IDAZ-LAN GUZTIAK - Euskerazaintza

ARTE-IZTI : ESTETIKA 213
de-urrutiaren problenna. Pinturak gauzak, urrutiago-ta txiki ta axalago
egiñaz, askatzen bait du problema ori. Eta berdintsu Eskulturak ere
Erreliebeetan.
II
ARTEAREN
IKASGAIA
PROBLEMATIKA
Eskulturak eta Pinturak, gauzaen antz-irudiak egin oi dituzte.
Antz-irudiak egiteko bidean, ordea, malla asko dira: antz aundiago,
antz gutxiago : malla asko.
Antz- aundiagoko arte-lanai, "errealista" esaten zaie; antz gutxiagokoai,
berriz, "abstrakto", lan abstraktoak.
Arte-zale batzuek naiago bait dute, antz aundikoa baño —detalle
askokoa baño— detalle gutxikoa, gañerakoan arte-indar aundiagoa izanezkero.
Ortatik isortu da Artearen soro-alorrean proMematika garratz bat:
gaur dan egunean, asko ta asko artista, oso abstrakzio-zaleak azaltzen
zaizkigula. Leengo artistak, bear bada, errealistago izanak ditugu, egiazkoago,
antz-aundi-zaleagoak; oraingo asko ta asko, extpresio-zaleago,
arte-indar-aundi-zaleagoak.
Gure artean, gaur oso ezagunak dira mundu guzian, gai ontan, Oteitza
bat, eta Txillida bat, eta Basterretxea bat, Eskulturaren alorrean. Zuloaga
bat, berriz, orain berrogeitamar urte, Pinturaren alorrean oso errea.
lista bortitz eta sendoa izan genduan, ezaguna bera ere mundu guztian.
*, * *
Problema au ez da orain oraingoa. Prehistorian ere ba zan.
Gure Santimamiñeko artistak, eta berdin, baita, Altxerri'ko ta Ekain'-
goak ere, oso errealistak izan genituan; eta aiekin batean, gure auzO' diran
Altamira'ko artista arrigarriak ere: gauzak —basauntz eta basaidiak—
antzarik aundienekoak egitea atsegin aundi zutenak. Magdaleniense
deritzan garaikoak ziran artista aiek. Bañan izan zan gero beste aldi
bat, eta aldi artan, Espaiñia'ko Sortalde-inguruetan —Almeria-aldean—
bizi izan ziran artistak, beren irudiak askoz ere abstraktuago egin oi zituzten;
abstraktuago, edo-ta, leen esaten zanez, "estilizatuago". Gizona-