la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
la biodiversidad de los páramos en el ecuador - UTPL Biodiversity ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
M<strong>en</strong>a Vásconez y Medina<br />
LAS PLANTAS DE LOS PÁRAMOS<br />
La diversidad florística <strong>de</strong> <strong>los</strong> páramos<br />
El páramo <strong>en</strong> realidad posee una variedad mucho mayor <strong>de</strong> lo que <strong>la</strong> imag<strong>en</strong><br />
clásica (“lugar yermo <strong>de</strong>sprovisto <strong>de</strong> árboles”) nos haría p<strong>en</strong>sar. Los páramos,<br />
<strong>en</strong> toda su ext<strong>en</strong>sión <strong>en</strong> <strong>el</strong> Neotrópico, cubr<strong>en</strong> alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong>l 2% <strong>de</strong> <strong>la</strong> superficie<br />
<strong>de</strong> <strong>los</strong> países; sin embargo, ti<strong>en</strong><strong>en</strong> cerca <strong>de</strong> 125 familias, 500 géneros y<br />
3.400 especies <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntas vascu<strong>la</strong>res. Entre <strong>la</strong>s p<strong>la</strong>ntas no vascu<strong>la</strong>res <strong>los</strong> números<br />
también son notables: 130, 365 y 1.300 respectivam<strong>en</strong>te para familias,<br />
géneros y especies (Tab<strong>la</strong> 1).<br />
Tab<strong>la</strong> 1: Familias más diversas <strong>en</strong> géneros y especies <strong>de</strong> varios grupos <strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntas<br />
<strong>en</strong> <strong>los</strong> páramos (tomado <strong>de</strong> Luteyn, 1999)<br />
Grupo Familia # <strong>de</strong> géneros # <strong>de</strong> especies<br />
P<strong>la</strong>ntas con flores 447 3.045<br />
P<strong>la</strong>ntas con flores<br />
(<strong>la</strong>s cinco familias<br />
con mayor diversidad<br />
<strong>en</strong> <strong>los</strong> páramos)<br />
Asteraceae 101 858<br />
Poaceae 41 27<br />
Orchidaceae 25 152<br />
Scrophu<strong>la</strong>riaceae 14 144<br />
Me<strong>la</strong>stomataceae 9 107<br />
H<strong>el</strong>echos y afines Dryopteridaceae 5 77<br />
Musgos Dicranaceae 17 67<br />
Hepáticas Lejeuneaceae 16 38<br />
En términos <strong>de</strong>l Ecuador, aún no se conoce <strong>el</strong> número exacto <strong>de</strong> especies<br />
<strong>de</strong> p<strong>la</strong>ntas que viv<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>los</strong> páramos <strong>de</strong>l país, pero León-Yánez (2000)<br />
sugiere que son alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> 1.500. Esta cifra re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te alta, especialm<strong>en</strong>te<br />
para sitios <strong>el</strong>evados don<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>biodiversidad</strong> ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a ser m<strong>en</strong>or que <strong>en</strong> partes<br />
más bajas, contradice <strong>la</strong> imag<strong>en</strong> popu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l páramo como un ecosistema pobre<br />
y homogéneo. En g<strong>en</strong>eral, <strong>los</strong> sitios m<strong>en</strong>os disturbados son más ricos <strong>en</strong><br />
especies, pero esta aseveración no es universal: por un <strong>la</strong>do, <strong>los</strong> sitios disturbados<br />
pue<strong>de</strong>n t<strong>en</strong>er una gran cantidad <strong>de</strong> malezas que, <strong>en</strong> términos puram<strong>en</strong>te<br />
numéricos, también aum<strong>en</strong>tan <strong>la</strong> <strong>biodiversidad</strong> (Verweij 1995), y, <strong>en</strong> segundo<br />
lugar, hay sitios muy prístinos que pue<strong>de</strong>n mostrar una <strong>biodiversidad</strong> baja