06.02.2015 Views

caracterización de los hornos usados en la ... - Red Ladrilleras

caracterización de los hornos usados en la ... - Red Ladrilleras

caracterización de los hornos usados en la ... - Red Ladrilleras

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

PROGRAMA EFICIENCIA ENERGETICA EN LADRILLERAS<br />

ARTESANALES - EELA<br />

CARACTERIZACIÓN DE<br />

Cont<strong>en</strong>ido<br />

LOS HORNOS USADOS<br />

EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

Proyecto Colombia<br />

C<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong><br />

<strong>los</strong> <strong>hornos</strong><br />

según el tipo <strong>de</strong><br />

proceso .......................................<br />

1 Hornos<br />

Intermit<strong>en</strong>tes ................................<br />

1.1 Horno<br />

<strong>de</strong> Fuego<br />

Dormido<br />

¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

1.2 Hornos Pampa ................................................. ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

1.3 Horno Baúl ...................................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

1.4 Horno Colm<strong>en</strong>a. .............................................. ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

2 Hornos Semicontinuos ............................................ ¡Error! Marcador 2011<br />

no <strong>de</strong>finido.<br />

2.1 Horno Vagón ................................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

2.2 Horno Rápido Intermit<strong>en</strong>te ............................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3 Hornos Continuos ................................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.1 Horno Hoffman ................................................ ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.2 Horno Hoffman <strong>de</strong> Bock................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.3 Horno Bull’s Tr<strong>en</strong>ch Kiln (BTK) ....................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.4 Horno Hoffman Abierto .................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.5 Horno Túnel ..................................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.6 Horno <strong>de</strong> Rodil<strong>los</strong> ............................................ ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.7 Horno <strong>de</strong> Cámaras Múltiples ........................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.8 Horno Vertical VSBK ....................................... ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.9 Horno MK ........................................................ ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

3.9.1 Horno MK-3 .............................................. ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.<br />

4 Producción por Horno a Nivel Nacional .................. ¡Error! Marcador no <strong>de</strong>finido.


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Cont<strong>en</strong>ido<br />

C<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> según el tipo <strong>de</strong> proceso .................................................... 3<br />

1 Hornos Intermit<strong>en</strong>tes ............................................................................................. 3<br />

1.1 Horno <strong>de</strong> Fuego Dormido ............................................................................... 3<br />

1.2 Hornos Pampa ................................................................................................ 3<br />

1.3 Horno Baúl ..................................................................................................... 4<br />

1.4 Horno Colm<strong>en</strong>a. ............................................................................................. 4<br />

2 Hornos Semicontinuos ........................................................................................... 4<br />

2.1 Horno Vagón .................................................................................................. 5<br />

2.2 Horno Rápido Intermit<strong>en</strong>te .............................................................................. 5<br />

3 Hornos Continuos .................................................................................................. 5<br />

3.1 Horno Hoffman ............................................................................................... 5<br />

3.2 Horno Hoffman <strong>de</strong> Bock.................................................................................. 6<br />

3.3 Horno Bull’s Tr<strong>en</strong>ch Kiln (BTK) ...................................................................... 6<br />

3.4 Horno Hoffman Abierto ................................................................................... 6<br />

3.5 Horno Túnel .................................................................................................... 7<br />

3.6 Horno <strong>de</strong> Rodil<strong>los</strong> ........................................................................................... 7<br />

3.7 Horno <strong>de</strong> Cámaras Múltiples .......................................................................... 8<br />

3.8 Horno Vertical VSBK ...................................................................................... 9<br />

3.9 Horno MK ....................................................................................................... 9<br />

3.9.1 Horno MK-3 ............................................................................................. 9<br />

4 Producción por Horno a Nivel Nacional ............................................................... 10<br />

5 Matriz <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisión para <strong>hornos</strong> <strong>en</strong> el sector <strong>la</strong>drillero........................................... 11<br />

6 Refer<strong>en</strong>cias ......................................................................................................... 14<br />

2


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

C<strong>la</strong>sificación <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> según el tipo <strong>de</strong> proceso<br />

1. Intermit<strong>en</strong>tes<br />

2. Semicontinuos<br />

3. Continuos<br />

1 Hornos Intermit<strong>en</strong>tes<br />

Son <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> cámaras individuales o <strong>en</strong> batería, <strong>en</strong> <strong>los</strong> que <strong>los</strong> productos, <strong>la</strong><br />

insta<strong>la</strong>ción <strong>de</strong> <strong>la</strong> cocción y <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>en</strong>friami<strong>en</strong>to quedan <strong>en</strong> posición fija durante <strong>la</strong><br />

totalidad <strong>de</strong>l ciclo. El esquema <strong>de</strong> este ciclo es:<br />

1. Entrada <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos<br />

2. Precal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to<br />

3. Cocción <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos<br />

4. Enfriami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos<br />

5. Salida <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos<br />

Los tiempos <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> estas operaciones no son idénticos y difier<strong>en</strong><br />

consi<strong>de</strong>rablem<strong>en</strong>te según el producto a cocer y <strong>la</strong> naturaleza <strong>de</strong>l proceso.<br />

1.1 Horno <strong>de</strong> Fuego Dormido<br />

Es un horno artesanal, construido <strong>en</strong> forma circu<strong>la</strong>r, g<strong>en</strong>erando una especie <strong>de</strong> bóveda<br />

circu<strong>la</strong>r abierta, conocido también como horno cilíndrico. Posee una puerta <strong>la</strong>teral por<br />

don<strong>de</strong> se carga el material.<br />

Estos <strong>hornos</strong> se cargan con una capa <strong>de</strong> carbón, posteriorm<strong>en</strong>te una <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> y<br />

consecutivam<strong>en</strong>te una <strong>de</strong> carbón y otra <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong>, hasta que se alcanza el tope <strong>de</strong>l<br />

horno.<br />

Una vez se ha terminado el <strong>en</strong>dague se pr<strong>en</strong><strong>de</strong> el horno. La cocción dura<br />

aproximadam<strong>en</strong>te <strong>en</strong>tre 20 y 40 días. La producción <strong>en</strong> estos <strong>hornos</strong> varía según el<br />

tamaño <strong>de</strong>l mismo al igual que el consumo <strong>de</strong> combustible (carbón).<br />

Estos <strong>hornos</strong> son <strong>de</strong> baja producción y elevada contaminación, <strong>de</strong>bido a una quema<br />

no homogénea y <strong>la</strong> combustión incompleta, el material producido es <strong>de</strong> baja calidad,<br />

pues algunos <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> quedan requemados, mi<strong>en</strong>tras otros quedan crudos.<br />

1.2 Hornos Pampa<br />

Los <strong>hornos</strong> Pampa se constituy<strong>en</strong> <strong>en</strong> cuartos rectangu<strong>la</strong>res <strong>de</strong>scubiertos <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte<br />

superior con puertas <strong>de</strong> salida y <strong>en</strong>trada a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cuales se extra<strong>en</strong> e introduc<strong>en</strong><br />

<strong>los</strong> materiales antes u <strong>de</strong>spués <strong>de</strong> <strong>la</strong> cocción; a<strong>de</strong>más pose<strong>en</strong> unas bóvedas <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

parte inferior formadas por material a quemar, por <strong>los</strong> cuales se introduce el<br />

combustible para <strong>la</strong> cocción.<br />

3


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Son <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> rápida cocción (aproximadam<strong>en</strong>te 7 días), alta producción y alta<br />

contaminación. El <strong>en</strong>dague <strong>de</strong>l horno <strong>de</strong>be com<strong>en</strong>zarse con unos <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> <strong>de</strong> canto, ya<br />

cocidos <strong>de</strong> modo que cubra un cuadrado <strong>de</strong> 10 a 15 metros <strong>de</strong> <strong>la</strong>rgo.<br />

La principal <strong>de</strong>sv<strong>en</strong>taja <strong>de</strong> este horno es que necesita que el combustible g<strong>en</strong>ere<br />

mucha l<strong>la</strong>ma para que ardi<strong>en</strong>do con <strong>la</strong> máxima rapi<strong>de</strong>z, pueda llegar a p<strong>en</strong>etrar hacia<br />

arriba y cocer <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> parte superior.<br />

1.3 Horno Baúl<br />

Ti<strong>en</strong>e igual diseño que el horno Pampa, pero dispone <strong>de</strong> una bóveda y evacúa <strong>los</strong><br />

gases <strong>de</strong> combustión por tiro natural, mediante una chim<strong>en</strong>ea situada al <strong>la</strong>do <strong>de</strong>l<br />

horno. En este horno se reduce significativam<strong>en</strong>te <strong>la</strong> emisión <strong>de</strong> humos y material<br />

particu<strong>la</strong>do.<br />

1.4 Horno Colm<strong>en</strong>a.<br />

También conocidos como <strong>hornos</strong> redondos <strong>de</strong> L<strong>la</strong>ma Invertida, son <strong>hornos</strong> cerrados,<br />

intermit<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> don<strong>de</strong> a difer<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>los</strong> Pampa se pue<strong>de</strong> regu<strong>la</strong>r mejor el tiro, el<br />

cual pue<strong>de</strong> ser natural o forzado. La alim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l material seco se realiza por una<br />

puerta <strong>la</strong>teral.<br />

El suministro <strong>de</strong>l combustible pue<strong>de</strong> realizarse manualm<strong>en</strong>te mediante parril<strong>la</strong>s<br />

colocadas <strong>en</strong> <strong>la</strong> pared <strong>de</strong>l horno o automáticam<strong>en</strong>te mediante stoker. Están<br />

construidos <strong>en</strong> forma <strong>de</strong> cámaras circu<strong>la</strong>res con pare<strong>de</strong>s y techo <strong>en</strong> bóveda <strong>de</strong> <strong>la</strong>drillo;<br />

pose<strong>en</strong> hogares <strong>la</strong>terales distribuidos uniformem<strong>en</strong>te don<strong>de</strong> se quema el combustible.<br />

Una v<strong>en</strong>taja <strong>de</strong> estos <strong>hornos</strong> es que el combustible y sus residuos no están <strong>en</strong><br />

contacto inmediato con el producto <strong>de</strong>bido a <strong>la</strong> pared separadora y conductora <strong>de</strong><br />

gases <strong>de</strong>l hogar. La bondad <strong>de</strong> esta v<strong>en</strong>taja radica <strong>en</strong> que <strong>la</strong> coloración <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

productos pres<strong>en</strong>ta tonalida<strong>de</strong>s rojizas muy homogéneas y no se pres<strong>en</strong>tan productos<br />

tiznados por efectos <strong>de</strong>l humo ni <strong>de</strong> <strong>la</strong>s c<strong>en</strong>izas.<br />

Los gases <strong>de</strong> combustión asci<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> pared <strong>de</strong>l horno y <strong>la</strong> pared frontal <strong>de</strong>l<br />

hogar, llegando hasta <strong>la</strong> bóveda (parte superior <strong>de</strong>l horno) y luego son obligados a<br />

salir por <strong>la</strong> parte inferior <strong>de</strong>l horno atravesando <strong>la</strong> carga <strong>de</strong> arriba hacia abajo (<strong>de</strong>bido a<br />

esto son l<strong>la</strong>mados <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> L<strong>la</strong>ma Invertida) abandonando el horno por el conducto<br />

<strong>de</strong> abducción <strong>de</strong> gases que se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> el c<strong>en</strong>tro <strong>de</strong>l suelo <strong>de</strong>l horno y conduce<br />

<strong>los</strong> gases hacia <strong>la</strong> chim<strong>en</strong>ea.<br />

2 Hornos Semicontinuos<br />

Se <strong>en</strong>ti<strong>en</strong><strong>de</strong> con esta <strong>de</strong>nominación un horno semejante al continuo <strong>en</strong> cuanto a <strong>la</strong><br />

carga <strong>de</strong>l producto, sobre vagones y el recorrido <strong>de</strong> éstos <strong>en</strong> galería (túnel), pero que<br />

se difer<strong>en</strong>cian <strong>de</strong>l continuo porque todos <strong>los</strong> vagones cargados <strong>en</strong> 1 turno o 2 turnos<br />

<strong>de</strong> trabajo <strong>de</strong>b<strong>en</strong> ser introducidos completam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> galería, sin almac<strong>en</strong>ami<strong>en</strong>to <strong>de</strong><br />

reserva. Por lo tanto, el ritmo <strong>de</strong> avance <strong>de</strong> <strong>los</strong> vagones <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l horno es igual al<br />

<strong>de</strong>l cargue <strong>de</strong> vagones y durante <strong>la</strong>s horas <strong>de</strong> <strong>de</strong>scanso <strong>de</strong>l personal, el<br />

funcionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> semicontinuos es simi<strong>la</strong>r al <strong>de</strong> un horno intermit<strong>en</strong>te, con<br />

<strong>la</strong> difer<strong>en</strong>cia importante <strong>de</strong> que <strong>la</strong> evacuación <strong>de</strong>l aire ocurre siempre por el extremo<br />

<strong>de</strong> <strong>en</strong>trada <strong>de</strong> <strong>los</strong> vagones.<br />

4


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Como funcionami<strong>en</strong>to, <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> semicontinuos se aproximan tanto más a <strong>los</strong> <strong>hornos</strong><br />

continuos cuanto más tiempo duran <strong>los</strong> turnos <strong>de</strong> trabajo y el ciclo <strong>de</strong> cocción; son<br />

tanto más semejantes a <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> intermit<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> el caso inverso. Los <strong>hornos</strong><br />

semicontinuos son <strong>en</strong> ocasiones, agrupaciones <strong>de</strong> <strong>hornos</strong> intermit<strong>en</strong>tes t<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes<br />

hacia una operación continua. Adicionalm<strong>en</strong>te, se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran mo<strong>de</strong><strong>los</strong> como <strong>los</strong> tipos<br />

Vagón y Rápido Intermit<strong>en</strong>te, <strong>de</strong> funcionami<strong>en</strong>to simi<strong>la</strong>r y forma rectangu<strong>la</strong>r.<br />

2.1 Horno Vagón<br />

Consiste <strong>en</strong> 1 ó 2 cámaras rectangu<strong>la</strong>res con techo p<strong>la</strong>no o curvo, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s cuales se<br />

introduc<strong>en</strong> un vagón cargado con <strong>la</strong>s piezas a quemar. La alim<strong>en</strong>tación es <strong>la</strong>teral y el<br />

tiro se realiza por el <strong>la</strong>do opuesto a <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> quema, interiorm<strong>en</strong>te ti<strong>en</strong>e un<br />

revestimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>drillo refractario <strong>en</strong> <strong>la</strong> bovedil<strong>la</strong> <strong>de</strong> quema y semi-refractario <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

pare<strong>de</strong>s internas <strong>de</strong>l horno.<br />

En el techo ti<strong>en</strong>e un recubrimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> fibra refractaria. El tiempo promedio <strong>de</strong> quema<br />

es <strong>de</strong> 36 horas y <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong>l vagón es <strong>de</strong> 19.600 unida<strong>de</strong>s por quema. La carga<br />

se monta sobre un gran vagón <strong>de</strong>l tamaño <strong>de</strong>l horno.<br />

2.2 Horno Rápido Intermit<strong>en</strong>te<br />

Consta <strong>de</strong> 2 cámaras contiguas <strong>de</strong> manera que se aprovecha el aire <strong>de</strong> <strong>en</strong>friami<strong>en</strong>to<br />

<strong>de</strong> una para cal<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> otra, haci<strong>en</strong>do que <strong>la</strong> operación t<strong>en</strong>ga continuidad. Los<br />

quemadores son ubicados <strong>la</strong>teralm<strong>en</strong>te por una so<strong>la</strong> pared <strong>de</strong> cada una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

cámaras. Otra modalidad consiste <strong>en</strong> una cámara con varios vagones, <strong>de</strong> manera que<br />

mi<strong>en</strong>tras uno se somete a cocción, el otro se <strong>de</strong>scarga y carga nuevam<strong>en</strong>te.<br />

Se trata <strong>de</strong> un horno modu<strong>la</strong>r que permite su tras<strong>la</strong>do y reubicación <strong>en</strong> caso <strong>de</strong> ser<br />

necesario, su proceso <strong>de</strong> cocción opera <strong>de</strong> manera semicontinua y ti<strong>en</strong>e un ciclo <strong>de</strong> 36<br />

Horas. Su uso <strong>en</strong> Colombia no es muy reconocido pues tan solo se ti<strong>en</strong>e noticia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

exist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> 2 <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> este tipo <strong>en</strong> el país, uno <strong>en</strong> Me<strong>de</strong>llín y otro <strong>en</strong> Sogamoso<br />

<strong>de</strong>dicados a <strong>la</strong> cocción <strong>de</strong> productos refractarios.<br />

3 Hornos Continuos<br />

Los <strong>hornos</strong> continuos aparecieron como una solución más r<strong>en</strong>table <strong>en</strong> <strong>la</strong> fabricación<br />

<strong>de</strong> productos cerámicos. El funcionami<strong>en</strong>to continuo <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> se caracteriza por<br />

el <strong>de</strong>sarrollo ininterrumpido <strong>de</strong> <strong>la</strong> cocción y <strong>la</strong> posibilidad <strong>de</strong> efectuar <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes<br />

etapas sin variar el ritmo <strong>de</strong> <strong>la</strong> producción.<br />

3.1 Horno Hoffman<br />

Consiste <strong>en</strong> 2 galerías parale<strong>la</strong>s, formadas por compartimi<strong>en</strong>tos contiguos, <strong>en</strong> cuyos<br />

extremos se un<strong>en</strong> por un pasafuegos. Son <strong>hornos</strong> continuos <strong>de</strong> alta producción, don<strong>de</strong><br />

no se pue<strong>de</strong> producir materiales vitrificados. En estos <strong>hornos</strong> el fuego se mueve a<br />

través <strong>de</strong>l horno <strong>en</strong> dirección opuesta a <strong>la</strong>s manecil<strong>la</strong>s <strong>de</strong>l reloj, este sistema permite<br />

obt<strong>en</strong>er una alta efici<strong>en</strong>cia térmica y <strong>de</strong> producción, ya que el calor obt<strong>en</strong>ido <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

cámara <strong>de</strong> combustión se utiliza <strong>en</strong> el precal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cámaras prece<strong>de</strong>ntes.<br />

5


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Aproximadam<strong>en</strong>te una semana es el tiempo que toma realizar un ciclo completo <strong>de</strong><br />

quema (el fuego llega al punto <strong>de</strong> don<strong>de</strong> partió).<br />

Cada galería está formada por varias cámaras, cada una <strong>de</strong> el<strong>la</strong> con su respectiva<br />

puerta, para el cargue y <strong>de</strong>scargue <strong>de</strong>l horno y un canal <strong>de</strong> salida que va al colector<br />

principal que conduce a <strong>la</strong> chim<strong>en</strong>ea, cada cámara comunica con el colector, por un<br />

conducto <strong>de</strong> humos, <strong>los</strong> cuales se cierran herméticam<strong>en</strong>te con válvu<strong>la</strong>s. Para<br />

mant<strong>en</strong>er <strong>la</strong> circu<strong>la</strong>ción horizontal <strong>de</strong> <strong>los</strong> gases a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cámaras, es preciso<br />

que <strong>la</strong> carga <strong>de</strong>je libre 1/3 <strong>de</strong> <strong>la</strong> sección transversal.<br />

La alim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l combustible se realiza <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte superior <strong>de</strong>l horno, mediante<br />

alim<strong>en</strong>tación manual o con <strong>la</strong> ayuda <strong>de</strong> carbojet (alim<strong>en</strong>tación neumática), <strong>la</strong> cual <strong>de</strong>be<br />

realizarse <strong>en</strong> forma dispersa, evitando chorros que provoqu<strong>en</strong> combustión incompleta.<br />

3.2 Horno Hoffman <strong>de</strong> Bock<br />

Cuando se trata <strong>de</strong> construir un horno <strong>en</strong> poco tiempo y a bajo costo, o bi<strong>en</strong> cuando se<br />

trata <strong>de</strong> obt<strong>en</strong>er una bu<strong>en</strong>a producción <strong>en</strong> un clima muy cálido como lo es Neiva, se<br />

utiliza el horno l<strong>la</strong>mado <strong>de</strong> Bock, que es un horno Hoffman pero sin bóveda. Para <strong>la</strong><br />

construcción <strong>de</strong>l horno <strong>de</strong> Bock, se excavan 2 zanjas <strong>en</strong> el terr<strong>en</strong>o y se levantan<br />

pare<strong>de</strong>s <strong>de</strong> revestimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>lgadas pues no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> que soportar <strong>la</strong> presión <strong>de</strong> una<br />

bóveda. Es condición indisp<strong>en</strong>sable para <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> un horno <strong>de</strong> esta c<strong>la</strong>se<br />

que el subsuelo sea seco, lo que reafirma aun más su conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> climas cálidos.<br />

Los <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> a cocer se cubr<strong>en</strong> con 1 capa <strong>de</strong> <strong>la</strong>drillo cocido y 1 sobrecubierta <strong>de</strong> tierra<br />

magra o ar<strong>en</strong>a. El suministro <strong>de</strong>l combustible, al igual que <strong>en</strong> <strong>los</strong> Hoffman<br />

conv<strong>en</strong>cionales, se hace por orificios dispuestos <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte superior <strong>los</strong> cuales<br />

atraviesan <strong>la</strong> capa <strong>de</strong> <strong>la</strong>drillo cocido y <strong>la</strong> capa <strong>de</strong> sobrecubierta.<br />

3.3 Horno Bull’s Tr<strong>en</strong>ch Kiln (BTK)<br />

El antecesor <strong>de</strong>l horno Hoffman <strong>de</strong> Bock bi<strong>en</strong> podría ser el horno Bull’s Ring (horno <strong>de</strong><br />

cámaras, anu<strong>la</strong>r u ova<strong>la</strong>do), el cual consiste básicam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> una so<strong>la</strong> zanja anu<strong>la</strong>r u<br />

ova<strong>la</strong>da excavada <strong>en</strong> el suelo; sus dim<strong>en</strong>siones pue<strong>de</strong>n variar consi<strong>de</strong>rablem<strong>en</strong>te,<br />

aunque el tipo más corri<strong>en</strong>te suele t<strong>en</strong>er un diámetro <strong>de</strong> 30 a 50 m; <strong>la</strong> zanja ti<strong>en</strong>e<br />

aproximadam<strong>en</strong>te 6 m <strong>de</strong> ancho por 2,5 m <strong>de</strong> profundidad. Al terminar <strong>de</strong> ll<strong>en</strong>ar <strong>la</strong><br />

zanja con <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> que se van a cocer, <strong>en</strong> <strong>los</strong> pisos (hi<strong>la</strong>das) superiores, <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong><br />

se colocan unos contra otros (unidos) sirvi<strong>en</strong>do así <strong>de</strong> bóveda o cobertura <strong>de</strong>l horno;<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong>s capas <strong>de</strong> cobertura se van <strong>de</strong>jando abiertos unos orificios conv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tem<strong>en</strong>te<br />

dispuestos para <strong>la</strong> introducción <strong>de</strong>l combustible.<br />

Al igual que <strong>en</strong> el horno <strong>de</strong> Bock, <strong>la</strong> cobertura <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> <strong>de</strong>l horno se recubre a<br />

continuación con una <strong>de</strong>lgada capa <strong>de</strong> material removible que pue<strong>de</strong> ser c<strong>en</strong>iza, ar<strong>en</strong>a<br />

o una mezc<strong>la</strong> <strong>de</strong> ambas. El Bull’s Ring difiere <strong>de</strong>l Hoffman <strong>de</strong> Bock, <strong>en</strong> cuanto a que<br />

<strong>la</strong>s zanjas <strong>de</strong> éste último son 2 zanjas parale<strong>la</strong>s conectadas por ambos extremos.<br />

3.4 Horno Hoffman Abierto<br />

De manera antagónica al horno Bull’s Ring, el horno Hoffman abierto ó Hoffman sin<br />

techo aparece como el sucesor <strong>de</strong>l Hoffman <strong>de</strong> Bock, con lo cual se superaron <strong>los</strong><br />

inconv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>rivados <strong>de</strong> t<strong>en</strong>er un horno <strong>en</strong>terrado a un nivel difer<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l resto <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> p<strong>la</strong>nta industrial. Al estar completam<strong>en</strong>te expuesto sobre <strong>la</strong> superficie, el Hoffman<br />

6


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

sin techo ti<strong>en</strong>e pare<strong>de</strong>s más anchas que sus 2 antecesores para asegurar el<br />

ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to térmico; sin embrago, sus pare<strong>de</strong>s son más <strong>de</strong>lgadas y <strong>de</strong> m<strong>en</strong>or<br />

complejidad que <strong>la</strong>s pare<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>los</strong> Hoffman conv<strong>en</strong>cionales, pues no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> que<br />

soportar ni el peso ni <strong>la</strong> presión <strong>la</strong>teral que ejerc<strong>en</strong> <strong>la</strong>s bóvedas.<br />

Al horno Hoffman sin techo, su nombre lo <strong>de</strong>scribe <strong>de</strong> manera breve y exacta. Este<br />

tipo <strong>de</strong> horno surgió <strong>en</strong> <strong>los</strong> países <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo para darle solución <strong>de</strong> manera práctica<br />

e ing<strong>en</strong>iosa a <strong>los</strong> mayores inconv<strong>en</strong>i<strong>en</strong>tes que pres<strong>en</strong>ta <strong>la</strong> construcción <strong>de</strong> un horno<br />

Hoffman tradicional <strong>en</strong> medio <strong>de</strong> economías débiles. Su uso está ampliam<strong>en</strong>te<br />

difundido <strong>en</strong> países como <strong>la</strong> India y Pakistán.<br />

El cargue <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l horno Hoffman abierto se realiza <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma<br />

manera que se realiza <strong>en</strong> <strong>los</strong> Hoffman con bóveda, es <strong>de</strong>cir, <strong>de</strong>jando libre 1/3 <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

sección transversal para permitir <strong>la</strong> circu<strong>la</strong>ción horizontal <strong>de</strong> <strong>los</strong> gases a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

cámaras; cuando se trata <strong>de</strong> productos perforados como <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> hueco, no es<br />

necesario <strong>de</strong>jar espacio <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong>, pues <strong>los</strong> gases circu<strong>la</strong>n a través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

perforaciones.<br />

Una vez api<strong>la</strong>dos <strong>los</strong> productos, el horno se cubre <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte superior <strong>de</strong> manera<br />

idéntica como se realiza <strong>en</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> Bock y <strong>en</strong> el Bull’s Ring; <strong>en</strong> algunas fábricas<br />

suele t<strong>en</strong><strong>de</strong>rse papel periódico <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> capa <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> cocidos y <strong>la</strong> capa <strong>de</strong> ar<strong>en</strong>a<br />

con el fin <strong>de</strong> mejorar el ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to y no permitir el ingreso <strong>de</strong> aire falso a <strong>la</strong> sección <strong>de</strong><br />

quema. Adicionalm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> todo horno Hoffman se levanta un tabique <strong>de</strong> papel para<br />

separar <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> quema <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> cargue y <strong>de</strong>scargue; <strong>la</strong> colocación <strong>de</strong>l papel o<br />

tabique <strong>de</strong> papel <strong>en</strong> el horno Hoffman es imprescindible, puesto que se trata <strong>de</strong> dirigir<br />

el tiro <strong>en</strong> el mismo s<strong>en</strong>tido que va el fuego, y <strong>de</strong> no colocar el tabique <strong>de</strong> papel no<br />

podría conseguirse el avance <strong>de</strong>l fuego <strong>en</strong> <strong>la</strong> dirección <strong>de</strong>l tiro.<br />

En cualquiera <strong>de</strong> <strong>la</strong>s modalida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l horno Hoffman, <strong>la</strong> alim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong>l combustible<br />

se hace <strong>de</strong> igual manera; el combustible se introduce por <strong>la</strong> parte superior, ya sea <strong>de</strong><br />

manera manual o con <strong>la</strong> ayuda <strong>de</strong> alim<strong>en</strong>tadores mecánicos (carbojet).<br />

3.5 Horno Túnel<br />

Son <strong>hornos</strong> continuos, <strong>de</strong> bajo nivel <strong>de</strong> contaminación, <strong>en</strong> don<strong>de</strong> el material se<br />

moviliza mediante vagones que se <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>zan a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> galería. La concepción <strong>de</strong><br />

este horno respon<strong>de</strong> a <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong> fijar una zona <strong>de</strong> fuego y hacer pasar <strong>los</strong> productos a<br />

cocer, sigui<strong>en</strong>do <strong>la</strong> curva <strong>de</strong> cal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l horno. Ello supone <strong>la</strong> v<strong>en</strong>taja <strong>de</strong> ahorro<br />

<strong>de</strong> calorías <strong>en</strong> el <strong>en</strong>friami<strong>en</strong>to y precal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l horno, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> <strong>la</strong> economía<br />

<strong>de</strong> mano <strong>de</strong> obra <strong>en</strong> el cargue y <strong>de</strong>scargue <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> y mayor rapi<strong>de</strong>z <strong>en</strong> <strong>la</strong> etapa<br />

<strong>de</strong> cocción.<br />

La longitud <strong>de</strong>l horno fluctúa <strong>en</strong>tre 70 a 150 m. El combustible se suministra por <strong>la</strong><br />

parte superior mediante un sistema <strong>de</strong> transporte neumático, el cual disminuye<br />

totalm<strong>en</strong>te <strong>la</strong> contaminación <strong>en</strong> esta etapa. Este horno es utilizado por industrias<br />

altam<strong>en</strong>te tecnificadas y con altos niveles <strong>de</strong> producción.<br />

3.6 Horno <strong>de</strong> Rodil<strong>los</strong><br />

Los <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> rodil<strong>los</strong> son una modificación <strong>de</strong>l horno Túnel, son <strong>hornos</strong> continuos <strong>en</strong><br />

don<strong>de</strong> el material a cocer no es transportado <strong>en</strong> vagonetas, sino mediante una serie<br />

7


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

sucesiva <strong>de</strong> rodil<strong>los</strong> cerámicos, <strong>de</strong> don<strong>de</strong> provi<strong>en</strong>e su nombre. Estos <strong>hornos</strong> ti<strong>en</strong><strong>en</strong><br />

g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te 2 o 3 líneas <strong>de</strong> flujo por don<strong>de</strong> circu<strong>la</strong> el material a cocer.<br />

El combustible utilizado <strong>en</strong> estos <strong>hornos</strong> es gas y su utilización prevé una economía <strong>de</strong><br />

combustible. El gas es introducido por <strong>la</strong> parte <strong>la</strong>teral; exist<strong>en</strong> varios tipos <strong>de</strong><br />

quemadores, uno fr<strong>en</strong>te al otro, un sistema difer<strong>en</strong>te es que el quemador <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

izquierda <strong>la</strong>nza el fuego hacia <strong>la</strong> bóveda y el <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>recha hacia <strong>la</strong> carga a cocer.<br />

La alim<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> gas <strong>en</strong> cada mechero está regu<strong>la</strong>da por un registro y poco antes<br />

<strong>de</strong>l quemador se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra una cámara <strong>de</strong> combustión. El colector supone una gran<br />

economía, pues <strong>la</strong>s cámaras son muy pequeñas. El aire secundario para ser insuf<strong>la</strong>do<br />

<strong>en</strong> <strong>los</strong> quemadores, es cal<strong>en</strong>tado previam<strong>en</strong>te.<br />

3.7 Horno <strong>de</strong> Cámaras Múltiples<br />

Consiste <strong>en</strong> una serie <strong>de</strong> cámaras individuales pero conectadas <strong>en</strong>tre si, y compart<strong>en</strong><br />

el mismo cañón <strong>de</strong> chim<strong>en</strong>ea. Existe hasta <strong>de</strong> 20 cámaras <strong>en</strong> algunos casos, son<br />

<strong>hornos</strong> <strong>de</strong> alta producción. Su funcionami<strong>en</strong>to es muy s<strong>en</strong>cillo, el <strong>en</strong>c<strong>en</strong>dido se inicia<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> primera cámara haci<strong>en</strong>do pasar el calor residual <strong>de</strong> <strong>los</strong> gases <strong>de</strong> combustión a<br />

<strong>la</strong>s sigui<strong>en</strong>tes cámaras para precal<strong>en</strong>tar y completar el secado <strong>de</strong> <strong>los</strong> productos<br />

cargados, cuando <strong>la</strong> primera cámara ha alcanzado <strong>la</strong> temperatura <strong>de</strong> cocción, <strong>la</strong><br />

segunda cámara estará <strong>en</strong>tre <strong>los</strong> 300 a 400°C., para cuando esto suceda se inicia <strong>la</strong><br />

combustión <strong>en</strong> <strong>la</strong> segunda cámara y <strong>la</strong> tercera cámara aprovechará el calor residual <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> segunda cámara así sucesivam<strong>en</strong>te hasta completar <strong>la</strong> serie, cabe indicar que cada<br />

cámara ti<strong>en</strong>e su compuerta para <strong>la</strong> combustión. Estos <strong>hornos</strong> son muy efici<strong>en</strong>tes<br />

puesto que reduc<strong>en</strong> <strong>en</strong>ormem<strong>en</strong>te el tiempo <strong>de</strong> operación, como también <strong>los</strong> costos <strong>de</strong><br />

operación.<br />

Es importante t<strong>en</strong>er pres<strong>en</strong>te, que si<strong>en</strong>do un horno continuo, por estar conformado por<br />

múltiples cámaras parale<strong>la</strong>s interconectadas, cada cámara se pue<strong>de</strong> consi<strong>de</strong>rar como<br />

un horno in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>te, don<strong>de</strong> po<strong>de</strong>mos ajustar <strong>la</strong>s tres etapas básicas para <strong>la</strong> quema<br />

<strong>de</strong> productos cerámicos: Precal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to, Cocción y <strong>en</strong>friami<strong>en</strong>to.<br />

Su funcionami<strong>en</strong>to es muy s<strong>en</strong>cillo y simi<strong>la</strong>r al Hoffman, ya que el fuego se <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>za a<br />

través <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cámaras y por ductos <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte inferior <strong>de</strong>l horno, el cual constituye otra<br />

trampa adicional para <strong>la</strong>s c<strong>en</strong>izas que no se <strong>de</strong>posit<strong>en</strong> <strong>en</strong> el hogar <strong>de</strong> combustión.<br />

Cada cámara consta <strong>de</strong> <strong>la</strong> zona <strong>de</strong> combustión, zona <strong>de</strong> arrume o <strong>en</strong>dague <strong>de</strong>l<br />

material y <strong>la</strong>berintos <strong>de</strong> tiro y succión-conducción <strong>de</strong>l aire a <strong>la</strong> sigui<strong>en</strong>te cámara. En <strong>la</strong><br />

zona <strong>de</strong> combustión están <strong>la</strong>s toberas <strong>de</strong> quema y el ducto <strong>de</strong> tiro y está separada <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> zona <strong>de</strong>l material mediante un muro. En <strong>la</strong> zona <strong>de</strong>l material se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra <strong>la</strong>s<br />

miril<strong>la</strong>s o cánu<strong>la</strong>s para control <strong>de</strong> temperatura y observación y <strong>la</strong> tobera <strong>de</strong><br />

recuperación <strong>de</strong> aire cali<strong>en</strong>te para el seca<strong>de</strong>ro. Cabe anotar que el piso <strong>de</strong> esta zona<br />

es un emparril<strong>la</strong>do comp<strong>en</strong>sado que permite el paso <strong>de</strong>l aire cali<strong>en</strong>te hacia <strong>la</strong> otra<br />

cámara a través <strong>de</strong>l <strong>la</strong>berinto, <strong>la</strong>berinto diseñado <strong>de</strong> tal manera que <strong>la</strong> succión sea<br />

homogénea <strong>en</strong> toda <strong>la</strong> cámara.<br />

La zona <strong>de</strong> combustión, es una sección <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> cada cámara y es don<strong>de</strong> se mezc<strong>la</strong><br />

el aire secundario <strong>de</strong> combustión con el primario y el combustible; el aire secundario<br />

provi<strong>en</strong>e <strong>de</strong> <strong>la</strong>s cámaras inmediatam<strong>en</strong>te anteriores y que no se aprovecha <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

recuperación para el seca<strong>de</strong>ro. Este aire por <strong>en</strong>contrarse a temperaturas <strong>en</strong>tre 600-<br />

700°C b<strong>en</strong>efician <strong>la</strong> combustión.<br />

8


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

3.8 Horno Vertical VSBK<br />

El horno vertical – VSBK, por sus sig<strong>la</strong>s <strong>en</strong> inglés, consta <strong>de</strong> una o más cámaras<br />

situadas <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> una estructura <strong>de</strong> bloques rectangu<strong>la</strong>res. Estas son <strong>de</strong> 1 a 1,25<br />

metros <strong>de</strong> ancho con una longitud nominal <strong>de</strong> 1 m, 1,5 m, 1,75 m ó 2,0 m. La altura <strong>de</strong>l<br />

horno varía <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do el número <strong>de</strong> lotes que se vayan a cocer por ciclo,<br />

g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te es <strong>en</strong>tre 8 y 13 lotes.<br />

La cámara se carga <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> parte superior con un lote <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> crudos. Cada lote<br />

conti<strong>en</strong>e típicam<strong>en</strong>te cuatro capas <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> colocados <strong>en</strong> un patrón pre<strong>de</strong>terminado.<br />

Este lote <strong>de</strong>scansa sobre unas barras <strong>de</strong> apoyo cuadradas, <strong>la</strong>s cuales se pue<strong>de</strong><br />

remover o insertar, y apoyado a su vez por un par <strong>de</strong> vigas horizontales a través <strong>de</strong> <strong>los</strong><br />

arcos <strong>en</strong> el túnel <strong>de</strong> <strong>de</strong>scarga. Para <strong>la</strong> evacuación <strong>de</strong> <strong>los</strong> gases <strong>de</strong> escape se dispon<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> dos chim<strong>en</strong>eas rectangu<strong>la</strong>res <strong>en</strong> <strong>la</strong>s esquinas opuestas <strong>de</strong> cada cámara. Se utilizan<br />

unas cubiertas para cubrir <strong>la</strong> parte superior <strong>de</strong> <strong>la</strong> cámara dirigi<strong>en</strong>do <strong>los</strong> gases <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

chim<strong>en</strong>ea a través <strong>de</strong>l cañón <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma.<br />

Durante el arranque <strong>de</strong>l horno, el fuego es <strong>en</strong>c<strong>en</strong>dido <strong>en</strong> <strong>la</strong> cámara <strong>de</strong> combustión <strong>en</strong><br />

<strong>la</strong> parte inferior (o superior) <strong>de</strong>l horno. Durante el funcionami<strong>en</strong>to continuo, un lote <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>dril<strong>los</strong> crudos es cargado <strong>en</strong> capas por <strong>la</strong> parte superior. La <strong>de</strong>scarga se realiza<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> parte inferior con un carro <strong>de</strong> <strong>de</strong>scarga, que se <strong>de</strong>sp<strong>la</strong>za sobre rieles a lo<br />

<strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> longitud <strong>de</strong>l túnel.<br />

El sigui<strong>en</strong>te lote <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> crudos se carga <strong>en</strong> <strong>la</strong> parte superior subiéndo<strong>los</strong> a <strong>la</strong><br />

p<strong>la</strong>taforma <strong>de</strong> carga. La frecu<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> <strong>de</strong>scarga - carga varía <strong>en</strong>tre 90 a 150 minutos.<br />

El tiempo <strong>de</strong> resi<strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> un lote <strong>en</strong> el horno varía <strong>en</strong>tre 15 a 30 horas.<br />

3.9 Horno MK<br />

El Horno MK es un horno que busca canalizar el flujo (Energía y gases <strong>de</strong> combustión)<br />

a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> arcil<strong>la</strong> cruda. Para logra esto el es necesario consi<strong>de</strong>rar un horno <strong>de</strong> dos<br />

etapas. En primer lugar, para canalizar el flujo a través <strong>de</strong> arcil<strong>la</strong>, era necesario para<br />

cubrir el techo abierto <strong>de</strong>l horno tradicional. Esta etapa por sí so<strong>la</strong> g<strong>en</strong>era una<br />

reducción <strong>de</strong> <strong>la</strong>s emisiones dañinas (PM, SOx, NOx, CO), <strong>de</strong>bido a que el horno se<br />

hizo más efici<strong>en</strong>te térmicam<strong>en</strong>te y su quema más limpia, mi<strong>en</strong>tras que una pequeña<br />

chim<strong>en</strong>ea <strong>de</strong> escape <strong>de</strong> combustión permite un flujo a<strong>de</strong>cuado. En segundo lugar, <strong>la</strong><br />

chim<strong>en</strong>ea estaba cubierta y el eflu<strong>en</strong>te <strong>de</strong>l horno se alim<strong>en</strong>ta, a modo <strong>de</strong> conectar <strong>los</strong><br />

canales <strong>de</strong> flujo, a través <strong>de</strong> un horno doble ll<strong>en</strong>o <strong>de</strong> <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> sin cocer, que sirvió<br />

como un filtro <strong>de</strong> elem<strong>en</strong>to pasivo para reducir aún más <strong>la</strong>s emisiones. El papel activo<br />

y pasivo <strong>de</strong> <strong>los</strong> dos <strong>hornos</strong> se inviert<strong>en</strong> <strong>en</strong> el éxito quemar, y así sucesivam<strong>en</strong>te.<br />

3.9.1 Horno MK-3<br />

El MK-3 es una modificación <strong>de</strong>l horno MK original, el sistema se compone <strong>de</strong> tres<br />

<strong>hornos</strong> modu<strong>la</strong>res , <strong>en</strong> vez <strong>de</strong> dos, que se caracterizan por estar interconectados por<br />

túneles subterráneos por <strong>los</strong> cuales circu<strong>la</strong>n <strong>los</strong> gases cali<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> cocción <strong>de</strong> uno a<br />

otro módulo. El funcionami<strong>en</strong>to es simultáneo <strong>en</strong> dos <strong>de</strong> el<strong>los</strong> (uno <strong>de</strong> cocción y el<br />

segundo <strong>de</strong> cal<strong>en</strong>tami<strong>en</strong>to), mi<strong>en</strong>tras que el tercero está si<strong>en</strong>do vaciado y<br />

posteriorm<strong>en</strong>te cargado con <strong>la</strong>dril<strong>los</strong> crudos. Así se produce una suerte <strong>de</strong> rotación y<br />

trabajo continuo.<br />

9


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

4 Producción por Horno a Nivel Nacional<br />

En <strong>la</strong> figura sigui<strong>en</strong>te se ilustra <strong>la</strong> participación porc<strong>en</strong>tual que cada tipo <strong>de</strong> horno ti<strong>en</strong>e<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> producción <strong>la</strong>drillera colombiana.<br />

Los <strong>hornos</strong> Hoffman, Túnel y <strong>de</strong> Rodil<strong>los</strong> se consi<strong>de</strong>ran como <strong>hornos</strong> tecnificados<br />

porque ti<strong>en</strong><strong>en</strong> alta capacidad <strong>de</strong> producción y m<strong>en</strong>ores niveles <strong>de</strong> contaminación, con<br />

re<strong>la</strong>ción a <strong>los</strong> <strong>de</strong>más tipos <strong>de</strong> <strong>hornos</strong>, a<strong>de</strong>más pres<strong>en</strong>tan mejor efici<strong>en</strong>cia térmica<br />

porque realizan recuperación <strong>de</strong> calor.<br />

En el 2002 <strong>en</strong> Colombia hay 15,3 <strong>hornos</strong> artesanales por cada horno tecnificado.<br />

10


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

5 Matriz <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisión para <strong>hornos</strong> <strong>en</strong> el sector <strong>la</strong>drillero<br />

Criterios<br />

Capacidad<br />

<strong>de</strong> Horno<br />

Tipo <strong>de</strong><br />

Horno<br />

Tipo <strong>de</strong><br />

combustible<br />

Permite<br />

cambiar a<br />

otro<br />

combustible<br />

Homog<strong>en</strong>ei<br />

dad <strong>de</strong><br />

temperatura<br />

Energía por<br />

Kg/ <strong>de</strong><br />

Ladrillo<br />

Permite<br />

recuperar<br />

calor para<br />

el secado<br />

Habilitado<br />

para<br />

producir<br />

tejas<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Fuego<br />

Dormido<br />

Horno<br />

Pampa<br />

Horno<br />

Baúl<br />

Horno<br />

Colm<strong>en</strong>a<br />

Horno<br />

Vagón<br />

Horno<br />

Rápido<br />

Intermit<strong>en</strong><br />

te<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Horno<br />

Bull's<br />

Tr<strong>en</strong>c<br />

h Kiln<br />

(BTK)<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an <strong>de</strong><br />

Bock<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Abiert<br />

o<br />

Regu<strong>la</strong>r Alta Alta Baja Alta Alta Alto Alto Alto Alto<br />

Intermite<br />

nte<br />

Intermite<br />

nte<br />

Intermite<br />

nte<br />

Intermite<br />

nte<br />

Semi<br />

Continuo<br />

Semi<br />

Continuo<br />

Contin<br />

uo<br />

Contin<br />

uo<br />

Contin<br />

uo<br />

Contin<br />

uo<br />

Horno<br />

Túnel<br />

Alto<br />

Contin<br />

uo<br />

Variable Variable Variable Variable Fijo Fijo Fijo Fijo Fijo Fijo Fijo Fijo<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Rodill<br />

os<br />

Alto<br />

Contin<br />

uo<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Cámar<br />

as<br />

Múltipl<br />

es<br />

Regu<strong>la</strong><br />

r<br />

Contin<br />

uo<br />

Variabl<br />

e<br />

Horno<br />

Vertic<br />

al<br />

VSBK<br />

Regul<br />

ar<br />

Contin<br />

uo<br />

Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí No Sí No Sí<br />

Regu<strong>la</strong>r Regu<strong>la</strong>r Regu<strong>la</strong>r Media Media Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a<br />

Alta Alta Alta Media Media Baja Baja Baja Baja Baja<br />

Baja<br />

Baja<br />

Fijo<br />

Horno<br />

MK<br />

Regul<br />

ar<br />

Contin<br />

uo<br />

Fijo<br />

Baja Baja Baja<br />

No No No No No No Sí No No No Sí Sí Sí No Sí<br />

Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí No No No Sí Sí Sí No Sí<br />

11


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Criterios<br />

Habilitado<br />

para<br />

producir<br />

<strong>la</strong>dril<strong>los</strong> con<br />

huecos<br />

Habilitado<br />

para<br />

producir<br />

<strong>la</strong>dril<strong>los</strong><br />

sólidos<br />

Habilitado<br />

para<br />

producir<br />

baldosas<br />

Emisiones a<br />

<strong>la</strong><br />

atmosfera<br />

Posibilidad<br />

<strong>de</strong> cumplir<br />

<strong>la</strong>s normas<br />

<strong>de</strong><br />

emisiones<br />

Requerimie<br />

nto <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

calidad <strong>de</strong><br />

mezc<strong>la</strong><br />

Calidad <strong>de</strong>l<br />

producto<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Fuego<br />

Dormido<br />

Horno<br />

Pampa<br />

Horno<br />

Baúl<br />

Horno<br />

Colm<strong>en</strong>a<br />

Horno<br />

Vagón<br />

Horno<br />

Rápido<br />

Intermit<strong>en</strong><br />

te<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Horno<br />

Bull's<br />

Tr<strong>en</strong>c<br />

h Kiln<br />

(BTK)<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an <strong>de</strong><br />

Bock<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Abiert<br />

o<br />

Horno<br />

Túnel<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Rodill<br />

os<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Cámar<br />

as<br />

Múltipl<br />

es<br />

Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí No Sí<br />

Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí<br />

Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí Sí No Sí<br />

Altas Altas Mediana Mediana Mediana Mediana Bajas Altas<br />

Bajas Bajas Bajas Mediana Mediana Mediana<br />

Median<br />

as<br />

Bajas<br />

Median<br />

a<br />

Median<br />

as<br />

Bajo Bajo Bajo Bajo Mediana Mediana Alto Alto Alto<br />

Median<br />

a<br />

Median<br />

as<br />

Median<br />

a<br />

Regu<strong>la</strong>r Regu<strong>la</strong>r Regu<strong>la</strong>r Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Optima Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a<br />

Horno<br />

Vertic<br />

al<br />

VSBK<br />

Horno<br />

MK<br />

Bajas Bajas Bajas Bajas Bajas<br />

Altas Altas Altas Altas Altas<br />

Alto Alto Bajo Bajo Bajo<br />

Optim<br />

a<br />

Optim<br />

a<br />

Bu<strong>en</strong>a<br />

Bu<strong>en</strong>a Bu<strong>en</strong>a<br />

12


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

Criterios<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Fuego<br />

Dormido<br />

Horno<br />

Pampa<br />

Horno<br />

Baúl<br />

Horno<br />

Colm<strong>en</strong>a<br />

Horno<br />

Vagón<br />

Horno<br />

Rápido<br />

Intermit<strong>en</strong><br />

te<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Horno<br />

Bull's<br />

Tr<strong>en</strong>c<br />

h Kiln<br />

(BTK)<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an <strong>de</strong><br />

Bock<br />

Horno<br />

Hoffm<br />

an<br />

Abiert<br />

o<br />

Horno<br />

Túnel<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Rodill<br />

os<br />

Horno<br />

<strong>de</strong><br />

Cámar<br />

as<br />

Múltipl<br />

es<br />

Pérdida por<br />

Regu<strong>la</strong> Regul Regu<strong>la</strong> Regu<strong>la</strong><br />

Regul Regul<br />

Alta Alta Alta Regu<strong>la</strong>r Baja Baja<br />

Baja Baja Baja<br />

producción<br />

r ar r r<br />

ar ar<br />

Inversión Baja Baja Mediana Mediana Alta Alta Alta<br />

Media Median Median<br />

Median Media Media<br />

Alta Alta<br />

na a a<br />

a na na<br />

Retorno <strong>de</strong><br />

Median Media Median Median Media Media Median Media Media<br />

Rápido Rápido Rápido Rápido Mediano Mediano<br />

<strong>la</strong> inversión<br />

o no o o no no o no no<br />

Requerimie<br />

ntos <strong>de</strong><br />

organizació<br />

Bajos Bajos Bajos Bajos<br />

Altos Altos Altos Altos<br />

Bajos Altos Bajos<br />

n<br />

Altos Altos<br />

Altos Altos<br />

Disponibilid<br />

ad <strong>de</strong><br />

réplica Fácil Fácil Fácil Fácil Difícil Difícil Difícil Fácil Fácil Fácil Difícil Difícil<br />

Regu<strong>la</strong><br />

r Difícil<br />

Regul<br />

ar<br />

Disponibilid<br />

ad cap.<br />

local para<br />

su<br />

construcció<br />

n SI SI SI SI No No No No No No No No No No No<br />

Experi<strong>en</strong>cia<br />

<strong>de</strong><br />

implem<strong>en</strong>ta<br />

ción a nivel<br />

regional SI SI SI SI No No SI<br />

No No No<br />

No No No No No<br />

Mo<strong>de</strong><strong>los</strong><br />

certificado<br />

para aplicar<br />

al mercado<br />

<strong>de</strong> carbono<br />

No No No No No No Sí No No No Sí Sí No No No<br />

Horno<br />

Vertic<br />

al<br />

VSBK<br />

Horno<br />

MK<br />

13


CARACTERIZACIÓN DE LOS HORNOS USADOS EN LA INDUSTRIA<br />

LADRILLERA<br />

2011<br />

6 Refer<strong>en</strong>cias<br />

1. Rojas Vargas, José Ignacio. Proyecto Puerto Salgar Horno Continuo <strong>de</strong><br />

Cámaras. CAR – CINSET. Bogotá 2008<br />

2. Suma Quispe, Celso et al. Estudio <strong>de</strong> Definición <strong>de</strong> Tipo <strong>de</strong> Horno Apropiado<br />

Para el Sector Ladrillero. CONAM. Cusco. 2008<br />

3. Rojas Gómez, Luís Fernando. Reconversión tecnológica <strong>de</strong>l proceso <strong>de</strong><br />

cocción <strong>en</strong> una empresa <strong>la</strong>drillera. Pontificia Universidad Javeriana. Bogotá.<br />

2003<br />

4. Sameer Maithel et al. Status Report on VSBKs in India. TERI India Habitat<br />

C<strong>en</strong>tre. India. 2003<br />

5. Institute of Environm<strong>en</strong>tal Managem<strong>en</strong>t (IEM). Snack & Energy Monitoring of<br />

Pilot Demonstration Vertical Shaft Brick Kilns (VSBK) in Kathmandu Valley-<br />

Nepal. IEM. Nepal. 2003<br />

6. ANFALIT. Diagnóstico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Industria Ladrillera Nacional. Camargo y Asociados<br />

Ing<strong>en</strong>ieros Consultores. Bogotá. 2002<br />

7. García Gutiérrez, Fabián Ernesto. Estudio técnico <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>hornos</strong> <strong>de</strong> cocción<br />

más empleados <strong>en</strong> <strong>la</strong> industria <strong>la</strong>drillera y cerámica artesanal para <strong>la</strong> selección<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> mejor opción y su optimización. Universidad Nacional <strong>de</strong> Colombia.<br />

Bogotá. 1997<br />

Equipo Técnico Programa EELA Colombia:<br />

Pao<strong>la</strong> Andrea Herrera Cuél<strong>la</strong>r<br />

Coordinadora<br />

Luisa Rodriguez Silva<br />

Profesional S<strong>en</strong>ior<br />

Esteban López Arboleda<br />

Profesional Junior<br />

Consolidó información:<br />

Esteban López Arboleda<br />

CONSULTAS E INFORMACIÓN<br />

Corporación Ambi<strong>en</strong>tal Empresarial<br />

Avda. Cra 68 N° 30-15 Sur. CCB Se<strong>de</strong> K<strong>en</strong>nedy, Quinto Piso<br />

Bogotá-Colombia<br />

Teléfono:++57-1-5941000 Ext<strong>en</strong>sión:4337<br />

Fax: ++57-1-3830690 Ext<strong>en</strong>sión: 4337<br />

E-mail: coordinadorambi<strong>en</strong>talcundi@ccb.org.co<br />

www.caem.org.co<br />

www.red<strong>la</strong>drilleras.net<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!