la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
La <strong>biodiversidad</strong> <strong>de</strong> <strong>los</strong> páramos <strong>en</strong> <strong>el</strong> Ecuador<br />
rubiáceas (Arcytophyllum, Nertera y Galium) y una serie <strong>de</strong> h<strong>el</strong>echos <strong>de</strong> géneros<br />
como Jamesonia (Pteridaceae) y Blechnum (Blechnaceae). Creci<strong>en</strong>do<br />
sobre <strong>los</strong> arbustos y árboles se pue<strong>de</strong>n <strong>en</strong>contrar varios huicundos <strong>de</strong>l género<br />
Til<strong>la</strong>ndsia (Brom<strong>el</strong>iaceae). Muchas <strong>de</strong> éstas son <strong>la</strong>s flores que dan color al<br />
páramo.<br />
Cultivos altoandinos<br />
Varias p<strong>la</strong>ntas son sembradas <strong>en</strong> <strong>los</strong> páramos y han sido parte <strong>de</strong> <strong>la</strong> diversidad<br />
florística <strong>de</strong> <strong>la</strong>s alturas andinas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> hace sig<strong>los</strong>. Entre <strong>los</strong> cultivos que se<br />
dan bi<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>los</strong> páramos están especialm<strong>en</strong>te <strong>los</strong> tubércu<strong>los</strong> como <strong>la</strong> papa<br />
(So<strong>la</strong>num tuberosum, So<strong>la</strong>naceae), <strong>el</strong> m<strong>el</strong>loco (Ullucus tuberosus, Bas<strong>el</strong><strong>la</strong>ceae),<br />
<strong>la</strong> oca (Oxalis tuberosa, Oxalidaceae) y <strong>la</strong> mashua (Tropaeolum tuberosum,<br />
Tropaeo<strong>la</strong>ceae). Otros cultivos <strong>de</strong> altura son <strong>el</strong> maíz (Zea mays, Poaceae),<br />
<strong>la</strong> quinoa (Ch<strong>en</strong>opodium quinoa, Ch<strong>en</strong>opodiaceae), <strong>el</strong> haba (Vicia<br />
faba, Fabaceae) y <strong>los</strong> chochos comerciales (Lupinus mutabilis, Fabaceae).<br />
Varias especies que no son nativas <strong>de</strong> <strong>los</strong> páramos se han adaptado bi<strong>en</strong> e<br />
incluy<strong>en</strong> <strong>la</strong>s cebol<strong>la</strong>s (Allium cepa, Alliaceae), <strong>la</strong> col (Brassica oleracea) y <strong>el</strong><br />
nabo (Brassica napus, <strong>la</strong>s dos últimas Brassicaceae), y varios cereales, especialm<strong>en</strong>te<br />
<strong>la</strong> cebada y <strong>el</strong> trigo (Hor<strong>de</strong>um vulgare y Triticum tritice, Poaceae)<br />
(Nieto y Estr<strong>el</strong><strong>la</strong> 2000). En <strong>la</strong> actualidad se está empezando <strong>el</strong> cultivo industrial<br />
<strong>de</strong> flores <strong>de</strong> altura con fines <strong>de</strong> exportación, como <strong>en</strong> <strong>el</strong> páramo <strong>de</strong> El<br />
Áng<strong>el</strong>, don<strong>de</strong> se está sembrando <strong>la</strong> oreja <strong>de</strong> conejo (una especie nativa <strong>de</strong>l<br />
género Culcitium, Asteraceae) (Vega y Martínez 2000).<br />
Las p<strong>la</strong>ntas como indicadoras <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condiciones <strong>de</strong>l páramo<br />
La pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> algunas p<strong>la</strong>ntas <strong>en</strong> <strong>el</strong> páramo pue<strong>de</strong> indicar <strong>la</strong> situación <strong>de</strong><br />
ciertas variables ambi<strong>en</strong>tales. Al sigse (Corta<strong>de</strong>ria nitida) y a <strong>los</strong> suros <strong>de</strong><br />
páramo (Chusquea spp.), por ejemplo, les gusta <strong>la</strong>s condiciones húmedas y,<br />
por lo tanto, indican <strong>la</strong> pres<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> agua. Hay p<strong>la</strong>ntas que crec<strong>en</strong> solo <strong>en</strong><br />
<strong>de</strong>terminado rango <strong>de</strong> altitud o <strong>en</strong> <strong>de</strong>terminados tipos <strong>de</strong> sue<strong>los</strong>, por lo que<br />
pue<strong>de</strong>n ser usadas para indicar estas variables. Unas p<strong>la</strong>ntas interesantes <strong>en</strong><br />
este aspecto son hierbas que crec<strong>en</strong> abundantem<strong>en</strong>te <strong>en</strong> terr<strong>en</strong>os que han sido<br />
sometidos a pastoreo int<strong>en</strong>so. Un ejemplo <strong>de</strong> estas p<strong>la</strong>ntas pert<strong>en</strong>ece a <strong>la</strong> especie<br />
Lachemil<strong>la</strong> orbicu<strong>la</strong>ta (Rosaceae). Hay otras p<strong>la</strong>ntas que cumpl<strong>en</strong> con