</strong> los Parques Tecnológicos<br />

Tel.: 94 403 95 00<br />

komunikazioa@parque-tecnologico.net<br />

©<strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos<br />

<strong>de</strong>l País Vasco<br />

Ningún artículo <strong>de</strong> esta revista<br />

pue<strong>de</strong> ser reproducido, total o parcialmente,<br />

en cualquier forma o por cualquier medio,<br />

sin autorización escrita <strong>de</strong>l editor.<br />

<strong>Los</strong> editores no se hacen<br />

responsables <strong>de</strong> las opiniones<br />

vertidas por los autores<br />

en esta publicación, ni comparten<br />

necesariamente sus criterios.<br />

Depósito legal: SS-616/98<br />

ISSN: 1139-0298


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

<strong>Los</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong><br />

Euskadi crecieron en empleo<br />

y facturación en 2011<br />

Fakturazioan %5eko<br />

igoerarekin eta lanpostu<br />

gehitzearekin itxi zuten<br />

2011.urtea Euskadiko<br />

Teknologi Parkeek. Krisi<br />

orokorreko egoera batean,<br />

lau parkeetako enpresek<br />

3.706 milioi fakturatu zuten,<br />

aurreko urtean baino 176<br />

milioi gehiago eta lanpostu<br />

kopuruak ere gora egin<br />

zuen, 14.436ra iritsiz.<br />

Enpresa kopurua 420tik<br />

gora mantendu zen.<br />

<strong>Los</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Álava, Bizkaia y San<br />

Sebastián, y el Polo <strong>de</strong> Innovación Garaia, que<br />

conforman la <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong><br />

Euskadi cerraron el ejercicio 2011 con un 5%<br />

más <strong>de</strong> facturación y crecimiento <strong>de</strong>l empleo,<br />

unos datos positivos en un contexto <strong>de</strong> crisis<br />

generalizado.<br />

Si bien el número <strong>de</strong> empresas ubicadas en<br />

los <strong>parques</strong> tuvo un ligero <strong>de</strong>scenso, pasando<br />

<strong>de</strong> las 428 a las 424, el empleo tuvo un buen<br />

comportamiento y alcanzó los 14.436 puestos<br />

directos, frente a los 14.418 <strong>de</strong> 2010. La<br />

facturación conjunta <strong>de</strong> las empresas <strong>de</strong> los<br />

<strong>parques</strong> ha arrojado los mejores datos <strong>de</strong>l<br />

año 2011: 3.706 millones <strong>de</strong> €, 176 millones<br />

más que el año anterior, lo que supone un<br />

crecimiento <strong>de</strong>l 5%.<br />

Otro <strong>de</strong> los datos <strong>de</strong>stacables que ha <strong>de</strong>jado el<br />

balance <strong>de</strong> los <strong>parques</strong> ha sido el <strong>de</strong>l presupuesto<br />

<strong>de</strong>stinado a Investigación y Desarrollo; las<br />

empresas <strong>de</strong> los cuatro <strong>parques</strong> tecnológicos<br />

<strong>vascos</strong> invirtieron 476 millones <strong>de</strong> euros en I+D,<br />

51 millones más que el año anterior, lo que<br />

significa que las empresas <strong>de</strong>stinan un 13%<br />

<strong>de</strong> su facturación a I+D. Extrapolando los datos<br />

recogidos por Eustat sobre el gasto en I+D en<br />

Euskadi en el año 2010, po<strong>de</strong>mos concluir que<br />

el 31,25% <strong>de</strong>l gasto total <strong>de</strong> I+D <strong>de</strong> Euskadi se<br />

realiza en los <strong>parques</strong> tecnológicos, así como<br />

el 40,51% <strong>de</strong>l gasto que realizan las empresas<br />

vascas.<br />

En relación a la edad <strong>de</strong> las personas que<br />

trabajan en los <strong>parques</strong>, el 21% tiene menos<br />

<strong>de</strong> 30 años, el 46% es titulado superior y el<br />

31% <strong>de</strong> la plantilla total está <strong>de</strong>dicada a I+D.<br />

El número <strong>de</strong> becarios y doctores con los que<br />

cuentan las empresas y centros <strong>de</strong> investigación<br />

<strong>de</strong> los <strong>parques</strong> se ha incrementado en un 20%,<br />

llegando a los 967 y 1.194 respectivamente.<br />

El número <strong>de</strong> patentes también ha crecido<br />

consi<strong>de</strong>rablemente, llegando a la cifra <strong>de</strong> 1.062<br />

patentes, un 22% más que el ejercicio anterior.<br />

Por sectores <strong>de</strong> actividad, las Tecnologías <strong>de</strong> la<br />

Información y las Comunicaciones sigue siendo<br />

el sector con más peso <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> los <strong>parques</strong>,<br />

con un 29%; el 16% correspon<strong>de</strong> a los Centros<br />

<strong>de</strong> Investigación; el 13% a la Medicina y las<br />

Biociencias; Aeronáutica ocupa el cuarto lugar<br />

con el 10%, seguido por la Electrónica con<br />

el mismo porcentaje; <strong>de</strong>spués está el sector<br />

<strong>de</strong> Energía y Medioambiente con el 9% y la<br />

automoción con el 1%. Otros sectores, como los<br />

<strong>de</strong> servicios avanzados, consultorías, ingenierías<br />

etc., copan el 12% <strong>de</strong> la actividad.<br />

En la actualidad los cuatro <strong>parques</strong> que<br />

conforman la red cuentan con unos espacios<br />

<strong>de</strong> casi 147.000 metros cuadrados en<br />

total, distribuidos en los distintos edificios<br />

propiedad <strong>de</strong> los <strong>parques</strong> para la instalación<br />

<strong>de</strong> empresas. El grado <strong>de</strong> ocupación <strong>de</strong> estos<br />

edificios es <strong>de</strong>l 70%.<br />

Un año <strong>de</strong> actividad<br />

2011 ha sido un año satisfactorio en lo que a<br />

la actividad <strong>de</strong> las socieda<strong>de</strong>s gestoras <strong>de</strong> los<br />

<strong>parques</strong> se refiere. Miramón puso en marcha<br />

las obras <strong>de</strong> urbanización <strong>de</strong> la primera fase<br />

<strong>de</strong> la ampliación <strong>de</strong> Galarreta y finalizó la<br />

construcción <strong>de</strong> los nuevos edificios 4c-100,<br />

que acogerá la bioincubadora <strong>de</strong> Bic Gipuzkoa<br />

Berrilan, Biokutxa y Basque Culinary Center.<br />

En Álava, el parque realizó el seguimiento<br />

<strong>de</strong>l proyecto <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nación urbanística <strong>de</strong><br />

los terrenos adquiridos para la ampliación<br />

<strong>de</strong>l parque y se inició la comercialización<br />

4


elkarrizketa azalean<br />

Pie <strong>de</strong> foto<br />

Actividad por sectores<br />

TIC’s: 29%<br />

Aeronáutica: 10%<br />

Centros I+D: 16%<br />

Medicina y Biociencias: 13%<br />

Electrónica: 10%<br />

Energía y M.A.: 9%<br />

Automoción: 10%<br />

Otros: 12%<br />

<strong>de</strong>l nuevo edificio E8 para la implantación<br />

<strong>de</strong> empresas. Bizkaia, por su parte, puso<br />

en marcha las obras <strong>de</strong> construcción <strong>de</strong>l<br />

edificio se<strong>de</strong> y <strong>de</strong>l <strong>de</strong> Biofísica en el Parque<br />

Científico <strong>de</strong> la UPV/EHU en Leioa, a<strong>de</strong>más<br />

<strong>de</strong> comenzar el acondicionamiento <strong>de</strong>l 612,<br />

una infraestructura <strong>de</strong>stinada a incubación <strong>de</strong><br />

nuevas empresas <strong>de</strong> base tecnológica.<br />

<strong>Los</strong> Parques Tecnológicos asumieron la<br />

coordinación <strong>de</strong> los nodos territoriales <strong>de</strong> la<br />

<strong>Red</strong> Innovanet y participaron activamente<br />

en APTE e IASP, así como en el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l<br />

proyecto COPIT, cuyo objetivo es conseguir<br />

la mejora <strong>de</strong> la competitividad y fomentar<br />

el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> negocio <strong>de</strong> las empresas a<br />

través <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> cooperación. A<strong>de</strong>más<br />

acogieron cerca <strong>de</strong> 1.700 eventos en los que<br />

participaron más <strong>de</strong> 65.000 personas.<br />

Nº <strong>de</strong> empresas, empleo y facturación:<br />

PCT PT PT POLO<br />

BIZKAIA ÁLAVA SAN SEBASTIÁN GARAIA TOTAL<br />

Empresas 220 102 76 26 424<br />

Empleo directo<br />

estimado 7.575 2.715 3.280 866 14.436<br />

Facturación<br />

estimada (M€) 2.500 604 533 69 3.706<br />

Superficies y ocupación<br />

PCT PT PT POLO<br />

Edificios BIZKAIA ÁLAVA SAN SEBASTIÁN GARAIA TOTAL<br />

De los <strong>parques</strong><br />

para empresas m² 24.353 79.135 32.255 11.043 146.786<br />

De las empresas m² 143.095 264.192 152.960 23.419 583.666<br />

Total construido m² 167.448 343.327 185.215 34.462 730.452<br />

Grado<br />

<strong>de</strong> ocupación edificios 63 69 83 58 70%<br />

Calidad <strong>de</strong>l empleo e I+D en los <strong>parques</strong> tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi<br />

PCT PT PT POLO<br />

ÁLAVA BIZKAIA SAN SEBASTIÁN GARAIA TOTAL<br />

% Personal inferior<br />

a 30 años 14% 21% 26% 29% 21%<br />

%Titulados superiores 34% 46% 53% 55% 46%<br />

%Personal<br />

<strong>de</strong>dicado a I+D 27% 25% 41% 57% 31%<br />

%Facturación<br />

<strong>de</strong>dicado a I+D 15% 11% 20% 17% 13%<br />

5


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

”Las empresas<br />

<strong>de</strong> los <strong>parques</strong><br />

cuentan con las<br />

claves <strong>de</strong>l futuro”<br />

Francisco Berjón, presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques<br />

Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

El presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques<br />

Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco hace un<br />

balance positivo <strong>de</strong> los resultados obtenidos<br />

por los <strong>parques</strong> en el año 2011 y señala que<br />

los <strong>parques</strong> están inmersos en el <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>de</strong> proyectos <strong>de</strong> futuro importantes.<br />

¿Qué lectura hace usted <strong>de</strong>l resultado obtenido por los <strong>parques</strong><br />

tecnológicos el año pasado?<br />

Con la coyuntura actual solo puedo hacer una lectura positiva. Obtener<br />

en 2011 un 5% más <strong>de</strong> facturación y mantener el empleo es una<br />

buena noticia pero <strong>de</strong>bemos seguir trabajando. Tenemos la obligación<br />

<strong>de</strong> estar preparados para un crecimiento <strong>de</strong> la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> espacios e<br />

infraestructuras cuando se produzca una reactivación <strong>de</strong> la economía<br />

teniendo en cuenta que los procesos <strong>de</strong> planificación, urbanización, etc,<br />

lleva varios años, por lo que ya estamos trabajando en gran<strong>de</strong>s proyectos<br />

<strong>de</strong> futuro.<br />

En medio <strong>de</strong> la situación <strong>de</strong> crisis generalizada, ¿por qué<br />

cree que las empresas ubicadas en los <strong>parques</strong> ofrecen estos<br />

resultados?<br />

El mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> los <strong>parques</strong> no es la solución, pero es parte importante<br />

<strong>de</strong> la solución <strong>de</strong> la reactivación económica. Las empresas <strong>de</strong> los<br />

<strong>parques</strong> cuentan con las claves <strong>de</strong>l futuro, es <strong>de</strong>cir, transferencia <strong>de</strong><br />

conocimiento, innovación e internacionalización. A<strong>de</strong>más contamos con<br />

equipos preparados para ser competitivos y obtener estos resultados.<br />

En 2011 los <strong>parques</strong> acogieron casi 1.700 eventos en los que<br />

participaron más <strong>de</strong> 65.000 personas, cifras que reflejan, sin duda,<br />

que son espacios atractivos para celebrar eventos.<br />

Pue<strong>de</strong>n ser varios factores los que consigan que los <strong>parques</strong> sean<br />

espacios atractivos para la celebración <strong>de</strong> eventos. En primer lugar,<br />

el entorno privilegiado en el que se encuentran, en segundo lugar<br />

contamos con instalaciones preparadas y la colaboración <strong>de</strong> las<br />

empresas instaladas en los Parques para acoger cualquier tipo <strong>de</strong><br />

evento, es importante a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l entorno ofrecer infraestructuras<br />

suficientes y <strong>de</strong> calidad, <strong>de</strong> hecho, <strong>de</strong> los casi 1.700 eventos<br />

realizados, la variedad <strong>de</strong> los mismo es muy amplia con lo que queda<br />

patente que po<strong>de</strong>mos a<strong>de</strong>cuarnos a cualquier necesidad.<br />

A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> todo esto, los <strong>parques</strong> se han convertido en los<br />

coordinadores <strong>de</strong> los nodos territoriales <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> Innovanet.<br />

¿Qué aporta esta red?<br />

Esta red es un foro <strong>de</strong> encuentro entre los agentes que actúan en<br />

al ámbito <strong>de</strong> la promoción <strong>de</strong> la innovación en Euskadi. Cuenta con<br />

unos objetivos claros como son el compartir reflexiones, diagnósticos<br />

y experiencias, alinear los mensajes a transmitir a las empresas,<br />

compartir información sobre planes e instrumentos <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong><br />

las instituciones y organismos, compartir la gestión <strong>de</strong> iniciativas en el<br />

campo <strong>de</strong> la innovación, facilitar la cualificación <strong>de</strong> los miembros <strong>de</strong> la<br />

red, organizar jornadas para las empresas, etc.<br />

Francisco Berjón<br />

“Nuestro mo<strong>de</strong>lo es parte importante<br />

<strong>de</strong> la solución <strong>de</strong> la reactivación<br />

económica”<br />

En <strong>de</strong>finitiva se trata <strong>de</strong> dar respuesta a la mejora <strong>de</strong> la competitividad<br />

en las pymes y actuar <strong>de</strong> forma coordinada y <strong>de</strong>s<strong>de</strong> luego es un<br />

concepto amplio <strong>de</strong> innovación.<br />

¿Cuáles son los proyectos <strong>de</strong> futuro que <strong>de</strong>stacaría en cada uno<br />

<strong>de</strong> los <strong>parques</strong>?<br />

En el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava se está realizando la tramitación<br />

urbanística <strong>de</strong> los nuevos terrenos, con el objetivo <strong>de</strong> po<strong>de</strong>r comenzar<br />

la comercialización <strong>de</strong> los mismos a lo largo <strong>de</strong> 2013.Todo ello<br />

contribuirá a reforzar el posicionamiento <strong>de</strong>l Parque como entorno<br />

para la instalación <strong>de</strong> proyectos y empresas innovadoras y <strong>de</strong> base<br />

tecnológica, <strong>de</strong> esta forma continuaremos atrayendo proyectos en<br />

algunos <strong>de</strong> los sectores que están siendo promocionados, como el <strong>de</strong><br />

las biociencias o las energías alternativas.<br />

En cuanto al Parque Tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián el proyecto estrella<br />

es el <strong>de</strong>nominado “Orona”, una apuesta institucional <strong>de</strong>l Gobierno<br />

Vasco, a través <strong>de</strong> Spri, y <strong>de</strong> la Diputación Foral <strong>de</strong> Gipuzkoa, así<br />

como una apuesta privada <strong>de</strong> la mano <strong>de</strong> Orona, principal cliente<br />

<strong>de</strong>l Parque. Se trata <strong>de</strong> una fuerte apuesta y compromiso por la<br />

innovación y su futuro, que atien<strong>de</strong> a las <strong>de</strong>mandas comarcales y que<br />

favorecerá sinergias <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s innovadoras en el ámbito local<br />

y comarcal, lo que, sin duda, ayudará al afianzamiento <strong>de</strong>l tejido<br />

empresarial, industrial y tecnológico <strong>de</strong> Gipuzkoa y Euskadi.<br />

Por último, el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia se encuentra en estos<br />

momentos inmerso con las ampliaciones <strong>de</strong> Zamudio y Derio, así<br />

como la puesta en marcha <strong>de</strong>l parque en los municipios <strong>de</strong> Abanto<br />

y Ortuella. Pero no puedo olvidarme <strong>de</strong>l Parque Científico <strong>de</strong> la UPV/<br />

EHU en Leioa don<strong>de</strong> ya se estamos construyendo el edificio se<strong>de</strong>,<br />

que estará terminado y acondicionado a principios <strong>de</strong>l próximo año,<br />

un edificio que albergará la incubadora <strong>de</strong> empresas, la oficina <strong>de</strong><br />

transferencia <strong>de</strong> resultados <strong>de</strong> investigación, OTRI, espacio para los<br />

primeros proyectos empresariales, etc. El Edificio <strong>de</strong> Biofísica también<br />

está en proceso <strong>de</strong> construcción y calculamos que podrá entrar en<br />

funcionamiento a finales <strong>de</strong>l 2013.<br />

6


parke teknologikoen elkarrizketa sarea<br />

Victoria <strong>de</strong>l Rio, Hector Cal<strong>de</strong>rón, Andoni Gartzia, Txaber Ouro, Francisco Berjón, Ebba Lund, Jose Manuel Nogales, Estefanía Morcillo, Marian Ibarrondo, Soledad Dïaz y Joseba Urbieta<br />

El Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava,<br />

inmerso en la organización <strong>de</strong> la X<br />

Conferencia Internacional <strong>de</strong> APTE<br />

El Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava,<br />

en colaboración con la <strong>Red</strong> <strong>de</strong><br />

Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi,<br />

está ultimando el programa y todos<br />

los <strong>de</strong>talles <strong>de</strong> la X Conferencia<br />

Internacional <strong>de</strong> APTE, que se<br />

celebrará <strong>de</strong>l 17 al 19 <strong>de</strong> octubre en las<br />

instalaciones <strong>de</strong>l Parque, así como <strong>de</strong>l<br />

Workshop <strong>de</strong> IASP, que tendrá lugar los<br />

días 16 y 17 <strong>de</strong>l mismo mes.<br />

El 26 <strong>de</strong> marzo se celebró una reunión <strong>de</strong>l comité organizador <strong>de</strong> la<br />

Conferencia, un encuentro en el que participaron el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />

la <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi, junto con los directores<br />

gerentes y los directores <strong>de</strong> innovación <strong>de</strong> los cuatro <strong>parques</strong> que<br />

conforman la red, la directora gerente <strong>de</strong> APTE, Soledad Díaz<br />

y la directora <strong>de</strong> servicios y comunicación <strong>de</strong> IASP, Ebba Lund.<br />

En la reunión se avanzó en la <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> los distintos eventos<br />

que completarán el programa <strong>de</strong> la Conferencia Internacional,<br />

un programa que contempla la celebración <strong>de</strong> mesas redondas<br />

y conferencias en torno al tema central <strong>de</strong>l evento: “Economía y<br />

Sostenibilidad: el mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> los Parques Científicos y Tecnológicos”.<br />

Des<strong>de</strong> las oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> negocio en el sector <strong>de</strong> las energías<br />

renovables, hasta la movilidad, urbanismo y construcción como<br />

factores <strong>de</strong> sostenibilidad, pasando por el análisis <strong>de</strong> los Parques<br />

Tecnológicos como instrumentos <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> estrategias <strong>de</strong><br />

sostenibilidad, serán los temas <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate en las tres mesas redondas<br />

previstas en el programa. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> una conferencia sobre la<br />

economía ver<strong>de</strong> y otra sobre las soluciones tecnológicas en la<br />

estrategia <strong>de</strong> economía sostenible.<br />

En las horas previas al inicio <strong>de</strong> la Conferencia Internacional <strong>de</strong> APTE,<br />

la Asociación Internacional <strong>de</strong> Parques Científicos y Tecnológicos,<br />

IASP celebrará su Workshop, bajo el lema “Retos y oportunida<strong>de</strong>s<br />

ver<strong>de</strong>s para los <strong>parques</strong> científicos y tecnológicos”.<br />

La X. Conferencia Internacional <strong>de</strong> APTE es una apuesta <strong>de</strong> los<br />

Parques Científicos y Tecnológicos por impulsar la economía<br />

sostenible y compartir su capacidad tractora para li<strong>de</strong>rar iniciativas<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo sostenible. Un evento que quiere convertirse en un<br />

gran foro internacional para realizar un intercambio <strong>de</strong> información<br />

sobre diferentes iniciativas, proyectos <strong>de</strong> futuro y oportunida<strong>de</strong>s, que<br />

girarán en torno a las i<strong>de</strong>as que favorecen una economía sostenible.<br />

La celebración <strong>de</strong> la Conferencia en el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

va unida a la capitalidad europea <strong>de</strong> Vitoria-Gasteiz, Green Capital<br />

2012, una ciudad que se ha convertido en emblema <strong>de</strong> las buenas<br />

prácticas medio ambientales. El Parque es, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el pasado mes <strong>de</strong><br />

enero, entidad protectora <strong>de</strong> Vitoria-Gasteiz Green Capital 2012.<br />

7


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Estefanía Morcillo y Gerardo Lertxundi<br />

Nuevo autobús lanza<strong>de</strong>ra<br />

para las empresas <strong>de</strong>l parque<br />

tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián<br />

El Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> San Sebastián y la<br />

Compañía <strong>de</strong>l Tranvía<br />

han puesto en marcha<br />

un nuevo servicio <strong>de</strong><br />

autobús lanza<strong>de</strong>ra<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Parque que<br />

conectará las empresas<br />

con las paradas <strong>de</strong><br />

autobuses <strong>de</strong> las líneas<br />

28, 31 y 35 <strong>de</strong> DBUS.<br />

De esta manera y <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l Plan <strong>de</strong><br />

Movilidad <strong>de</strong>l Parque, todos los trabajadores<br />

y trabajadoras <strong>de</strong>l Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> San Sebastián podrán acce<strong>de</strong>r a sus<br />

empresas <strong>de</strong> una forma más rápida y<br />

sencilla. Este nuevo servicio, que comenzó el<br />

7 <strong>de</strong> mayo, es fruto <strong>de</strong> la financiación en un<br />

60% por parte <strong>de</strong>l Ente Vasco <strong>de</strong> la Energía,<br />

EVE, y un 40 % por parte <strong>de</strong>l Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián. Por otro lado,<br />

la Compañía <strong>de</strong>l Tranvía aporta el autobús<br />

con el cual se realizarán los trayectos. Las<br />

76 empresas ubicadas en el Parque se ven<br />

beneficiadas con este nuevo servicio y se<br />

pasa <strong>de</strong> las tres paradas actuales a un total<br />

<strong>de</strong> doce repartidas por todo el recinto. La<br />

nueva oferta <strong>de</strong> transporte será gratuita<br />

para los usuarios <strong>de</strong>l Parque hasta el mes <strong>de</strong><br />

noviembre.<br />

A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> la puesta en marcha <strong>de</strong> la<br />

línea interna <strong>de</strong> autobús, se realizará una<br />

<strong>de</strong>finición <strong>de</strong>tallada <strong>de</strong> los aspectos técnicos<br />

y económicos <strong>de</strong> la línea que garanticen<br />

un servicio eficaz, y se hará un seguimiento<br />

continuo durante el funcionamiento <strong>de</strong> la<br />

línea que permita, por una parte, conocer<br />

el grado <strong>de</strong> satisfacción <strong>de</strong> los usuarios y,<br />

por otra, i<strong>de</strong>ntificar los aspectos susceptibles<br />

<strong>de</strong> mejora. Al mismo tiempo, se busca<br />

concienciar a las personas que trabajan en<br />

el parque sobre la problemática en materia<br />

<strong>de</strong> movilidad, para que el transporte público<br />

adquiera más protagonismo.<br />

El proyecto piloto <strong>de</strong>l servicio <strong>de</strong> autobús<br />

lanza<strong>de</strong>ra <strong>de</strong> Miramón se enmarca en el<br />

Plan <strong>de</strong> Movilidad <strong>de</strong>l Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> San Sebastián, un plan cuyo objetivo es<br />

mejorar la movilidad a través <strong>de</strong> un plan<br />

<strong>de</strong> acción que recoge una serie <strong>de</strong> medidas<br />

y actuaciones en las cuales está el nuevo<br />

servicio <strong>de</strong> autobús lanza<strong>de</strong>ra o el servicio <strong>de</strong><br />

“Compartir Coche” puesto en marcha hace<br />

dos años.<br />

El autobús lanza<strong>de</strong>ra tiene 12 paradas en los<br />

dos tramos previstos:<br />

Tramo 1<br />

Policlínica 1 ➜ Miramón ➜ Kutxaespacio 1<br />

➜ Edificio C/ Torres Arbi<strong>de</strong>-Mikeletegi 59<br />

(calle trasera) ➜ Kutxaespacio 2<br />

➜ Sanitas ➜ Policlínica 2<br />

El tiempo <strong>de</strong> recorrido <strong>de</strong> este tramo<br />

es <strong>de</strong> 8 minutos.<br />

Horarios:<br />

<strong>de</strong> 08:00h a 10:30h y <strong>de</strong> 16:15h a 19:15h<br />

Frecuencia: 15 minutos<br />

Tramo 2<br />

Policlínica 2 ➜ EITB 1 ➜ Ikusi ➜ EITB 2<br />

➜ Policlínica 1<br />

El tiempo <strong>de</strong> recorrido <strong>de</strong> este tramo<br />

es <strong>de</strong> 7 minutos<br />

Horarios:<br />

<strong>de</strong> 08:08h a 10:38h y <strong>de</strong> 16:23 a 18:23<br />

Frecuencia: 15 minutos<br />

8


parke teknologikoen elkarrizketa sarea<br />

Txaber Ouro, Jorge Morquecho (BBK), Francisco Berjón y Rosa Gil (Emaus)<br />

BIOESKOLA BBK, un huerto<br />

ecológico para personas en<br />

riesgo <strong>de</strong> exclusión social<br />

Gizarte-bazterkeria arriskuan dau<strong>de</strong>n<br />

pertsonentzako ortu ekologikoa<br />

jarriko da Bizkaiko Zientzia eta<br />

Teknologia Parkean, parkeak,<br />

BBK Gizarte Ekintzak eta EMAUS<br />

elkarteak bultzatuta. BIOESKOLA BBK<br />

izena duen ekimena, nekazaritzaekologikoko<br />

ustiategi bat egitean<br />

datza: 10 negutegi izango ditu eta<br />

teknologia parkean salduko dituzte<br />

ortuan lortutako produktuak.<br />

El Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia tendrá un huerto<br />

ecológico gracias al proyecto BIOESKOLA BBK, iniciativa <strong>de</strong> Emaús<br />

Bilbao, Obra Social BBK y el propio Parque, un proyecto en el que<br />

se enlazan integración, actividad agrícola, producción ecológica e<br />

innovación social. El huerto se instalará en dos parcelas propiedad<br />

<strong>de</strong>l Parque en el barrio Arteaga <strong>de</strong> Zamudio, don<strong>de</strong> trabajarán<br />

personas en riesgo <strong>de</strong> exclusión social. <strong>Los</strong> productos que se<br />

obtengan <strong>de</strong> la explotación agraria serán comercializados en el<br />

propio parque.<br />

El objetivo <strong>de</strong>l proyecto Bioeskola BBK es el <strong>de</strong> la mejora <strong>de</strong><br />

la calidad <strong>de</strong> vida en el medio rural y la generación <strong>de</strong> nuevas<br />

oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> empleo en ese entorno para personas con<br />

enfermedad mental con difícil acceso al mercado <strong>de</strong> empleo, a<br />

través <strong>de</strong> la producción y comercialización <strong>de</strong> una producción<br />

ecológica diferenciada y reconocida. La <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Salud Mental <strong>de</strong><br />

Bizkaia-Osaki<strong>de</strong>tza <strong>de</strong>rivará a las personas susceptibles <strong>de</strong> ser<br />

contratadas para trabajar en Bioeskola BBK, 12 hombres y 12<br />

mujeres en situación o en riesgo <strong>de</strong> exclusión social, trabajándose<br />

la integración sociolaboral <strong>de</strong> estas personas a través <strong>de</strong><br />

itinerarios individualizados y puestos a<strong>de</strong>cuados a su nivel <strong>de</strong><br />

empleabilidad.<br />

La explotación agraria será posible mediante una cesión temporal<br />

y gratuita a Emaús por parte <strong>de</strong>l Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong><br />

Bizkaia <strong>de</strong>l terreno, un total <strong>de</strong> 30.000 metros cuadrados. Por su<br />

parte, Obra Social BBK realizará una aportación inicial <strong>de</strong> 375.000<br />

para la construcción <strong>de</strong> los equipamientos, la urbanización <strong>de</strong><br />

los terrenos, la compra <strong>de</strong> materiales, etc. Así, en dicho espacio<br />

se construirán 10 inverna<strong>de</strong>ros, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> aulas <strong>de</strong> formación,<br />

vestuarios y comedor. A<strong>de</strong>más, se pondrá en marcha un aula<br />

formativa en la Bioeskola BBK, <strong>de</strong>stinada a sensibilizar a los colegios<br />

<strong>de</strong> Bizkaia sobre este tipo <strong>de</strong> producción.<br />

El 30 <strong>de</strong> mayo se firmó el convenio <strong>de</strong> colaboración entre EMAUS<br />

y Obra Social BBK, el Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia,<br />

Osaki<strong>de</strong>tza-<strong>Red</strong> <strong>de</strong> Salud Mental <strong>de</strong> Bizkaia, el Ayuntamiento <strong>de</strong><br />

Zamudio e Innobasque para la puesta en marcha <strong>de</strong>l proyecto.<br />

9


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Reunión virtual en Polo Garaia – Arteman Komunikazioa<br />

Telepresencia para facilitar<br />

la colaboración empresarial<br />

en Polo Garaia<br />

Garaia Berrikuntza Guneak Estatuko lehen<br />

Telepresentzia-areto pribatua inauguratu du. Cisco<br />

TelePresence plataforman oinarritua, Euskadiko<br />

enpresek erabili ahal izango dute munduko edozein<br />

tokitako ki<strong>de</strong>, bezero edota hornitzaileekin konektatzeko.<br />

Polo <strong>de</strong> Innovación Garaia, situado en<br />

Mondragón y perteneciente a la <strong>Red</strong> <strong>de</strong><br />

Parques tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi y a la<br />

APTE (asociación <strong>de</strong> Parques Tecnológicos<br />

<strong>de</strong> España), ha inaugurado la primera sala<br />

pública <strong>de</strong> Telepresencia <strong>de</strong> España <strong>de</strong> ámbito<br />

privado, basada en la plataforma Cisco<br />

TelePresence, que permitirá a las empresas<br />

<strong>de</strong> Euskadi conectarse con partners, clientes<br />

y proveedores ubicados en cualquier lugar<br />

<strong>de</strong>l mundo. La actividad <strong>de</strong> Polo Garaia<br />

está totalmente orientada a empresas <strong>de</strong><br />

I+D, Universida<strong>de</strong>s y centros tecnológicos,<br />

promoviendo una cultura social innovadora y<br />

actuando como punto <strong>de</strong> encuentro.<br />

Este nuevo servicio <strong>de</strong>l parque, en formato<br />

pago por uso, está abierto a todo el<br />

tejido empresarial <strong>de</strong>l País Vasco, con<br />

especial atención a las organizaciones<br />

con actividad en los cuatro <strong>parques</strong><br />

tecnológicos <strong>de</strong> la Comunidad (Bizkaia,<br />

Donostia, Álava y Polo Garaia), y tiene un<br />

claro objetivo dinamizador <strong>de</strong> la actividad<br />

empresarial.<br />

El servicio se ha puesto en marcha el 17 <strong>de</strong><br />

mayo mediante una reunión virtual que ha<br />

permitido conectar a los interlocutores ubicados<br />

en la se<strong>de</strong> <strong>de</strong> Garaia (Mondragón) con las<br />

oficinas <strong>de</strong> Cisco en Madrid, Londres y Shanghái<br />

en China. <strong>Los</strong> participantes mantuvieron<br />

una conversación ‘cara a cara’, con audio <strong>de</strong><br />

alta calidad y ví<strong>de</strong>o <strong>de</strong> alta <strong>de</strong>finición en una<br />

experiencia inmersiva sin interrupciones.<br />

La plataforma Cisco TelePresence, que<br />

utiliza la red IP <strong>de</strong> Garaia, recrea salas <strong>de</strong><br />

reuniones, consiguiendo unir a participantes<br />

que se encuentran en localizaciones<br />

remotas <strong>de</strong> una forma tan real como si<br />

estuviesen presentes en la misma ubicación<br />

y aportando importantes beneficios:<br />

◗ La organización <strong>de</strong> las reuniones resulta<br />

tan sencilla como realizar una llamada<br />

telefónica, y los controles <strong>de</strong> la sala son<br />

totalmente transparentes e intuitivos.<br />

◗ Se pue<strong>de</strong>n utilizar innovadoras<br />

herramientas <strong>de</strong> colaboración ‘Plug<br />

and Play’, con la posibilidad <strong>de</strong> grabar<br />

la sesión en ví<strong>de</strong>o <strong>de</strong> alta calidad o<br />

compartir el escritorio <strong>de</strong> un PC situado<br />

al otro lado <strong>de</strong>l mundo mediante la<br />

herramienta Cisco WebEx.<br />

◗ <strong>Los</strong> participantes pue<strong>de</strong>n conectarse hasta<br />

con 48 ubicaciones en la misma reunión.<br />

BTEK acoge el seminario sobre<br />

diversificación en sectores emergentes<br />

<strong>Los</strong> asistentes al seminario visitando BTEK<br />

El Centro <strong>de</strong> Interpretación <strong>de</strong> la Tecnología,<br />

BTEK, ha sido escenario <strong>de</strong>l seminario<br />

“Diversificación en sectores emergentes”<br />

organizado por el Parque Científico y<br />

Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia, en su calidad <strong>de</strong><br />

coordinador territorial <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> Innovanet.<br />

La jornada, en la que participaron, entre<br />

otros, agentes <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> y representantes<br />

<strong>de</strong> agencias <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo locales y centros<br />

<strong>de</strong> formación profesional, comenzó<br />

con una visita guiada al Centro <strong>de</strong><br />

Interpretación <strong>de</strong> la Tecnología, en la<br />

que los participantes tuvieron ocasión <strong>de</strong><br />

conocer los distintos módulos <strong>de</strong>l centro y<br />

<strong>de</strong> experimentar con las tecnologías que<br />

cada módulo <strong>de</strong>sarrolla.<br />

Tras la visita, la directora <strong>de</strong> iniciativas<br />

estratégicas, Cristina Oyón, abordó el<br />

tema principal <strong>de</strong>l seminario, a saber, la<br />

diversificación en sectores emergentes,<br />

dando a conocer la estrategia Bio-Micro-<br />

Nano <strong>de</strong> Euskadi.<br />

10


parke teknologikoen sarea<br />

RED<br />

DE PARQUES<br />

TECNOLÓGICOS<br />

DEL PAÍS VASCO<br />

noticias<br />

albisteak<br />

Adjudicadas<br />

las obras <strong>de</strong><br />

habilitación<br />

el edificio 612<br />

<strong>de</strong>l Parque<br />

<strong>de</strong> Bizkaia<br />

Bizkaiko Parkeko zuhaitzak<br />

ezagutzeko gidaliburua<br />

Bizkaiko Zientzia eta Teknologia Parkearen<br />

eremuan 91 espezie <strong>de</strong>sberdinetako<br />

5.000tik gora zuhaitz dau<strong>de</strong>, zuhaizti<br />

aberats eta ikusgarria osatzen dutenak.<br />

Orain <strong>de</strong>la hamarkada bat zuhaitz hauek<br />

bilduz egin zen argitalpena gaurkotu du<br />

parkeak. Urteotan landatu diren zuhaitz<br />

berriak jasotzeaz gain, argitalpen honetan<br />

zuhaitzak ikusteko ibilbi<strong>de</strong> berriak ere<br />

ezarri dira, orain bost ibilbi<strong>de</strong>tan banatuta<br />

dago liburua. Zientzia, Teknologia<br />

eta Berrikuntza arloko enpresarik<br />

aurreratuenekin elkarbizitza orekatu eta<br />

iraunkorra mantentzen duten zuhaitzak<br />

altxor preziatua dira Bizkaiko Zientzia<br />

eta Teknologia Parkearentzat. Altxor hau<br />

ezagutu eta gozatzeko aukera eskaintzen<br />

du argitalpen honek.<br />

Zuhaitzen liburuaren azala<br />

El Parque Científico y Tecnológico<br />

<strong>de</strong> Bizkaia ha adjudicado a la UTE<br />

formada por Sacyr y Febi<strong>de</strong> las obras<br />

<strong>de</strong> habilitación <strong>de</strong> la primera planta <strong>de</strong>l<br />

edificio 612, el último edificio construído<br />

por el Parque, por un importe <strong>de</strong><br />

3.150.000 €.<br />

Está previsto que las obras <strong>de</strong><br />

acondicionamiento duren un máximo<br />

<strong>de</strong> 12 meses, tras lo cual la nueva<br />

insfraestructura estará en condiciones <strong>de</strong><br />

acoger los primeros proyectos.<br />

El edificio, <strong>de</strong> 9.000 m 2 <strong>de</strong> superficie<br />

construida, dispondrá <strong>de</strong> espacios<br />

preparados para acoger iniciativas y<br />

proyectos <strong>de</strong> incubación <strong>de</strong> nuevas<br />

empresas <strong>de</strong> base tecnológica.<br />

La primera planta, objeto <strong>de</strong> la<br />

adjudicación, contará con unos módulos<br />

<strong>de</strong> laboratorios, diversas salas <strong>de</strong>stinadas<br />

a química instrumental, balanzas,<br />

microscopios, preparación <strong>de</strong> reactivos,<br />

gases medicinales etc.<br />

Esta nueva infraestructura <strong>de</strong>l Parque<br />

Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia,<br />

cuenta con uno <strong>de</strong> los reconocimientos<br />

internacionales más importantes en<br />

materia <strong>de</strong> eficiencia y sostenibilidad<br />

energéticas, la certificación LEED Silver.<br />

<strong>Los</strong> nuevos miembros <strong>de</strong>l Comité Ejecutivo <strong>de</strong> APTE<br />

<strong>Los</strong> <strong>parques</strong> <strong>vascos</strong> en el<br />

Comité Ejecutivo <strong>de</strong> APTE<br />

La Asamblea General <strong>de</strong> APTE eligió<br />

el pasado 8 <strong>de</strong> mayo a los nuevos<br />

integrantes <strong>de</strong>l Comité Ejecutivo <strong>de</strong> la<br />

asociación que, durante los próximos<br />

dos años, llevarán a cabo el programa<br />

<strong>de</strong> actuaciones <strong>de</strong> APTE. En el nuevo<br />

Comité Ejecutivo, encabezado por Felipe<br />

Romera, están el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la <strong>Red</strong> <strong>de</strong><br />

<strong>parques</strong> <strong>vascos</strong>, Francisco Berjón como<br />

vicepresi<strong>de</strong>nte primero y Txaber Ouro,<br />

director <strong>de</strong>l Parque <strong>de</strong> Bizkaia, como<br />

vicepresi<strong>de</strong>nte y presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la Comisión<br />

Delegada <strong>de</strong> Gobernanza.<br />

José Manuel Molinuevo en el recuerdo<br />

Recientemente ha fallecido quien fuera Director Técnico <strong>de</strong>l<br />

Parque Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia entre los años 1986 y 1996,<br />

José Manuel Molinuevo Isasi. A través <strong>de</strong> estas líneas queremos<br />

recordarle y agra<strong>de</strong>cerle su <strong>de</strong>dicación al proyecto <strong>de</strong>l actual<br />

Parque Científico y Tecnológico en sus inicios.<br />

Eskerrik asko “Moli”.<br />

Durante la asamblea, APTE presentó los<br />

datos anuales <strong>de</strong> la evolución <strong>de</strong> los <strong>parques</strong><br />

miembros <strong>de</strong> la asociación, unos datos muy<br />

positivos en aspectos tan importantes como<br />

el empleo, el número <strong>de</strong> empresas o la<br />

facturación. En 2011 se incrementaron un<br />

8,9% el número <strong>de</strong> empresas, superando<br />

la cifra <strong>de</strong> 6.000 empresas instaladas. El<br />

empleo ha crecido un 6% y se sitúa en más<br />

<strong>de</strong> 154.187. Por último, la facturación ha<br />

aumentado consi<strong>de</strong>rablemente, marcando<br />

una cifra record <strong>de</strong> 23.254 millones <strong>de</strong> euros<br />

facturados, con un incremento <strong>de</strong>l 8,2%.<br />

11


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

RED<br />

DE PARQUES<br />

TECNOLÓGICOS<br />

DEL PAÍS VASCO<br />

noticias<br />

albisteak<br />

Mirian Molina y Elisa Álvarez <strong>de</strong> ADIMAC y Jose Manuel Nogales, director <strong>de</strong>l Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

Primer encuentro <strong>de</strong> Grupos <strong>de</strong> Alto Rendimiento<br />

en el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

El Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> Álava ha acogido el<br />

primer encuentro <strong>de</strong> GAR,<br />

grupos <strong>de</strong> alto rendimiento<br />

intelectual, organizado<br />

por la asociación para<br />

el <strong>de</strong>sarrollo integral<br />

<strong>de</strong> menores con altas<br />

capacida<strong>de</strong>s.<br />

El proyecto GAR, es un proyecto <strong>de</strong><br />

innovación pedagógica, cuyo objetivo es<br />

facilitar el <strong>de</strong>sarrollo intelectual <strong>de</strong> menores<br />

con interés y curiosidad por apren<strong>de</strong>r.<br />

Se basa en la metodología científica,<br />

el pensamiento crítico y la creatividad,<br />

a fin <strong>de</strong> mejorar los recursos para las<br />

necesida<strong>de</strong>s educativas específicas; cuenta<br />

con un registro <strong>de</strong> la propiedad intelectual y<br />

comienza a ser conocido y reconocido.<br />

En esta jornada han participado niños y<br />

niñas <strong>de</strong> entre 4 y 15 años proce<strong>de</strong>ntes<br />

<strong>de</strong> los diferentes GAR existentes en los<br />

municipios <strong>de</strong> Erandio, Sestao, Muzkiz,<br />

Getxo, Bilbao, Castro Urdiales y Legutio.<br />

Entre los asistentes se ha contado con la<br />

presencia, entre otros, <strong>de</strong>l actor Mássimo<br />

Ferroni, el dibujante <strong>de</strong> cómics Unai<br />

<strong>de</strong> Zárate, Josu Maeztu, profesor <strong>de</strong> la<br />

UPV que ha realizado un espectáculo <strong>de</strong><br />

ciencia, el productor cinematográfico Juan<br />

Carlos Vinuesa e Il<strong>de</strong>fonso Martínez <strong>de</strong><br />

la Fuente, científico <strong>de</strong>l Consejo Superior<br />

<strong>de</strong> Investigaciones Científica, así como<br />

diferentes representantes municipales y <strong>de</strong><br />

empresas patrocinadoras y colaboradoras.<br />

Todos los asistentes han podido conocerse<br />

y compartir el tiempo y el espacio <strong>de</strong><br />

una actividad que preten<strong>de</strong> optimizar los<br />

potenciales individuales y colectivos, así<br />

como se han mostrado las competencias<br />

adquiridas por cada GAR <strong>de</strong>s<strong>de</strong> sus inicios.<br />

Este encuentro, celebrado a finales <strong>de</strong> mayo,<br />

se enmarca en el convenio <strong>de</strong> colaboración<br />

firmado por el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

y ADIMAC, un acuerdo que facilitará la<br />

difusión <strong>de</strong>l proyecto GAR, así como <strong>de</strong> las<br />

activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> la asociación, para que su<br />

mensaje <strong>de</strong> incidir y mejorar en el <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>de</strong> las habilida<strong>de</strong>s cognitivas <strong>de</strong> los menores<br />

llegue a la sociedad.<br />

Representantes <strong>de</strong>l BID con Jose Manuel Nogales y<br />

Victoria <strong>de</strong>l Rio<br />

Jornada sobre<br />

Ciuda<strong>de</strong>s<br />

Inteligentes<br />

en el Parque<br />

<strong>de</strong> Bizkaia<br />

El Parque Científico y Tecnológico<br />

<strong>de</strong> Bizkaia acogió el 10 <strong>de</strong> mayo una<br />

jornada técnica sobre Smart Cities-<br />

Ciuda<strong>de</strong>s Inteligentes, coincidiendo<br />

con la IV edición <strong>de</strong> la Noche <strong>de</strong> las<br />

TICs – Teleko Gaua, organizada por<br />

el Colegio Oficial <strong>de</strong> Ingenieros <strong>de</strong><br />

Telecomunicación y la Asociación <strong>de</strong><br />

Ingenieros <strong>de</strong> Telecomunicación <strong>de</strong>l<br />

País Vasco.<br />

En la jornada participaron, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />

los ingenieros <strong>de</strong> telecomunicación,<br />

representantes <strong>de</strong>l Ente Vasco <strong>de</strong> la Energía,<br />

Iberdrola, Ormazabal, Idom y Tecnalia,<br />

entre otros, para ofrecer distintos puntos<br />

<strong>de</strong> vista sobre la materia: la visión y planes<br />

<strong>de</strong>l Gobierno Vasco, las oportunida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s inteligentes, las<br />

telecomunicaciones habilitan el <strong>de</strong>sarrollo<br />

<strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s inteligentes etc.<br />

12


parke teknologikoen sarea<br />

Markina-Xemeingo Beheko Bentako ikasleak kartelari begira<br />

Abian da BTEK-ATHLETIC<br />

sustapen kanpaina Bizkaiko<br />

heziketa zentroetan<br />

El cartel <strong>de</strong> promoción <strong>de</strong><br />

BTEK, con los jugadores<br />

<strong>de</strong>l Athletic An<strong>de</strong>r Herrera<br />

y Fernando Amorebieta<br />

como protagonistas,<br />

está ya en casi 300<br />

centros <strong>de</strong> ESO, Bachiller,<br />

FP, EPA y centros <strong>de</strong><br />

Educación Especial<br />

<strong>de</strong> Bizkaia. Des<strong>de</strong> el<br />

inicio <strong>de</strong> la campaña,<br />

se ha incrementado<br />

notablemente el número<br />

<strong>de</strong> solicitu<strong>de</strong>s recibidas<br />

para visitar BTEK.<br />

An<strong>de</strong>r Herrera eta Fernando Amorebieta,<br />

Athleticeko jokalariak protagonista diren<br />

BTEKen sustapen kartela Bizkaiko ia<br />

300 hezkuntza zentrotan dago, DBH,<br />

Batxillergo, Lanbi<strong>de</strong> Heziketa, Helduen<br />

zentro eta Heziketa bereziko zentroetan<br />

hain zuzen ere. Apirilean abiarazitako<br />

sustapen ekintza honek izan du eragina<br />

dagoeneko, izan ere azken asteotan<br />

nabarmen igo baitira Teknologiaren<br />

Interpretazio Zentroa bisitatzeko<br />

eskaerak, bereziki aipagarria orain arte<br />

hurbildu ez diren lanbi<strong>de</strong> heziketako<br />

zentroetatik erakutsitako interesa.<br />

Bizkaiko Zientzia eta Teknologia<br />

Parkeak eta Athletic Fundazioak joan<br />

<strong>de</strong>n otsailean egindako lanki<strong>de</strong>tza<br />

hitzarmena da ekimen honen iturburua;<br />

teknologia eta kirola uztartuz, gazteak<br />

teknologiara hurbiltzeko helburua<br />

finkatu zuen hitzarmenak, horretarako<br />

hainbat ekimen aipatuz, besteak beste<br />

heziketa zentroetako sustapen kanpaina.<br />

Ekimen honen barruan, BTEK bisitatzen<br />

duten heziketa zentroen artean San<br />

Mamesera joateko sarrerak zozketatu<br />

dira; orain arte 22 zentrok lortu dituzte<br />

sarrerak.<br />

Athletic Fundazioak antolatzen dituen<br />

Udaleku edota Kirol campusen egitarauaren<br />

barruan BTEKera bisitak programatzea<br />

eta fundazioaren ki<strong>de</strong> diren enpresekin<br />

urtean bisita bat egitea ere aurreikusten du<br />

hitzarmenak.<br />

Kanpamendu teknologikoak<br />

Iaz bezala, aurten ere, udako Kanpamendu<br />

Teknologikoak egingo dira BTEKen ekainaren<br />

25etik uztailaren 27raw. Errobotika izango da<br />

BTEKeko kanpamendu teknologikoaren gai<br />

nagusia eta parte-hartzaileek errobotak eraiki<br />

eta programatu ahal izango dituzte. 8 eta 14<br />

urte bitarteko umeei zuzenduta dago.<br />

Ameriketako Estatu Batuetako ikasle<br />

tal<strong>de</strong> bat BTEKen<br />

<strong>Los</strong> Angeles hiriko “Aca<strong>de</strong>mia Avance”<br />

heziketa zentroko gazte tal<strong>de</strong> bat izan da<br />

BTEKen bisitari. 15 eta 18 urte bitarteko 20<br />

gaztek eta hauen lau irakaslek osatutako<br />

tal<strong>de</strong>ak bertatik bertara ikusi, ezagutu eta<br />

erabili ahal izan zituzten Teknologiaren<br />

Interpretazio Zentroko modulu <strong>de</strong>sberdinak.<br />

Ikasle tal<strong>de</strong> estatubatuarrak Euskadira<br />

egindako aste beteko bidaiaren barruan<br />

kokatu da BTEKera egindako bisita.<br />

El Banco Interamericano <strong>de</strong> Desarrollo visitó el parque <strong>de</strong> Álava<br />

Representantes <strong>de</strong> BID con el director <strong>de</strong>l Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

El Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava recibió la visita<br />

<strong>de</strong> una <strong>de</strong>legación técnica <strong>de</strong> la principal<br />

organización financiera <strong>de</strong> Latinoamérica.<br />

La visita <strong>de</strong> la <strong>de</strong>legación <strong>de</strong>l BID tenía como<br />

objeto disponer <strong>de</strong> información <strong>de</strong> primera<br />

mano sobre los instrumentos y servicios que<br />

el Gobierno Vasco ha puesto en marcha para<br />

impulsar y consolidar la competitividad <strong>de</strong>l<br />

tejido empresarial. La misión empresarial <strong>de</strong>l<br />

lehendakari Patxi López en octubre <strong>de</strong>l año<br />

pasado a Estado Unidos fue el punto <strong>de</strong> partida<br />

para la suscripción <strong>de</strong> un acuerdo con el BID<br />

para mediar entre éste y las empresas vascas<br />

para acce<strong>de</strong>r a proyectos en Latinoamérica.<br />

En el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava han podido<br />

conocer <strong>de</strong> primera mano el trabajo que se<br />

<strong>de</strong>sarrolla y a<strong>de</strong>más han visitado el resto <strong>de</strong><br />

Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi así como otras<br />

empresas que conforman la red <strong>de</strong> agentes <strong>de</strong><br />

innovación <strong>de</strong>l País Vasco.<br />

13


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

RED<br />

DE PARQUES<br />

TECNOLÓGICOS<br />

DEL PAÍS VASCO<br />

noticias<br />

albisteak<br />

<strong>Los</strong> ganadores <strong>de</strong>l open con el director <strong>de</strong>l Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

I Open <strong>de</strong> pa<strong>de</strong>l Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

Arabako Teknologi Parkeak bere<br />

lehen Pa<strong>de</strong>l txapelketa antolatu du<br />

eta erantzun ona izan du, 53 bikotek<br />

hartu baitute parte.<br />

La primera edición <strong>de</strong>l Open <strong>de</strong> Pa<strong>de</strong>l Parque Tecnológico <strong>de</strong> Álava<br />

tuvo lugar el 19 <strong>de</strong> mayo en Pa<strong>de</strong>leku y contó con la participación<br />

<strong>de</strong> 53 parejas. El open comenzó con una liguilla <strong>de</strong> partidos <strong>de</strong><br />

20 minutos que clasificó a las parejas en los 9 cuadros <strong>de</strong> juego<br />

posteriores, 7 parejas masculinas y 2 femeninas.<br />

Por la tar<strong>de</strong> se disputaron las semifinales y finales correspondientes<br />

<strong>de</strong> cuadros, para terminar con las finales <strong>de</strong> primera categoría<br />

masculina y femenina. Fernando Miñón y Jordin Monreal se<br />

proclamaron campeones <strong>de</strong> la categoría masculina y Zuriñe Garcia y<br />

Raquel Mielgo en categoría femenina.<br />

Simulacros <strong>de</strong> emergencia<br />

en los edificios <strong>de</strong>l parque<br />

en Zamudio y Derio<br />

2012.urterako parkearen jabetzakoak diren 13 eraikinetan egingo dira larrialdi<br />

simulazioak Bizkaiko Zientzia eta Teknologia Parkean, autobabeserako araudia betez.<br />

En cumplimiento <strong>de</strong> la norma básica <strong>de</strong> autoprotección, que<br />

establece la obligación <strong>de</strong> realizar simulacros <strong>de</strong> emergencia al<br />

menos una vez al año, el Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia<br />

ha llevado a cabo estas actuaciones en los edificios <strong>de</strong> su propiedad.<br />

El Plan <strong>de</strong> Emergencia <strong>de</strong>l parque ha establecido que en 2012 se<br />

realizarán los simulacros en 13 edificios, propiedad <strong>de</strong>l parque y<br />

ocupados por arrendatarios diferentes.<br />

El simulacro consiste en el disparo <strong>de</strong> una alarma <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> un<br />

edificio que pone en marcha todo el operativo <strong>de</strong> emergencia; el<br />

centro <strong>de</strong> control <strong>de</strong>l parque recibe el aviso <strong>de</strong> alarma y lo pone en<br />

conocimiento <strong>de</strong>l jefe <strong>de</strong> emergencias, que llama al 112 y <strong>de</strong> ahí se<br />

avisa a los medios externos, a saber, policía, bomberos, sanitarios<br />

etc… Simultáneamente se activa el procedimiento interno <strong>de</strong>l<br />

parque: mientras el jefe <strong>de</strong> emergencia y los miembros <strong>de</strong>l equipo <strong>de</strong><br />

primera intervención se trasladan al edificio, el vigilante <strong>de</strong>l puesto<br />

<strong>de</strong> control es el encargado <strong>de</strong> esperar a los medios externos para<br />

facilitarles los planos <strong>de</strong>l edificio. Se proce<strong>de</strong> a evacuar a todas las<br />

personas que se encuentran en el interior <strong>de</strong>l edificio, se comprueba<br />

que no queda nadie <strong>de</strong>ntro, se aseguran las entradas al edificio y se<br />

da por finalizado el simulacro.<br />

Una cuestión fundamental <strong>de</strong>l simulacro <strong>de</strong> emergencia es<br />

la realización posterior <strong>de</strong> una evaluación crítica que permita<br />

la valoración <strong>de</strong>l Plan <strong>de</strong> Emergencia <strong>de</strong>l edificio. Es por esto<br />

que en cada actuación <strong>de</strong> este tipo se contrata un observador<br />

in<strong>de</strong>pendiente que toma nota <strong>de</strong> toda la operación y emite un<br />

informe don<strong>de</strong> se realiza una valoración <strong>de</strong>l funcionamiento <strong>de</strong> los<br />

equipos y la coordinación interna y externa, y en caso <strong>de</strong> inci<strong>de</strong>ncias<br />

o <strong>de</strong>ficiencias, recomienda actuaciones para mejorar la respuesta en<br />

caso <strong>de</strong> emergencia.<br />

El Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia comenzó a realizar<br />

los simulacros <strong>de</strong> emergencia en el año 2000 y en ellos participan<br />

los equipos <strong>de</strong> primera intervención, compuestos por el jefe <strong>de</strong><br />

emergencias y seis personas más, trabajadores y voluntarios <strong>de</strong>l<br />

parque, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l personal que se encuentra en el edificio en el<br />

momento <strong>de</strong>l simulacro.<br />

14


parke teknologikoen sarea<br />

Fermin Cacho, beste korrikalarien aurrean<br />

600dik gora korrikalarik hartu<br />

zuten parte VII. Herri Lasterketan<br />

Maiatzaren 5ean, larunbatez egin zen<br />

Aisiatekek antolatutako Herri Lasterketa<br />

Bizkaiko Zientzia eta Teknologia Parkean.<br />

Aurten bere zazpigarren edizioa izan duen<br />

lasterketan, adin guztietako 600dik gora<br />

korrikalarik hartu zuten parte, lasterketaren<br />

baitan aurreikusitako froga <strong>de</strong>sberdinetan.<br />

Herri Lasterketaren irabazlea Hicham Omalla<br />

izan zen, 31’55”ko <strong>de</strong>nborarekin gizonezkoen<br />

kategorian eta emakumeetan, Senayet<br />

Mesganaw irabazi zuen 38’57”tan lasterketa<br />

egin ondoren. Bizkaiko 3. Errepi<strong>de</strong>ko<br />

Lasterketa, 10.000 metroko frogan Mari<br />

Carmen Gartzia izan zen lehena emakumeen<br />

kategorian 39’24”ko <strong>de</strong>nborarekin;<br />

gizonezkoetan David Garcia iritsi zen lehena<br />

32’14”ko <strong>de</strong>nborarekin.<br />

Egokitutako Kross Laburra, emakumeetan,<br />

Nahikari Melen<strong>de</strong>z-ek irabazi zuen eta<br />

gizonezkoetan, Txaber Xabier <strong>de</strong> la Torrek.<br />

Egokitutako Kross Luzean berriz Asier Aguirre<br />

izan zen garaile. Haurren kategorian, 7<br />

urterarteko lasterketan Ekain Gorostolak izan<br />

zen garaile; 8-11 urte bitartekoetan Leire Perez<br />

eta 12-14 urte bitartekoetan berriz Eneko<br />

Perez. Patin lasterketan berriz, Enrique Leivak<br />

irabazi zuen gizonezkoen kategorian eta<br />

Ainhoa Gal<strong>de</strong>anok emakumeen artean.<br />

Lasterketako unerik hunkigarriena sari<br />

banaketa ostean gertatu zen, hain zuzen ere<br />

Fermin Cacho eta Javi Con<strong>de</strong>, lasterketan<br />

parte hartu zuten atletei omenaldia egin<br />

zitzaien duela 20 urte Bartzelonako joku<br />

olinpikoetan egindako gogoratuz.<br />

<strong>Los</strong> servicios<br />

<strong>de</strong> los Parques<br />

reciben una alta<br />

calificación <strong>de</strong><br />

las empresas<br />

Las empresas instaladas en los<br />

Parques Tecnológicos <strong>de</strong> Euskadi<br />

han valorado con un notable<br />

los servicios ofrecidos por los<br />

<strong>parques</strong>, a través <strong>de</strong> la encuesta<br />

<strong>de</strong> satisfacción que los <strong>parques</strong><br />

realizan anualmente. Se trata <strong>de</strong><br />

una herramienta con las que los<br />

<strong>parques</strong> pue<strong>de</strong>n conocer el grado<br />

<strong>de</strong> satisfacción <strong>de</strong> sus clientes e<br />

i<strong>de</strong>ntificar aquellos servicios que<br />

necesitan medidas <strong>de</strong> mejora.<br />

La encuesta, correspondiente a los<br />

servicios ofrecidos en 2011, evalúa<br />

tres ámbitos: atención al usuario,<br />

infraestructuras y servicios generales.<br />

El servicio <strong>de</strong> atención al usuario ha<br />

sido el mejor valorado en los tres<br />

<strong>parques</strong> <strong>vascos</strong>, con una puntuación<br />

<strong>de</strong> 8,9 en el Parque Tecnológico <strong>de</strong><br />

San Sebastián, 8,8 en el <strong>de</strong> Álava<br />

y 8,63 en el <strong>de</strong> Bizkaia. Servicios<br />

Generales e Infraestructuras han<br />

obtenido una calificación <strong>de</strong> entre 7<br />

y 8 puntos.<br />

La señalización, los aparcamientos<br />

y el transporte público son los<br />

servicios que peor puntuación<br />

reciben por parte <strong>de</strong> los usuarios.<br />

En este sentido, cabe <strong>de</strong>stacar<br />

que los tres Parques Tecnológicos<br />

han puesto en marcha iniciativas<br />

encaminadas a mejorar los aspectos<br />

que han recibido peor valoración<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la encuesta.<br />

Brasil, Peru, Txina, Mexikoko eta Eslobakiako<br />

bisitak hartu ditu Bizkaiko Parkeak<br />

Parkeko presi<strong>de</strong>ntea or<strong>de</strong>zkaritza txinatarrarekin<br />

Maiatzean atzerriko bost herrial<strong>de</strong>tako<br />

or<strong>de</strong>zkaritzak izan dira Bizkaiko Zientzia<br />

eta Teknologia Parkea bertatik bertara<br />

ikusi eta ezagutzen. Francisco Berjon,<br />

Euskadiko Parke Teknologikoen Sareko<br />

presi<strong>de</strong>nteak egin ziren harrera or<strong>de</strong>zkaritza<br />

hauei. Brasilgo Parana lurral<strong>de</strong>koa izan da<br />

hauetako bat; or<strong>de</strong>zkaritza brasildarraren<br />

buru lurral<strong>de</strong> horretako Zientzia, Teknologia<br />

eta Goi mailako Hezkuntzarako Estatu<br />

Idazkaria, Alipio Santos Leal Neto zela,<br />

Euskadiko Teknologia Parkeen garapena<br />

ezagutzea izan dute helburu, baita sare<br />

adimendunei buruz Euskadik emandako<br />

urrats garrantzitsuak ere.<br />

Maiatzean jasotako beste bisitetako bat<br />

Peruko Enbaxadorearena izan da; Francisco<br />

Eguigurenek bisitaldi instituzionala egin du<br />

Euskadira eta, besteak beste, Bizkaiko Zientzia<br />

eta Teknologia parkera egindako bisita izan<br />

da bere egitarauan. Mexikoko Artha Capital,<br />

inbertsio fondoetako konpainiaren bisita ere jaso<br />

du parqueak. Baita CCPIT Shanghai, nazioarteko<br />

merkataritza eta inbertsioak sustatzen dituen<br />

erakun<strong>de</strong>ko or<strong>de</strong>zkaritzarena ere. CCPITko<br />

or<strong>de</strong>zkariekin batera, beste hainbat erakun<strong>de</strong><br />

eta konpainiatako or<strong>de</strong>zkariek osatu dute<br />

txinatarren tal<strong>de</strong>a. Azkenik Eslobakiako<br />

or<strong>de</strong>zkariak izan dira bisitari, parkearen eredua<br />

ezagutzeko interesarekin.<br />

15


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Vista aérea <strong>de</strong>l Parque Tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián<br />

Oferta <strong>de</strong> espacios <strong>de</strong>l Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián<br />

El parque tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián, ubicado en el área <strong>de</strong><br />

Miramón, es un entorno urbano bien comunicado mediante transporte<br />

público y diversas vías <strong>de</strong> comunicación, cuenta con una superficie<br />

bruta <strong>de</strong> 130Ha, <strong>de</strong> las cuales 65Ha correspon<strong>de</strong>n a Parque natural, y el<br />

resto a albergar diversas entida<strong>de</strong>s, centros <strong>de</strong> investigación y empresas<br />

tecnológicas avanzadas.<br />

Con una capacidad edificatoria total <strong>de</strong> 264.971 m 2 t, la parcela mínima<br />

establecida cuenta con una edificabilidad <strong>de</strong> 2.700m 2 t y la máxima con<br />

13.500m 2 t.<br />

En la actualidad el Parque está en proceso <strong>de</strong> ampliación al área<br />

Galarreta <strong>de</strong> Hernani, que aportará 108.000m 2 t más, <strong>de</strong> los cuales<br />

60.000m 2 t serán directamente gestionados por el mismo.<br />

El Parque ofrece dos modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> instalación:<br />

◗ Compra <strong>de</strong> parcelas <strong>de</strong> terrenos por parte <strong>de</strong> las empresas<br />

para la construcción <strong>de</strong> sus propias instalaciones.<br />

En la actualidad están disponibles en el área <strong>de</strong> Miramón diversas<br />

parcelas urbanizadas <strong>de</strong> distintos tamaños, don<strong>de</strong> se pue<strong>de</strong>n adquirir<br />

superficies <strong>de</strong> suelo en función <strong>de</strong> las necesida<strong>de</strong>s. A partir <strong>de</strong> 2013, la<br />

oferta <strong>de</strong> parcela urbanizada, se exten<strong>de</strong>rá al área Galarreta <strong>de</strong> Hernani.<br />

◗ Compra y/o alquiler <strong>de</strong> locales en los edificios <strong>de</strong>l Parque.<br />

El Parque <strong>de</strong> San Sebastián, dispone <strong>de</strong> 9 edificios propios <strong>de</strong> gran<br />

calidad, para el alquiler o la venta <strong>de</strong> locales a empresas, en función<br />

<strong>de</strong> sus necesida<strong>de</strong>s. Estos edificios cuentan con los servicios e<br />

instalaciones más avanzados, para la implantación <strong>de</strong> empresas <strong>de</strong><br />

carácter innovador, científico y tecnológico.<br />

Compra <strong>de</strong><br />

parcelas<br />

El Parque<br />

dispone <strong>de</strong> parcelas<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 3.225 m 2<br />

hasta 25.540 m 2<br />

16


oferta <strong>de</strong> espacios<br />

Compra/alquiler <strong>de</strong> locales<br />

En los 9 edificios propios <strong>de</strong>l Parque las empresas innovadoras disponen<br />

<strong>de</strong> una completa red <strong>de</strong> instalaciones.<br />

<strong>Los</strong> locales diáfanos cuentan con Instalaciones Telemáticas<br />

(Fibra óptica, inalámbrica, …), protección contra incendios,<br />

seguridad, vigilancia y control <strong>de</strong> accesos. De forma adicional, los<br />

<strong>de</strong>spachos acondicionados, cuentan con climatización interior y<br />

mobiliario.<br />

A<strong>de</strong>más, el parque tiene espacios propios para la realización <strong>de</strong> eventos,<br />

reuniones, congresos etc… tales como un auditorio para 250 personas, un<br />

hall <strong>de</strong> 600m 2 o salas polivalentes, aula digital con avanzadas instalaciones<br />

<strong>de</strong> audiovisuales y multivi<strong>de</strong>oconferencia, etc… que están a disposición <strong>de</strong><br />

las empresas o entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l Parque y externas, que así lo <strong>de</strong>seen.<br />

Edificio A 1.1<br />

Disponibilidad:<br />

alquiler y/o compra<br />

Superficie total construida:<br />

8.626 m 2<br />

Superficie alquilable total<br />

<strong>de</strong> oficinas:<br />

4.253 m 2<br />

Rango <strong>de</strong> módulos (m 2 ):<br />

Entre 90 y 1000 m 2 en una planta<br />

Número <strong>de</strong> plantas:<br />

sótano, semisótano, PB + 2<br />

Nº <strong>de</strong> plazas<br />

<strong>de</strong> aparcamiento:<br />

69 en sótano +<br />

parking público exterior<br />

Edificio A 1.2<br />

Disponibilidad:<br />

alquiler y/o compra<br />

Superficie total construida:<br />

8.563 m 2<br />

Superficie alquilable total<br />

<strong>de</strong> oficinas:<br />

4.716 m 2<br />

Rango <strong>de</strong> módulos (m 2 ):<br />

Entre 90 y 1000 m 2 en una planta<br />

Número <strong>de</strong> plantas:<br />

sótano, semisótano, PB + 2<br />

Nº <strong>de</strong> plazas<br />

<strong>de</strong> aparcamiento:<br />

68 en sótano +<br />

parking público exterior<br />

Edificio 4c100<br />

Disponibilidad:<br />

alquiler y/o compra<br />

Superficie total construida:<br />

7.088 m 2<br />

Superficie alquilable total<br />

<strong>de</strong> oficinas:<br />

3.167 m 2<br />

Rango <strong>de</strong> módulos (m 2 ):<br />

Entre 50 y 1000 m 2 en una planta<br />

Número <strong>de</strong> plantas:<br />

2 sótanos, semisótano, PB + 2<br />

Nº <strong>de</strong> plazas<br />

<strong>de</strong> aparcamiento:<br />

En sótano (91 coches, 17 motos)<br />

y parking publico exterior<br />

17


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Norberto Santiago, acompañado por miembros <strong>de</strong> su equipo, en el acto <strong>de</strong> inauguración <strong>de</strong> la nueva planta<br />

Entrevista con Norberto Santiago,<br />

presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> ZIV<br />

“Todos los<br />

productos que<br />

ofrecemos<br />

están diseñados<br />

por nosotros ”<br />

ZIV acaba <strong>de</strong> poner en marcha una<br />

nueva planta en el Parque Tecnológico<br />

<strong>de</strong> Bizkaia que ya está produciendo<br />

contadores para las re<strong>de</strong>s inteligentes.<br />

Su presi<strong>de</strong>nte, Norberto Santiago,<br />

galardonado como mejor empresario<br />

<strong>de</strong>l año en 2009, nos habla <strong>de</strong>l<br />

presente y <strong>de</strong>l futuro <strong>de</strong>l Grupo ZIV.<br />

-Acaban uste<strong>de</strong>s <strong>de</strong> inaugurar una nueva planta en el edificio<br />

407 <strong>de</strong>l parque ¿qué función tendrán las nuevas instalaciones?<br />

ZIV lleva fabricando contadores <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1998, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los más<br />

sencillos hasta los más sofisticados; unos contadores que, por sus<br />

características, suelen ser fabricados en cantida<strong>de</strong>s pequeñas. A<br />

medida que hemos ido ampliando la gama <strong>de</strong> productos vimos que<br />

nuestras instalaciones se estaban quedando pequeñas y ya en 2011<br />

<strong>de</strong>cidimos que teníamos que buscar una nueva ubicación. Lo cierto es<br />

que no hemos tenido mucho tiempo para pensar, <strong>de</strong>bido a la propia<br />

evolución <strong>de</strong>l mercado hemos tenido que hacer las cosas con rapi<strong>de</strong>z<br />

y en menos <strong>de</strong> un año ya tenemos nuevas instalaciones en marcha.<br />

En estos momentos se están produciendo 3.000 monofásicos y 1.000<br />

trifásicos al día; para cuando finalice el año llegaremos a producir<br />

6.000 monofásicos y 2.000 trifásicos al día.<br />

-ZIV se ha embarcado en el mundo <strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s inteligentes<br />

¿podría explicarnos lo que son las smartgrids?<br />

La <strong>de</strong>finición generalmente más aceptada es que son una<br />

combinación, <strong>de</strong> forma efectiva, <strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s eléctricas con las re<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> telecomunicaciones y los servicios <strong>de</strong> datos avanzados. En ZIV<br />

empezamos a <strong>de</strong>sarrollar equipos diseñados específicamente para<br />

estas aplicaciones en 2004 y todos nuestros planes estratégicos han<br />

ido orientados a posicionarnos <strong>de</strong> forma a<strong>de</strong>cuada en este nuevo<br />

mercado.<br />

-Su empresa está en el grupo <strong>de</strong> empresas a las que Iberdrola<br />

ha adjudicado importantes contratos para la puesta en marcha <strong>de</strong><br />

su proyecto <strong>de</strong> re<strong>de</strong>s inteligentes. ¿Cuál va a ser la participación<br />

<strong>de</strong> ZIV, <strong>de</strong> qué se van a encargar?<br />

ZIV está presente en el mercado <strong>de</strong> las smartgrids con instalaciones<br />

piloto en toda España <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el año 2004; la primera instalación piloto<br />

se llevó a cabo en Miribilla, Bilbao, y ésta sirvió <strong>de</strong> referencia, sin duda.<br />

A partir <strong>de</strong> ahí, se realizaron más proyectos piloto en otras ciuda<strong>de</strong>s,<br />

experiencias que dieron muy buen resultado y lo que ha provocado el<br />

<strong>de</strong>spliegue <strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s inteligentes <strong>de</strong> la mano <strong>de</strong> Iberdrola y <strong>de</strong> otras<br />

compañías <strong>de</strong>l sector que ha visto que el futuro pasa, necesariamente,<br />

por las smartgrids. Para nosotros y para el resto <strong>de</strong> las empresas vascas<br />

<strong>de</strong>l sector, un paso muy importante para avanzar en este <strong>de</strong>spliegue<br />

ha sido el acuerdo entre Iberdrola y el Gobierno Vasco, a través<br />

<strong>de</strong>l EVE, para la puesta en marcha <strong>de</strong>l proyecto BIDELEK SAREAK,<br />

cuyo fin es <strong>de</strong>splegar las re<strong>de</strong>s inteligentes en Bilbao y Portugalete,<br />

<strong>de</strong>sarrollando el concepto <strong>de</strong> smartgrid <strong>de</strong> forma masiva.<br />

18


elkarrizketa<br />

“Hemos conseguido que ZIV sea,<br />

no un proveedor <strong>de</strong> equipos<br />

al uso, sino una empresa que<br />

ofrece soluciones llave en mano”<br />

-<strong>Los</strong> planes <strong>de</strong> competitividad <strong>de</strong>l gobierno llevan mucho<br />

tiempo incidiendo en el fomento <strong>de</strong> las alianzas para ganar<br />

dimensión o para abordar la internacionalización. Parece que<br />

uste<strong>de</strong>s han cumplido literalmente todos los pasos necesarios<br />

para ser competitivos ¿no es cierto?<br />

Des<strong>de</strong> el Grupo ZIV siempre hemos sido muy activos en la política<br />

industrial <strong>de</strong> la administración vasca; hemos participado en programas<br />

para el impulso <strong>de</strong> la I+D, incluso hemos li<strong>de</strong>rado algún proyecto,<br />

fomentando la cooperación entre empresas y entre empresas y<br />

centros tecnológicos.<br />

-A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> las re<strong>de</strong>s inteligentes, el <strong>de</strong>spliegue <strong>de</strong> los puntos<br />

<strong>de</strong> recarga para vehículos eléctricos por toda Euskadi lleva el<br />

nombre <strong>de</strong> ZIV. ¿En qué punto está el <strong>de</strong>spliegue?<br />

No solamente ZIV, hay más compañías participando en el <strong>de</strong>spliegue<br />

<strong>de</strong> los puntos <strong>de</strong> recarga. Es cierto que nosotros hemos sido el<br />

adjudicatario para exten<strong>de</strong>r los puntos <strong>de</strong> recarga por Euskadi <strong>de</strong>ntro<br />

<strong>de</strong>l programa IBIL, aunque me temo que la evolución <strong>de</strong>l parque<br />

<strong>de</strong> automóviles eléctricos va a ir un poco más <strong>de</strong>spacio <strong>de</strong> lo que<br />

hubiéramos <strong>de</strong>seado. La clave está en los fabricantes <strong>de</strong> coches que<br />

<strong>de</strong>ben hacer automóviles eléctricos que respondan a las necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

los clientes. Y, en la actualidad, hay muchos vehículos que no satisfacen<br />

esas necesida<strong>de</strong>s. Todavía nos queda mucho camino que recorrer.<br />

Hace menos <strong>de</strong> dos años que reorganizaron la empresa,<br />

basándose en lo que el mercado internacional está exigiendo.<br />

¿Ha sido una apuesta acertada?<br />

Absolutamente acertada. El objetivo <strong>de</strong> la reorganización era<br />

simplificar las relaciones <strong>de</strong> los usuarios finales con la empresa, sobre<br />

todo en gran<strong>de</strong>s proyectos como por ejemplo el <strong>de</strong> smartgrids.<br />

Gracias a esta nueva estructura hemos conseguido que ZIV sea, no un<br />

proveedor <strong>de</strong> equipos al uso, sino una empresa que ofrece soluciones<br />

llave en mano. Así lo tenemos planteado aquí y en el ámbito<br />

internacional. En la actualidad estamos presentes en Brasil, México,<br />

EEUU, Rusia, Dubai y Singapur con oficina propia y en 45 países a<br />

través <strong>de</strong> aliados, y en todos estos países ZIV ofrece soluciones llave<br />

en mano, con asesoramiento, servicio técnico local etc. Este año,<br />

aproximadamente el 34% <strong>de</strong> las ventas <strong>de</strong> ZIV se harán en el exterior.<br />

En estos tiempos en los que la palabra crisis se ha adueñado <strong>de</strong><br />

todo, genera un cierto alivio ver que hay empresas como la suya<br />

que, no solo funcionan bien, sino que están inmersas en nuevos e<br />

innovadores proyectos. ¿Cuál es el secreto, si es que lo hay?<br />

No hay ningún secreto. Pero ZIV sí que tiene una ventaja competitiva<br />

y es que todos los productos que ofrecemos están diseñados por<br />

nosotros, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el principio hasta el final, controlamos la tecnología<br />

y esto significa que po<strong>de</strong>mos adaptar nuestros productos a lo que los<br />

distintos mercado exigen. Esto nos da capacidad, agilidad y rapi<strong>de</strong>z.<br />

¿Cómo ve el futuro empresarial/industrial <strong>de</strong> Euskadi?<br />

Soy optimista. Es obvio que <strong>de</strong> esta crisis nadie va a salir como<br />

entró, todos hemos tenido que adaptarnos a las circunstancias, pero<br />

creo que tenemos capacidad para salir a<strong>de</strong>lante. En nuestro caso,<br />

en nuestro sector, nuestra posición no <strong>de</strong>pen<strong>de</strong> solo <strong>de</strong> nosotros;<br />

nuestros clientes son las compañías eléctricas que <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>n <strong>de</strong>l<br />

marco regulatorio. Consi<strong>de</strong>ro que es una cuestión que no se está<br />

tratando <strong>de</strong> forma a<strong>de</strong>cuada y esto tiene implicaciones en la compra<br />

<strong>de</strong> equipos. Esta es nuestra mayor preocupación y uno <strong>de</strong> los motivos<br />

por los que tenemos que salir a otros mercados, a otros países con<br />

estabilidad regulatoria y don<strong>de</strong> las compañías no están sujetas a<br />

vaivenes. En cuanto al futuro industrial <strong>de</strong> Euskadi, es muy alentador<br />

conocer que, a pesar <strong>de</strong> la crisis, la inversión en I+D+i (tanto pública<br />

como privada) sigue <strong>creciendo</strong> y que se ha anunciado que para el año<br />

2015 se alcanzaría el nivel <strong>de</strong>l 3% sobre el PIB lo que nos igualaría a<br />

los países más <strong>de</strong>sarrollados <strong>de</strong> Europa.<br />

El 28 <strong>de</strong> mayo se inauguró la nueva planta <strong>de</strong> producción <strong>de</strong> contadores para re<strong>de</strong>s<br />

inteligentes <strong>de</strong> ZIV en el Parque Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia. Un acto que contó con la<br />

presencia <strong>de</strong>l ministro <strong>de</strong> Industria, Energía y Turismo, Jose Manuel Soria y el consejero<br />

<strong>de</strong> Industria, Innovación, Comercio y Turismo, Bernabé Unda, que acompañaron al<br />

presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> la compañía Norberto Santiago<br />

19


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

TECNALIA presenta en Miramón<br />

el primer robot humanoi<strong>de</strong> que<br />

trabaja codo a codo con las personas<br />

Hiro robota Japoniatik “atera” da, lehengo aldiz, TECNALIA<br />

ikerketa-zentroaren eskutik.<br />

El centro <strong>de</strong> investigación TECNALIA Research &<br />

Innovation inicia una nueva era incorporando a<br />

la industria europea el primer robot que pue<strong>de</strong><br />

trabajar codo a codo con las personas, con un<br />

doble objetivo: mejorar las capacida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los<br />

trabajadores en condiciones <strong>de</strong> seguridad; y<br />

aumentar la competitividad <strong>de</strong> las fábricas en<br />

los mercados internacionales. Para ello cuenta<br />

con el robot Hiro, el secreto mejor guardado<br />

por Japón en los últimos años en materia <strong>de</strong><br />

robótica industrial.<br />

El robot Hiro ha realizado <strong>de</strong> la mano <strong>de</strong><br />

TECNALIA su primer viaje fuera <strong>de</strong> Japón.<br />

Durante años, este país, lí<strong>de</strong>r en robótica<br />

industrial, ha <strong>de</strong>sarrollado esta tecnología<br />

consi<strong>de</strong>rándola “patrimonio nacional<br />

protegido” que no compartía fuera <strong>de</strong><br />

sus fronteras, pero ahora ha confiado en<br />

TECNALIA para que Hiro pueda adaptarse e<br />

incorporarse a empresas <strong>de</strong> todo el mundo,<br />

empezando por Europa.<br />

A través <strong>de</strong> Hiro, TECNALIA tiene como<br />

finalidad garantizar la seguridad <strong>de</strong> los<br />

trabajadores, aumentar las capacida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> las plantas <strong>de</strong> fabricación europeas y<br />

hacer frente a la competencia existente<br />

en los mercados internacionales. Para ello,<br />

apuesta por combinar la inteligencia <strong>de</strong>l<br />

ser humano con las propieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los<br />

robots industriales, ya que el 99% <strong>de</strong> las<br />

tareas son más eficientes si son mixtas. La<br />

novedad <strong>de</strong> Hiro es que es un robot social,<br />

es <strong>de</strong>cir, está preparado para compartir<br />

espacio <strong>de</strong> trabajo con las personas en<br />

condiciones <strong>de</strong> absoluta seguridad y en el<br />

caso <strong>de</strong> entrar en contacto físico con algún<br />

humano, está programado para paralizarse<br />

<strong>de</strong> forma automática. A esto cabe añadir<br />

que los robots se ocuparán <strong>de</strong> realizar<br />

aquellas tareas que puedan suponer un<br />

riesgo para la salud <strong>de</strong> los trabajadores,<br />

para garantizar al máximo la seguridad <strong>de</strong><br />

la plantilla.<br />

La estimación es que en un plazo <strong>de</strong> seis<br />

años, el 60% <strong>de</strong>l tejido industrial que realiza<br />

labores <strong>de</strong> ensamblaje final <strong>de</strong> producto<br />

contará en sus ca<strong>de</strong>nas productivas con este<br />

tipo <strong>de</strong> robot. <strong>Los</strong> sectores que se beneficiarán<br />

<strong>de</strong> esta nueva tecnología serán automóvil,<br />

auxiliar, plástica, alimentación, ma<strong>de</strong>ra,<br />

bebidas, agricultura, aeronáutica, ferroviario y<br />

energético, entre otros.<br />

El robot por <strong>de</strong>ntro y por fuera<br />

El robot Hiro, <strong>de</strong>sarrollado por Industrias<br />

Kawada, tiene aspecto humanoi<strong>de</strong> en la parte<br />

superior y cuerpo <strong>de</strong> robot en la parte inferior.<br />

Según la filosofía japonesa, dotar a los robots<br />

<strong>de</strong> aspecto humano favorece su inserción en<br />

el entorno laboral y su interactuación con los<br />

trabajadores. Por ello, en la parte superior<br />

cuenta con cabeza, tronco y dos extremida<strong>de</strong>s<br />

que acaban en forma <strong>de</strong> mano. Dispone<br />

a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> un total <strong>de</strong> cuatro ojos, dos en la<br />

cara y uno en cada mano, lo que le facilita<br />

realizar operaciones incómodas o peligrosas<br />

para los seres humanos. En la parte inferior, en<br />

cambio, dispone un mecanismo con ruedas<br />

para <strong>de</strong>splazarse, una solución más operativa<br />

al tratarse <strong>de</strong> un robot <strong>de</strong>dicado a la industria.<br />

El robot Hiro presentado por Tecnalia<br />

TECNALIA está <strong>de</strong>sarrollando la inteligencia <strong>de</strong>l<br />

robot, para adaptarlo a la industria, a realizar<br />

diferentes acciones y en diferentes escenarios,<br />

en función <strong>de</strong> las necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> cada fábrica<br />

y cada cliente. Se trata <strong>de</strong> respon<strong>de</strong>r a las<br />

necesida<strong>de</strong>s reales <strong>de</strong> la industria. Para ello,<br />

TECNALIA contó con la experiencia y la visión<br />

industrial <strong>de</strong>l fabricante aeronáutico AIRBUS,<br />

uno <strong>de</strong> sus clientes estratégicos. Ambos se<br />

<strong>de</strong>splazaron a Japón don<strong>de</strong> pudieron analizar<br />

conjuntamente la capacidad <strong>de</strong> respuesta<br />

<strong>de</strong> este robot, a las necesida<strong>de</strong>s reales <strong>de</strong> la<br />

industria.<br />

Nerea Zuazubiskar asume la Dirección <strong>de</strong> Proyectos en SPYRO<br />

Nerea Zuazubiskar, Directora <strong>de</strong> Proyectos <strong>de</strong> Spyro<br />

SPYRO ha elegido a Nerea Zuazubiskar<br />

Solaegi para asumir la Dirección <strong>de</strong> Proyectos<br />

<strong>de</strong> la compañía, especializada en el<br />

<strong>de</strong>sarrollo, comercialización e implantación<br />

<strong>de</strong>l software <strong>de</strong> gestión empresarial (ERP),<br />

SPYRO. Licenciada en Ciencias Económicas<br />

y Empresariales por la Universidad <strong>de</strong>l País<br />

Vasco, Zuazubiskar afrontará la entrada <strong>de</strong><br />

nuevos mercados <strong>de</strong> SPYRO, principalmente<br />

internacionales, así como el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong><br />

nuevos productos, tecnologías y servicios.<br />

Nerea Zuazubiskar ha señalado que su<br />

empeño al frente <strong>de</strong> la Dirección <strong>de</strong> Proyectos<br />

en SPYRO se centrará en “mantener el servicio<br />

<strong>de</strong> calidad y la profesionalidad que nuestra<br />

compañía ha mantenido a lo largo <strong>de</strong> las<br />

últimas tres décadas”.<br />

Premios SPYRO<br />

Deusto Business School y SPYRO han<br />

suscrito un acuerdo <strong>de</strong> colaboración gracias<br />

al cual se han instituido los Premios Spyro.<br />

Esto premios reconocerán, a partir <strong>de</strong>l actual<br />

curso, los mejores trabajos <strong>de</strong> fin <strong>de</strong> grado<br />

<strong>de</strong>sarrollados por alumnos <strong>de</strong> Grado en<br />

Administración y Dirección <strong>de</strong> Empresas.<br />

SPYRO, Premio ADEGI a la Empresa<br />

Flexisegura <strong>de</strong> Gipuzkoa<br />

ADEGI ha valorado, entre otros parámetros,<br />

la movilidad funcional; la flexibilidad horaria,<br />

<strong>de</strong> jornada y salarial; así como los mo<strong>de</strong>los<br />

<strong>de</strong> participación y la conciliación familiar que<br />

SPYRO incorpora en su organización.<br />

20


enpresak sarean<br />

Nazioarteko zientzilari ospetsuak izan<br />

dira INBIOMEDen mintegi zientifikoetan<br />

La Fundación Inbiomed ha celebrado<br />

la inauguración <strong>de</strong> su nueva se<strong>de</strong>, en el<br />

edificio Biokutxa, con un ciclo <strong>de</strong> seminarios<br />

científicos en los que han participado<br />

investigadores <strong>de</strong> reconocido prestigio<br />

internacional.<br />

Birsortze-medikuntzan eta ikerketan aritzen <strong>de</strong>n INBIOMED<br />

fundazioak maiatzean zehar antolatutako mintegi zientifikoek,<br />

arlo horretan burutzen ari diren ikerketak eta ematen ari diren<br />

aurrerapausuak erakutsi dituzte. Maiatzaren 3an, 10ean, 24ean eta<br />

28an egin diren mintegietan, nazioartean ospe handia duten lau<br />

zientzilarik hartu dute parte.<br />

Maiatzaren 3ko mintegi zientifikoaren gidaria Luc Douay izan zen,<br />

Agence Française du Sang erakun<strong>de</strong>ko arduradun zientifikoa eta<br />

Parisko Pierre eta Marie Curie Unibertsitateko Hematologia irakaslea.<br />

Douay ama zelulen ikerketan aitzindaria da eta nazioartean oso<br />

ezaguna ama zelulen ex vivo hedapenean duen eskarmentuagatik.<br />

Manuel Serrano ikerlariak maiatzaren 10ean egindako mintegian<br />

hartu zuen parte. Ikerketa Onkologikoen Zentro Nazionaleko<br />

ikertzailea, bere lanari esker hainbat sari jaso ditu Serranok, besteak<br />

beste FEBS Anniversary Prize, Carcinogenesis Young Investigator<br />

Award edota Echevarne Fundazioarena. Tumoreen ezabatzeari eta<br />

berprogramatzeari buruz aritu zen mintegian.<br />

Maiatzaren 24ean, Ernest Arenas zientzilariak gidatu zuen mintegia,<br />

“Ama zelulak Parkinson gaixotasunean” izenburupean. Estokolmoko<br />

Karolinska Institutuko neurobiologia molekularreko laborategian egiten<br />

du lan eta lan honengatik hainbat aitzatespen eta sari jaso ditu.<br />

Alfred L. Goldberg ikerlaria izan da mintegi zientifikoen sail hau itxi<br />

duena. Bere ibilbi<strong>de</strong> aka<strong>de</strong>mikoa Harvardko Unibertsitatera lotuta<br />

dago, Harvard Medical Schooleko irakasle izan <strong>de</strong>larik. “Proteasomaren<br />

funtzioak: proteinen <strong>de</strong>gradaziotik minbiziaren terapiara” izenburua<br />

duen ponentzia eskaini zuen Goldberg zientzilariak.<br />

Luc Douay ikerlaria Inbiome<strong>de</strong>n instalazioetan<br />

Inbiomed Fundazioko presi<strong>de</strong>nte exekutiboa <strong>de</strong>n Gurutz Linazasorok<br />

mintegion balorazio oso positiboa egin du, Douay, Serrano, Arenas<br />

eta Goldberg zientzilariekin eztabaidak eta kezkak partekatzea<br />

oso aberasgarria izan <strong>de</strong>la azpimarratuz. Mintegietan aztertutako<br />

gaiak direla eta, Linazasorok honako izenburu nagusitan laburbildu<br />

nahi izan ditu hitzaldiak: “Odol artifizialak odol bankuen beharrak<br />

asetuko ditu”, “Tratamendu pertsonalizatua behar duten minbizi<br />

mota asko dau<strong>de</strong> eta botika zaharrentzat jarraibi<strong>de</strong> berriak aztertzen<br />

ari dira”, “Zelulen berprogramazioak leiho bat ireki die etorkizuneko<br />

terapiei” eta “Parkinson gaixotasunean terapia zelularrak jarraitu<br />

beharreko bi<strong>de</strong>a erakutsi du”.<br />

Mintegi zientifiko sail hau antolatuta, Inbiomed Fundazioak bere<br />

egoitza berriaren inaugurazioa ospatu nahi izan du. Joan <strong>de</strong>n<br />

otsailaren amaieran Donostiako Teknologia Parkean inauguratu zen<br />

BIOKUTXA eraikinean hartu du egoitza fundazioak.<br />

Innobasque inicia su segundo ciclo<br />

El Lehendakari con Ormazabal, Salinero, Ulacia, Lujua, Zapatero, Iriondo y Cossio<br />

La Asamblea General <strong>de</strong> Innobasque ha renovado su Junta Directiva, ha creado una Comisión<br />

Ejecutiva <strong>de</strong> 16 miembros y ha <strong>de</strong>cidido que Guillermo Ulacia continúe como presi<strong>de</strong>nte. De este<br />

modo da comienzo un nuevo ciclo, en el que Innobasque <strong>de</strong>splegará todo su potencial como<br />

plataforma público-privada otorgando un papel protagonista a su nueva Comisión Ejecutiva. El<br />

lehendakari ha aceptado la presi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> honor <strong>de</strong> Innobasque.<br />

El “turno <strong>de</strong> noche”<br />

<strong>de</strong>l cerebro<br />

El investigador <strong>de</strong>l Basque Center<br />

on Cognition, Brain and Language,<br />

Nicolas Dumay, ha <strong>de</strong>mostrado que el<br />

sueño contribuye a fijar en el cerebro<br />

los conocimientos adquiridos durante<br />

el día. Su investigación, que ha sido<br />

publicada en la prestigiosa revista<br />

científica Cognition, ha probado que<br />

durante las horas <strong>de</strong> sueño el cerebro<br />

revisa las palabras aprendidas durante<br />

el día, mejora las habilida<strong>de</strong>s lingüísticas<br />

y fija las palabras aprendidas. “Las<br />

palabras luchan entre ellas por el acceso<br />

a la memoria en nuestro cerebro y sólo<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> dormir, las palabras recién<br />

aprendidas logran el estatus <strong>de</strong> palabra<br />

asimilada” ha asegurado el investigador.<br />

21


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

IK4-CIDETEC coordina el proyecto ECLIPSE<br />

Donostia ha sido escenario lanzamiento <strong>de</strong>l proyecto internacional ECLIPSE,<br />

coordinado por IK4-CIDETEC, para <strong>de</strong>sarrollar nuevos plásticos proce<strong>de</strong>ntes<br />

en su totalidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>sechos orgánicos, como la planta <strong>de</strong> banana, las<br />

cáscaras <strong>de</strong> almendras o <strong>de</strong> crustáceos, entre otros.<br />

Estos nuevos plásticos, que se quieren erigir en una alternativa<br />

más limpia y sostenible frente a los <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong>l petróleo, estarán<br />

dotados <strong>de</strong> propieda<strong>de</strong>s avanzadas a partir <strong>de</strong> métodos basados en la<br />

nanotecnología. El proyecto ECLIPSE cuenta con un presupuesto <strong>de</strong><br />

5,3 millones <strong>de</strong> euros.<br />

En las jornadas celebradas en Donostia se repasaron los avances<br />

tecnológicos globales que se esperan <strong>de</strong>l proyecto. Por su parte, los<br />

socios responsables <strong>de</strong> las distintas áreas <strong>de</strong> investigación presentaron<br />

sus objetivos y planes <strong>de</strong> trabajo para los 3 años <strong>de</strong> investigación <strong>de</strong><br />

los que consta el proyecto.<br />

Las reservas <strong>de</strong> petróleo se agotarán en unos escasos 30 años si se<br />

mantiene el actual nivel <strong>de</strong> consumo. Por lo tanto, resulta esencial<br />

la investigación y el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> nuevos combustibles y materiales<br />

renovables para sustituir a aquellos proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong>l petróleo.<br />

Colaboración Europea<br />

Para la elaboración <strong>de</strong> esta alternativa al plástico <strong>de</strong>rivado <strong>de</strong>l petróleo<br />

IK4-CIDETEC coordina un consorcio <strong>de</strong> entida<strong>de</strong>s, universida<strong>de</strong>s<br />

y empresas <strong>de</strong> España, y <strong>de</strong> países europeos como Alemania y<br />

Bélgica, así como <strong>de</strong> entida<strong>de</strong>s latinoamericanas proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong><br />

Chile y Colombia. El responsable <strong>de</strong> la Unidad <strong>de</strong> Nanotecnología<br />

<strong>de</strong> IK4-CIDETEC, Ibon Odriozola, ha señalado que a<strong>de</strong>más <strong>de</strong>l<br />

reto medio ambiental que supone el proyecto, ECLIPSE tiene un<br />

objetivo económico, ya que con el mismo se preten<strong>de</strong> aumentar<br />

la competitividad <strong>de</strong> los países europeos en el mercado <strong>de</strong> los<br />

biopolímeros sin aumentar el precio <strong>de</strong> los alimentos básicos.<br />

Material orgánico<br />

El proyecto que li<strong>de</strong>ra CIDETEC-IK4 tiene como objetivo <strong>de</strong>sarrollar<br />

materiales plásticos <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> material orgánico <strong>de</strong> <strong>de</strong>secho. El<br />

empleo <strong>de</strong> materias primas como los residuos <strong>de</strong> la planta <strong>de</strong> banana,<br />

la cáscara <strong>de</strong> almendra o la cáscara <strong>de</strong> crustáceos tiene ventajas<br />

adicionales como, entre otras, que no influye en el precio final <strong>de</strong> los<br />

alimentos y no afecta <strong>de</strong> manera directa en el medio ambiente.<br />

El procedimiento consiste en tomar los residuos <strong>de</strong> la producción <strong>de</strong><br />

biodiesel, unos glúcidos, y procesarlos para obtener ácido láctico.<br />

Posteriormente, se polimeriza el ácido láctico para obtener PLA.<br />

En este punto se suma la nanotecnología. Mediante el añadido <strong>de</strong><br />

nanofibras <strong>de</strong> residuos orgánicos se logra que los plásticos presenten<br />

una mayor resistencia a agentes externos y unas mejores propieda<strong>de</strong>s<br />

mecánicas.<br />

Josu Sanchez ELKARGIko presi<strong>de</strong>nte<br />

berria<br />

ELKARGIren Administrazio Kontseiluak aho<br />

batez aukeratu zuen, joan <strong>de</strong>n martxoan,<br />

Josu Sanchez presi<strong>de</strong>nte berri izendatzea.<br />

Honenbestez, ira 30 urtez kargu horretan<br />

izan <strong>de</strong>n Victoriano Susperreguiren<br />

lekukoa hartu du erakun<strong>de</strong>aren gidaritzan.<br />

ELKARGIren Bazki<strong>de</strong>en Batzar Nagusia<br />

eta bere Enpresa-Topaketa baliatuz,<br />

Susperreguiren agur ekitaldia ospatu zuten<br />

Donostiako Kursaal Jauregian bildutako<br />

600dik gora enpresari, zuzendari eta<br />

erakun<strong>de</strong>etako arduradunek. Guztien<br />

aurrean aintzatespen publikoa jaso zuen<br />

Victoriano Susperreguik, elkarteko langileek<br />

sinatutako oroimen-plaka batekin eta<br />

Elkargiren urrezko lehen intsigniarekin<br />

batera.<br />

Erakun<strong>de</strong>ak beste izendapen bat ere<br />

egin du, hain zuzen ere Pedro Oyarzabal<br />

Guerricabeitia Kontseilari Or<strong>de</strong>zkari-<br />

Zuzendari Orokorraren ondoko izendatu<br />

baitute.<br />

“Merkatu berriak, euskal enpresa<br />

ehunaren erronka”<br />

Elkargiren XXIII. Enpresaburu Topaketak<br />

Pedro Luis Uriarte, Jose Serra, Luis Tellez<br />

eta Pedro Nueno bildu zituen hizlari gisa,<br />

euskal enpresa ehunak nazioartekotze<br />

prozesuei aurre egiteko edo berrindartzeko<br />

duen beharra hizpi<strong>de</strong> hartuta: merkatu<br />

Victoriano Susperreguiren agurra erakun<strong>de</strong>aren Bazki<strong>de</strong>en<br />

Batzar Nagusian<br />

berrietara iristeko aukera eduki, geroz eta<br />

globalizatuagoa <strong>de</strong>n ingurunean lehiatu<br />

eta garatze bi<strong>de</strong>an dau<strong>de</strong>n agertoki<br />

ekonomikoetan presentzia aktiboa bultzatu,<br />

zeinak mundu mailako ondasun eta<br />

zerbitzuen eskarian paper protagonista<br />

betetzera <strong>de</strong>ituak dau<strong>de</strong>n. Enpresaburu<br />

Topaketa hau izan da, hain zuzen ere,<br />

Victoriano Susperreguiren presi<strong>de</strong>ntziapean<br />

egin <strong>de</strong>n azkena.<br />

Euskaltel y<br />

Azuzena Castro,<br />

<strong>de</strong> Owl Genomics,<br />

premios AED<br />

La Asociación <strong>de</strong> Empresarias y Directivas<br />

<strong>de</strong> Bizkaia ha reconocido a una directiva<br />

y a una empresa <strong>de</strong>l Parque Científico y<br />

Tecnológico <strong>de</strong> Bizkaia con los premios AED<br />

2012. Se trata <strong>de</strong> Azucena Castro, directora<br />

general <strong>de</strong> Owl Genomics y <strong>de</strong> Euskaltel.<br />

Estos premios, que han llegado a su VI<br />

edición, han galardonado también a Mari<br />

Feli Arrizabalaga, consejera <strong>de</strong>legada <strong>de</strong> Izar<br />

Cutting Tools. <strong>Los</strong> premios AED reconocen<br />

la trayectoria profesional exitosa, el esfuerzo<br />

por la innovación y la implementación<br />

<strong>de</strong> políticas <strong>de</strong> conciliación, el impulso a<br />

activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> I+D+i y cualquier otra acción<br />

que sirva como ejemplo <strong>de</strong> buenas prácticas<br />

<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> la empresa.<br />

Alberto Garcia Erauskin (Euskaltel),<br />

Mari Feli Arrizabalaga (Izar), Matil<strong>de</strong> Elexpuru (AED)<br />

y Azucena Castro (Owl)<br />

22


enpresak sarean<br />

Inaugurada la nueva Unidad <strong>de</strong> Producción e<br />

Investigación <strong>de</strong> BIAL en el Parque <strong>de</strong> Bizkaia<br />

El labotario BIAL ha inaugurado la nueva Unidad Integrada <strong>de</strong> Producción e<br />

Investigación en un acto presidido por Su Alteza Real el Príncipe <strong>de</strong> Asturias, en el<br />

que han participado el consejero <strong>de</strong> Industria, Innovación, Comercio y Turismo y otras<br />

autorida<strong>de</strong>s institucionales <strong>de</strong> Euskadi.<br />

El laboratorio portugués ha invertido 12<br />

millones <strong>de</strong> euros para construir la nueva<br />

planta. A<strong>de</strong>más, para los proyectos <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> vacunas antialérgicas y medios<br />

<strong>de</strong> diagnóstico que la compañía tiene ya en<br />

curso, BIAL tiene previsto una inversión <strong>de</strong> 28<br />

millones <strong>de</strong> euros más.<br />

BIAL: un laboratorio <strong>de</strong> referencia en el<br />

área <strong>de</strong> inmunoterapia<br />

Antonio Portela, CEO <strong>de</strong> Bial ha asegurado<br />

que este proyecto representa la situación <strong>de</strong><br />

la producción e investigación <strong>de</strong> vacunas y<br />

que es la base para el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l negocio<br />

<strong>de</strong> la inmunoterapia alérgica, don<strong>de</strong> BIAL<br />

quiere asumir una dimensión internacional.<br />

Este centro <strong>de</strong> excelencia, que cuenta con<br />

276 colaboradores, concentra el 28% <strong>de</strong> los<br />

recursos humanos <strong>de</strong> BIAL España y el área <strong>de</strong><br />

inmunoterapia representa el 10% <strong>de</strong>l volumen<br />

<strong>de</strong> facturación <strong>de</strong>l grupo. Asimismo, dispone<br />

<strong>de</strong> un equipo <strong>de</strong> I+D multidisciplinar formado<br />

por 20 técnicos y científicos formados en<br />

biología, biotecnología, medicina y farmacia.<br />

En palabras <strong>de</strong> Portela, BIAL dispone <strong>de</strong> un<br />

equipo con amplios conocimientos técnicos<br />

y reúnen las condiciones que les permiten<br />

dar un salto cualitativo en el negocio <strong>de</strong> la<br />

inmunoterapia, sobre todo para el lanzamiento<br />

<strong>de</strong> nuevas vacunas, cuya comercialización está<br />

prevista para 2015.<br />

Las instalaciones <strong>de</strong> BIAL en el Parque <strong>de</strong><br />

Bizkaia ocupan <strong>de</strong> 4.200m 2 en los que<br />

El Príncipe <strong>de</strong> Asturias visitando los laboratorios <strong>de</strong> BIAL<br />

se producen 250.000 vacunas y medios<br />

<strong>de</strong> diagnóstico. Asimismo, la planta tiene<br />

capacidad para producir 2 millones <strong>de</strong><br />

vacunas al año. De esta manera, BIAL asume<br />

una alta posición competitiva en relación a<br />

otras compañías farmacéuticas extranjeras<br />

que operan en el mismo área <strong>de</strong> negocio.<br />

Así, se facilita la entrada <strong>de</strong>l grupo en otros<br />

mercados importantes <strong>de</strong> Europa, como<br />

Alemania y Francia o en Polonia, Austria,<br />

Suiza y Hungría.<br />

La nueva planta <strong>de</strong> BIAL se basa en procesos<br />

<strong>de</strong> biotecnología y permitirá la investigación<br />

y producción <strong>de</strong> vacunas antialérgicas<br />

personalizadas, alérgenos recombinantes,<br />

autovacunas y vacunas microbiológicas, así<br />

como diagnósticos in vivo e in vitro para<br />

alergias. A<strong>de</strong>más, el proyecto integra las<br />

Buenas Prácticas <strong>de</strong> Producción (cGMP) y<br />

respon<strong>de</strong> a los requisitos <strong>de</strong> las entida<strong>de</strong>s<br />

reguladoras, concretamente <strong>de</strong> la FDA<br />

americana y la EMA en Europa.<br />

Ikerlan-IK4k %7,9 diru-sarrera gehiago lortu zuen 2011n<br />

Garaia Berrikuntza Gunean egin zen Ikerlan-<br />

IK4ren urteko Batzarrean aurkeztu ziren 2011ko<br />

bilakaeraren datuan. Zentro teknologikoak 21,8<br />

milioi euroko diru-sarrerak izan zituen iaz, aurreko<br />

urtean baino 1,6 milioi gehiago. Diru-sarreren bi<br />

heren enpresekin kontratatuako I+G proiektuetatik<br />

etorri ziren eta gainerako herena Foru Aldundiak,<br />

Jaurlaritzak, Estatuak eta Europar Batasunak<br />

babestutako ikerketa orokorreko proiektuetatik.<br />

Iñaki Aranburu, zentroaren presi<strong>de</strong>ntearen hitzetan<br />

emaitzak oso onak dira eta erakusten dute, krisitik<br />

haratago garai honetan aukerak ere badau<strong>de</strong>la.<br />

Iazko bilakaeraz gain, Ikerlan-IK4k hurrengo<br />

urteetan izango duen jardunaren ildo estrategikoak<br />

ere aurkeztu ziren batzarrean.<br />

IKERLANen Batzarra Garaia Gunean<br />

23


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Fabricantes<br />

<strong>de</strong> ERP <strong>de</strong>l<br />

País Vasco<br />

se unen en<br />

Linkedin<br />

La red social profesional Linkedin<br />

cuenta con el primer grupo<br />

específico sobre software<br />

<strong>de</strong> gestión empresarial (ERP)<br />

íntegramente en castellano que,<br />

bajo la <strong>de</strong>nominación <strong>de</strong> “Foro ERP<br />

Experts”, nace para convertirse en<br />

referente estatal <strong>de</strong> conocimiento<br />

tanto para empresas como para<br />

usuarios <strong>de</strong> software.<br />

Openazti, nueva iniciativa<br />

para compartir i<strong>de</strong>as y<br />

soluciones tecnológicas<br />

AZTI-Tecnalia busca la participación <strong>de</strong> personas y<br />

entida<strong>de</strong>s que quieran compartir i<strong>de</strong>as, soluciones<br />

y patentes relacionadas con los ámbitos marino y<br />

alimentario.<br />

El Foro ha sido creado e impulsado<br />

por un grupo <strong>de</strong> empresas vascas<br />

vinculadas al mundo <strong>de</strong>l ERP y<br />

asociadas al Cluster <strong>de</strong> Electrónica,<br />

Informática y Telecomunicaciones<br />

<strong>de</strong>l País Vasco, GAIA- Cluster TEIC.<br />

Se trata <strong>de</strong>: Almis Informatica<br />

Financiera, S.L, C.T.I. SOFT, S.L-<br />

Grupo SPYRO, Ibermática, S.A,<br />

Igarle, S.L-Grupo Igarle, Informatica<br />

68, S.A-Grupo I68 y Sage Logic<br />

Control, S.L.<br />

Mediante la creación <strong>de</strong> este foro<br />

se preten<strong>de</strong> generar <strong>de</strong>bates en<br />

torno al ERP que permitan y faciliten<br />

la generación <strong>de</strong> conocimiento;<br />

alcanzar un posicionamiento en las<br />

re<strong>de</strong>s sociales con una notoriedad<br />

basada en el conocimiento experto<br />

<strong>de</strong>l ERP y, por último, crear un<br />

clima <strong>de</strong> colaboración en favor<br />

<strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> una industria<br />

profesional y consolidada.<br />

Respecto al funcionamiento <strong>de</strong>l<br />

Foro, cada mes se abordarán<br />

diferentes temáticas, como el uso<br />

<strong>de</strong>l ERP, la internacionalización,<br />

la productividad, las ten<strong>de</strong>ncias<br />

<strong>de</strong> mercado o buenas prácticas,<br />

oportunida<strong>de</strong>s, equipos, motivación,<br />

eficiencia y eficacia, globalización.<br />

Para ello, se monitorizará<br />

constantemente la red en busca <strong>de</strong><br />

conversaciones sobre este sector,<br />

competidores o mercado.<br />

La concepción e impulso <strong>de</strong>l Foro<br />

ERP Experts por parte <strong>de</strong> un grupo<br />

<strong>de</strong> empresas vascas no es casual, ya<br />

que el sector <strong>de</strong>l ERP aglutina en la<br />

Comunidad Autónoma Vasca el 8%<br />

<strong>de</strong>l volumen <strong>de</strong> negocio nacional,<br />

según el último estudio “Mercado<br />

ERP en el País Vasco” en 2009.<br />

Openazti<br />

El centro analizará las propuestas recibidas<br />

y estudiará sus posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />

para ponerlas en valor. AZTI-Tecnalia se ha<br />

planteado, para el año 2015, el reto <strong>de</strong><br />

lograr que el 10% <strong>de</strong> su I+D+i esté basado<br />

en la ‘Innovación Abierta’ y la integración <strong>de</strong><br />

conocimiento externo. Con este proyecto,<br />

el centro tecnológico quiere li<strong>de</strong>rar la nueva<br />

generación <strong>de</strong> organizaciones <strong>de</strong>dicadas a la<br />

investigación basada en el conocimiento abierto<br />

y colaborativo.<br />

En openazti pue<strong>de</strong> participar cualquier persona<br />

mayor <strong>de</strong> 18 años así como otros agentes<br />

universida<strong>de</strong>s, empresas y entida<strong>de</strong>s relacionadas<br />

con el ámbito marino y alimentario mediante<br />

el envío <strong>de</strong> una propuesta <strong>de</strong> i<strong>de</strong>a, solución o<br />

patente a través <strong>de</strong> www.openazti.com. Con<br />

esta novedosa iniciativa, AZTI-Tecnalia preten<strong>de</strong><br />

incorporar el conocimiento y la experiencia<br />

externa para abordar muchos <strong>de</strong> los retos a los<br />

que el centro se enfrenta día a día.<br />

AZTI-Tecnalia, en el puesto 50 <strong>de</strong> las<br />

organizaciones españolas que más<br />

invierte en I+D<br />

Con una inversión <strong>de</strong> 4 millones <strong>de</strong> euros en<br />

nuevas tecnologías y una facturación <strong>de</strong> 19,4<br />

millones en 2011, Azti-Tecnalia se coloca entre<br />

la organizaciones que más invierten en I+D en el<br />

Estado. AZTI-Tecnalia ha apostado en los últimos<br />

años por un mo<strong>de</strong>lo económico sostenible<br />

basado en transformar el conocimiento y la I+D<br />

en soluciones <strong>de</strong> valor para el mercado. En el<br />

actual contexto <strong>de</strong> crisis, en el que existe una<br />

ten<strong>de</strong>ncia generalizada a reducir inversiones,<br />

la Fundación ha optado por aumentar su<br />

aportación a nuevas tecnologías <strong>de</strong> I+D hasta<br />

alcanzar los cuatro millones <strong>de</strong> euros en los<br />

dos últimos años. Este compromiso con la<br />

innovación y la investigación ha contribuido<br />

en gran medida a alcanzar unos ingresos <strong>de</strong><br />

19,4 millones <strong>de</strong> euros en 2011. El mo<strong>de</strong>lo<br />

económico <strong>de</strong> AZTI-Tecnalia ha sido igualmente<br />

reconocido en la última encuesta <strong>de</strong>l Instituto<br />

Nacional <strong>de</strong> Estadística (INE), que sitúa al centro<br />

tecnológico en el puesto número 50 <strong>de</strong>l total <strong>de</strong><br />

11.481 empresas y organizaciones que realizan<br />

activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> I+D en España.<br />

Dentro <strong>de</strong> una coyuntura económica marcada<br />

por la pérdida <strong>de</strong> empleos, AZTI-Tecnalia ha<br />

puesto en marcha en la última década un<br />

total <strong>de</strong> 9 empresas <strong>de</strong> base tecnológica, que<br />

han movilizado una inversión <strong>de</strong> 21 millones<br />

<strong>de</strong> euros y han generado más <strong>de</strong> 100 nuevos<br />

puestos <strong>de</strong> trabajo. El centro cuenta en la<br />

actualidad con 213 científicos y técnicos en<br />

plantilla y otras 47 personas elaborando tesis<br />

doctorales. Durante los dos últimos ejercicios,<br />

AZTI-Tecnalia ha creado un total <strong>de</strong> 24<br />

empleos directos, que se incrementan a 40 en<br />

los últimos cinco años.<br />

24


enpresak sarean<br />

El químico gallego<br />

Luis Liz Marzán<br />

será el nuevo<br />

director científico <strong>de</strong><br />

CIC biomaGUNE<br />

El reconocido científico se incorporará<br />

al centro donostiarra como investigador<br />

Ikerbasque el próximo mes <strong>de</strong> septiembre.<br />

Tomará las riendas <strong>de</strong>l Centro <strong>de</strong><br />

Investigación Cooperativa en Biomateriales,<br />

ubicado en el Parque Tecnológico <strong>de</strong> San<br />

Sebastián, en enero <strong>de</strong> 2013 tras un periodo<br />

<strong>de</strong> cohabitación en la dirección con el director<br />

saliente, Manuel Martín Lomas. Liz Marzán,<br />

director <strong>de</strong>l Grupo <strong>de</strong> Investigación <strong>de</strong><br />

Química Coloidal en la Universidad <strong>de</strong> Vigo,<br />

Comienza la<br />

construcción <strong>de</strong>l<br />

edificio BIOLAN<br />

Infografía <strong>de</strong>l edificio BIOLAN<br />

Luis Liz Marzán<br />

ha obtenido importantes reconocimientos<br />

internacionales como los Premios Humboldt,<br />

DuPont <strong>de</strong> la Ciencia y Burdinola.<br />

Biolan Microbiosensores ha puesto en marcha<br />

la construcción <strong>de</strong> su edificio corporativo<br />

en el Parque Científico y Tecnológico <strong>de</strong><br />

Bizkaia. El nuevo edificio, ubicado en la<br />

zona <strong>de</strong> Aresti, tendrá 600 m 2 <strong>de</strong> superficie<br />

construida, divididos en dos plantas; una<br />

<strong>de</strong> ellas albergará la zona administrativa, <strong>de</strong><br />

laboratorio y <strong>de</strong> producción, y en la otra se<br />

instalarán los almacenes, salas <strong>de</strong> cultivo y<br />

salas <strong>de</strong> reuniones. Se trata <strong>de</strong> un edificio<br />

muy compacto, con mínima repercusión <strong>de</strong><br />

fachadas y cubiertas, lo que racionalizará<br />

los costes y la <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> energía para<br />

el edificio; se ha buscado una integración<br />

paisajística natural mediante la adaptación a<br />

la pendiente <strong>de</strong>l terreno<br />

AFM entrega el<br />

Premio Nacional<br />

<strong>de</strong> Diseño e<br />

Innovación<br />

en máquinas<br />

herramienta<br />

Representantes <strong>de</strong> las empresas premiadas con los<br />

galardones<br />

En el marco <strong>de</strong> la Bienal <strong>de</strong> Máquina-<br />

Herramienta celebrada en el BEC <strong>de</strong>l 28<br />

<strong>de</strong> mayo al 2 <strong>de</strong> junio, AFM, Advanced<br />

Manufacturing Technologies entregó el<br />

Premio Nacional <strong>de</strong> Diseño e Innovación<br />

en máquinas herramienta y tecnologías<br />

<strong>de</strong> fabricación. En la modalidad <strong>de</strong><br />

máquinas-herramienta, el premio ha<br />

sido para la empresa IBARMIA y en la<br />

modalidad <strong>de</strong> accesorios, componentes<br />

y herramientas, el premio ha recaído en<br />

la empresa SORALUCE. FRESMAK, por<br />

su parte, obtuvo una mención especial<br />

<strong>de</strong>l jurado. El presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> AFM,<br />

José Ignacio Torrecilla y la Directora<br />

General <strong>de</strong>l CDTI, Elisa Robles fueron<br />

los encargados <strong>de</strong> entregar los premios,<br />

unos premios que han alcanzado su<br />

décima edición.<br />

Ingeteam<br />

recibe la distinción<br />

Bihotza Sariak<br />

Joseba Ruiz Alegria eta Juan Manuel Sáez<br />

Ibermatikak IT Zerbitzu Enpresarik<br />

Onenaren Saria jaso du<br />

BYTE TI aldizkari ospetsuak emandako<br />

“Merkatu espainiarreko IT zerbitzu<br />

enpresaririk onenaren” saria jaso du<br />

Ibermatikak. Bezero kopurua gehitzea, epeak<br />

betetzea eta aurrekontua egokitzea izan dira<br />

epaimahaiak kontutan hartu dituen arloak<br />

saria ematerakoan. Bestal<strong>de</strong>, Ibermatikak<br />

2011ko balantzea egin du honako datu<br />

hauek aurkeztuz: diru-sarrerak 7,7 milioi<br />

eurotan gehitu zituen 2011an, 246,2<br />

milioietara iritsi arte, aurreko urtearekin<br />

al<strong>de</strong>ratuta %3,2 gehiago. Datu hauek<br />

Ibermáticarentzat oso ona izan <strong>de</strong>n urtean<br />

kokatzen dira, krisi egoeran sortutako<br />

arazo guztiak gaindituz eta IKT sektorearen<br />

bataz besteko prebisioak hobetuz.<br />

Ibermáticarentzat balantzea ona izan da baita<br />

enpleguaren atalean. Urtea 3.324 langilerekin<br />

bukatu zuen, 144 lanpostu gehiagorekin. Iaz<br />

Ibermatikak gauzatutako eginkizunen artean<br />

aipatzekoak “cloud computing” eran zerbitzu<br />

berriak abiaraztea, Ibercloud izenez bataiatua;<br />

eta negozio-arlo berriaren sorrera, sistema<br />

adimendu mugikor nonahitakoen eremuan.<br />

Imagen <strong>de</strong> todos los premiados<br />

Bihotza Sariak, premios organizados por el<br />

periódico Gestión, han distinguido este año<br />

a la empresa Ingeteam, que ha logrado<br />

el reconocimiento Bihotza Innovación,<br />

porque, según el jurado, la innovación y la<br />

apuesta por la capacidad tecnológica han<br />

sido los pilares estratégicos <strong>de</strong> esta firma<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> sus orígenes.<br />

25


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

Austeridad inteligente,<br />

competitividad necesaria<br />

Por Joseba Jauregizar, Director General <strong>de</strong> TECNALIA<br />

La I+D que viene; el reto <strong>de</strong> aplicar el Conocimiento<br />

Si cada vez más <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> nuestro entorno escuchamos los<br />

conceptos <strong>de</strong> “smart-grids”, “smart-cities” o “smart-strategies”,<br />

<strong>de</strong>bería <strong>de</strong> aplicarse también el concepto <strong>de</strong> inteligente al<br />

proceso <strong>de</strong> austeridad puesto en marcha en el Estado y que ha<br />

tenido aplicación en los recortes <strong>de</strong> I+D+i que pue<strong>de</strong>n tener una<br />

repercusión importante a medio-largo plazo.<br />

Hay que <strong>de</strong>sarrollar una “austeridad inteligente” a nivel <strong>de</strong> políticas,<br />

ya que <strong>de</strong> otra forma, no vamos a tener salida <strong>de</strong> la crisis en la que<br />

estamos metidos.<br />

La economía se está estrangulando, no está siendo capaz <strong>de</strong> generar<br />

ingresos, no estamos siendo competitivos a nivel empresarial y esta<br />

situación no va a permitir tampoco el cumplimiento <strong>de</strong> los objetivos<br />

<strong>de</strong> déficit previsto.<br />

Hace unos días se publicó el ranking <strong>de</strong> competitividad <strong>de</strong>l IMD <strong>de</strong><br />

Lausana y España ha pasado <strong>de</strong> la posición 35 (bastante atrasada,<br />

por cierto) a la 39, retrocediendo <strong>de</strong> forma alarmante su posición<br />

competitiva. Para mejorar la posición competitiva, hay que buscar<br />

ventajas competitivas a través <strong>de</strong> la tecnología e innovación,<br />

ayudando, por medio <strong>de</strong> la investigación, a <strong>de</strong>sarrollar productos<br />

<strong>de</strong> alto valor añadido y procesos más eficientes en nuestras<br />

empresas.<br />

La recesión económica está poniendo la innovación en el punto<br />

<strong>de</strong> mira <strong>de</strong> la salida <strong>de</strong> la crisis. Pero hay que tener en cuenta que<br />

la aversión al riesgo y la reducción <strong>de</strong> fondos <strong>de</strong> I+D ralentizará<br />

la investigación rupturista. La próxima generación <strong>de</strong> avances<br />

tecnológicos notables no llegará hasta el 2020.<br />

El futuro <strong>de</strong>l bienestar económico <strong>de</strong> un País pasa por su<br />

Competitividad y en estos momentos <strong>de</strong> recursos limitados, es el<br />

tiempo <strong>de</strong> la Investigación aplicada.<br />

El foco <strong>de</strong> la investigación estará centrado en la aplicabilidad <strong>de</strong> los<br />

conocimientos. Si nos focalizamos en el ámbito industrial, don<strong>de</strong><br />

TECNALIA tiene un papel relevante, en la aplicabilidad <strong>de</strong> la investigación<br />

industrial po<strong>de</strong>mos hacer las siguientes consi<strong>de</strong>raciones.<br />

TECNALIA, aliado <strong>de</strong> las Empresas para la Fábrica <strong>de</strong>l Futuro<br />

El 90% <strong>de</strong> la producción <strong>de</strong> máquina-herramienta que se realizó en<br />

2011 tuvo como <strong>de</strong>stino <strong>de</strong> mercados internacionales, como China,<br />

México o India. Se trata <strong>de</strong> un sector en auge (facturó más <strong>de</strong> 770<br />

millones <strong>de</strong> euros, un 22% más que el año anterior), pero también<br />

en pleno cambio, ya que la Fábrica que viene exige a las empresas<br />

un replanteamiento en sus procedimientos.<br />

Por ello, para mejorar la productividad <strong>de</strong> las empresas tanto a<br />

nivel nacional como europeo, el Centro <strong>de</strong> Investigación aplicada<br />

26


iritzia<br />

TECNALIA Research & Innovation presentó al mercado en la Bienal<br />

<strong>de</strong> la Máquina-Herramienta las claves <strong>de</strong> la Fábrica <strong>de</strong>l Futuro:<br />

las nuevas tecnologías que impulsarán la competitividad <strong>de</strong> las<br />

empresas en los mercados internacionales.<br />

Cada una <strong>de</strong> estas cinco claves respon<strong>de</strong> a las nuevas necesida<strong>de</strong>s que<br />

tendrá la Fabricación en el Futuro para ser sostenible y competitiva:<br />

la flexibilidad en la fabricación, la optimización <strong>de</strong> procesos, las<br />

máquinas portables, la robótica <strong>de</strong> cables y la robótica colaborativa.<br />

Hagamos unas breves consi<strong>de</strong>raciones sobre cada una <strong>de</strong> las claves:<br />

Fabricación Flexible<br />

La Fábrica <strong>de</strong>l Futuro exige que los procesos <strong>de</strong> producción sean<br />

más eficientes a todos los niveles: en el tiempo, en los costes,<br />

en el aprovechamiento <strong>de</strong> la máquina... Para hacer esto posible,<br />

TECNALIA apuesta por introducir en los procesos máquinas<br />

inteligentes, que sean capaces <strong>de</strong> adaptarse a las circunstancias<br />

<strong>de</strong>l entorno y actuar en consecuencia, como cuando una máquina<br />

que se <strong>de</strong>splaza por la planta <strong>de</strong> fabricación tenga que esquivar<br />

obstáculos <strong>de</strong> manera autónoma.<br />

Optimización <strong>de</strong> Procesos<br />

Para garantizar la optimización <strong>de</strong> los procesos, TECNALIA, propone<br />

máquinas ecoeficientes que garanticen e incrementen la calidad <strong>de</strong><br />

los productos, reduciendo los consumos y costes <strong>de</strong> operación.<br />

Máquinas Portables<br />

La automatización flexible e inteligente <strong>de</strong> procesos actualmente<br />

complejos y caros <strong>de</strong> automatizar es otra <strong>de</strong> las ten<strong>de</strong>ncias que<br />

predomina en la Fábrica <strong>de</strong>l Futuro.<br />

Robótica <strong>de</strong> Cables<br />

La robótica <strong>de</strong> cables nace por a necesidad <strong>de</strong> trabajar sobre cargas<br />

que hay que mover en precisión y en espacios amplios, como<br />

“ Tecnalia establece cinco claves para<br />

respon<strong>de</strong>r a las nuevas necesida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> la Fabricación en el Futuro<br />

para ser sostenible y competitiva:<br />

la flexibilidad en la fabricación,<br />

la optimización <strong>de</strong> procesos, las<br />

máquinas portables, la robótica <strong>de</strong><br />

cables y la robótica colaborativa”<br />

suce<strong>de</strong> en el sector naval o aeronáutico, para por ejemplo pintar<br />

la superficie <strong>de</strong> un barco y proteger a los operarios tanto <strong>de</strong> la<br />

toxicidad <strong>de</strong>l producto como <strong>de</strong>l riesgo <strong>de</strong> realizar estas operaciones<br />

colgados <strong>de</strong> estructuras o subidos en plataformas a mucha altura.<br />

Robótica Colaborativa<br />

El 99% <strong>de</strong> las tareas son más eficientes combinando la inteligencia<br />

<strong>de</strong>l ser humano con las propieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> los robots industriales.<br />

Durante la reciente Bienal <strong>de</strong> la Máquina-Herramienta, TECNALIA mostró,<br />

entre otros productos, los últimos avances <strong>de</strong> robótica colaborativa<br />

a través <strong>de</strong> robots como HIRO o el brazo Light Weight que pue<strong>de</strong>n<br />

trabajar con las personas en condiciones <strong>de</strong> absoluta <strong>de</strong> seguridad.<br />

HIRO es el primer robot humanoi<strong>de</strong> que trabajará codo con codo con<br />

las personas en la industria europea, lo que mejorará la calidad <strong>de</strong> los<br />

procesos y permitirá aumentar la competitividad <strong>de</strong> estas empresas en los<br />

mercados internacionales. Por su parte, Light Weight es el mejor alumno<br />

<strong>de</strong>l ser humano, ya que es capaz <strong>de</strong> repetir un movimiento <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />

que un trabajador se lo haya enseñado una única vez, lo que facilita la<br />

programación <strong>de</strong>l robot para la realización <strong>de</strong> las operaciones automáticas.<br />

En consecuencia, TECNALIA como Centro <strong>de</strong> Investigación aplicada<br />

está ayudando a que las empresas sean más eficientes en sus<br />

procesos <strong>de</strong> producción (mayor eficiencia operativa) y ayuda a las<br />

empresas a <strong>de</strong>sarrollar nuevos productos <strong>de</strong> alto valor añadido que<br />

compiten en el mercado internacional.<br />

27


<strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos<br />

<strong>de</strong>l País Vasco EMPRESAS<br />

Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong><br />

ÁLAVA<br />

<br />

AAC CENTRO DE ACUSTICA APLICADA, S.L.<br />

www.aacacustica.com<br />

AAC FORMACIÓN<br />

www.aacacustica.com<br />

AAC I+D+i<br />

www.aacacustica.com<br />

AEG POWER SOLUTIONS IBERICA, S.L.<br />

www.aegps.es<br />

AERNNOVA AEROSPACE, S.A.<br />

www.aernnova.com<br />

AERNNOVA ENGINEERING<br />

SOLUTIONS, S.A.<br />

www.aernnova.com<br />

AERNNOVA ENGINEERING DIVISION, S.A.<br />

www.aernnova.com<br />

AEROMETALLIC COMPONENTS<br />

www.aernnova.com<br />

AJL OPHTHALMIC<br />

www.ajlsa.com<br />

AKIMU PROYECTOS TURÍSTICOS<br />

www.akimu.com<br />

ALDEA DOMOTICA<br />

www.al<strong>de</strong>adomotica.com<br />

ALESTIS AEROSPACE<br />

www.alestis.aero<br />

ALTIA CONSULTORES<br />

www.altia.es<br />

ALTRAN TECNOLOGÍA E INNOVACION<br />

www.altran.es<br />

ARABA ENPRESA DIGITALA<br />

www.arabadigitala.com<br />

AZUL MULTIMEDIA<br />

www.azul-multimedia.com<br />

BAR RESTAURANTE MHUMM<br />

BIOKILAB, S.L.<br />

www.okilab.es<br />

BIOTECHNOLOGY INSTITUTE I+D, S.L.<br />

www.bti-implant.es<br />

BIOTECHNOLOGY INSTITUTE, S.L.<br />

www.bti-implant.es<br />

BITMAKERS<br />

www.bitmakers.com<br />

BOTET Y ASOCIADOS<br />

www.botetyasociados.com<br />

BOUTEFEU<br />

www.boutefeu.com<br />

BSK LEGAL & FISCAL<br />

www.grupobsk.com<br />

CATEC<br />

www.grupo<strong>de</strong>itec.com/Catec2.html<br />

CEIA, CENTRO DE EMPRESAS E<br />

INNOVACIÓN DE ÁLAVA<br />

www.ceia.es<br />

CHINA CELLARS<br />

www.chinacellars.es<br />

CIC ENERGIGUNE<br />

www.cicenergigune.com<br />

COLEGIO OFICIAL DE INGENIEROS<br />

AERONAUTICOS DE ESPAÑA<br />

Delegacion Norte<br />

www.coiae.com<br />

CONDESA FABRIL<br />

www.con<strong>de</strong>sa.com<br />

CONDUCCIONES Y DERIVADOS<br />

www.con<strong>de</strong>sa.com<br />

DORLET SYSTEMS, S.L.<br />

www.dorlet.com<br />

ENTIDAD URBANISTICA DE<br />

CONSERVACION PTA<br />

EÓLICAS DE EUSKADI, S.A.<br />

sociedad 100% Iberdrola Renovables<br />

www.iberdrolarenovables.com<br />

ESTUDIOS GIS<br />

www.estudiosgis.com<br />

EUSKALMET<br />

www.euskalmet.net<br />

FOTOCOPIAS ZALU<br />

www.zalu.euskalnet.net<br />

FUNDACIÓN CENTRO DE TECNOLOGÍAS<br />

AERONÁUTICAS<br />

www.ctaero.com<br />

GAIA<br />

www.gaia.es<br />

GAMESA EOLICA<br />

www.gamesacorp.com<br />

GEOTECH GESTIÓN ESPACIAL<br />

www.infogeotech.com<br />

GIROA, S.A.<br />

www.giroa.es<br />

GIZAKIDE<br />

www.gizaki<strong>de</strong>.com<br />

GRUPO PRAXIS PHARMACEUTICAL, S.A.<br />

www.grupo-praxis.com<br />

Guascor Power I+D<br />

www.guascor.com<br />

IBERMATICA<br />

www.ibermatica.com<br />

IDEC - INGENIERIA Y DESARROLLOS EN<br />

COMPOSITES, S.L.<br />

www.i<strong>de</strong>c.tv<br />

IKARUS AIRCRAFT SERVICES, S.A.<br />

www.aernnova.com<br />

IKERLAN IK4 - UNIDAD DE ENERGÍA<br />

www.ikerlan.es<br />

IKT NEKAZAL IKERKETA ETA TEKNOLOGIA<br />

www.ikt.es<br />

INGEINNOVA<br />

www.ingeinnova.com<br />

INGETEAM POWER TECHNOLOGY<br />

www.ingeteam.com<br />

INSTALACIONES Y MONTAJES ELECTRICOS<br />

DEL VALLE AGUAYO, S.A.<br />

www.<strong>de</strong>lvalleaguayo.com<br />

INSTITUTO EDUARDO ANITUA<br />

www.institutoeduardoanitua.com<br />

IPG ARABA<br />

www.ipgaraba.com<br />

IRTEC<br />

www.grupo<strong>de</strong>itec.com/Irtec2.html<br />

KMEETINGS, S.C.<br />

www.kmeetings.com<br />

LABORATORIUM SANITATIS<br />

www.leia.es<br />

LAMPSYS LIGHT SYSTEM, S.L.<br />

www.lampsys.es<br />

LANTEK BUSINESS SOLUTIONS, S.L.<br />

www.lantekbs.com<br />

LANTEK SHEET METAL SOLUTIONS, S.L.<br />

www.lanteksms.es<br />

LEK INGENIERIA Y SERVICIOS S.L.<br />

www.grupo<strong>de</strong>itec.com<br />

LKS INGENIERIA<br />

www.lks.es<br />

LTK<br />

www.ltkgrp.com<br />

MITSUBISHI ELECTRICS<br />

www.mitsubishi-electric.es<br />

NEIKER<br />

www.neiker.net<br />

NITROGAS, S.A.<br />

www.nitrogas.com<br />

OINARRI<br />

www.oinarri.es<br />

OMRON ELECTRONICS IBERIA, S.A.<br />

www.omron.es<br />

P&PD<br />

www.ppd-sl.com<br />

PCI SECURITY DOCTORS<br />

www.pcisecuritydoctors.com<br />

PREVIFOR SIMULATION<br />

www.previfor.com<br />

ROCKWELL AUTOMATION<br />

www.rockwellautomation.es<br />

SGAR - SOFTWARE DE GESTION DE<br />

AUTOMATAS Y ROBOTS<br />

www.sgarsl.com<br />

SID INGENIERÍA, S.L.<br />

www.sidingenieria.com<br />

SINDICATO EMPRESARIAL ALAVES<br />

www.sea.es<br />

SPC NET TELECOM<br />

www.spcnet.info<br />

TECNALIA CORPORACIÓN TECNOLÓGICA<br />

www.tecnalia.com<br />

TECNOARANDA<br />

www.tecnoaranda.com<br />

TELECOM Y NOVATECNO, S.A.<br />

www.telecomynovatecno.com<br />

TERUDIAL, S.L.<br />

www.ajlsa.com<br />

TEST MEDIA<br />

www.test-media.com<br />

TICS EVOLUTION<br />

www.TicsEvolution.com<br />

CTL-TH engineering, S.L.U<br />

www.tuboplasthispania.com<br />

UTE TELEVIDA-GSR<br />

www.televida.es<br />

VISIONA GRUPO<br />

www.visionagrupo.com<br />

ANÁLISIS Y SIMULACIÓN<br />

www.analisisysimulacion.com<br />

DORLET, S.A.<br />

www.dorlet.com<br />

INGEIN<br />

www.itevelesa.com<br />

ONDOAN, SDAD. COOP.<br />

www.ondoan.com<br />

ZUAZO, S.A.<br />

www.zuazo.net<br />

28


enpresak<br />

Parque Científico<br />

y Tecnológico <strong>de</strong><br />

BIZKAIA<br />

<br />

14181 AIRG, S.L.<br />

www.grupoairg.com<br />

ABEREKIN, S.A.<br />

www.aberekin.com<br />

ABYNTEK BIOPHARMA, S.L.<br />

www.abyntek.com<br />

ACCENTURE, S.L.<br />

www.accenture.com<br />

ACHUCARRO BASQUE CENTER FOR<br />

NEUROSCIENCE FUNDAZIOA<br />

www.ikerbasque.net<br />

ADIRONDACK, S.L.<br />

www.adirondack.es<br />

AEROBLADE<br />

www.aerobla<strong>de</strong>.com<br />

AEROSOL INDUSTRIAL RESERACH GROUP,<br />

S.L. - AIRG<br />

www.grupoairg.com<br />

AGLA 4D<br />

AIR LIQUIDE MEDICINAL, S.L.U.<br />

www.airliqui<strong>de</strong>.com<br />

AISIATEK<br />

ww.aisistek.com<br />

AL AIR LIQUIDE ESPAÑA, S.A.<br />

www.airliqui<strong>de</strong>.com<br />

AMETSLAB<br />

www.ametslab.com<br />

ANDAGO INGENIERÍA<br />

www.andago.com<br />

ArcelorMittal Basque Country Research<br />

Centre AIE<br />

www.arcelormittal.com<br />

ArcelorMittal Investigación y Desarrollo, S.L.<br />

www.arcelormittal.com<br />

ARESTEC, S.A.<br />

www.ar-storage.com<br />

ARIADNA INSTRUMENTS, S.L.<br />

www.ariadna-inst.com<br />

Asociación Cluster Aeronáutica y Espacio<br />

País Vasco. HEGAN<br />

www.hegan.com<br />

ATHOS INGENIEROS, S.L.<br />

www.athossl.com<br />

AUTOMATISMOS PRYDESA, S.L.<br />

www.pry<strong>de</strong>sa.com<br />

AWEX - Agencia Valona para la Exportación<br />

y las Inversiones Extr<br />

www.awex.be<br />

AZPIEGITURAK, S.A.U.<br />

www.azpiegitura.net<br />

AZTI-Tecnalia. Investigación Marina y<br />

Alimentaria<br />

www.azti.es<br />

BCMaterials<br />

www.ikerbasque.net<br />

BBK Oficina Parque Tecnológico<br />

www.bbk.es<br />

Beaz Bizkaia<br />

www.beaz.bizkaia.net<br />

BIAL INDUSTRIAL FARMACEÚTICA, S.A.<br />

www.bial.pt<br />

BIOFTALMIK,S.L.<br />

www.bioftalmik.com<br />

BIOFUNGITEK<br />

www.biofungitek.com<br />

BIOKABI<br />

www.biokabi.net<br />

BIOLAN MICROBIOSENSORES, S.L.<br />

www.biolanmb.com<br />

BIZKAIA ENPRESA DIGITALA<br />

www.euskadinnova.net<br />

BIZKAIA XEDE<br />

www.bizkaiaxe<strong>de</strong>.org<br />

BJC, FÁBRICA ELECTROTECNICA JOSA, S.A.<br />

www.bjc.es<br />

BRAINCO BIOPHARMA, S.L.<br />

www.progenika.com<br />

BTEK<br />

www.btek.org<br />

CIANOPLAN<br />

www.cianoplan.es<br />

CIC bioGUNE<br />

ww.cicbiogune.es<br />

CIC Network<br />

www.cicnetwork.es<br />

CIE AUTOMOTIVE, S.A.<br />

www.cieautomotive.com<br />

CIFAL BILBAO (ONU)<br />

www.it4all-regions.org<br />

CISCO SYSTEM (SPAIN), S.L.<br />

www.cisco.com<br />

CLIMATIZACIÓN VASA SERVICIOS<br />

ENERGÉTICOS, S.L.<br />

www.vasa.biz<br />

CLUSTER DE ALIMENTACIÓN DE EUSKADI<br />

www.clusteralimentacion.com<br />

COMERCIO ELECTRÓNICO B2B 2000, S.A.<br />

www.beb2b2000.com<br />

COMO SOCIEDAD COOPERATIVA<br />

www.comoarquitecturainterior.com<br />

CONSORCIO ESS BILBAO<br />

www.essbilbao.com<br />

CORPORACIÓN RINDER , S. A.<br />

www.rin<strong>de</strong>r.com<br />

CORPORACIÓN TECNALIA<br />

www.tecnalia.info<br />

CROMION IT<br />

www.ieuskadi.com<br />

CTA CENTRO DE TECNOLOGIAS<br />

AERONAUTICAS<br />

www.ctaero.com<br />

CTDE - Centro Inves. y Desa. en Tecnologías<br />

para la Transmisión<br />

www.incoesa.com<br />

CTI SOFT, S.L.<br />

www.spyro.es<br />

DEPUROXI, S.L.<br />

DESARROLLOS EMPRESARIALES GRUPO<br />

AIRG, S.L.<br />

www.grupoairg.com<br />

DIASOR, S.A.<br />

DIEDE<br />

DIMECO<br />

www.latrastiendadigital.com<br />

DINAM INGENIERIA, S.L.<br />

www.dinam.es<br />

DIVISIÓN DE NEUROCIENCIAS - NEUROTEK<br />

- UPV<br />

ww.ehu.es/neurobiology<br />

DIVISOFT, S.L.<br />

www.divisoftsolutions.com<br />

DOMINION INSTALACIONES Y MONTAJES<br />

www.dominion.es<br />

DYNAKIN, S.L.<br />

www.dynakin.com<br />

EIKEN - BASQUE AUDIOVISUAL<br />

www.eikencluster.com<br />

ENERLIM ALBIA, S.L.<br />

www.enerlim.com<br />

ENVERDE ALIMENTACIÓN, S.L.<br />

www.ver<strong>de</strong>restaurante.com<br />

EQUANT SPAIN S.A.U.<br />

www.orange-business.com<br />

ERABI TECNOLOGÍA AUDIOVISUAL<br />

www.erabi.es<br />

ERICTEL EUSKADI, S.L.<br />

www.erictel.es<br />

ERICTEL, S.L.<br />

www.erictel.es<br />

ESCUELA DE ESTUDIOS Y NUEVAS<br />

TECNOLOGÍAS DE NEGOCIO DE BILBAO, S<br />

www.een.edu<br />

ESEUNE E-LEARNING, S.A.<br />

www.eseune.edu<br />

ESTUDIOS DURERO, S.L.<br />

www.estudiosdurero.com<br />

E-TECH MULTIVISIÓN<br />

www.e-techmultivision.es<br />

ETHERNALIA REGCOM SOLUTIONS, S.L.<br />

www.ethernalia.com<br />

EUSKAL KIROL APOSTUAK, S.A. EKASA<br />

www.reta.eu<br />

EUSKALIT<br />

www.euskalit.net<br />

EUSKALTEL, S.A.<br />

www.euskaltel.com<br />

FABRICACIÓN METALES DUROS, S.A.L.<br />

(FMD Carbi<strong>de</strong>)<br />

www.fmd-hm.com<br />

FANOX<br />

www.fanox.com<br />

FIDIA IBÉRICA, S.A.<br />

www.fidia.es<br />

FORMABASK, S.L.<br />

www.formabask.com<br />

FREEZE CAST EUROPA, S.L.<br />

www.freeze-cast.com<br />

FUNCTIONAL NEUROANATOMY<br />

www.upv.es<br />

FUND. TECNALIA RESEARCH &<br />

INNOVATION. Se<strong>de</strong> Corporativa Bizkaia<br />

http://www.tecnalia.info/<br />

FUNDACIÓN CENTROS TECNOLÓGICOS -<br />

IÑAKI GOENAGA<br />

www.fundacioncentrostecnologicos.org<br />

FUNDACIÓN CMAE<br />

www.grupocmae.com<br />

Fundación Gaiker<br />

www.gaiker.es<br />

FUNDACIÓN I+D+i<br />

www.leimotivholding.com<br />

FUNDACIÓN IKERTIA<br />

www.ikertia.net<br />

GAIA<br />

www.gaia.es<br />

GAMESA ELECTRIC<br />

www.gamesa.es<br />

GAMESA ENERGIA, S.A.U.<br />

www.gamesa.es<br />

GAMESA ENERGY TRANSMISION<br />

www.gamesa.es<br />

GAMESA EÓLICA, S.A.U. UNIPERSONAL<br />

www.gamesa.es<br />

GAMESA, CORPORACIÓN<br />

TECNOLÓGICA, S.A.<br />

www.gamesa.es<br />

GAMINIZ JATETXEA<br />

www.gaminiz.com<br />

GANEKOLINER, S.L.L.<br />

GASTRONOMÍA BASKA, S.A.<br />

www.gastrobaska.com<br />

GENETADI<br />

www.genetadi.com<br />

GESTIÓN DEL CONOCIMIENTO ITZARRI<br />

www.itzarrikas.net<br />

GFI NORTE<br />

www.gfi-info.com<br />

GRUPO BIKAR<br />

www.bikar.es<br />

GRUPO NORAY<br />

www.noraybio.com<br />

GRUPO ORMAZABAL<br />

www.grupoormazabal.com<br />

GUASCOR PROMOTORA SOLAR, S.A.U.<br />

www.guascor.ps.com<br />

GUASCOR SOLAR, S.A.U.<br />

www.guascorsolar.com<br />

HARREMAN INGENIERITZA<br />

www.harreman-ing.com<br />

HAUR ESKOLA - ZUHAIZTI<br />

HEDAPEN Global Services<br />

www.hedapengs.com<br />

HISTOCELL, S.L.<br />

www.histoceel.com<br />

HOTEL ARETXARTE<br />

www.aretxarte.com<br />

HOTEL MUSEO LAIA - AISIA HOTELAK<br />

www.aisiahoteles.com<br />

IBeA - Ikerketa eta Berrikuntza<br />

Analitiko (UPV)<br />

www.upv.es<br />

IBERMÁTICA, S.A<br />

www.ibermatica.com<br />

IBM GLOBAL BUSINESS SERVICES<br />

www.ibm.com<br />

IDE (Grupo Informática <strong>de</strong> Euskadi)<br />

www.i<strong>de</strong>-website.net<br />

IDEILAN DISEÑO, S.L.<br />

www.jonsantacoloma.com<br />

IDOKI SCF TECHNOLOGIES, S.L.<br />

www.idoki.com<br />

IENET, S.L.<br />

www.ieuskadi.com<br />

IKEI, S.A.<br />

www.ikei.es<br />

INDOTEC INGENIERÍA<br />

www.indotec.net<br />

INDUSTRIA DE TURBO PROPULSORES<br />

ITP<br />

www.itp.es<br />

INGEMAT, S.L..<br />

www.ingemat.com<br />

INGENIERÍA ARSON, S.L.<br />

www.arson.es // www.aquarson.es<br />

INGETEAM INVERSIONES, S.L.U.<br />

www.inteteam.com<br />

INGETEAM POWER TECHNOLOGY, S.A.<br />

www.ingeteam.com<br />

INGETEAM TRANSMISION &<br />

DISTRIBUTION, S.A.<br />

www.ingeteam.com<br />

INGETEAM, S.A.<br />

www.ingeteam.com<br />

INNOBASQUE Agencia Vasca <strong>de</strong> la<br />

innovación - Berrikuntzaren Euska<br />

www.innobasque.com<br />

INNOPROT - INNOVATIVE TECHNOLOGIES<br />

IN BIOLOGICAL SYSTEMS, S.L.<br />

www.innoprot.com<br />

INSTRUMENTACIÓN Y COMPONENTES, S.A.<br />

www.inycom.es<br />

INTEGRATIVE BIOLOGY OF<br />

NEURODEGENERATION<br />

www.upv.es<br />

INTEKIA Ingeniería <strong>de</strong> Sistemas<br />

www.intekia.com<br />

INZEKA SERVICIOS INTEGRALES DE<br />

INGENIERÍA, S.L.<br />

www.inzeka.com<br />

ITELAZPI, S.A.<br />

www.itelazpi.net<br />

ITSASMENDIKOI<br />

www.mendikoi.net<br />

IZARTEK<br />

www.parque-tecnologico.net<br />

KEPLER ENTREPLANTAS<br />

DESMONTABLES. S.L.<br />

www.entreplantaskepler.com<br />

LA TRASTIENDA DIGITAL, S.A.U.<br />

www.latrastiendadigital.com<br />

LABORATORIO NORMATIVO DE SALUD<br />

PÚBLICA. SEDE BIZKAIA<br />

www.ej-gv.es<br />

LANDABEREA CONSULTORÍA<br />

www.landaberea.com<br />

LEIMOTIV HOLDING<br />

www.leimotivholding.com<br />

LIGHT & SYSTEMS TECHNICAL CENTER, S.L.<br />

www.lightsystem.es<br />

LKS GASSO AUDITORES, S.L.<br />

www.lks.es<br />

LKS INGENIERÍA, S.COOP.<br />

www.lks.es<br />

LKS SELECCIÓN Y FORMACIÓN, S.L.<br />

www.lks.es<br />

LKS, S. COOP. - Consulto<br />

www.lks.es<br />

LKS, S. COOP. - Consulto<br />

www.lks.es<br />

MCCTELECOM, S. COOP.<br />

ww.mcctelecom.es<br />

MD RENAL - Metabolic Renal Disease S.L.<br />

www.mdrenal.com<br />

MIDATECH BIOGUNE<br />

www.midatechgroup.com<br />

MUTUALIA<br />

www.mutualia.es<br />

NAUTICAL LUIS ARBULU, S.L.<br />

www.nautical.es<br />

NEIKER - Tecnalia<br />

www.neiker.net<br />

NEUROGENOMIKS<br />

www.upv.es<br />

NEXTEL<br />

www.nextel.es<br />

NORAY BIOINFORMATICS, S.L.<br />

www.noraybio.com<br />

NORTASUN, S.L.<br />

www.nortasun.com<br />

OCEANTEC<br />

http://www.oceantecenergy.com/<br />

OGMIO (Oreka Norte, S,L,)<br />

www.tecnalia.com<br />

ONCOMATRIX<br />

www.oncomatrix.es<br />

ONDOAN AUDITORÍA Y CONTROL, S.L.<br />

www.oaic.es<br />

ONDOAN SERVICIOS, S.A.<br />

www.ondoan.com<br />

ONDOAN, S.COOP.<br />

www.ondoan.com<br />

ONKAI SERVICIOS DE INGENIERÍA Y<br />

ARQUITECTURA, S.L.<br />

www.onkai-construcciones.es<br />

ONPEAK, BUSINESS DEVELOPMENT<br />

EFFECTIVENESS<br />

www.onpeak.net<br />

ORACLE IBÉRICA, S.R.L.<br />

www.oracle.com<br />

OWASYS ADVANCED WIRELESS<br />

DEVICES, SLL<br />

www.owasys.com<br />

OWL GENOMICS, S.L.<br />

www.owlgenomics.com<br />

PARKWAY, S.L.<br />

www.parkwaysl.com<br />

PARQUE CIENTÍFICO Y TECNOLÓGICO<br />

DE BIZKAIA<br />

www.parque-tecnologico.net<br />

PRESSTIGIA PROMOCIÓN Y FIDELIZACIÓN<br />

www.latrastiendadigital.com<br />

PROGENIKA BIOPHARMA, S.A.<br />

www.progenika.com<br />

PROSPEKTIKER<br />

www.prospektiker.es<br />

PROTEOMIKA, S.L.<br />

www.proteomika.com<br />

PULIMASTER, S.L. - LIMPOINT<br />

QURIUS<br />

www.qurius.com<br />

SAPTOOLS<br />

www.saptools.es<br />

SARENET, S.A.<br />

www.sarenet.es<br />

SATEC<br />

www.satec.es<br />

SEW EURODRIVE ESPAÑA, S.L.<br />

www.sew-eurodrive.es<br />

SIAISA<br />

www.siaisa.com<br />

SIEMENS BUILDING TECHNOLOGIES<br />

SECURITY, S.A.<br />

www.siemens.es<br />

SIEMENS ENTERPRISE<br />

COMMUNICATIONS, S.A.<br />

www.siemens.es<br />

SIEMENS, S.A.<br />

ww.siemens.es<br />

SINDOSA<br />

www.sindosa.com<br />

29


Euskotek: <strong>Red</strong> <strong>de</strong> Parques Tecnológicos <strong>de</strong>l País Vasco<br />

SISTEPLANT, S.A.<br />

www.sisteplant.com<br />

SOCIEDAD DE PREVENCIÓN<br />

MUTUALIA, S.L.U.<br />

ww.spmutualia.es<br />

SOFTEKIA<br />

www.softekia.com<br />

SOLMICRO ORGANIZACIÓN Y SOFWARE<br />

www.solmicro.com<br />

SOMMETRADE, S.L.<br />

www.sommetra<strong>de</strong>.com<br />

SPRI - Agencia BioBasque<br />

www.biobasque.org<br />

STELLA - DIE KOMMUNIKATIONSFABRIK, S.L<br />

SYGES 2008, S.L.<br />

www.gruposyges.com<br />

SYNERTECH SERVICIOS<br />

DE INGENIERÍA, S.L.<br />

www.synertech.es<br />

TASAI<br />

www.tasai.es<br />

TATA COMMUNICATIONS<br />

www.tatacommunications.com<br />

TEAM INGENIERÍA AMBIENTAL Y DE<br />

RIESGOS, S.L.<br />

www.teamingenieria.com<br />

TECNOGREEN CONSULTING, SERVICIOS Y<br />

TECNOLOGÍAS MEDIOAMBIENTALES,<br />

www.grupotecnogreen.com<br />

TECOSA<br />

www.tecosa.es<br />

TEKNOVAS, S.A.<br />

www.teknovas.com<br />

TELEFÓNICA<br />

www.telefonica.es<br />

TISA CONGRESOS, S.L.<br />

www.tisasa.es<br />

TRADESEGUR<br />

www.tra<strong>de</strong>segur.com<br />

UNITRONICS COMUNICACIONES, S.A.<br />

www.unitronics.es<br />

VACUNEK<br />

www.vacunek.com<br />

VIRTUAL OPTICAL FIBER, S.L.<br />

VITA AIDELOS<br />

www.vita-ai<strong>de</strong>los.com<br />

VODAFONE ESPAÑA, S.A.<br />

www.vodafone.es<br />

ZEUKO, S.A.<br />

ZIV APLICACIONES Y TECNOLOGÍA, S.L.<br />

www.ziv.es<br />

ZIV I+D Smart Energy Networks<br />

www.ziv.es<br />

ZIV METERING SOLUTIONS, S.L.<br />

www.ziv.es<br />

ZIV P+C, S.L.<br />

www.zivpmasc.com<br />

Parque<br />

Tecnológico <strong>de</strong><br />

SAN SEBASTIÁN<br />

<br />

5W Audiovisual<br />

www.5wagenciatv.com<br />

ADEGI<br />

www.a<strong>de</strong>gi.es<br />

AFM<br />

www.afm.es<br />

AGAS XXI<br />

www.agas21.com<br />

APTES<br />

www.tecnologiasocial.org<br />

BASQUE CULINARY CENTER<br />

www.bculinary.com<br />

BCBL<br />

www.bcbl.eu<br />

BIC BERRILAN<br />

www.bicberrilan.com<br />

BIOBIDE<br />

www.biobi<strong>de</strong>.es<br />

CEIT -IK4<br />

www.ceit.es<br />

CIC biomaGUNE<br />

www.cicbiomagune.es<br />

CIC microGUNE<br />

www.cmic.es<br />

CIC tourGUNE<br />

www.tourgune.org<br />

CIDETEC IK4<br />

www.ci<strong>de</strong>tec.es<br />

CITA.Alzheimer<br />

www.cita-alzheimer.org<br />

CTI-SOFT<br />

www.ctisoft.es<br />

DHL Express<br />

www.dhl.es<br />

DTQ4<br />

www.dtq4.com<br />

EITB TV<br />

www.eitb.com<br />

ELKARGI<br />

www.elkargi.es<br />

ENPRESA DIGITALA<br />

www.miramondigital.com<br />

Eureka! Zientzia Museoa<br />

www.eurekamuseoa.es<br />

EUSKALTEL<br />

www.euskaltel.es<br />

FIK Research<br />

www.fikresearch.com<br />

FUNDACION BALENCIAGA<br />

www.fundacionbalenciaga.com<br />

FUNDACIÓN DR. CARLOS ELÓSEGUI<br />

www.policlinicagipuzkoa.com<br />

GEMINYS<br />

www.geminys.com<br />

HERRAMEX<br />

www.herramex.es<br />

i2basque IKERBASQUE<br />

www.i2basque.es<br />

IBERDROLA<br />

www.iberdrola.es<br />

IBERMATICA<br />

www.ibermatica.com<br />

IKERCHEM,<br />

www.ikerchem.com<br />

IKUSI<br />

www.ikusi.com<br />

iLINE-microsystems,<br />

www.ilinemicrosystems.com<br />

INBIOMED<br />

www.inbiomed.org<br />

INBIOPHARMA<br />

www.inbiobank.org<br />

INGEMA<br />

www.ingema.es<br />

INNOBASQUE – Gipuzkoa Berritzen<br />

www.innobasque.com<br />

INNOVAHOTEL<br />

www.innovahotel.com<br />

INST. DE INVESTIGACIÓN BIOSANITARIA<br />

www.biodonostia.org<br />

INVEMA Asociación Sectorial I+D<br />

www.invema.es<br />

IZFE,<br />

www.izfe.net<br />

KUTXA FORMACIÓN<br />

www.kutxa.es<br />

Eureka! Zientzia Museoa<br />

www.eurekamuseoa.es<br />

LIKUID NANOTEK<br />

www.likuidnanotek.com<br />

MAS INNOVACIÓN<br />

www.masinnovacion.net<br />

MIRAMON ARBELAITZ<br />

www.arbelaitz.com<br />

MUTUALIA<br />

www.spmutualia.es<br />

NARADISS Media Technologies<br />

www.iis.fraunhofer.<strong>de</strong>/amn<br />

NEM SOLUTIONS<br />

www.nemsolutions.es<br />

NEXMART<br />

www.nexmart.net<br />

ONKOLOGIKOA,<br />

www.onkologikoa.org<br />

ORBINOX<br />

www.orbinox.es<br />

ORQUESTA DE EUSKADI,<br />

www.euskadikoorkestra.es<br />

OSTEOPLAC<br />

www.osteoplac.com<br />

PCEM Engineering systems<br />

info@pekmtechnologies.com<br />

Parque Tecnológico <strong>de</strong> San Sebastián<br />

www.miramon.es<br />

PHARMACLAY DELIVERY SYSTEM<br />

www.pharmaclay.com<br />

POLICLINICA GUIPUZCOA<br />

www.policlinicagipuzkoa.com<br />

PREDICTOVE<br />

www.predictove.com<br />

PROSCHOOLS<br />

www.proschools.es<br />

PYFESA<br />

www.pyfesa.com<br />

RANTRING<br />

www.rantring.com<br />

SALUDNOVA<br />

www.saludnova.com<br />

SERVAL miramon<br />

www.servalcatering.com<br />

SPRI-nanoBasque<br />

www.nanobasque.eu<br />

TECNALIA Research & Innovation<br />

www.inasmet.es<br />

TECNOLAT I+D<br />

www.kaiku.es<br />

TECNUN UNIV. NAVARRA<br />

www.tecnun.es<br />

TEKNOVAS<br />

www.teknovas.com<br />

TELEFONICA<br />

www.telefonica.es<br />

TRAINTIC<br />

www.traintic.com<br />

VICOMTech<br />

www.vicomtech.es<br />

VODAFONE<br />

www.vodafone.es<br />

WITTENSTEIN IBÉRICA<br />

www.wittenstein.es<br />

YSIOS<br />

www.ysioscapital.com<br />

Polo <strong>de</strong><br />

innovación<br />

GARAIA<br />

<br />

Centro Tecnológico EDERTEK<br />

www.fagore<strong>de</strong>rlan.es<br />

Centro Tecnológico Ikerlan<br />

www.ikerlan.es<br />

CicMicrogune<br />

www.cicmicrogune.es<br />

LKS S.Coop.<br />

www.lks.es<br />

Abantail<br />

www.abantail.com<br />

Centro Tecnológico ISEA<br />

www.iseamcc.net<br />

Lks Ingenieria, S.Coop.<br />

www.lksingenieria.es<br />

GSR<br />

www.lksingenieria.es<br />

MONDRAGON Centro<br />

<strong>de</strong> Promoción, S.Coop.<br />

www.mondragoncorporation.com<br />

Embed<strong>de</strong>d Technologies Innovation<br />

Center - Microsoft<br />

www.embed<strong>de</strong>d-technologies.org<br />

Ategi<br />

www.ategi.com<br />

EZAI Fundazioa<br />

www.ezai.coop<br />

Saiolan<br />

www.saiolan.com<br />

Mondragon Goi Eskola<br />

Politeknikoa - Universidad<br />

www.mondragon.edu/eps<br />

Cluster <strong>de</strong>l Hogar <strong>de</strong> Euskadi<br />

www.ace<strong>de</strong>.es<br />

Centro Stirling<br />

www.centrostirling.com<br />

Ikus-Entzun<br />

www.ikus-entzun.com<br />

Galbaian Intellectual Property<br />

www.galbaian.com<br />

Dualia Teletraducciones<br />

www.dualia.es<br />

Restaurante GARAIA<br />

www.grupogureak.com<br />

Bicicletas Noomad, S.L.<br />

www.noomadbike.com<br />

Distrito Global <strong>de</strong> Juegos<br />

www.lo-xio.com<br />

30


www.alava.es<br />

Tel.: +34 945 01 00 55<br />

www.parque-tecnologico.net<br />

Tel.: +34 944 03 95 00<br />

www.miramon.es<br />

Tel.: +34 943 01 10 00<br />

www.pologaraia.es<br />

Tel.: +34 943 71 91 81

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!