Premios a la Excelencia: camino de la V edición - CEO
Premios a la Excelencia: camino de la V edición - CEO
Premios a la Excelencia: camino de la V edición - CEO
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
14<br />
Entrevista<br />
Álvaro Álvarez-Blázquez<br />
“O Igape recibe proxectos<br />
interesantes e innovadores<br />
<strong>de</strong> Ourense”<br />
25<br />
26<br />
Rincones con encanto<br />
O retiro do con<strong>de</strong><br />
Un establecimiento <strong>de</strong> lujo<br />
<strong>Premios</strong> a<br />
<strong>la</strong> <strong>Excelencia</strong>:<br />
<strong>camino</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
V edición<br />
AÑO 6 • NÚMERO 25 • Julio 2008
Sumario<br />
Índice<br />
REVISTA DE LA CONFEDERACIÓN<br />
EMPRESARIAL DE OURENSE<br />
Consejo editorial<br />
Presi<strong>de</strong>nte<br />
Francisco Rodríguez García<br />
Vicepresi<strong>de</strong>ntes<br />
Flora Castro González<br />
Emilio López Fernán<strong>de</strong>z<br />
Santiago Melo Moreno<br />
Manuel Rodríguez <strong>de</strong> <strong>la</strong> Fuente<br />
Tesorero<br />
Carlos Abel<strong>la</strong> García<br />
Contador<br />
Emilio Pedro González Iglesias<br />
Año 5. Número 25<br />
Publicación bimestral<br />
Dirección<br />
Juan José Molinos Casal<br />
Coordinación<br />
Bárbara Marta Canedo Guitiérrez<br />
Redacción<br />
Ana Belén Rodríguez Álvarez<br />
Bárbara Marta Canedo Gutiérrez<br />
Diego Fernán<strong>de</strong>z Torres<br />
Josefina Martínez Nóvoa<br />
Julio C. Rodríguez González<br />
María Fernán<strong>de</strong>z Vázquez<br />
Mª Luz García Pérez<br />
Patricia Beldrón Gavi<strong>la</strong>nes<br />
Fotografía<br />
Antonio Sa<strong>la</strong>s<br />
Archivo <strong>CEO</strong><br />
Maquetación y diseño<br />
Gallega <strong>de</strong> publicidad y diseño, S.A.<br />
Jaime Armesto Con<strong>de</strong><br />
EDITORIAL<br />
Pág. 3<br />
MUNDO<br />
EMPRESARIAL<br />
Pág. 4<br />
ENTREVISTA<br />
Álvaro<br />
Álvarez-Blázquez<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
Director Xeral do<br />
Igape<br />
Pág. 14<br />
ASOCIACIONES,<br />
UNA A UNA<br />
Asociación <strong>de</strong> Artesáns<br />
<strong>de</strong> Ourense (Adao)<br />
Olga Santos<br />
Pág. 23<br />
RINCONES CON<br />
ENCANTO<br />
O retiro do con<strong>de</strong><br />
Pág. 26<br />
TENDENCIAS<br />
Pág. 28<br />
CAFÉ CON<br />
F<strong>la</strong>vio Morganti<br />
Restaurante Galileo<br />
Pág. 30<br />
Edita<br />
Confe<strong>de</strong>ración Empresarial <strong>de</strong> Ourense<br />
Praza das Damas, 1. 32005 Ourense<br />
Tfno. 988 39 11 10 – Fax. 988 39 19 57<br />
Página Web: www.ceo.es – E-mail: ceo@ceo.es<br />
Depósito legal: VG. 911-2000<br />
COLABORA:<br />
EMPRESA<br />
TRADICIONAL<br />
Ferretería El Jardín<br />
Dorrego & Cía S.L.<br />
Pág. 18<br />
NUEVOS<br />
ASOCIADOS<br />
Pág. 22<br />
PÁGINAS<br />
CENTRALES:<br />
ESPECIAL PREMIOS<br />
TRANSFRONTERIZOS<br />
Á EXCELENCIA<br />
EMPRESARIAL<br />
NOVAS-25.1/08/BC<br />
2
Editorial<br />
Confianza, a<br />
pesar <strong>de</strong> <strong>la</strong> crisis<br />
Las cifras lo han ido manifestando poco a poco, y a pesar <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>safortunada insistencia<br />
<strong>de</strong> no mencionar <strong>la</strong> pa<strong>la</strong>bra maldita, <strong>la</strong> crisis se ha ido filtrando en el día a día <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
empresas y <strong>la</strong>s familias. Cualquier proceso <strong>de</strong> estas características ataca, probablemente,<br />
con mayor virulencia a unos que a otros, porque no todos los afectados parten con <strong>la</strong>s<br />
mismas condiciones: unas familias <strong>la</strong> sufren más que otras, y <strong>la</strong>s empresas <strong>la</strong> afrontan con<br />
mayor o menor capacidad <strong>de</strong> reacción.<br />
Alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> este punto giró gran parte <strong>de</strong>l informe <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asamblea General <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>CEO</strong>,<br />
en el que afirmábamos que, tras años <strong>de</strong> estabilidad, ya nadie tiene duda <strong>de</strong> que hemos<br />
entrado en un período <strong>de</strong> <strong>de</strong>crecimiento económico. Ante estas circunstancias adversas<br />
<strong>de</strong>bemos ser positivos, para intentar aminorar sus efectos; pero no cabe duda <strong>de</strong> que<br />
son los gobiernos los que <strong>de</strong>ben li<strong>de</strong>rar <strong>la</strong>s actuaciones <strong>de</strong> choque. Nuestro mensaje es<br />
transparente: a menos impuestos más actividad, más <strong>de</strong>sarrollo y puestos <strong>de</strong> trabajo y,<br />
por consiguiente, una mayor recaudación. La política fiscal <strong>de</strong>be fomentar, y no penalizar,<br />
el crecimiento económico y <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> empleo, auténticas bases <strong>de</strong>l progreso y <strong>la</strong>s<br />
más eficientes ‘materias primas’ con <strong>la</strong>s que pue<strong>de</strong>n contar <strong>la</strong>s empresas para crear<br />
riqueza e impulsar <strong>la</strong> economía.<br />
A pesar <strong>de</strong> que <strong>la</strong> situación no es <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mejores que ha atravesado <strong>la</strong> economía en los<br />
últimos años, no po<strong>de</strong>mos ser <strong>de</strong>rrotistas, sobre todo <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> posición que ocupamos: el<br />
ámbito empresarial, siempre en el punto <strong>de</strong> mira en escenarios <strong>de</strong> esta índole.<br />
De <strong>la</strong> reacción <strong>de</strong> los empresarios y su capacidad para afrontar este tipo <strong>de</strong> situaciones<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>, en gran medida, que se pueda ver <strong>la</strong> luz al final <strong>de</strong>l túnel. De opinión parecida<br />
es Manuel Conthe, economista y ex presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>la</strong> Comisión Nacional <strong>de</strong>l Mercado<br />
<strong>de</strong> Valores, quien, con sus propias pa<strong>la</strong>bras, dice confiar “en que sea el mundo <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> empresa el principal agente que nos sacará <strong>de</strong> esta crisis”, según <strong>de</strong>c<strong>la</strong>raba en <strong>la</strong><br />
conferencia ofrecida recientemente en Ourense.<br />
Ante estas adversida<strong>de</strong>s, es necesario potenciar más aún los recursos y particu<strong>la</strong>rida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />
cada uno, tal y como han hecho con tanto acierto <strong>la</strong>s empresas que ocupan <strong>la</strong>s páginas<br />
centrales <strong>de</strong>l especial <strong>de</strong> este número, que han <strong>de</strong>stacado por sus méritos innovando<br />
y saliendo al exterior, o convirtiendo un sueño en realidad con <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> nuevos<br />
negocios.<br />
3
Mundo empresarial<br />
Asamblea General en <strong>la</strong> <strong>CEO</strong><br />
• Juan Jiménez <strong>de</strong> Agui<strong>la</strong>r fue el encargado <strong>de</strong> c<strong>la</strong>usurar el acto<br />
• El salón <strong>de</strong> actos <strong>de</strong> Caixanova se llenó<br />
para <strong>la</strong> celebración <strong>de</strong> esta Asamblea<br />
• Asistentes a <strong>la</strong> Asamblea conversan a <strong>la</strong> salida <strong>de</strong>l acto<br />
La trigésimo primera<br />
Asamblea General<br />
Ordinaria <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>CEO</strong><br />
tuvo lugar el lunes 28<br />
<strong>de</strong> abril en el Centro <strong>de</strong><br />
Desenvolvemento <strong>de</strong><br />
Caixanova, congregando<br />
a una numerosa<br />
representación <strong>de</strong>l<br />
empresariado ourensano en<br />
un acto en el que elemento<br />
compartido <strong>de</strong> <strong>la</strong> unión, bajo<br />
unos objetivos comunes,<br />
estuvo presente un año más.<br />
Hubo espacio para el<br />
agra<strong>de</strong>cimiento, para<br />
el repaso a un año <strong>de</strong><br />
actividad, para el análisis <strong>de</strong> <strong>la</strong> coyuntura<br />
económica actual, momentos <strong>de</strong> reflexión<br />
sobre <strong>la</strong> problemática <strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas y<br />
posibles soluciones al respecto. También<br />
se <strong>de</strong>jaron escuchar nuevas propuestas,<br />
tras<strong>la</strong>dando a los asistentes el interés <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>CEO</strong> por implicar al tejido empresarial<br />
ourensano en los proyectos <strong>de</strong> futuro que<br />
se promueven <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> Confe<strong>de</strong>ración.<br />
Todo esto, entre otros muchos temas,<br />
fueron cuestiones <strong>de</strong> obligada mención a<br />
lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong>l acto asambleario.<br />
El clima <strong>de</strong> acontecimiento especial <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
asamblea se vio reforzado con <strong>la</strong> presencia<br />
<strong>de</strong>l Vicepresi<strong>de</strong>nte Primero y Secretario<br />
General <strong>de</strong> <strong>CEO</strong>E, D. Juan Jiménez <strong>de</strong><br />
Agui<strong>la</strong>r, representando a <strong>la</strong> organización<br />
matriz que conecta a todo el empresariado<br />
<strong>de</strong>l país, y que fue <strong>la</strong> personalidad<br />
encargada <strong>de</strong> c<strong>la</strong>usurar el acto.<br />
Informe <strong>de</strong>l presi<strong>de</strong>nte<br />
El habitual informe que el presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> <strong>CEO</strong> expone en <strong>la</strong> Asamblea General,<br />
estuvo marcado, en esta ocasión, por<br />
<strong>la</strong>s referencias a <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> crisis<br />
que se vive en <strong>la</strong> economía. En sus<br />
pa<strong>la</strong>bras hubo a<strong>de</strong>más comentarios a<br />
otros temas, como <strong>la</strong> anu<strong>la</strong>ción <strong>de</strong>l P<strong>la</strong>n<br />
<strong>de</strong> Urbanismo <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad, instando al<br />
Concello a redactar uno nuevo “blindado<br />
jurídicamente y con consenso <strong>de</strong> los tres<br />
4
• Como cada año, el empresariado ourensano se dio cita en esta Asamblea<br />
grupos”. La integración <strong>de</strong>l AVE en <strong>la</strong><br />
ciudad fue otro <strong>de</strong> los ejes <strong>de</strong> su informe,<br />
discurso que aprovechó para solicitar<br />
una apuesta <strong>de</strong>cidida por <strong>la</strong> inversión en<br />
infraestructuras seña<strong>la</strong>ndo, con cifras, que<br />
<strong>la</strong> inversión pública en <strong>la</strong> provincia había<br />
sido insuficiente el ejercicio anterior, con 9’6<br />
euros <strong>de</strong> cada 100 invertidos en Galicia.<br />
Promover <strong>la</strong> cultura<br />
preventiva<br />
En el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asamblea hubo un<br />
apartado especial en el que se abordó el<br />
tema <strong>de</strong> <strong>la</strong> prevención, coincidiendo con<br />
<strong>la</strong> celebración <strong>de</strong>l Día Internacional <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> Seguridad y Salud en el Trabajo.<br />
A través <strong>de</strong>l Gabinete <strong>de</strong> Prevención, <strong>la</strong><br />
<strong>CEO</strong> quiso aprovechar esta oportunidad<br />
para promover y difundir <strong>la</strong> cultura <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
prevención a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> entrega, a los<br />
asistentes, <strong>de</strong> varios elementos re<strong>la</strong>cionados<br />
con <strong>la</strong> prevención <strong>de</strong> riesgos <strong>la</strong>borales.<br />
Homenaje a Jaime Quesada<br />
Hace ya 10 años que <strong>la</strong> <strong>CEO</strong> se asentó en<br />
el casco histórico. En aquel entonces, hubo<br />
quien, sin duda alguna, quiso co<strong>la</strong>borar<br />
firmemente en esta <strong>de</strong>cisión, haciéndonos<br />
<strong>de</strong>positarios <strong>de</strong> su arte, y vistiendo el<br />
edificio por <strong>de</strong>ntro, antes incluso <strong>de</strong> que lo<br />
hiciese el mobiliario.<br />
El inolvidable Jaime Quesada fue uno<br />
<strong>de</strong> esos artistas comprometidos con <strong>la</strong><br />
se<strong>de</strong> empresarial, y su pintura y amor por<br />
el arte formarán ya parte para siempre <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> historia <strong>de</strong>l edificio <strong>de</strong> <strong>la</strong> Confe<strong>de</strong>ración,<br />
<strong>de</strong>nominado ‘Casa dos Gaioso’.<br />
Por este motivo, y dado su reciente<br />
fallecimiento, <strong>la</strong> <strong>CEO</strong> tuvo un hermoso<br />
gesto con el artista en esta Asamblea<br />
General, recorriendo su obra a través <strong>de</strong> un<br />
ví<strong>de</strong>o, y entregando una p<strong>la</strong>ca <strong>de</strong> recuerdo<br />
a Miguel Ángel Santalices, director <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Fundación Xaime Quesada B<strong>la</strong>nco.<br />
• Jaime Quesada recibió el homenaje<br />
póstumo <strong>de</strong>l colectivo empresarial<br />
5
Mundo empresarial<br />
Novo presi<strong>de</strong>nte<br />
e xunta directiva <strong>de</strong> Aeva<br />
• Durante a Asemblea levouse a cabo a votación <strong>de</strong><br />
nova xunta directiva<br />
A Asociación <strong>de</strong> Empresarios <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras<br />
celebrou recentemente a súa asemblea<br />
anual marcada polo cambio na presi<strong>de</strong>ncia<br />
e na xunta directiva.<br />
O presi<strong>de</strong>nte saínte Santiago Melo<br />
<strong>de</strong>stacou, no seu último discurso<br />
neste cargo, a importancia que vai ter<br />
para a comarca a creación do Foro<br />
Val<strong>de</strong>orras século XXI para impedir a<br />
discriminación e como voz única para<br />
conseguir o crecemento da comarca.<br />
Como mostra da importancia do Foro<br />
subliñou o establecemento por parte da<br />
Xunta <strong>de</strong> Galicia dunha discriminación<br />
positiva coa comarca <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras en<br />
subvencións e axudas do Igape cunhas<br />
importantes vantaxes respecto a outras<br />
zonas <strong>de</strong> Galicia. No eido <strong>de</strong> xestións coas<br />
administracións Aeva seguiu promovendo<br />
o <strong>de</strong>senvolvemento <strong>de</strong> solo industrial en<br />
todos os municipios que teñan <strong>de</strong>manda<br />
e, sobre todo, a mellora nos accesos<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> A Rúa á N-120. Como retos da nova<br />
directiva señalouse a posta en marcha<br />
e <strong>de</strong>senvolvemento do P<strong>la</strong>n Lea<strong>de</strong>r,<br />
así como manter, e mesmo aumentar,<br />
o prestixio que Aeva adquiriu ó longo<br />
<strong>de</strong>stes anos co rigor das súas propostas,<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntemente da cor política nas<br />
distintas administracións.<br />
Santiago Melo <strong>de</strong>ixa a presi<strong>de</strong>ncia da<br />
Asociación <strong>de</strong>spois <strong>de</strong> <strong>de</strong>dicarlle oito anos<br />
<strong>de</strong> xestións, aínda que permanece nunha<br />
das catro vicepresi<strong>de</strong>ncias, e lle dá o<br />
relevo a Javier Rodríguez Para<strong>de</strong>lo, un<br />
xoven enxeñeiro técnico industrial formado<br />
en Vigo, que actualmente é xerente <strong>de</strong><br />
dúas empresas ligadas á rehabilitación<br />
e reformas <strong>de</strong> locais comerciais. A<br />
xunta directiva complétase co cargo <strong>de</strong><br />
secretario, e <strong>de</strong>z vocalías.<br />
Pi<strong>la</strong>r Vi<strong>la</strong>, nova presi<strong>de</strong>nta dos pasteleiros<br />
• Pi<strong>la</strong>r Vi<strong>la</strong> rexenta a pastelería Osi en Al<strong>la</strong>riz<br />
A Asociación Provincial <strong>de</strong> Pasteleiros<br />
e Confiteiros <strong>de</strong> Ourense celebrou<br />
o pasado 9 <strong>de</strong> xuño a súa asemblea<br />
ordinaria. Na or<strong>de</strong> do día, o punto mais<br />
salientable era a elección <strong>de</strong> nova xunta<br />
directiva, o que significou tamén o cambio<br />
na presi<strong>de</strong>ncia, que recaeu por maioría<br />
absoluta en Mª Pi<strong>la</strong>r Vi<strong>la</strong> González, da<br />
Pastelería Osi <strong>de</strong> Al<strong>la</strong>riz. Deste xeito, <strong>de</strong>ixa<br />
o cargo <strong>de</strong> presi<strong>de</strong>nte Francisco Gómez<br />
López, <strong>de</strong> Pastelería San Diego, que o<br />
ocupou durante os últimos catro anos.<br />
Pi<strong>la</strong>r Vi<strong>la</strong>, ligada á Asociación <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
hai máis <strong>de</strong> 16 anos, propuxo unha<br />
xunta directiva na que xente nova<br />
está moi presente -“para que entren<br />
i<strong>de</strong>as innovadoras e distintas”, segundo<br />
precisou- e que está formada por<br />
Mª Belén Rodríguez (Arva) como<br />
vicepresi<strong>de</strong>nta, Martín Sousa (Milhojas)<br />
como secretario, Mª José Cerviño<br />
(Cerviño) é a tesoureira e como voceiros<br />
participarán nesta nova directiva Mª<br />
Cristina Vázquez (San Yago), Luis Prieto<br />
(Primavera) e Luis Ramos (Couto).<br />
Aínda que é a primeira vez que ocupa o<br />
cargo nesta Asociación, Pi<strong>la</strong>r Vi<strong>la</strong> xa ten<br />
experiencia coma presi<strong>de</strong>nta noutra, pois<br />
<strong>de</strong>senvolveu este cargo na <strong>de</strong> comerciantes<br />
<strong>de</strong> Al<strong>la</strong>riz no comezo <strong>de</strong>sta década. A<br />
intención <strong>de</strong>sta muller vital e participativa<br />
é a <strong>de</strong> comezar con proxectos novos<br />
unha vez pase o período estival, e facer<br />
participar neles a toda a Asociación.<br />
6
Os empresarios <strong>de</strong> San Cibrao concretan<br />
novos proxectos na Asemblea Xeral<br />
• Os empresarios do Polígono <strong>de</strong> San Cibrao celebraron Asamblea Xeral no salón <strong>de</strong> actos da entida<strong>de</strong><br />
• O coñecido Tamariz puxo a nota <strong>de</strong> humor e maxia na cea<br />
posterior á Asemblea<br />
Os empresarios do Polígono <strong>de</strong> San Cibrao<br />
das Viñas reuníronse, a finais do pasado<br />
mes <strong>de</strong> xuño, para levar a cabo a súa<br />
tradicional Asemblea Xeral Ordinaria,<br />
celebrada no Edificio Multiusos que a<br />
entida<strong>de</strong> posúe na área industrial. O acto<br />
contou coa presenza do Conselleiro <strong>de</strong><br />
Medio Ambiente, Manuel Vázquez,<br />
quen se encargou <strong>de</strong> c<strong>la</strong>usurar a reunión<br />
ante o centenar <strong>de</strong> empresarios que<br />
encheu o Salón <strong>de</strong> Actos.<br />
O conselleiro aproveitou a súa intervención<br />
para anunciar a creación, en terreos <strong>de</strong> San<br />
Cibrao cedidos polo Concello, do primeiro<br />
Centro Ver<strong>de</strong> <strong>de</strong> Galicia, promovido<br />
polo seu <strong>de</strong>partamento e <strong>de</strong>stinado á<br />
transferencia <strong>de</strong> residuos industriais,<br />
o que facilitará a súa xestión eficiente.<br />
Vázquez afirmaba que con este proxecto<br />
“Ourense segue a erixirse en referente das<br />
políticas medioambientais <strong>de</strong> Galicia”.<br />
Ante a máxima autorida<strong>de</strong> en Galicia no<br />
eido do medio ambiente, o presi<strong>de</strong>nte<br />
do colectivo empresarial, Manuel<br />
Rodríguez <strong>de</strong> <strong>la</strong> Fuente, salientaba que<br />
“Queremos ofrecer tamén o compromiso<br />
co novo entorno sostible, e a disposición<br />
a incorporar sen <strong>de</strong>mora as esixencias,<br />
sensibilida<strong>de</strong>s e mo<strong>de</strong>los acor<strong>de</strong>s cos<br />
tempos”.<br />
A xornada tivo o seu epílogo coa habitual<br />
cea <strong>de</strong> confraternida<strong>de</strong>, celebrada<br />
no Hotel AC Vi<strong>la</strong> <strong>de</strong> Al<strong>la</strong>riz, e que<br />
<strong>de</strong>u comezo cunha homenaxe a tres<br />
empresarios <strong>de</strong> longa traxectoria no<br />
Polígono: Emilio González Pereira da<br />
empresa Peyka, Antonio Nogueiras<br />
Rivero <strong>de</strong> Industrias N.L.J. e Isauro Cruz<br />
Deza, <strong>de</strong> Alfocasa.<br />
Á cea asistiron, a<strong>de</strong>mais dos empresarios<br />
da área industrial e do conselleiro <strong>de</strong><br />
Medio Ambiente, outras autorida<strong>de</strong>s como<br />
Elisa Nogueira, alcal<strong>de</strong>sa <strong>de</strong> San Cibrao<br />
das Viñas; José Luis Baltar, presi<strong>de</strong>nte<br />
da Deputación; Francisco García, alcal<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Al<strong>la</strong>riz; Camilo Ocampo, sub<strong>de</strong>legado<br />
do Goberno; Álvaro Álvarez-Blázquez,<br />
director xeral do Igape, Daniel Pino,<br />
director xeral do Instituto <strong>de</strong> Vivenda e<br />
Solo, o presi<strong>de</strong>nte do Consello Social da<br />
Universida<strong>de</strong> <strong>de</strong> Vigo, Emilio Atrio e o<br />
vicerrector do Campus ourensán, Juan<br />
Francisco Gálvez, así coma <strong>de</strong>legados<br />
provinciais <strong>de</strong> distintas consellerías.<br />
A<strong>de</strong>mais, houbo tamén representación<br />
doutras entida<strong>de</strong>s coma Caixanova,<br />
Inor<strong>de</strong>, Caixa Galicia, Cámara <strong>de</strong><br />
Comercio ou Sogarpo.<br />
7
Mundo empresarial<br />
Talleres Craf inaugura insta<strong>la</strong>cións<br />
en León<br />
• Francisco González, alcal<strong>de</strong> da Ribaseca, corta a cinta<br />
inaugural en presenza <strong>de</strong> Elías Mera (no centro da imaxe)<br />
e Jaime Pignatelli, director xeral <strong>de</strong> Renault<br />
Tra<strong>la</strong> apertura das novas insta<strong>la</strong>cións no<br />
polígono industrial <strong>de</strong> León, Talleres<br />
Craf consolídase coma o distribuidor e<br />
reparador autorizado <strong>de</strong> Renault Trucks para<br />
as provincias <strong>de</strong> Ourense, Lugo e León. Un<br />
exemplo, o <strong>de</strong> esta empresa, que mostra<br />
como, grazas ó esforzo <strong>de</strong> moitos anos,<br />
unha firma po<strong>de</strong> chegar a convertirse nun<br />
referente no seu sector.<br />
O acto <strong>de</strong> inauguración tivo lugar o pasado<br />
27 <strong>de</strong> xuño, e contou coa asistencia <strong>de</strong><br />
autorida<strong>de</strong>s como Jaime Pignatelli,<br />
director xeral <strong>de</strong> Renault, e Francisco<br />
González, alcal<strong>de</strong> da Ribaseca, localida<strong>de</strong><br />
on<strong>de</strong> se empraza o polígono.<br />
Talleres Craf comeza a súa andadura<br />
no ano 1979 ubicándose no polígono<br />
Barreiros como taller in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nte.<br />
Posteriormente, no 1993, pasa a ser<br />
distribuidora <strong>de</strong> Renault Trucks, realizando<br />
as activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> venda e reparación <strong>de</strong><br />
vehículos industriais. A empresa segue<br />
medrando, e en 1997 inaugúrase unha<br />
nova nave no polígono <strong>de</strong> San Cibrao das<br />
Viñas, ata que neste 2008 consolida a súa<br />
presenza e León sustituindo as antigas<br />
insta<strong>la</strong>cións por outras renovadas e máis<br />
amp<strong>la</strong>s (12.000 metros cadrados, dos cales<br />
3.000 son <strong>de</strong> construción).<br />
Na actualida<strong>de</strong>, a empresa ofrece servizos<br />
<strong>de</strong> mantemento, mecánica xeral, recambios<br />
e accesorios, chapa e pintura, carrocería,<br />
liña pre-itv... entre outros, para os que<br />
conta con 42 empregados e puntos <strong>de</strong><br />
venda en Lugo e León.<br />
Tomóvil ve novamente premiada a súa <strong>la</strong>bor<br />
Por cuarto ano consecutivo, o máis<br />
importante recoñecemento <strong>de</strong> Ford, o<br />
Chairman´s Awards, recae en Tomóvil<br />
S.A., concesionario que foi ga<strong>la</strong>rdoado<br />
ininterrompidamente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o 2004 con<br />
este premio e, agora, na edición do 2007.<br />
Por outra banda, Tomóvil recibiu a<strong>de</strong>mais<br />
os <strong>Premios</strong> á Calida<strong>de</strong> en 1994, 1995,<br />
1998 e 2003.<br />
O acto <strong>de</strong> entrega do Chairmn´s Awards<br />
tivo lugar nas insta<strong>la</strong>cións do concesionario<br />
o pasado 27 <strong>de</strong> maio coa presenza <strong>de</strong><br />
José Manuel Machado, presi<strong>de</strong>nte e<br />
conselleiro <strong>de</strong>legado <strong>de</strong> Ford España-<br />
Iberia, a<strong>de</strong>mais doutros directivos <strong>de</strong> Ford<br />
España-Iberia e Ford Galicia, acompañados<br />
polos responsables e trabal<strong>la</strong>dores da<br />
concesión ourensá.<br />
O Chairman´s Award é un ga<strong>la</strong>rdón a<br />
nivel europeo instituído por Ford Motor<br />
Company que, na práctica, é o maior<br />
premio que a dita marca conce<strong>de</strong> á<br />
súa re<strong>de</strong> <strong>de</strong> concesionarios oficiais.<br />
Para realizar a selección, Ford ten en conta<br />
o <strong>la</strong>bor profesional <strong>de</strong>senvolvido po<strong>la</strong>s<br />
concesións en todas as áreas do negocio,<br />
así como as máis altas cotas <strong>de</strong> satisfacción<br />
da súa cliente<strong>la</strong>.<br />
O xurado <strong>de</strong>ste premio está composto<br />
polos propios clientes quen, a través<br />
das respostas e opinións recollidas nos<br />
cuestionarios <strong>de</strong> satisfacción da marca,<br />
<strong>de</strong>ci<strong>de</strong>n que concesionarios ofrecen o<br />
mellor servizo e, polo tanto, cales <strong>de</strong>ben<br />
ser acredores do Chairman´s Awards.<br />
Os parámetros valorados inclúen tanto<br />
a atención como a información, venda<br />
e post-venda, mentres que o indicador<br />
fundamental á hora <strong>de</strong> elixir os gañadores<br />
é a porcentaxe <strong>de</strong> clientes que se <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ran<br />
‘completamente satisfeitos/as’.<br />
• Ramón Outón, xerente <strong>de</strong> Tomóvil, posa por cuarto<br />
ano consecutivo con este premio <strong>de</strong> Ford<br />
8
Talleres Viper se muda al<br />
Polígono <strong>de</strong> San Cibrao<br />
• José Vi<strong>la</strong>rchao, ante los invitados, en un<br />
momento <strong>de</strong> <strong>la</strong> inauguración<br />
El pasado 22 <strong>de</strong> mayo, Talleres Viper<br />
inauguraba sus nuevas insta<strong>la</strong>ciones en el<br />
sector C <strong>de</strong>l Polígono Industrial <strong>de</strong> San<br />
Cibrao das Viñas, en don<strong>de</strong> disponen,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> entonces, <strong>de</strong> un mayor espacio y<br />
mejores servicios para sus clientes, todo ello<br />
sobre 6.000 m2 <strong>de</strong> terreno. Con ello, los<br />
cambios con respecto a <strong>la</strong> ubicación anterior<br />
son consi<strong>de</strong>rables, sobre todo en lo que a<br />
dimensiones se refiere.<br />
Como característica principal, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong><br />
un servicio <strong>de</strong> recogida <strong>de</strong> vehículos a<br />
domicilio, sobresale un luminoso espacio<br />
<strong>de</strong> exposición que alcanza los 600 m2 y en<br />
el que se pue<strong>de</strong>n ubicar hasta 25 coches.<br />
Los talleres ocupan unas dimensiones<br />
<strong>de</strong>stacadas en <strong>la</strong> recién estrenada nave:<br />
por un <strong>la</strong>do, el <strong>de</strong> mecánica y electricidad<br />
cuenta con 1.300 m2 <strong>de</strong> superficie,<br />
mientras que 600 m2 se <strong>de</strong>stinan al <strong>de</strong><br />
chapa y pintura. Un amplísimo patio<br />
exterior (<strong>de</strong> unos 2.000 m2) empleado<br />
actualmente para <strong>la</strong> exposición <strong>de</strong> coches<br />
usados, completa <strong>la</strong>s actuales insta<strong>la</strong>ciones.<br />
El acto <strong>de</strong> inauguración <strong>de</strong> Talleres<br />
Viper, ben<strong>de</strong>cidos al inicio por Carlos<br />
Gabriel, párroco <strong>de</strong> San Lorenzo, contó<br />
con <strong>la</strong> asistencia <strong>de</strong> un nutrido grupo <strong>de</strong><br />
empresarios, autorida<strong>de</strong>s y representantes<br />
<strong>de</strong> diversas entida<strong>de</strong>s. José Vi<strong>la</strong>rchao,<br />
gerente <strong>de</strong> <strong>la</strong> empresa, recibió en sus<br />
insta<strong>la</strong>ciones a Elisa Nogueira, alcal<strong>de</strong>sa <strong>de</strong><br />
San Cibrao, Camilo Ocampo, sub<strong>de</strong>legado<br />
<strong>de</strong>l Gobierno, Xosé Antón Jardón,<br />
<strong>de</strong>legado provincial <strong>de</strong> Industria y Francisco<br />
Rodríguez, presi<strong>de</strong>nte <strong>de</strong> <strong>la</strong> Confe<strong>de</strong>ración<br />
Empresarial, entre otros.<br />
Eficiencia energética en <strong>la</strong>s empresas<br />
En el transcurso <strong>de</strong>l acto, se realizó <strong>la</strong><br />
presentación <strong>de</strong>l nuevo mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
marca Peugeot, el 308 SW, caracterizado<br />
por su funcionalidad y su techo <strong>de</strong> cristal<br />
panorámico que ofrece una sorpren<strong>de</strong>nte<br />
sensación <strong>de</strong> espacio.<br />
El mes <strong>de</strong> julio puso punto y final a <strong>la</strong>s<br />
activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l proyecto Gener, enmarcado<br />
en <strong>la</strong> iniciativa comunitaria INTERREG III-A,<br />
y cuyo objetivo ha sido el <strong>de</strong> promover<br />
el uso racional y eficiente <strong>de</strong> los recursos<br />
naturales.<br />
El aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>manda ha originado<br />
<strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> poner en marcha medidas<br />
informativas y <strong>de</strong> incentivos para que los<br />
gran<strong>de</strong>s consumidores, fundamentalmente<br />
<strong>la</strong>s empresas, cambien sus hábitos en<br />
gestión <strong>de</strong> <strong>la</strong> energía, asesorándo<strong>la</strong>s a <strong>la</strong><br />
hora <strong>de</strong> imp<strong>la</strong>ntar <strong>la</strong>s nuevas prácticas <strong>de</strong><br />
consumo.<br />
Una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s líneas c<strong>la</strong>ve <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong><br />
esta iniciativa ha sido <strong>la</strong> realización <strong>de</strong><br />
auditorías energéticas a <strong>la</strong>s empresas,<br />
que les ha permitido conocer <strong>la</strong>s opciones<br />
<strong>de</strong> cambio más favorables e i<strong>de</strong>ntificar <strong>la</strong>s<br />
fuentes <strong>de</strong> energía alternativas más viables<br />
para su actividad empresarial.<br />
A<strong>de</strong>más, <strong>la</strong> <strong>CEO</strong> ha <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do 6 talleres<br />
sectoriales e intersectoriales <strong>de</strong> eficiencia<br />
<strong>de</strong> gestión energética. El último <strong>de</strong> ellos,<br />
<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>do el pasado 16 <strong>de</strong> julio bajo el<br />
título “El nuevo escenario energético:<br />
estrategias <strong>de</strong> ahorro y eficiencia”, fue<br />
impartido por Emérito Freire, jefe <strong>de</strong>l área<br />
<strong>de</strong> p<strong>la</strong>nificación energética <strong>de</strong>l Inega, y<br />
Santiago Rodríguez, consultor <strong>de</strong>l Instituto<br />
Tecnológico <strong>de</strong> Galicia.<br />
En el marco <strong>de</strong> este taller se presentó una<br />
aplicación informática, puesta a disposición<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas para que puedan realizar,<br />
vía Internet, un diagnóstico energético<br />
y obtener una serie <strong>de</strong> medidas <strong>de</strong> mejora<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> ahorro y<br />
eficiencia energética.<br />
• El proyecto Gener llevó a cabo talleres sobre eficiencia<br />
energética en <strong>la</strong> <strong>CEO</strong><br />
9
Mundo empresarial<br />
O polígono <strong>de</strong> Nogueira,<br />
cada vez máis preto<br />
• Os membros da Asociación reuníronse nun dos salóns<br />
do Parador<br />
A loita por conseguir un polígono industrial<br />
para a bisbarra foi unha das razóns que<br />
impulsou a creación da Asociación <strong>de</strong><br />
Empresarios <strong>de</strong> Nogueira <strong>de</strong> Ramuín<br />
(A.E.NO.R.) os membros da cal recibían<br />
con expectación, fai algo máis dun mes,<br />
o anuncio do <strong>de</strong>senvolvemento <strong>de</strong>ste<br />
proxecto por parte da Consellería <strong>de</strong><br />
Vivenda. Ata o momento, os empresarios<br />
<strong>de</strong>cidiran adiantar o diñeiro das súas<br />
parce<strong>la</strong>s -comprometendo máis da meta<strong>de</strong><br />
do polígono- para que as obras pui<strong>de</strong>sen<br />
dar comezo, contando co apoio do<br />
Concello <strong>de</strong> Nogueira e a Deputación <strong>de</strong><br />
Ourense.<br />
A necesida<strong>de</strong> <strong>de</strong> expresar, cunha soa voz,<br />
esta <strong>de</strong>manda conxunta fixo nacer esta<br />
Asociación fai pouco máis <strong>de</strong> dous anos,<br />
para que proxectos como este se fixesen<br />
realida<strong>de</strong>. Cada vez máis preto <strong>de</strong> logralo,<br />
o polígono <strong>de</strong> Nogueira está pen<strong>de</strong>nte<br />
agora do ditame da Dirección Xeral<br />
<strong>de</strong> Urbanismo, unha vez a Consellería<br />
<strong>de</strong>cidiu redactar o proxecto.<br />
Este anuncio centrou parte da Asemblea<br />
Xeral que o colectivo levou a cabo no<br />
Parador <strong>de</strong> Santo Estevo a finais do mes<br />
<strong>de</strong> xuño, acto no que o seu presi<strong>de</strong>nte,<br />
César Branco, repasou as activida<strong>de</strong>s e<br />
contas da organización do pasado ano,<br />
presentando a<strong>de</strong>mais os presupostos para<br />
este 2008. B<strong>la</strong>nco <strong>de</strong>stacou, entre outras<br />
cousas, a finalización da páxina web da<br />
Asociación, o interese <strong>de</strong> seguir medrando<br />
coma organización, así coma as xestións<br />
feitas coas administracións <strong>de</strong> cara á<br />
consecución do polígono, e con Fomento<br />
para <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>r o trazado máis axeitado da<br />
futura A-76, para que se teña en conta o<br />
Concello <strong>de</strong> Luintra no seu percorrido.<br />
O presi<strong>de</strong>nte da Confe<strong>de</strong>ración<br />
Empresarial, Francisco Rodríguez,<br />
participou no peche da Asemblea<br />
xunto a José Luis Baltar, presi<strong>de</strong>nte<br />
da Deputación, quen se encargou da<br />
c<strong>la</strong>usura. Ao termo, e como vén sendo<br />
xa habitual <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a súa fundación, os<br />
máis <strong>de</strong> 60 membros que conforman a<br />
Asociación volvéronse reunir nunha cea<br />
nos espectacu<strong>la</strong>res comedores do Parador.<br />
Sorteos e festa no comercio<br />
carballiñés<br />
• Cartel promocional da campaña <strong>de</strong> verán no<br />
Carballiño<br />
Un ano máis, a Asociación <strong>de</strong><br />
Comerciantes <strong>de</strong> Carballiño organizou<br />
este verán unha campaña comercial para<br />
fomentar a compra nos establecementos<br />
da vi<strong>la</strong>, tras o éxito alcanzado nas dúas<br />
edicións anteriores.<br />
Den<strong>de</strong> o pasado 6 <strong>de</strong> xuño e ata o 29<br />
<strong>de</strong> agosto, todo aquel que realice unha<br />
compra nos máis <strong>de</strong> 110 establecementos<br />
participantes nesta iniciativa, recibirá un<br />
boleto no que se oculta unha letra, que<br />
quedará á vista tras resgar a superficie da<br />
papeleta. O cliente <strong>de</strong>berá así xuntar todas<br />
as letras da pa<strong>la</strong>bra ‘ruleta’, o que lle dará<br />
<strong>de</strong>reito a efectuar unha tiraxe con premio<br />
seguro no panel electrónico que, <strong>de</strong><br />
forma aleatoria, reparte os máis <strong>de</strong> 3.000<br />
regalos <strong>de</strong>ste sorteo.<br />
Or<strong>de</strong>nadores portátiles, televisores <strong>de</strong><br />
p<strong>la</strong>sma, Wii, reprodutores mp4, viaxes<br />
ao estranxeiro e un cruceiro polo<br />
Mediterráneo, son algúns dos premios<br />
<strong>de</strong>stacados <strong>de</strong>sta campaña, que este ano<br />
tira a casa po<strong>la</strong> ventá para que veciños e<br />
visitantes comproben, en primeira persoa,<br />
as vantaxes <strong>de</strong> comprar no comercio<br />
local. Aínda son moitos os regalos que<br />
non atoparon dono, e case un mes o que<br />
queda por diante para visitar esta fermosa<br />
vi<strong>la</strong> e probar sorte nesta ruleta.<br />
Como vén sendo xa habitual, a campaña<br />
<strong>de</strong> verán dos comerciantes péchase coa<br />
Festa do Comercio, que se celebra a<br />
comezos <strong>de</strong> setembro. Esta celebración,<br />
a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> poñerlle broche <strong>de</strong> ouro á<br />
iniciativa, serve para homenaxear a un<br />
empresario ilustre da zona, que recibe o<br />
Premio Azougue, figura representativa do<br />
<strong>de</strong>us romano do comercio realizada po<strong>la</strong><br />
artista carballiñesa Rebeca Perea.<br />
10
INVESBANG celébrase por<br />
vez primeira en Lugo<br />
A se<strong>de</strong> da Confe<strong>de</strong>ración <strong>de</strong> Empresarios<br />
<strong>de</strong> Lugo foi o lugar escollido, a finais do<br />
mes <strong>de</strong> xuño, para albergar o primeiro<br />
Foro <strong>de</strong> Investidores que se celebra nesa<br />
provincia, co que a re<strong>de</strong> BANG contabiliza<br />
o quinto acto <strong>de</strong>stas características.<br />
Este V Foro <strong>de</strong> Investidores -<br />
INVESBANG obtivo unha especial<br />
trascen<strong>de</strong>ncia no <strong>de</strong>senvolvemento<br />
dos actos que organiza a Re<strong>de</strong>, xa que<br />
contou coa inauguración por parte<br />
do conselleiro <strong>de</strong> Traballo, Ricardo<br />
Vare<strong>la</strong>, e coa presentación dos proxectos<br />
máis <strong>de</strong>stacados seleccionados polos<br />
analistas <strong>de</strong> BANG. Os responsables<br />
<strong>de</strong>stas iniciativas fixeron a súa exposición<br />
ante un auditorio composto por algúns<br />
dos empresarios máis relevantes da<br />
comunida<strong>de</strong>, xunto con representantes <strong>de</strong><br />
banca <strong>de</strong> inversión, capital risco e xestores<br />
<strong>de</strong> carteiras que operan en Galicia.<br />
A calida<strong>de</strong> dos proxectos e unha<br />
explicación eminentemente práctica,<br />
con probas en tempo real, fixeron que<br />
os investidores valorasen <strong>de</strong> forma moi<br />
salientable este evento. Posteriormente,<br />
levouse a cabo un almorzo <strong>de</strong> traballo<br />
entre os empren<strong>de</strong>dores e investidores<br />
asistentes ó acto, no que tamén<br />
participaron os representantes das<br />
Confe<strong>de</strong>racións Empresariais <strong>de</strong> Lugo e<br />
Ourense.<br />
Os esforzos que neste sentido levou a cabo<br />
a confe<strong>de</strong>ración ourensana <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a posta<br />
en marcha da Re<strong>de</strong> no 2004, permiten que<br />
hoxe en día BANG sexa un referente <strong>de</strong><br />
prestixio entre os empren<strong>de</strong>dores <strong>de</strong><br />
proxectos empresariais con necesida<strong>de</strong>s<br />
financeiras e os potenciais business angels<br />
con capacida<strong>de</strong> e interese investidor,<br />
sendo quen <strong>de</strong> impulsar e dinamizar o<br />
empren<strong>de</strong>mento en Galicia.<br />
• O conselleiro <strong>de</strong> Traballo, Ricardo Vare<strong>la</strong>, inaugurou o<br />
V Foro INVESBANG na se<strong>de</strong> da CEL<br />
11
Mundo empresarial<br />
Mercando en espazos <strong>de</strong><br />
lecer e diversión<br />
• Os postos dos comerciantes saen á rúa os<br />
venres cun amplo horario<br />
• As actuacións na rúa (na imaxe o Mago<br />
Teto) son un atractivo máis <strong>de</strong>sta campaña<br />
Tras atravesar momentos <strong>de</strong> incerteza,<br />
a Asociación <strong>de</strong> Empresarios do Ribeiro<br />
retomou con forza a súa activida<strong>de</strong> coa<br />
chegada dunha nova directiva que asumiu<br />
como principal reto o <strong>de</strong> consolidar o<br />
comercio local para garantir a puxanza da<br />
comarca. Así, facendo partícipes a veciños<br />
e visitantes da fermosa vi<strong>la</strong> <strong>de</strong> Ribadavia,<br />
a Asociación, co apoio da Confe<strong>de</strong>ración<br />
Empresarial, puxo en marcha a campaña<br />
‘Xente na rúa’, iniciativa que coloca na<br />
Praza <strong>de</strong> San Xoan os postos <strong>de</strong> venda dos<br />
comerciantes durante tódolos venres dos<br />
meses <strong>de</strong> xullo e agosto.<br />
O pasado 4 <strong>de</strong> xullo comezaba este<br />
proxecto, que a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> converter a<br />
praza nun mercado ó aire libre, <strong>de</strong>dicou<br />
ós nenos as activida<strong>de</strong>s do día da<br />
inauguración cun orixinal contacontos a<br />
cargo <strong>de</strong> Maria Lado, que puxo a nota<br />
<strong>de</strong> fantasía e ilusión para os máis cativos<br />
da bisbarra. Coa intención <strong>de</strong> mesturar<br />
este mercado con activida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> lecer, os<br />
venres programados terán lugar diferentes<br />
espectáculos para nenos e adultos que<br />
amenizarán a paseantes, compradores<br />
ou turistas que se acheguen a<br />
Ribadavia.<br />
As distintas activida<strong>de</strong>s que se proxectan,<br />
cun horario <strong>de</strong> 11 a 14.30 e <strong>de</strong> 19 a<br />
23 horas, pasan po<strong>la</strong> realización dunha<br />
andaina con saída e chegada na<br />
zona histórica, a concentración <strong>de</strong><br />
automóbiles clásicos, actuacións<br />
musicais e outras <strong>de</strong> animación...<br />
coa finalida<strong>de</strong> <strong>de</strong> engadir un elemento<br />
lúdico-cultural á celebración do mercado,<br />
e que <strong>de</strong>ste xeito o Ribeiro se convirta<br />
nun referente comercial on<strong>de</strong> mercar con<br />
calida<strong>de</strong>. Achegar o turismo á vi<strong>la</strong> por<br />
medio <strong>de</strong> iniciativas <strong>de</strong>ste tipo, é tamén un<br />
dos obxectivos da campaña, que preten<strong>de</strong><br />
así crear espazos para a diversión no<br />
marco do comercio local, engadindo<br />
un aliciente máis para que os visitantes<br />
se aproximen á vi<strong>la</strong> e gocen dos seus<br />
produtos, as activida<strong>de</strong>s e a riqueza<br />
histórica, cultural e natural da vi<strong>la</strong> e o<br />
entorno.<br />
12
Un rally histórico<br />
• Días antes <strong>de</strong> <strong>la</strong> celebración <strong>de</strong>l Rally, se<br />
realizaba <strong>la</strong> presentación <strong>de</strong> los pilotos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Escu<strong>de</strong>ría Ourense<br />
Fiel a una trayectoria bril<strong>la</strong>nte en<br />
cuanto a organización, transcurrió <strong>la</strong><br />
edición número 41 <strong>de</strong>l Rally <strong>de</strong> Ourense,<br />
en el que, contra todo pronóstico, se<br />
impuso el canario Luis Monzón, <strong>de</strong><br />
Peugeot, con un tiempo <strong>de</strong> 2 horas 9<br />
minutos y 18,9 segundos. Los otros dos<br />
escalones <strong>de</strong>l podio fueron ocupados por<br />
Miguel Fuster, a una distancia <strong>de</strong> 29,6<br />
segundos <strong>de</strong>l vencedor, y por el piloto<br />
lucense Sergio Vallejo, <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escu<strong>de</strong>ría<br />
Ourense, a 42,8 segundos <strong>de</strong> Monzón.<br />
Los 3 c<strong>la</strong>sificados en el Rally <strong>de</strong> Ourense<br />
encabezan también, al término <strong>de</strong> éste, el<br />
Campeonato <strong>de</strong> España.<br />
La prueba ourensana, que discurre por<br />
624 kilómetros, recibió <strong>la</strong> inscripción<br />
<strong>de</strong> 92 pilotos llegados <strong>de</strong> todas partes<br />
<strong>de</strong> España, que se distribuyeron <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
siguiente manera: 10 en el grupo A, 14<br />
en el grupo CR, 6 para el GT, otros 6<br />
en <strong>la</strong> c<strong>la</strong>sificación H, 3 en el grupo R3 y<br />
finalmente, el más numeroso, el grupo N,<br />
contó con 53 pilotos. El Rally <strong>de</strong> Ourense,<br />
que reparte en 10 tramos los casi 196<br />
kilómetros y medio cronometrados, es<br />
puntuable en 16 campeonatos y trofeos<br />
nacionales, como el Campeonato <strong>de</strong><br />
España <strong>de</strong> Conductores <strong>de</strong> Rallyes <strong>de</strong><br />
asfalto, <strong>la</strong> Clío Cup España <strong>de</strong> Rallyes o <strong>la</strong><br />
Copa Suzuki Swift, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> los Trofeos<br />
<strong>de</strong> España <strong>de</strong> Rallyes para vehículos GT,<br />
<strong>de</strong> Producción, Diésel o Históricos; entre<br />
otros.<br />
Los miembros <strong>de</strong> <strong>la</strong> Escu<strong>de</strong>ría Ourense,<br />
responsable <strong>de</strong>l Rally, trabajaron sin<br />
<strong>de</strong>scanso para no <strong>de</strong>jar ningún <strong>de</strong>talle al<br />
azar, corroborando así <strong>la</strong> distinción como<br />
impecables organizadores con que <strong>la</strong><br />
Fe<strong>de</strong>ración los ha seña<strong>la</strong>do en más<br />
<strong>de</strong> una ocasión, incluso como <strong>la</strong> mejor<br />
organización <strong>de</strong> toda España.<br />
• La ceremonia <strong>de</strong> salida tuvo lugar en <strong>la</strong> P<strong>la</strong>za Mayor<br />
13
Entrevista<br />
Álvaro Álvarez - Blázquez<br />
Fernán<strong>de</strong>z<br />
Director Xeral do Instituto Galego <strong>de</strong> Promoción Económica - Igape<br />
O máximo responsable do<br />
Igape, Álvaro Álvarez-Blázquez,<br />
vén <strong>de</strong> cumprir un ano ao fronte<br />
<strong>de</strong>sta entida<strong>de</strong>, que promove<br />
e fomenta o <strong>de</strong>senvolvemento<br />
económico e empresarial <strong>de</strong><br />
Galicia. Para tales propósitos,<br />
a entida<strong>de</strong> manexa mo<strong>de</strong>rnas<br />
ferramentas co fin <strong>de</strong> cumprir<br />
o seus principais obxectivos:<br />
fomentar a creación <strong>de</strong><br />
novas empresas, promover a<br />
mellora da produtivida<strong>de</strong> e<br />
competitivida<strong>de</strong> das socieda<strong>de</strong>s<br />
xa asentadas na Comunida<strong>de</strong><br />
Autónoma, atraer investimentos<br />
foráneos e facilitar a<br />
internacionalización do tecido<br />
produtivo. Tarefas, todas e<strong>la</strong>s,<br />
orquestradas po<strong>la</strong> batuta <strong>de</strong>ste<br />
vigués, cordial e agradable no<br />
trato, con amp<strong>la</strong> e bril<strong>la</strong>nte<br />
traxectoria nos eidos económico<br />
e empresarial. Licenciado<br />
en Ciencias Económicas e<br />
Empresariais po<strong>la</strong> Universida<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong> Santiago <strong>de</strong> Composte<strong>la</strong>,<br />
Álvarez-Blázquez é master en<br />
Dirección y Administración <strong>de</strong><br />
Empresas po<strong>la</strong> Universidad<br />
Politécnica <strong>de</strong> Madrid, e en<br />
Dirección Financeira po<strong>la</strong> Esco<strong>la</strong><br />
<strong>de</strong> Negocios Caixanova.<br />
14
Banco Atlántico e Sodiga (Socieda<strong>de</strong> para o Desenvolvemento Industrial <strong>de</strong> Galicia) forman parte da<br />
súa primeira etapa profesional, nas que <strong>de</strong>senvolve cargos <strong>de</strong> xefe comercial da área <strong>de</strong> empresas,<br />
e adxunto á dirección do <strong>de</strong>partamento financeiro, respectivamente; a<strong>de</strong>mais <strong>de</strong> actuar coma<br />
conselleiro en diferentes compañías participadas por Sodiga. Á súa activida<strong>de</strong> como consultor<br />
in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nte e directivo <strong>de</strong> diversas empresas lle seguiu a incorporación a Unilco como socio director<br />
para Galicia, para pasar á dirección xeral <strong>de</strong> Xesgalicia no 2002 (a socieda<strong>de</strong> xestora <strong>de</strong> fondos <strong>de</strong><br />
capital risco da Consellería <strong>de</strong> Economía) <strong>de</strong>s<strong>de</strong> on<strong>de</strong> <strong>de</strong>u o paso ao seu posto actual.<br />
PREGUNTA.- Cumprido un ano ao frente<br />
do Igape, ¿en que medida consi<strong>de</strong>ra que<br />
se sentaron as bases para novos proxectos<br />
que incidan positivamente na economía<br />
galega?<br />
RESPOSTA.- A política económica do<br />
Goberno actual <strong>de</strong>cidiu facer unha aposta<br />
c<strong>la</strong>ra po<strong>la</strong> I+D, po<strong>la</strong>s novas tecnoloxías,<br />
po<strong>la</strong>s enerxías renovables e po<strong>la</strong> promoción<br />
do coñecemento no mundo empresarial.<br />
Creo que, na actualida<strong>de</strong>, temos exemplos<br />
<strong>de</strong> novos proxectos on<strong>de</strong> quedan <strong>de</strong><br />
manifesto estas novas orientacións<br />
económicas. Algúns dos proxectos máis<br />
salientables están precisamente en<br />
Ourense, como é o caso <strong>de</strong> T-So<strong>la</strong>r Global.<br />
P.- ¿En que centra actualmente as súas<br />
principais actuacións o Igape?<br />
R.- De acordo cos seus eixos estratéxicos,<br />
o Igape promove os investimentos<br />
empresariais mediante axudas<br />
especialmente competitivas para procurar<br />
contrarrestar a actual ten<strong>de</strong>ncia á<br />
<strong>de</strong>saceleración económica; ofrece<br />
alternativas asociadas a ferramentas como<br />
as garantías ou o capital risco para acce<strong>de</strong>r<br />
ao financiamento. O Instituto tamén<br />
prioriza os apoios a proxectos orientados<br />
a mellorar a competitivida<strong>de</strong> das empresas<br />
galegas, e favorece especialmente<br />
as iniciativas <strong>de</strong> carácter colectivo,<br />
impulsadas por agrupacións empresarias<br />
ou organismos intermedios en beneficio <strong>de</strong><br />
colectivos <strong>de</strong> empresas. Ao mesmo tempo,<br />
o Instituto consi<strong>de</strong>ra fundamental a<br />
conquista <strong>de</strong> novos mercados para os<br />
produtos galegos, e por iso completou o<br />
seu abano <strong>de</strong> apoios coas bases específicas<br />
para apoiar a internacionalización; estas<br />
bases abren novas posibilida<strong>de</strong>s para<br />
favorecer a imp<strong>la</strong>ntación comercial<br />
das empresas galegas nos mercados<br />
internacionais máis dinámicos.<br />
P.- ¿Que sectores consi<strong>de</strong>ra o<br />
Igape prioritarios para un mellor<br />
<strong>de</strong>senvolvemento da economía galega?<br />
E na provincia ourensá, ¿cales son os que<br />
<strong>de</strong>berían potenciarse para co<strong>la</strong>borar no seu<br />
crecemento económico?<br />
R.- Son moitos e moi diversos os sectores<br />
<strong>de</strong> activida<strong>de</strong> con futuro en Galicia. Con<br />
máis futuro na medida en que apostan<br />
<strong>de</strong> forma máis <strong>de</strong>cidida po<strong>la</strong> innovación<br />
tecnolóxica e a mellora continua; neste<br />
aspecto, o da pizarra, en Ourense, é un<br />
bo exemplo. En Galicia hai un tecido<br />
produtivo moi diversificado. En sectores<br />
punteiros e con alto potencial <strong>de</strong><br />
crecemento como as TIC, a automoción,<br />
as enerxías renovables, o audiovisual ou<br />
o téxtil hai dinamismo, tanto no aspecto<br />
investidor como no exportador. En Ourense<br />
hai iniciativas exemp<strong>la</strong>res en moitos<br />
<strong>de</strong>stes sectores. Os casos <strong>de</strong> T-So<strong>la</strong>r e<br />
Cediso<strong>la</strong>r no eido das enerxías renovables<br />
son especialmente significativos, pero<br />
po<strong>de</strong>riamos citar moitos máis. Por outra<br />
parte, nas activida<strong>de</strong>s ligadas ao agro,<br />
Ourense dispón dun gran potencial<br />
nas ca<strong>de</strong>as <strong>de</strong> xeración <strong>de</strong> valor na<br />
industria agroalimentaria. Coren, por<br />
unha banda, e a industria do viño, por<br />
outra, son exemplos <strong>de</strong>stacables. Ourense<br />
tamén dispón <strong>de</strong> extraordinarios recursos<br />
naturais e culturales, e está sabendo<br />
reforzar a activida<strong>de</strong> turística <strong>de</strong> xeito<br />
excelente.<br />
“O Instituto favorece<br />
especialmente as iniciativas <strong>de</strong><br />
carácter colectivo, impulsadas<br />
por agrupacións empresarias<br />
ou organismos intermedios<br />
en beneficio <strong>de</strong> colectivos <strong>de</strong><br />
empresas”<br />
P.- ¿En que consi<strong>de</strong>ra que <strong>de</strong>staca o<br />
empresario ourensán? ¿Recibe o Igape<br />
iniciativas e mpren<strong>de</strong>doras e proxectos<br />
empresariais interesantes <strong>de</strong>n<strong>de</strong> a nosa<br />
provincia?<br />
R.-O empresario ourensán é empren<strong>de</strong>dor,<br />
15
Entrevista<br />
como <strong>de</strong>stacan gran<strong>de</strong>s figuras como<br />
a <strong>de</strong> Eduardo Barreiros e outras, en<br />
sectores como o téxtil, o da pizarra ou<br />
o agroalimentario, que están agora<br />
en pleno <strong>de</strong>senvolvemento dos seus<br />
proxectos; a<strong>de</strong>mais da súa iniciativa, creo<br />
que merece ser <strong>de</strong>stacado o apego do<br />
empresario ourensán po<strong>la</strong> súa terra,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> a que non esquece mirar aos<br />
mercados exteriores. No Igape recíbense<br />
efectivamente proxectos que contemp<strong>la</strong>n<br />
investimentos interesantes e innovadores<br />
na provincia <strong>de</strong> Ourense.<br />
“Ourense tamén dispón <strong>de</strong><br />
extraordinarios recursos naturais e<br />
culturales, e está sabendo reforzar<br />
a activida<strong>de</strong> turística <strong>de</strong> xeito<br />
excelente”<br />
P.- O reequilibrio territorial que <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
Ourense se <strong>de</strong>manda constantemente<br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>, en parte, das infraestruturas,<br />
Instituto mantén este ano axudas <strong>de</strong><br />
especial intensida<strong>de</strong> para favorecer a<br />
imp<strong>la</strong>ntación dos novos investimentos<br />
que se realicen na comarca <strong>de</strong><br />
Val<strong>de</strong>orras.<br />
P.- Por último, ¿cales son os retos aos que<br />
se enfronta o organismo que dirixe, e cales<br />
as metas propostas para o vin<strong>de</strong>iro ano?<br />
R.-O Igape mantén como reto <strong>de</strong> carácter<br />
permanente a atención ás necesida<strong>de</strong>s<br />
do tecido empresarial para achegar<br />
os servizos e apoios máis axeitados<br />
en cada momento. Dispomos dun marco<br />
flexible que se adapta ás diferentes<br />
coxunturas, que apoia con maior<br />
intensida<strong>de</strong> cando enten<strong>de</strong>mos que ese<br />
apoio é mais necesario e coas ferramentas<br />
e instrumentos que cremos máis eficientes.<br />
Outro dos nosos obxectivos permanentes<br />
é garantir a accesibilida<strong>de</strong>; procuramos<br />
facelo mediante as TIC, coa tramitación<br />
telemática, e a través do portal do Igape,<br />
dos expedientes; unha atención asistida<br />
Álvaro Álvarez-Blázquez,<br />
máis <strong>de</strong> cerca<br />
Un soño<br />
Un mundo máis xusto e igualitario<br />
Un pesa<strong>de</strong>lo<br />
A fame no mundo e a <strong>de</strong>strución da<br />
natureza<br />
Un recordo <strong>de</strong> infancia<br />
Os veráns en Coruxo<br />
Unha meta alcanzada<br />
Darlles unha educación axeitada ás<br />
miñas fil<strong>la</strong>s<br />
Outra por alcanzar<br />
Que Galicia converxa plenamente coa<br />
UE<br />
Unha viaxe pen<strong>de</strong>nte<br />
A algún país do continente africano<br />
Un libro<br />
“El siglo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s luces”, <strong>de</strong> Alejo<br />
Carpentier<br />
Unha canción<br />
“Al alba”, <strong>de</strong> Luis Eduardo Aute, e<br />
moitas <strong>de</strong> Sabina<br />
Un país con cousas que imitar no eido<br />
empresarial<br />
Ir<strong>la</strong>nda<br />
Aquilo polo que nunca se cansaría <strong>de</strong><br />
loitar<br />
Polo progreso económico <strong>de</strong> Galicia<br />
Un valor insubstituíble<br />
A honestida<strong>de</strong><br />
pero tamén doutros aspectos como o<br />
nivel <strong>de</strong> investimentos no ámbito social,<br />
o emprego e a industria. ¿En que medida<br />
ven contribuíndo o Igape a esta situación?<br />
R.-Os investimentos na práctica totalida<strong>de</strong><br />
da provincia <strong>de</strong> Ourense merecen<br />
consi<strong>de</strong>ración prioritaria para o Igape, <strong>de</strong><br />
acordo co P<strong>la</strong>n <strong>de</strong> Reequilibrio Territorial<br />
aprobado po<strong>la</strong> Xunta. A<strong>de</strong>mais, o<br />
<strong>de</strong> xeito persoal a través do servizo <strong>de</strong><br />
atención telemática (902 300 903). Pero<br />
a<strong>de</strong>mais queremos estar próximos sobre o<br />
territorio e, á oficina do Igape en Ourense,<br />
este ano xúntase a nosa presenza a través<br />
das re<strong>de</strong>s estendidas impulsadas polo<br />
Igape tanto para o tecido asociativo en<br />
xeral como para entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> apoio ao<br />
empren<strong>de</strong>mento, re<strong>de</strong>s nas que están<br />
integradas entida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> Ourense como a<br />
Asociación <strong>de</strong> Empresarios <strong>de</strong> Transporte<br />
<strong>de</strong> Mercadorías <strong>de</strong> Ourense (Apetamcor)<br />
ou a Cámara <strong>de</strong> Comercio. Do mesmo<br />
xeito, o Igape achegarase aos usuarios a<br />
través da UPD Coordina Local, <strong>de</strong>stinada<br />
a apoiar aos técnicos <strong>de</strong> promoción<br />
<strong>de</strong> emprego sobre o territorio on<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>senvolven o seu <strong>la</strong>bor.<br />
16
Empresa tradicional<br />
Ferretería El Jardín<br />
Dorrego y Cía S.A.<br />
• Manuel Dorrego Vázquez en <strong>la</strong> época en que se vincu<strong>la</strong> a <strong>la</strong> Ferretería El Jardín<br />
Manuel Dorrego Vázquez es un<br />
ejemplo <strong>de</strong> constancia, trabajo<br />
y <strong>de</strong>dicación al frente <strong>de</strong>l que<br />
ha sido su negocio <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace<br />
más <strong>de</strong> medio siglo, <strong>la</strong> Ferretería<br />
El Jardín. A sus casi noventa<br />
años <strong>de</strong> edad –los cumplirá<br />
el próximo mes <strong>de</strong> octubresigue<br />
yendo al establecimiento<br />
situado en <strong>la</strong> confluencia <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong>s calles Progreso y Marcelo<br />
Macías, con una vitalidad<br />
digna <strong>de</strong> admiración –y<br />
seguramente <strong>de</strong> envidia para<br />
muchos <strong>de</strong> su quinta-. Allí<br />
acu<strong>de</strong> para supervisar y realizar<br />
tareas propias <strong>de</strong> su avanzada<br />
edad, aunque ésta no es<br />
impedimento, pues afirma,<br />
sonriente y con cierto tono <strong>de</strong><br />
vanidad: ‘veo estupendamente<br />
sin gafas y todavía tengo luz en<br />
<strong>la</strong> azotea…’.<br />
18
• El trabajo no impedía que Don Manuel<br />
saliese a divertirse a <strong>la</strong>s fiestas <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad<br />
• En su memoria están también <strong>la</strong>s salidas con<br />
los amigos<br />
Los comienzos<br />
Pero <strong>la</strong> historia <strong>de</strong> esta singu<strong>la</strong>r y<br />
tradicional ferretería comenzaba cuando<br />
nuestro protagonista contaba tan sólo 15<br />
años, en 1933, con <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong>l<br />
edificio en el número 17 –hoy es el 19-<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> calle Progreso. Fue un par <strong>de</strong> años<br />
más tar<strong>de</strong> cuando Anselmo Iglesias, dueño<br />
<strong>de</strong>l bar Jardín y <strong>de</strong>l edificio, junto con José<br />
Doniz, establecen una pequeña ferretería.<br />
El promotor <strong>de</strong>l negocio, Don Anselmo,<br />
se retirará cinco años <strong>de</strong>spués, en 1940,<br />
entrando a participar en <strong>la</strong> sociedad<br />
Isidro Meijeiro, hijo <strong>de</strong>l constructor <strong>de</strong>l<br />
edificio, hasta que en 1945 aparece ya<br />
en <strong>la</strong> historia <strong>de</strong> <strong>la</strong> ferretería el que hoy<br />
continúa, más <strong>de</strong> seis décadas <strong>de</strong>spués,<br />
vincu<strong>la</strong>do al mismo negocio: Manuel<br />
Dorrego. La re<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> Don Anselmo<br />
con <strong>la</strong> familia <strong>de</strong> Don Manuel (aquél era<br />
padrino <strong>de</strong> <strong>la</strong> hermana <strong>de</strong> éste último)<br />
hizo posible que empezase a tener<br />
re<strong>la</strong>ción con el sector y el negocio,<br />
aunque en los primeros tiempos trabajase<br />
por libre surtiendo <strong>de</strong> maquinaria y<br />
material a <strong>la</strong> ferretería.<br />
Antes <strong>de</strong> que esto sucediese, en <strong>la</strong> época<br />
<strong>de</strong> estudiante <strong>de</strong> Don Manuel, <strong>la</strong><br />
Guerra Civil truncó su preparación<br />
en Magisterio en Hermanos Vil<strong>la</strong>r y le<br />
hizo tras<strong>la</strong>darse al frente en 1939. A<br />
partir <strong>de</strong> aquí, cuatro años son los que<br />
pasó en Barcelona, <strong>de</strong> don<strong>de</strong> regresa<br />
con <strong>la</strong> memoria llena <strong>de</strong> recuerdos y los<br />
contactos que más tar<strong>de</strong> le valdrían para<br />
comenzar en el negocio. Allí se hizo<br />
un nombre, se convirtió en un oficial<br />
reconocido <strong>de</strong> <strong>la</strong> Maestranza <strong>de</strong> Artillería,<br />
y pasó aventuras que hoy todavía evoca<br />
<strong>de</strong> cuando tenían que comprar víveres en<br />
un pueblo francés, pasando Puigcerdá, en<br />
el que, comenta “aprovechábamos para<br />
comer unos bistecs estupendos”, confiesa<br />
nostálgico, entre otros muchos recuerdos<br />
que le vienen a <strong>la</strong> memoria.<br />
Al regresar <strong>de</strong> Barcelona, Manuel Dorrego<br />
tiene 25 años y una madurez inusitada<br />
para su edad a causa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s experiencias<br />
que <strong>la</strong>s circunstancias le han hecho vivir.<br />
De su etapa cata<strong>la</strong>na (hoy presume <strong>de</strong><br />
conocer esa comunidad como <strong>la</strong> palma<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> mano…) se trae los contactos <strong>de</strong><br />
proveedores que ya visitaba por <strong>la</strong><br />
zona y <strong>de</strong> <strong>la</strong>s representaciones <strong>de</strong><br />
maquinaria que luego ven<strong>de</strong>rá en <strong>la</strong><br />
ferretería.<br />
Poco a poco, el carácter natural que Don<br />
Manuel tiene para los negocios, le va<br />
facilitando el trabajo, pues en él ven los<br />
fabricantes a un representante joven y<br />
con iniciativa. En poco tiempo, y puesto<br />
que en <strong>la</strong> época <strong>la</strong>s fábricas sólo vendían<br />
a almacenes con cupo, Don Manuel se<br />
establece por su cuenta, trabajando<br />
en un primer momento por libre y<br />
vendiendo para <strong>la</strong> ferretería, por lo que<br />
<strong>de</strong>ja <strong>de</strong> trabajar en el establecimiento y<br />
pone un almacén <strong>de</strong>trás <strong>de</strong> don<strong>de</strong> hoy se<br />
ubica el edificio <strong>de</strong> Telefónica <strong>de</strong>l Posío.<br />
Des<strong>de</strong> que se establece como mayorista,<br />
y durante algunos años, Don Manuel<br />
trabaja como representante <strong>de</strong> maquinaria<br />
y artículos <strong>de</strong> ferretería, no sólo para<br />
el negocio <strong>de</strong>l Jardín <strong>de</strong>l Posío, con el<br />
que tiene una estrecha re<strong>la</strong>ción, sino<br />
que también comienza a ven<strong>de</strong>r en <strong>la</strong>s<br />
comarcas, surtiendo a pequeñas tiendas.<br />
Con el paso <strong>de</strong> algunos años, en <strong>la</strong><br />
ferretería El Porvenir (que así se l<strong>la</strong>maba<br />
por aquel entonces) se dan cuenta <strong>de</strong>l<br />
valor <strong>de</strong> su trabajo y le proponen asociarse<br />
con José Doniz, quien ya llevaba una<br />
década al frente <strong>de</strong> un negocio que iba<br />
adquiriendo prestigio y estabilidad en<br />
<strong>la</strong> ciudad.<br />
La llegada <strong>de</strong>l Sr. Dorrego a <strong>la</strong> ferretería se<br />
produce alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong>l año 45. Es entonces<br />
cuando el conocido establecimiento<br />
pasa a l<strong>la</strong>marse Ferretería El Jardín<br />
Dorrego y Doniz S.L., a tenor <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
sociedad constituida por ambos. En<br />
aquél<strong>la</strong> época, recién terminada <strong>la</strong><br />
Segunda Guerra Mundial y con <strong>la</strong> sombra<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> contienda civil todavía <strong>la</strong>tente,<br />
España vive tiempos difíciles, <strong>de</strong> carestía,<br />
racionamientos y dificulta<strong>de</strong>s económicas.<br />
No obstante, ante <strong>la</strong> pregunta <strong>de</strong> si<br />
eran aquellos momentos malos para el<br />
negocio, Don Manuel asegura que “<strong>la</strong>s<br />
• Don Manuel, ya en <strong>la</strong> década <strong>de</strong> los 70,<br />
en <strong>la</strong> sección <strong>de</strong> menaje <strong>de</strong> <strong>la</strong> ferretería<br />
19
Empresa tradicional<br />
• Fachada <strong>de</strong> <strong>la</strong> Ferretería El Jardín con más <strong>de</strong><br />
30 años <strong>de</strong> diferencia<br />
épocas difíciles para unos, resultan sin<br />
embargo buenas para otros… había<br />
que buscar <strong>la</strong> oportunidad y moverse bien<br />
para conseguir <strong>la</strong> mercancía pero no eran<br />
tiempos difíciles, lo son más ahora… antes<br />
había competencia pero también había<br />
mucha <strong>de</strong>manda; aquí llegamos a ven<strong>de</strong>r<br />
más <strong>de</strong> 15.000 referencias <strong>de</strong> artículos<br />
<strong>de</strong> ferretería, menaje, tableros, muebles<br />
<strong>de</strong> exterior, maquinaria…” Reconoce,<br />
asimismo, el Sr. Dorrego que “<strong>la</strong> ferretería<br />
fue evolucionando hasta convertirse en<br />
una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s más importantes <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad”.<br />
Y así continúa durante casi tres décadas,<br />
cuando otro suceso modifica <strong>la</strong> trayectoria<br />
<strong>de</strong>l negocio: en 1977 fallece D. José<br />
Doniz, primer promotor <strong>de</strong> <strong>la</strong> ferretería<br />
a mediados <strong>de</strong> los años 30, que había<br />
permanecido como socio al frente <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> misma durante más <strong>de</strong> 40 años. Tras<br />
su muerte, quedan al cargo <strong>de</strong> su parte<br />
los sobrinos políticos, y <strong>la</strong> ferretería<br />
pasa a l<strong>la</strong>marse El Jardín Dorrego<br />
y Cía S.A., tal y como se <strong>la</strong> conoce<br />
actualmente. Los here<strong>de</strong>ros <strong>de</strong> Doniz<br />
se van <strong>de</strong>svincu<strong>la</strong>ndo poco a poco <strong>de</strong>l<br />
negocio, hasta que únicamente queda D.<br />
Manuel Rodríguez Barreiro, recientemente<br />
fallecido. Hoy en día son sus dos hijos los<br />
que continúan al frente <strong>de</strong> <strong>la</strong> ferretería,<br />
junto con el Sr. Dorrego.<br />
Ampliación <strong>de</strong>l negocio<br />
Con los años, el local <strong>de</strong> <strong>la</strong> ferretería<br />
se va ampliando y adaptando a <strong>la</strong>s<br />
nuevas necesida<strong>de</strong>s, hasta llegar a <strong>la</strong><br />
configuración actual, que conserva ese<br />
encanto <strong>de</strong> tienda antigua, con una<br />
trastienda don<strong>de</strong> se ubica el <strong>de</strong>spacho<br />
<strong>de</strong> Don Manuel. En él conserva artículos<br />
que con el paso <strong>de</strong> los años se han<br />
convertido en auténticas piezas <strong>de</strong><br />
museo, como una calcu<strong>la</strong>dora manual <strong>de</strong><br />
los años 40 y 50 con <strong>la</strong> que, recuerda él<br />
“se hacía todo, contábamos, poníamos<br />
los precios… es el antepasado <strong>de</strong> los<br />
or<strong>de</strong>nadores <strong>de</strong> hoy”<br />
Los años 80 marcan otra etapa en <strong>la</strong><br />
historia <strong>de</strong> Dorrego y Cía S.A. pues <strong>la</strong><br />
firma establece una mueblería en Progreso<br />
41-43, con 2000 m 2 <strong>de</strong> exposición y<br />
venta <strong>de</strong> todo tipo <strong>de</strong> muebles para el<br />
hogar, camping y p<strong>la</strong>ya, al frente <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
que está un sobrino <strong>de</strong> Don Manuel, Juan<br />
Carlos Dorrego. Por otro <strong>la</strong>do, y ante<br />
<strong>la</strong> creciente <strong>de</strong>manda <strong>de</strong> material y <strong>la</strong><br />
buena época que vive el sector, se hacen<br />
también con un almacén en A Farixa, <strong>de</strong><br />
3500 m 2 , <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el que distribuyen para<br />
obras, industrias y pequeñas ferreterías<br />
en parte <strong>de</strong> Lugo y Pontevedra. De todo<br />
esto se ocupa una p<strong>la</strong>ntil<strong>la</strong> formada por<br />
20 personas, <strong>de</strong> <strong>la</strong>s que 3 están con Don<br />
Manuel en <strong>la</strong> ferretería y el resto se divi<strong>de</strong><br />
entre <strong>la</strong> mueblería y el almacén.<br />
Hoy en día, <strong>la</strong> competencia se ha hecho<br />
más fuerte con <strong>la</strong> aparición <strong>de</strong> gran<strong>de</strong>s<br />
ca<strong>de</strong>nas, y como consecuencia lógica “<strong>la</strong><br />
empanada es ahora para repartir entre<br />
más, y tocamos a menos” comenta Don<br />
Manuel.<br />
Recuerdos <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad en<br />
b<strong>la</strong>nco y negro<br />
Aunque Don Manuel aún no había<br />
nacido por aquel entonces, narra, como<br />
si lo hubiese vivido, <strong>la</strong> historia <strong>de</strong> <strong>la</strong> calle<br />
Progreso, que según cuenta “en 1910<br />
todavía no existía con ese nombre, se<br />
trataba <strong>de</strong> una carretera nacional l<strong>la</strong>mada<br />
Vil<strong>la</strong>castín – Vigo porque partía <strong>de</strong> ese<br />
pueblo y en<strong>la</strong>zaba con otras <strong>de</strong> Ávi<strong>la</strong> (…)<br />
<strong>la</strong> carretera ya atravesaba <strong>la</strong> ciudad y<br />
era <strong>de</strong> <strong>la</strong>s más importantes, pero lo será<br />
más cuando el Ayuntamiento y Fomento<br />
realizan los trámites necesarios para que<br />
se convierta en calle (…) coinci<strong>de</strong> aquel<strong>la</strong><br />
época -sigue contando Don Manuelcon<br />
un aumento <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción y <strong>la</strong><br />
insta<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> un montón <strong>de</strong> empresas<br />
importantes en el<strong>la</strong>, como <strong>la</strong> primera<br />
eléctrica que suministró a <strong>la</strong> ciudad”.<br />
Echando <strong>la</strong> vista más a<strong>de</strong><strong>la</strong>nte, hacia<br />
los episodios que nuestro protagonista<br />
vivió en primera persona, continúa<br />
narrando que “es cierto que antes<br />
hubo altos y bajos y que <strong>la</strong> gente que<br />
no creó recursos lo pasó mal, pero en<br />
comparación, <strong>la</strong> situación es más<br />
difícil ahora que antes”. Sin embargo,<br />
este hombre, <strong>de</strong> conversación inteligente<br />
y amables modales, no se <strong>de</strong>ja vencer<br />
por el pesimismo <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación, y sigue<br />
recordando sus tiempos mozos, cuando<br />
quedaba con sus amigos en el Liceo y La<br />
Coruñesa. También viene a su memoria,<br />
hab<strong>la</strong>ndo <strong>de</strong>l contexto <strong>de</strong> aquellos años,<br />
el recuerdo <strong>de</strong> “un mercadillo <strong>de</strong> pan que<br />
20
• Don Manuel posa con <strong>la</strong> calcu<strong>la</strong>dora manual<br />
que conserva <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace más <strong>de</strong> medio siglo<br />
• La ferretería sigue siendo una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s más<br />
importantes <strong>de</strong> <strong>la</strong> ciudad<br />
había hacia el año 45, que se hacía en El<br />
Polvorín y que atrajo a muchísima gente,<br />
lo que hizo que todo empezase a ir un<br />
poco mejor”.<br />
Aunque tuvo amigas y “…también mis<br />
romances” según confiesa (su físico<br />
recordaba a un auténtico galán <strong>de</strong> cine)<br />
nunca se casó, y explica que “porque no<br />
tuve tiempo, siempre estuve tratando<br />
<strong>de</strong> comprarlo para trabajar…” y el que<br />
le quedaba libre lo <strong>de</strong>dicó a viajar<br />
por medio mundo. Echa en falta <strong>la</strong>s<br />
costumbres <strong>de</strong> <strong>la</strong> gente <strong>de</strong> antes, y<br />
consi<strong>de</strong>ra que en <strong>la</strong> juventud <strong>de</strong> hoy<br />
no hay preocupación por el trabajo ni<br />
por nada. Con otras muchas reflexiones<br />
sobre <strong>la</strong> época actual, como <strong>la</strong> sociedad<br />
<strong>de</strong> consumo, acrecentada en <strong>la</strong>s últimas<br />
décadas y que, según Don Manuel, “lo<br />
ha estropeado todo”, y <strong>la</strong> preocupación<br />
que siente por el <strong>de</strong>terioro <strong>de</strong>l medio<br />
ambiente, va terminando <strong>la</strong> char<strong>la</strong> con<br />
esta auténtica leyenda viva <strong>de</strong>l comercio<br />
en Ourense.<br />
• Fachada <strong>de</strong> <strong>la</strong> mueblería, ubicada también en <strong>la</strong><br />
calle Progreso<br />
21
Nuevos asociados<br />
Con motivo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s nuevas incorporaciones a <strong>la</strong> Confe<strong>de</strong>ración Empresarial <strong>de</strong> Ourense, damos <strong>la</strong><br />
bienvenida a todos los que en los últimos meses han entrado a formar parte <strong>de</strong> esta organización. En<br />
representación <strong>de</strong> todos ellos, en este número saludamos a <strong>la</strong>s tres asociaciones que recientemente se<br />
han sumado a este colectivo.<br />
Presidida por Julio Prol, <strong>la</strong> Asociación<br />
<strong>de</strong> Empresarios <strong>de</strong> O Couto nace <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> inquietud por revitalizar este barrio en<br />
todos sus aspectos.<br />
La Asociación, que fue presentada el<br />
pasado mes <strong>de</strong> abril, integra a más <strong>de</strong> 70<br />
empresas, y ha llevado a cabo activida<strong>de</strong>s<br />
como el “Maio Xove” y “Rockouto”,<br />
<strong>de</strong>stinadas principalmente a los jóvenes.<br />
En el transcurso <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s se hizo entrega <strong>de</strong><br />
diversos vales <strong>de</strong> compra para gastar en el<br />
comercio <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona.<br />
A<strong>de</strong>más, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> Asociación está prevista<br />
<strong>la</strong> celebración <strong>de</strong> otras activida<strong>de</strong>s como<br />
un ciclo <strong>de</strong> cine y teatro al aire libre, <strong>la</strong><br />
semana <strong>de</strong>l <strong>de</strong>porte en <strong>la</strong> calle o el Día<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> Ciencia, buscando implicar a todo el<br />
barrio en su celebración.<br />
Constituida en 2002, <strong>la</strong> Asociación <strong>de</strong><br />
Empresarios y Comerciantes A Merca<br />
está presidida, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los inicios, por Julia<br />
Canal Pazos.<br />
En 2008, y <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> unos años <strong>de</strong><br />
transacción, se ha retomado <strong>la</strong> actividad,<br />
siendo los objetivos primordiales realizar<br />
activida<strong>de</strong>s formativas e informativas<br />
y asesorar a sus miembros en todo lo<br />
necesario.<br />
También se preten<strong>de</strong> estrechar <strong>la</strong><br />
comunicación entre empresarios y<br />
organismos públicos, buscar alternativas<br />
a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> suelo industrial en<br />
el municipio, incrementar el número<br />
<strong>de</strong> socios y los servicios ofrecidos, así<br />
como establecer una base <strong>de</strong> datos para<br />
coordinar <strong>de</strong>mandas <strong>de</strong> empleo con <strong>la</strong>s<br />
necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong>s empresas.<br />
Presidida por José Ramón Prol Vázquez,<br />
<strong>la</strong> Asociación <strong>de</strong> Comerciantes y<br />
Empresarios <strong>de</strong> Maceda fue creada<br />
en el año 1995. Tras un período <strong>de</strong><br />
inactividad, <strong>la</strong> nueva Junta Directiva,<br />
elegida el 1 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2008, asume el<br />
reto <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r activida<strong>de</strong>s para el<br />
<strong>de</strong>sarrollo comercial y empresarial <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
comarca, fundamentalmente centradas en<br />
<strong>la</strong> información y formación.<br />
En <strong>la</strong> actualidad <strong>la</strong> Asociación está<br />
integrada por 30 socios, pertenecientes<br />
fundamentalmente al sector servicios,<br />
comercio y hostelería.<br />
En estos momentos p<strong>la</strong>nifican activida<strong>de</strong>s<br />
centradas en el ámbito <strong>de</strong> <strong>la</strong> prevención<br />
<strong>de</strong> riesgos <strong>la</strong>borales, así como <strong>la</strong> puesta<br />
en marcha <strong>de</strong> campañas <strong>de</strong> promoción<br />
<strong>de</strong>l comercio local, núcleo central <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
estrategia <strong>de</strong> <strong>la</strong> asociación.<br />
22
Asociaciones,<br />
una a una<br />
Asociación <strong>de</strong> Artesáns<br />
<strong>de</strong> Ourense (Adao)<br />
La Asociación <strong>de</strong> Artesáns <strong>de</strong> Ourense<br />
(Adao) nace en 1996 con el propósito<br />
<strong>de</strong> agrupar a los empresarios <strong>de</strong>l sector.<br />
La firme voluntad <strong>de</strong> sus miembros<br />
hizo que se convirtiese en el órgano <strong>de</strong><br />
representación, <strong>de</strong>fensa y promoción<br />
<strong>de</strong> sus intereres económicos, sociales,<br />
profesionales y culturales en un momento<br />
en que <strong>la</strong> artesanía necesitaba una<br />
protección más eficaz <strong>de</strong> su actividad. La<br />
preocupación constante por el sector y<br />
el apoyo incondicional a sus asociados<br />
son el motor que impulsa este proyecto,<br />
por eso, para una mejor consecución <strong>de</strong><br />
sus objetivos, <strong>la</strong> Asociación se integra en <strong>la</strong><br />
Confe<strong>de</strong>ración Empresarial <strong>de</strong> Ourense, lo<br />
que ha contribuido a apoyar su <strong>de</strong>sarrollo,<br />
difusión y afianzamiento. La Asociación,<br />
compuesta actualmente por 50 miembros,<br />
tiene <strong>la</strong>s puertas abiertas a <strong>la</strong> entrada<br />
<strong>de</strong> nuevos socios que quieran formar<br />
parte <strong>de</strong> este proyecto.<br />
“El mundo artesanal es un<br />
valor en alza”<br />
• Olga Santos, reelegida recientemente como presi<strong>de</strong>nta <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asociación<br />
23
Asociaciones,<br />
una a auna<br />
• La calle <strong>de</strong>l Paseo alberga cada año <strong>la</strong> Feria <strong>de</strong> Artesanía <strong>de</strong> Ourense<br />
• Olga Santos apuesta por <strong>la</strong>s nuevas tecnologías adaptadas<br />
al sector<br />
Su actual presi<strong>de</strong>nta, Olga Santos<br />
Pereira, tiene muy c<strong>la</strong>ro el objetivo por<br />
el que lucha constantemente <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que<br />
hace cinco años tomó <strong>la</strong>s riendas <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Asociación: “es imprescindible fomentar<br />
y promover el sector artesanal y<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> nuestra Asociación trabajamos<br />
día a día en ello”, y puntualiza que “el<br />
mundo artesanal es un valor en alza, los<br />
artesanos reunimos en un solo oficio toda<br />
<strong>la</strong> maquinaria capaz <strong>de</strong> poner en marcha<br />
un producto hasta que llega al consumidor<br />
final”.<br />
“Nuestra web se ha<br />
convertido en indispensable<br />
para el trabajo diario como<br />
Asociación”<br />
La ayuda distintas entida<strong>de</strong>s y<br />
administraciones locales y autonómicas<br />
dan buena muestra <strong>de</strong> <strong>la</strong> credibilidad<br />
<strong>de</strong> sus proyectos. Olga Santos afirma<br />
que “sin su apoyo no sería posible<br />
celebrar <strong>la</strong> XII edición <strong>de</strong> <strong>la</strong> Feria <strong>de</strong><br />
Artesanía <strong>de</strong> Ourense o crear nuestra<br />
propia página web que nos sitúa<br />
en vanguardia, <strong>de</strong>mostrando que <strong>la</strong><br />
tradición y los oficios no están reñidos con<br />
<strong>la</strong>s nuevas tecnologías: sus más <strong>de</strong> 4.000<br />
visitas lo confirman y es nuestra mejor<br />
herramienta <strong>de</strong> comunicación. De hecho,<br />
se ha convertido en indispensable para<br />
nuestro trabajo diario como Asociación y<br />
para nuestros socios supone un lugar que<br />
les permite estar informados, difundir su<br />
propio trabajo y promocionarse”.<br />
Una asociación dinámica<br />
Con el fin <strong>de</strong> llevar a cabo sus objetivos,<br />
Adao ha puesto en marcha una serie<br />
<strong>de</strong> actuaciones que han impulsado a<br />
<strong>la</strong> organización a una idónea situación<br />
actual. Bajo <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong> su actual<br />
presi<strong>de</strong>nta, <strong>la</strong> Asociación está presente<br />
en diversas activida<strong>de</strong>s que se celebran<br />
durante el año, principalmente en el casco<br />
histórico ourensano. En este espacio<br />
tan lleno <strong>de</strong> posibilida<strong>de</strong>s se ha puesto en<br />
marcha Ruta <strong>de</strong> los Artesanos, una serie<br />
<strong>de</strong> calles con locales rehabilitados en los<br />
que se promueve <strong>la</strong> venta <strong>de</strong> productos<br />
artesanales acompañada <strong>de</strong> múltiples<br />
activida<strong>de</strong>s.<br />
Pero Adao está presente en otras muchas<br />
actuaciones don<strong>de</strong> el <strong>de</strong>nominador común<br />
es el sector artesanal. Buen ejemplo <strong>de</strong> ello<br />
es su presencia en el mercado medieval,<br />
en el mercado artesanal navi<strong>de</strong>ño o <strong>la</strong><br />
e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong>l belén artesanal que,<br />
posteriormente, se expone en el local <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Asociación y es presentado a concurso. La<br />
organización <strong>de</strong> exposiciones y muestras<br />
<strong>de</strong>stinadas a <strong>la</strong> promoción <strong>de</strong> diferentes<br />
activida<strong>de</strong>s artesanales es otra <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
importantes iniciativas <strong>de</strong> esta Asociación.<br />
Pero, sin duda, su mayor hito es <strong>la</strong><br />
celebración anual <strong>de</strong> <strong>la</strong> Feria <strong>de</strong><br />
Artesanía <strong>de</strong> Ourense, que en 2009<br />
cumplirá trece años <strong>de</strong>s<strong>de</strong> que se inició<br />
este evento, con expositores venidos no<br />
sólo <strong>de</strong> Galicia sino también <strong>de</strong> distintos<br />
puntos <strong>de</strong> España, Portugal, Francia o<br />
México: “su gran rigor <strong>la</strong> ha convertido<br />
en referente consolidado <strong>de</strong>l sector<br />
artesanal y una iniciativa que cuenta<br />
con el apoyo <strong>de</strong> diversas entida<strong>de</strong>s,<br />
instituciones y <strong>de</strong> <strong>la</strong> administración local<br />
y autonómica”, comenta al respecto <strong>la</strong><br />
presi<strong>de</strong>nta.<br />
24
Mirada al futuro<br />
El sector artesanal no <strong>de</strong>be darle <strong>la</strong> espalda<br />
a los avances y al porvenir, es más “con el<br />
nuevo concepto <strong>de</strong> comercio, el producto<br />
artesano <strong>de</strong>be subirse al carro <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
tecnología a<strong>de</strong>cuándose a <strong>la</strong>s ten<strong>de</strong>ncias<br />
<strong>de</strong> un mercado tan competitivo como el<br />
actual, para crecer parale<strong>la</strong>mente al resto<br />
<strong>de</strong>l mundo empresarial” insiste <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
Asociación su presi<strong>de</strong>nta, quien confía en<br />
que entre todos los implicados se e<strong>la</strong>bore<br />
un p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> actuaciones para impulsar y<br />
fomentar el oficio artesano, que también<br />
gana imagen a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> marca<br />
Artesanía <strong>de</strong> Galicia.<br />
• La Asociación <strong>de</strong>fien<strong>de</strong> y promociona el oficio artesano<br />
“Buscamos unidad frente<br />
a un objetivo común, y<br />
una imagen seria ante <strong>la</strong>s<br />
administraciones”<br />
La Asociación ha promovido, por tercer<br />
año consecutivo, que sus miembros<br />
puedan impartir cursos y talleres<br />
formativos que les permita difundir su<br />
conocimiento, pues según Olga Santos<br />
“<strong>la</strong> Asociación lucha por sus asociados<br />
y el crecimiento <strong>de</strong>l sector artesanal<br />
significa <strong>de</strong>sarrollo para nuestros<br />
miembros. Queremos unidad frente a un<br />
objetivo común, y una imagen seria ante<br />
<strong>la</strong>s distintas administraciones, algo que día<br />
a día vamos consiguiendo con esfuerzo<br />
constante”.<br />
“La Feria <strong>de</strong> Artesanía <strong>de</strong><br />
Ourense se ha convertido<br />
en un referente consolidado<br />
<strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l sector”<br />
La web <strong>de</strong> <strong>la</strong> asociación (www.adao.es)<br />
está siendo objeto <strong>de</strong> mejoras, con <strong>la</strong><br />
incorporación <strong>de</strong> nuevas herramientas<br />
y <strong>la</strong> e<strong>la</strong>boración <strong>de</strong> un catálogo<br />
multimedia, que permitirá una mayor<br />
difusión, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> ofrecer un mejor<br />
servicio al asociado.<br />
Olga Santos recuerda, para terminar,<br />
que “nos <strong>de</strong>bemos al servicio a nuestros<br />
asociados y al cumplimiento <strong>de</strong> nuestro<br />
principal objetivo, el fomento y<br />
promoción <strong>de</strong>l sector artesanal, por<br />
el que seguiremos luchando cada día<br />
esperando po<strong>de</strong>r contar, como hasta<br />
ahora, con <strong>la</strong> co<strong>la</strong>boración y el apoyo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
administración”.<br />
25
Rincones con encanto<br />
O Retiro do<br />
Con<strong>de</strong><br />
Noble refugio ro<strong>de</strong>ado <strong>de</strong> naturaleza<br />
A los pies <strong>de</strong> <strong>la</strong> majestuosa<br />
fortaleza medieval <strong>de</strong><br />
Monterrei se encuentra<br />
Vi<strong>la</strong>za, cuna <strong>de</strong> ilustres en<br />
épocas remotas, que llegó<br />
a alcanzar incluso más<br />
relevancia que su vecina<br />
Verín, <strong>de</strong> <strong>la</strong> que dista unos 3<br />
kilómetros. Hasta aquí llegó,<br />
hace 500 años, Felipe el<br />
Hermoso para entrevistarse<br />
con el todopo<strong>de</strong>roso<br />
Car<strong>de</strong>nal Cisneros, personaje<br />
influyente <strong>de</strong> nuestra historia<br />
que asumiría <strong>la</strong> regencia <strong>de</strong><br />
España en dos ocasiones,<br />
tras <strong>la</strong>s muertes <strong>de</strong> Felipe<br />
<strong>de</strong> Habsburgo y Fernando el<br />
Católico.<br />
Al patrimonio histórico <strong>de</strong> este pueblo se<br />
le suma el arquitectónico y natural, con<br />
ejemplos como <strong>la</strong> iglesia barroca y una<br />
torre románica, única en su estilo en<br />
Galicia; y los pazos, vestigio <strong>de</strong> <strong>la</strong> época<br />
señorial que allí se vivió. El paisaje y <strong>la</strong><br />
tranquilidad que lo ro<strong>de</strong>a son también<br />
señas <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntidad <strong>de</strong>l pueblo, <strong>de</strong>stacando<br />
los ríos Albarellos y Búbal –éste último<br />
con una estupenda zona <strong>de</strong> baño y<br />
<strong>de</strong>scanso-. La riqueza y recursos <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona<br />
se completan con un sinfín <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s<br />
que se pue<strong>de</strong>n llevar a cabo, como rutas<br />
vitiviníco<strong>la</strong>s (<strong>la</strong> comarca es cuna <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
D.O. Monterrei), sen<strong>de</strong>rismo, caza y<br />
pesca…<br />
Un pazo con historia<br />
Por unos centímetros <strong>de</strong> diferencia en<br />
<strong>la</strong>s habitaciones, O Retiro do Con<strong>de</strong><br />
no disfruta <strong>de</strong> <strong>la</strong> catalogación turística<br />
<strong>de</strong> pazo que, sin embargo, <strong>la</strong> historia y<br />
su estructura le otorga con creces, y se<br />
refleja en los nombres originales que tuvo,<br />
ligados a <strong>la</strong>s familias que lo habitaron en<br />
siglos pasados: Pazo dos Espada y Pazo<br />
dos B<strong>la</strong>nco-Rajoy.<br />
Descendientes <strong>de</strong> los últimos propietarios<br />
pusieron a <strong>la</strong> venta, hace diez años,<br />
este magnífico ejemplo <strong>de</strong> casa<br />
26
Servicios Cómo llegar Contacto<br />
4 habitaciones dobles<br />
2 suites (una <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s con cama <strong>de</strong><br />
dosel, galería privada y bañera <strong>de</strong><br />
hidromasaje)<br />
Todas <strong>la</strong>s habitaciones tienen<br />
calefacción individual, Televisión<br />
con TDT, acceso wifi a Internet,<br />
carta <strong>de</strong> almohadas, secador <strong>de</strong><br />
pelo, kit <strong>de</strong> baño RV y servicio <strong>de</strong><br />
habitaciones 10 horas al día<br />
Galerías<br />
Biblioteca<br />
Salón comedor<br />
Vinotera<br />
1 hectárea <strong>de</strong> finca y jardín<br />
1 habitación adaptada para<br />
discapacitados<br />
O retiro do Con<strong>de</strong> se encuentra ubicado<br />
en Vi<strong>la</strong>za, (muy próxima a Verín)<br />
pertenecientes ambas a <strong>la</strong> comarca<br />
<strong>de</strong> Monterrei, a unos 65 kilómetros<br />
<strong>de</strong> Ourense. Partiendo <strong>de</strong> <strong>la</strong> capital<br />
ourensana, y siempre por <strong>la</strong> A-52 en<br />
dirección a Madrid, hay que tomar <strong>la</strong> salida<br />
166 que indica Vi<strong>la</strong>za, Verín, y Monterrei.<br />
Tras el cruce don<strong>de</strong> se seña<strong>la</strong> <strong>la</strong> dirección<br />
para tomar hacia Vi<strong>la</strong>za, aparecen ya <strong>la</strong>s<br />
indicaciones necesarias para llegar hasta O<br />
Retiro do Con<strong>de</strong>.<br />
O Retiro do Con<strong>de</strong><br />
Progreso, 2<br />
32618 Vi<strong>la</strong>za - Monterrei<br />
Ourense<br />
Tfno: (+34) 988 418 123<br />
Móvil: 608 342 666 – 67<br />
Web: www.oretirodocon<strong>de</strong>.com<br />
Mail: pazo@oretirodocon<strong>de</strong>.com<br />
señorial típica <strong>de</strong> <strong>la</strong> Galicia <strong>de</strong> nobles<br />
e ilustres, construida en el siglo XVII,<br />
y fueron Matil<strong>de</strong> y Luis, matrimonio<br />
afincado en <strong>la</strong> zona pero proce<strong>de</strong>nte <strong>de</strong><br />
otras comarcas ourensanas, quienes se<br />
enamoraron <strong>de</strong> este pazo y lo adquirieron<br />
sin tener c<strong>la</strong>ro, en un principio, que lo<br />
<strong>de</strong>stinarían al turismo rural. Tras una ardua<br />
rehabilitación que duró más <strong>de</strong> tres<br />
años, finalmente abría al público durante<br />
los carnavales <strong>de</strong> 2008.<br />
Aires <strong>de</strong> otro siglo<br />
Los dos escudos <strong>de</strong> <strong>la</strong> fachada<br />
anticipan <strong>la</strong> huel<strong>la</strong> señorial que el visitante<br />
contemp<strong>la</strong>rá con <strong>de</strong>talle en el interior. Ya<br />
en el recibidor <strong>de</strong> una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s entradas,<br />
se pue<strong>de</strong> observar un libro <strong>de</strong> historias<br />
clínicas <strong>de</strong> 1883, perteneciente a Juan<br />
Manuel Espada, insigne médico que, por<br />
aquel entonces, ya recibía visitas para<br />
consulta proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> todas partes <strong>de</strong><br />
España, incluso <strong>de</strong> Sudamérica y otros<br />
países europeos.<br />
Una vez <strong>de</strong>ntro, <strong>la</strong> impecable<br />
restauración que se llevó a cabo, tanto<br />
en <strong>la</strong> estructura como en los muebles y<br />
objetos originales, ha dado lugar a un<br />
establecimiento que, a través <strong>de</strong> una<br />
exquisita <strong>de</strong>coración, hace que el<br />
visitante tenga <strong>la</strong> sensación <strong>de</strong> viajar en<br />
el tiempo a siglos pasados. De hecho,<br />
y a pesar <strong>de</strong> su corta trayectoria abierto al<br />
público, O Retiro do Con<strong>de</strong> –<strong>de</strong>nominado<br />
así por el nombre <strong>de</strong> <strong>la</strong> finca don<strong>de</strong> se<br />
ubica- ha sido elegido para rodar un<br />
corto ambientado en <strong>la</strong> época <strong>de</strong> mayor<br />
esplendor <strong>de</strong> este pazo.<br />
Cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s seis habitaciones es<br />
distinta en cuanto a su <strong>de</strong>coración, pero<br />
todas respetan ese perfecto equilibrio<br />
que en <strong>la</strong> casa se percibe entre lo antiguo<br />
y <strong>la</strong>s comodida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> hoy en día. Así,<br />
recuperando con sus nombres los recursos<br />
termales que tanta fama dieron a esta<br />
comarca, <strong>la</strong>s distintas habitaciones han<br />
sido bautizadas como los balnearios <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
zona: Fonte do Sapo, Sousas, Fontenova,<br />
Cal<strong>de</strong>liñas, Cabreiroá y Requeixo.<br />
27
Ten<strong>de</strong>ncias<br />
Saú<strong>de</strong><br />
De viaxe<br />
Un libro<br />
A síndrome postvacacional<br />
Dr. José Troncoso – Cosaga<br />
Probablemente o ritmo <strong>de</strong> vida mo<strong>de</strong>rno,<br />
po<strong>la</strong>s maiores esixencias que formu<strong>la</strong>,<br />
ten que ver coa progresiva relevancia<br />
que está a adquirir a síndrome<br />
postvacacional. Para moitos expertos, é<br />
simplemente unha situación transitoria e<br />
normal <strong>de</strong>rivada do proceso <strong>de</strong> adaptación<br />
á vida activa rutineira. Outros <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>n<br />
a <strong>de</strong>finición do proceso como unha<br />
enfermida<strong>de</strong> especialmente, se nos atemos<br />
á <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> saú<strong>de</strong> nun sentido amplo e<br />
integral como fai a Organización Mundial<br />
da Saú<strong>de</strong>.<br />
A síndrome, habitualmente, cursa cun<br />
cadro <strong>de</strong> <strong>de</strong>bilida<strong>de</strong> xeral e cansazo<br />
acompañado por problemas <strong>de</strong> insomnio<br />
que coinci<strong>de</strong>n con somnolencia durante o<br />
día e, incluso, po<strong>de</strong> diminuír a tolerancia ao<br />
traballo e a capacida<strong>de</strong> <strong>de</strong> concentración.<br />
Nos casos mais graves, pó<strong>de</strong>se chegar a<br />
cadros moi simi<strong>la</strong>res a unha <strong>de</strong>presión.<br />
Existen situacións que predispoñen á<br />
aparición da síndrome, como as vacacións<br />
moi longas ou nas que non se <strong>de</strong>scansa<br />
axeitadamente, ou a falta <strong>de</strong> motivación<br />
<strong>la</strong>boral xa existente antes das vacacións.<br />
O remedio máis eficaz é previr a súa<br />
aparición. Unha volta progresiva á rutina<br />
e horarios habituais antes <strong>de</strong> rematar as<br />
vacacións, po<strong>de</strong> co<strong>la</strong>borar na non aparición.<br />
Tamén dividir o período vacacional en<br />
varios tramos é outra das medidas que se<br />
po<strong>de</strong>n recomendar.<br />
Nova York<br />
Manuel Pardo – Viajes Pardo S.A.<br />
Nova York como <strong>de</strong>stino sempre foi<br />
atractivo, pero máis agora que é época<br />
<strong>de</strong> vacas fracas, sobre todo para os<br />
americanos, que teñen unha gran<strong>de</strong><br />
<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ncia do petróleo, aínda que<br />
tamén isto nos pasa a nós.<br />
Neste momento, os europeos da zona<br />
euro temos unha gran vantaxe sobre eles:<br />
unha moeda forte que nos permite<br />
gozar dunha estanza máis económica<br />
na Gran Mazá. (o cambio vén sendo <strong>de</strong><br />
0,60 céntimos € = 1 do<strong>la</strong>r). Por outra<br />
banda, Nova York é un <strong>de</strong>stino <strong>de</strong> alto<br />
prestixio para as compañías aéreas, <strong>de</strong> aí<br />
que a tarifa aplicable tamén sexa reducida,<br />
aínda en tempada alta.<br />
Suxerimos, polo tanto, unha viaxe <strong>de</strong><br />
turismo e compras dunha semana ao<br />
país norteamericano tomando como<br />
base Nova York e a<strong>de</strong>mais, po<strong>de</strong>mos facer<br />
extensións ao que no mundo turístico<br />
se coñece como Triángulo do Leste.<br />
Po<strong>de</strong>remos visitar as Cataratas <strong>de</strong> Niágara,<br />
Washington e Fi<strong>la</strong><strong>de</strong>lfia. O verán é un bo<br />
momento para coñecer a capital se<strong>de</strong> da<br />
ONU e unha das cida<strong>de</strong>s mais importantes<br />
do mundo, con prezos razoables nos<br />
transportes e estanzas.<br />
Patricia Joga<br />
Estudio <strong>de</strong> Comunicación Visual<br />
Patricia Joga<br />
Teño unha especial <strong>de</strong>bilida<strong>de</strong> polos<br />
contos para gran<strong>de</strong>s e para os menos<br />
gran<strong>de</strong>s; Media Vaca para min é unha das<br />
editoriais mais fantásticas que coñezo<br />
(no que se refire a este xénero). Na súa<br />
páxina web lerás: Media Vaca <strong>de</strong>dícase<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1998 a inventar libros atípicos, moi<br />
ilustrados, realizados cun coidado artesanal<br />
que só permite a publicación <strong>de</strong> tres títulos<br />
ao ano.<br />
E estou totalmente <strong>de</strong> acordo coa súa<br />
filosofía que di que non é raro comezar<br />
a ler aos 7 anos e ver que aos 77<br />
seguimos co mesmo libro entre as<br />
mans. …(eu recordo o meu primeiro libro,<br />
foi incrible!!!, supoño que foi o culpable<br />
<strong>de</strong> que siga mercando contos). Para min os<br />
contos fa<strong>la</strong>n do mundo, ensinan, mostran<br />
esa parte menos aburrida na que nos<br />
convertemos cando crecemos.<br />
Desta editorial recomendo un agasallo<br />
para os sentidos o `Libro <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />
preguntas´ <strong>de</strong> Pablo Neruda (escrito<br />
nos anos 70) que conta coas ilustracións e<br />
adaptacións recentes <strong>de</strong> Isidro Ferrer, un<br />
xenio cheo <strong>de</strong> xenialida<strong>de</strong>s, unidos para<br />
mostrarnos o mundo <strong>de</strong>n<strong>de</strong> outra mirada<br />
(un regaliño!!!!).<br />
28
A nosa xente Tempo <strong>de</strong> Ocio Axenda<br />
Margarita Díaz Pérez<br />
Marga Díaz / Lince<br />
Javier Outomuro<br />
Restaurante A Taberna<br />
Clownic e Xosé Manuel Budiño<br />
Criouse na rúa do Paxaro, en pleno casco<br />
antigo. Quedoulle así, unha <strong>de</strong>bilida<strong>de</strong><br />
por as rúas <strong>de</strong> pedra que aínda perdura<br />
ne<strong>la</strong> cando reivindica melloras para o<br />
casco histórico. Tras finalizar cuarto <strong>de</strong><br />
bachare<strong>la</strong>to comezou a trabal<strong>la</strong>r na empresa<br />
familiar. Tiña 14 anos, “era tan nena”<br />
di e<strong>la</strong> “que cando un mozo se poñía no<br />
escaparate eu ruborizábame e rezaba para<br />
que non entrara”.<br />
Xa trabal<strong>la</strong>ndo rematou o bachare<strong>la</strong>to; co<br />
tempo casou e tivo dous fillos que non<br />
<strong>de</strong>sexan continuar co negocio familiar,<br />
cousa que non lle <strong>de</strong>sgusta xa que “cada<br />
un <strong>de</strong>be seguir o seu camiño” explica.<br />
Recoñece que o traballo é máis duro<br />
nas empresas familiares porque a<br />
responsabilida<strong>de</strong> é maior e se trabal<strong>la</strong> máis.<br />
Nos 60 anos que levan abertos na rúa da<br />
Concordia o trato familiar é unha constante:<br />
“cando estás <strong>de</strong> cara ao público acabas<br />
sendo confi<strong>de</strong>nte, asesor <strong>de</strong> imaxe e<br />
amigo, ás veces ata me traen<br />
agasallos”. As dúas tendas<br />
dos pais convertéronse<br />
en catro e volveron<br />
a dúas ao se xubi<strong>la</strong>r<br />
o seu marido;<br />
sempre próximos<br />
ao cliente: “é un<br />
orgullo comprobar<br />
que os clientes se van<br />
satisfeitos”.<br />
Sempre lle gustou facer <strong>de</strong>porte: con 17<br />
anos competía na 3ª división <strong>de</strong> fútbol e xa<br />
antes, <strong>de</strong> rapaz, xogaba ao baloncesto. Hai<br />
nada menos que quince anos que Javier<br />
xoga ao tenis, incluso participa en torneos<br />
a nivel provincial, como o do Bamio ou o<br />
da Deputación, do cal resultou gañador o<br />
pasado ano.<br />
Procura practicar polo menos tres veces<br />
á semana, para el isto é algo vital e se<br />
tivese tempo para ir todos os días, faríao.<br />
Pensa que hai que facer un esforzo para<br />
organizarse correctamente e sacar tempo<br />
para o ocio, este espazo é imprescindible<br />
porque se trata a<strong>de</strong>mais dunha vía <strong>de</strong><br />
escape: os problemas vólvense máis<br />
liviáns cando se lles dá coa raqueta.<br />
“Facer <strong>de</strong>porte só ten cousas positivas<br />
–recoñece- a través <strong>de</strong>l coñeces a<br />
moita xente coa que <strong>de</strong>spois te segues<br />
re<strong>la</strong>cionando e compartes bos momentos,<br />
eu animo a todo o mundo a que practique<br />
e intento compartir coa miña familia esta<br />
filosofía”.<br />
As súas fil<strong>la</strong>s <strong>de</strong> seis e once anos, que<br />
compiten en natación sincronizada,<br />
teñen a<strong>de</strong>stramento tres días á<br />
semana, ao que aco<strong>de</strong>n felices: “O<br />
<strong>de</strong>porte fainas in<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntes e<br />
proporciónalles unha <strong>de</strong>senvoltura<br />
que outros nenos coa mesma ida<strong>de</strong><br />
aínda non teñen”<br />
Clownic e Xosé Manuel Budiño son dous<br />
dos espectáculos máis salientables da<br />
programación que Caixanova leva ás<br />
comarcas da provincia.<br />
A Compañía Clownic é a segunda<br />
compañía <strong>de</strong> Tricicle. Creada inicialmente<br />
en 1989 para as actuacións no estranxeiro,<br />
<strong>de</strong>s<strong>de</strong> 1998 mantén unha tempada regu<strong>la</strong>r<br />
<strong>de</strong> actuacións pondo en escena as<br />
obras anteriores <strong>de</strong> Tricicle. O próximo<br />
16 <strong>de</strong> agosto po<strong>de</strong>rán velos no Teatro<br />
Lauro Olmo do Barco <strong>de</strong> Val<strong>de</strong>orras<br />
co espectáculo Sit, unha ficción sobre<br />
a historia da ca<strong>de</strong>ira na que o humor é<br />
tratado <strong>de</strong>s<strong>de</strong> o xogo escenográfico e<br />
estético, incorporándoo ao seu habitual<br />
traballo teatral <strong>de</strong> situacións cotiás, on<strong>de</strong> o<br />
público se ve reflectido unha e outra vez.<br />
E o domingo 17, no Pavillón dos<br />
Deportes <strong>de</strong> Verín, o gaiteiro Xosé<br />
Manuel Budiño <strong>de</strong>leitará coa súa<br />
extraordinaria capacida<strong>de</strong> para abrirse<br />
ás máis diversas e distintas influencias<br />
sen esquecer a esencia das súas propias<br />
raíces culturais. Notable polo brillo e<br />
virtuosida<strong>de</strong> das súas execución, leva un<br />
ascenso meteórico en termos internacionais<br />
e alcanzou un prestixio que o levou a<br />
integrar o reducido grupo dos Mestres<br />
Solistas Europeos da Gaita, verda<strong>de</strong>iros<br />
expoñentes <strong>de</strong> excelencia artística.<br />
29
Café con…<br />
F<strong>la</strong>vio Morganti<br />
Restaurante Galileo<br />
En el restaurante <strong>de</strong> su tía <strong>de</strong>l pueblo, F<strong>la</strong>vio ya se movía entre fogones como pez en el agua<br />
con tan sólo 13 años. Des<strong>de</strong> entonces hasta <strong>la</strong> reciente celebración <strong>de</strong>l décimo aniversario <strong>de</strong><br />
su restaurante Galileo, han transcurrido 3 décadas <strong>de</strong> trabajo en distintos países europeos,<br />
experimentando lo que hoy se pue<strong>de</strong> saborear en su cocina <strong>de</strong> fusión. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> caza, <strong>la</strong><br />
pesca y el <strong>de</strong>porte al aire libre, F<strong>la</strong>vio ha <strong>de</strong>scubierto en <strong>la</strong> escritura una nueva y gratificante<br />
pasión. Su libro ‘Vacas’, que trata <strong>de</strong> restablecer todo lo que historia, costumbres y lenguaje le<br />
ha arrebatado <strong>de</strong> un plumazo a este animal, atesora ya 7 premios Gourmand: 5 nacionales y 2<br />
internacionales, los más prestigiosos en temas <strong>de</strong> libros gastronómicos <strong>de</strong>l mundo.<br />
P.- ¿Por qué <strong>de</strong>ci<strong>de</strong> establecerse en<br />
Ourense?<br />
R.- Quizás fue buscando una estabilidad<br />
<strong>de</strong>spués <strong>de</strong> vivir y trabajar en varios<br />
países, ahora aquí es don<strong>de</strong> tenemos <strong>la</strong>s<br />
amista<strong>de</strong>s y <strong>la</strong> vida hecha, y volvemos a<br />
Lecco <strong>de</strong> vacaciones.<br />
P.- ¿Qué admira <strong>de</strong> <strong>la</strong> gastronomía<br />
gallega y qué cambiaría?<br />
R.- La gastronomía gallega es genial,<br />
porque está basada en el producto, que es<br />
maravilloso; aunque no todo lo que se ven<strong>de</strong><br />
como gallego es real. Sólo se pue<strong>de</strong> hacer<br />
buena cocina si ésta está comprometida<br />
con el producto y <strong>la</strong> materia prima. Como<br />
<strong>de</strong>fecto tiene <strong>la</strong> falta <strong>de</strong> autoestima;<br />
a<strong>de</strong>más le damos poco aprecio al origen <strong>de</strong>l<br />
producto y a <strong>la</strong> gente que lo obtiene. Ahora<br />
es cuando se están empezando a hacer<br />
cosas, antes parecíamos los primos tontos,<br />
porque admiramos todo lo que viene <strong>de</strong><br />
fuera y resulta que aquí tenemos lo mismo<br />
o mejor, pero no l<strong>la</strong>ma <strong>la</strong> atención.<br />
P.- ¿Por qué Galileo como nombre <strong>de</strong>l<br />
restaurante?<br />
R.- Porque mantiene <strong>la</strong> misma raíz que<br />
Galicia y no pier<strong>de</strong> <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntidad italiana: era<br />
<strong>la</strong> pa<strong>la</strong>bra perfecta para aunar estas dos<br />
razones.<br />
P.- ¿A quién admira en su profesión?<br />
Su re<strong>la</strong>ción con Galicia se remonta ya<br />
a un cuarto <strong>de</strong> siglo, cuando visitaba<br />
estas tierras siendo un joven cocinero.<br />
Pocos años más tar<strong>de</strong> regresaría ya<br />
casado con <strong>la</strong> que hoy es su mujer,<br />
Joaquina, a <strong>la</strong> que conoció en Suiza,<br />
ambos proce<strong>de</strong>ntes <strong>de</strong> <strong>la</strong> emigración:<br />
el<strong>la</strong> <strong>de</strong>s<strong>de</strong> su Ourense natal, y él <strong>de</strong>s<strong>de</strong><br />
Lecco, una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s provincias bañadas<br />
por el Lago Como, al norte <strong>de</strong> Italia.<br />
Hoy, tras más <strong>de</strong> una década afincado<br />
en Ourense, F<strong>la</strong>vio reconoce que sus<br />
hijos Nico<strong>la</strong> y Carlotta, <strong>de</strong> 15 y 11 años,<br />
han afinado el pa<strong>la</strong>dar hasta el punto<br />
<strong>de</strong> convertirse en sus mayores críticos.<br />
R.- Primero, a mi suegra, que es el<br />
reflejo <strong>de</strong> <strong>la</strong> auténtica cocina gallega, y<br />
a Martín Berasategui, al que conozco <strong>de</strong><br />
hace años. Mi conclusión es que <strong>de</strong>spués<br />
<strong>de</strong> 35 años <strong>de</strong> trabajo estoy convencido<br />
<strong>de</strong> que aquí no hay tantos dioses, y hay<br />
cocineros anónimos que son muy buenos,<br />
lo que pasa es que muchas veces sólo se potencia los que están<br />
en algunos circuitos... Las modas son efímeras, sorpren<strong>de</strong>n y luego<br />
ya no se hab<strong>la</strong> <strong>de</strong> el<strong>la</strong>s; yo prefiero sorpren<strong>de</strong>r con el sabor en<br />
<strong>la</strong> boca <strong>de</strong>l auténtico producto, resultado <strong>de</strong>l esfuerzo serio<br />
<strong>de</strong> nuestros agricultores, pescadores… Y no lo digo ahora por <strong>la</strong><br />
polémica, así lo reflejo en mi libro, publicado antes <strong>de</strong> este <strong>de</strong>bate<br />
absurdo y posiblemente necesario.<br />
P.- Ésa era precisamente <strong>la</strong> siguiente<br />
pregunta: su opinión sobre <strong>la</strong> polémica<br />
Santamaría – Adriá<br />
R.- Se está haciendo un drama nacional <strong>de</strong><br />
lo que se ha dicho. En Italia, hace ya 20 años<br />
que en <strong>la</strong> carta estás obligado a poner qué<br />
es fresco y qué es conge<strong>la</strong>do: es normal que<br />
haya que dar <strong>de</strong>terminada información pues<br />
se trata <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud <strong>de</strong>l consumidor. Ferrán<br />
Adriá es un genio y no se le pue<strong>de</strong>n quitar<br />
méritos, pero también es cierto que sufre<br />
tantas imitaciones que crean confusión entre<br />
<strong>la</strong> genialidad <strong>de</strong> un Dalí y <strong>la</strong> vulgaridad <strong>de</strong><br />
ma<strong>la</strong>s copias. Con Adriá sabes que te expones<br />
a probar nuevas sensaciones: ha hecho un<br />
p<strong>la</strong>to con sabor a tierra que si hace otro le<br />
toman por loco… En cuanto a Santamaría, ha<br />
sido poco cauto con <strong>la</strong>s <strong>de</strong>c<strong>la</strong>raciones pero<br />
<strong>la</strong> prensa también lo ha manejado <strong>de</strong> <strong>la</strong> forma<br />
que le interesaba, y ha creado dos bandos<br />
intentando dividir, cuando seguramente él no<br />
quería llegar a este nivel <strong>de</strong> trascen<strong>de</strong>ncia.<br />
P.- ¿Por qué <strong>la</strong>s vacas protagonizan su libro?<br />
R.- Por <strong>la</strong> <strong>de</strong>uda que tenemos con el<strong>la</strong>s: para<br />
dignificar su figura gastronómica y atajar <strong>la</strong><br />
discriminación sexual que han sufrido<br />
tantos años, evi<strong>de</strong>nte reflejo <strong>de</strong> una sociedad<br />
machista. Se comen disfrazadas bajo el nombre<br />
<strong>de</strong> buey, cuando son mejores que estos para<br />
el consumo, por <strong>la</strong> grasa que <strong>la</strong> naturaleza les<br />
hace acumu<strong>la</strong>r para <strong>la</strong> cría y para dar leche,<br />
mientras que el buey está en <strong>de</strong>suso…. pero<br />
parece que ante <strong>la</strong> ‘vaca vieja’ y el ‘buey’<br />
no hay lugar a dudas para el consumidor,<br />
cuando es erróneo y está comiendo vaca. El<br />
lenguaje también <strong>la</strong>s ha tratado mal: no es<br />
lo mismo ‘estar o comer como una vaca’ que<br />
<strong>la</strong> comparación con su pariente masculino:<br />
‘estar como un toro’. A<strong>de</strong>más, <strong>la</strong> vaca ha sido<br />
y sigue siendo, aunque menos, el sustento <strong>de</strong> una economía; y <strong>la</strong><br />
repostería tradicional no existiría sin el<strong>la</strong>s: leche frita, natil<strong>la</strong>s…<br />
El libro trata <strong>de</strong> <strong>de</strong>volverles su lugar y dignidad, hace un repaso<br />
por <strong>la</strong>s razas en peligro <strong>de</strong> extinción y recopi<strong>la</strong> recetas don<strong>de</strong> son<br />
protagonistas, a excepción <strong>de</strong> <strong>la</strong> última, <strong>la</strong> nº 69, don<strong>de</strong> <strong>la</strong> vaca le<br />
ce<strong>de</strong>, por última vez, el protagonismo al buey y sus partes. Vivan<br />
<strong>la</strong>s vacas!!<br />
30