lorca
lorca lorca
libro imprevisto, unha das formas numerosas do virtuosismo lorquiano, que chegaba ó «lingüístico» 169 . Non nos debe sorprender isto, cando en Galicia o mesmo Valle-Inclán non sabía comprender nin valorar estas poesías axeitadamente. Un día, que pasou pola imprenta de Ánxel Casal en Santiago e viu que o ilustre editor estaba corrixindo as probas dos Seis poemas galegos, fixo un comentario nada eloxioso sobre a incursión poética de Federico na literatura galega, censurando estas poesías co seu escepticismo (testemuño oral de Avelino Pousa Antelo, Santiago, abril de 1996). Pero non compartían a opinión de Valle-Inclán os mozos escritores galegos. Coñecían ben a xestación destas poesías e recibiron con balbordo partidario esta orixinal achega poética. Así, tan axiña como se viron liberados do duro traballo de propaganda e defensa do Estatuto de Autonomía, nas eleccións, prestaron unha especial atención ós Seis poemas galegos, con recensións críticas eloxiosas. O día 12 de xaneiro de 1936, en La Voz de Galicia, facíao Antón Villar Ponte, afirmando que estas poesías eran dignas do grande poeta que era García Lorca. Ánxel Fole, en «Lorca, poeta gallego» (El Pueblo Gallego, 1-2-1936), describía: «En Galicia ha pasado Lorca horas inolvidables y ha querido hacer perdurable constancia de ellas, escribiendo estos versos de ‘Seis poemas galegos’, tan sentidos y delicados, en la vieja lengua que ahora reverdece y vuelve a ser en sus mejores poetas, como en tiempos de Airas Nuñez (sic), gracia ingenua y exquisito artificio. Nunca agradeceremos bastante al alto poeta andaluz tan fino presente». O 26 de febreiro do mesmo ano, Roberto Blanco Torres (El País, 26-2- 1936), en «García Lorca en la poesía gallega: Seis poemas galegos», remataba así o seu comentario: «Agradecemos al poeta andaluz este regalo -triple regalo para los ojos, para los oídos y para el alma- de sus versos en la mañana primaveral de una Galicia que no quiere seguir muriéndose...». 169 Cito por Gibson, 1987, p. 413. 154
Por último, Augusto María Casas insistía na importancia que tiñan estes poemas para a literatura galega, nesta hora dun novo renacemento literario. A súa lectura pousaba, no seu corazón de escritor galego, unha doce alegría triunfal, de inefable sabor. Federico saboreara a poesía dos nosos trobadores e románticos e rendía un tributo cordial á Galicia de Rosalía de Castro: «... La publicación de este libro –gracias a “Nós”– justifica todo el júbilo esperanzado de los poetas gallegos contemporáneos. Quien no comprenda la importancia de este suceso literario es que no quiere ver ni oír...» (El Pueblo Gallego,8-5-1936) 170. 3.3.2. Federico, poeta alófono e trobador do Sur «A terra é a poesía. Nós somos, apenas, os poetas» Blanco-Amor 171 . Eduardo, a pesar de ser unha testemuña principal na explicación dos Seis poemas galegos, insiste en que as cousas da poesía ocorren sempre por medios máxicos. Nunca saberemos a explicación real dun texto poético e, polo tanto, tampouco destas poesías. Podemos, iso si, achegarnos a unha explicación do fenómeno poético, pero tendo sempre en conta o misterio radical de toda poesía. Na súa conferencia do Centro Galego de Buenos Aires de 1959 dicía que esta poesía de Federico non era un divertimento ou exercicio literario de préstamo. Dun chouto, o poeta andaluz colocárase na cerna da nosa poesía. E con «perturbadora naturalidade», sen sinais de esforzo, nin rodeiras de exercicio retórico. Eduardo, para explicalo, recorría a metáforas que empregou en máis dunha ocasión para falar da universalidade da nosa poesía: manto imperial e raíces infiltrantes da nosa lírica nas outras linguas peninsulares. García Lorca, despois de Poeta en Nueva York, está interesado pola poesía tradicional. E así penetra nesta tradición poética española por dúas vías: a poesía arábigo-andaluza (Diván del Tamarit) e a poesía dos Cancioneiros (Seis poemas galegos). Blanco-Amor afirmaba por aquelas datas que o noso clasicismo chamábase medievalismo e por esta cancela en- 170 Agradézolle a Antón Capelán Rey o terme facilitado copia documental dos derradeiros testemuños destes comentarios periodísticos. 171 «Recital Antolóxico da Lírica Galega», 24-07-1956, Centro Galego de Buenos Aires. Gravación facilitada por Alfonso V.-Monxardín. 155
- Page 104 and 105: das de sangre e La zapatera prodigi
- Page 106 and 107: de España». «Patios de Toledo»,
- Page 108 and 109: Tu libro lo dejé en marcha; y si n
- Page 110 and 111: Esta confesión íntima é, por ago
- Page 112 and 113: Gracias, Federico. Ya sabes que yo
- Page 114 and 115: Caricatura de Blanco-Amor, realizad
- Page 116 and 117: Eduardo Blanco-Amor, Edición do au
- Page 118 and 119: Federico fotografado por Blanco-Amo
- Page 120 and 121: Outra foto que Eduardo lle sacou a
- Page 122 and 123: Outra foto da serie de García Lorc
- Page 124 and 125: Outra foto, da serie tirada por Bla
- Page 126 and 127: Federico García Lorca cos seus sob
- Page 128 and 129: Federico García Lorca con súa nai
- Page 130 and 131: Foto de García Lorca, conservada p
- Page 132 and 133: Casa do poeta en Fuente Vaqueros, n
- Page 134 and 135: 134
- Page 136 and 137: Camelia branca do ar brila entebrec
- Page 138 and 139: ¡Ay ruada, ruada, ruada da Virxen
- Page 140 and 141: O vento deixaba camelias de soma na
- Page 142 and 143: PE: V. Canzón de cuna pra Rosalía
- Page 144 and 145: PE: AP/A: VI. Danza da lúa en Sant
- Page 146 and 147: 3.2. O Prólogo de E. Blanco-Amor
- Page 148 and 149: paisaje espiritual, que es la sauda
- Page 150 and 151: Blanco-Amor, para ir minando esta r
- Page 152 and 153: Blanco-Amor está de volta en Galic
- Page 156 and 157: traron moitos poetas mozos na cerca
- Page 158 and 159: nos lindeiros entre a lírica galeg
- Page 160 and 161: Era o Sil que o mesmo García Lorca
- Page 162 and 163: ecorren los caminos; la poesía era
- Page 164 and 165: Blanco-Amor estaba tan seguro na s
- Page 166 and 167: «La verdad es que, a pesar de habe
- Page 168 and 169: «Madrigal»: v. 5 Chove en Santiag
- Page 170 and 171: A anteposición do posesivo miña
- Page 172 and 173: Galicia Chove en Sant-Iago. Ahora,
- Page 174 and 175: Aceptamos tamén a explicación que
- Page 176 and 177: ?Quién 222 fire caval de pedra Na
- Page 178 and 179: Despois de ver os orixinais autógr
- Page 180 and 181: Na miña entrevista con Guerra da C
- Page 182 and 183: A revista Ser, semanario galego de
- Page 184 and 185: 184
- Page 186 and 187: ni en duros ceños de abatidas cruc
- Page 188 and 189: Nas súas entrevistas, unha e outra
- Page 190 and 191: «La llorada por Boabdil, que en la
- Page 192 and 193: 4.2. Eduardo Blanco-Amor: embaixado
- Page 194 and 195: gencia el LIBRO DE POEMAS y los 6 P
- Page 196 and 197: 4.3. Blanco-Amor, testemuña dos Se
- Page 198 and 199: seu transfondo melancólico. Nada d
- Page 200 and 201: Ya florece en el Poema de Mio Cid:
- Page 202 and 203: En medio de la plaza, la luna que n
libro imprevisto, unha das formas numerosas do virtuosismo lorquiano, que<br />
chegaba ó «lingüístico» 169 .<br />
Non nos debe sorprender isto, cando en Galicia o mesmo Valle-Inclán<br />
non sabía comprender nin valorar estas poesías axeitadamente. Un día, que<br />
pasou pola imprenta de Ánxel Casal en Santiago e viu que o ilustre editor<br />
estaba corrixindo as probas dos Seis poemas galegos, fixo un comentario nada<br />
eloxioso sobre a incursión poética de Federico na literatura galega,<br />
censurando estas poesías co seu escepticismo (testemuño oral de Avelino<br />
Pousa Antelo, Santiago, abril de 1996).<br />
Pero non compartían a opinión de Valle-Inclán os mozos escritores<br />
galegos. Coñecían ben a xestación destas poesías e recibiron con balbordo<br />
partidario esta orixinal achega poética. Así, tan axiña como se viron liberados<br />
do duro traballo de propaganda e defensa do Estatuto de Autonomía, nas<br />
eleccións, prestaron unha especial atención ós Seis poemas galegos, con<br />
recensións críticas eloxiosas.<br />
O día 12 de xaneiro de 1936, en La Voz de Galicia, facíao Antón Villar<br />
Ponte, afirmando que estas poesías eran dignas do grande poeta que era<br />
García Lorca.<br />
Ánxel Fole, en «Lorca, poeta gallego» (El Pueblo Gallego, 1-2-1936),<br />
describía:<br />
«En Galicia ha pasado Lorca horas inolvidables y ha querido<br />
hacer perdurable constancia de ellas, escribiendo estos versos de<br />
‘Seis poemas galegos’, tan sentidos y delicados, en la vieja lengua<br />
que ahora reverdece y vuelve a ser en sus mejores poetas, como<br />
en tiempos de Airas Nuñez (sic), gracia ingenua y exquisito artificio.<br />
Nunca agradeceremos bastante al alto poeta andaluz tan fino<br />
presente».<br />
O 26 de febreiro do mesmo ano, Roberto Blanco Torres (El País, 26-2-<br />
1936), en «García Lorca en la poesía gallega: Seis poemas galegos», remataba<br />
así o seu comentario:<br />
«Agradecemos al poeta andaluz este regalo -triple regalo para<br />
los ojos, para los oídos y para el alma- de sus versos en la mañana<br />
primaveral de una Galicia que no quiere seguir muriéndose...».<br />
169<br />
Cito por Gibson, 1987, p. 413.<br />
154