20.01.2015 Views

La sociedad civil en la planificación, implementación y monitoreo de ...

La sociedad civil en la planificación, implementación y monitoreo de ...

La sociedad civil en la planificación, implementación y monitoreo de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

6 LA EFICACIA DE LA AYUDA<br />

Un informe reci<strong>en</strong>te <strong>de</strong> ApSG nos aporta una<br />

<strong>de</strong>finición más concisa y práctica, según <strong>la</strong> cual <strong>la</strong><br />

<strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> correspon<strong>de</strong> a "el conjunto <strong>de</strong> actores<br />

que forman un canal <strong>de</strong> comunicación <strong>en</strong>tre los<br />

ciudadanos y su gobierno, como son <strong>la</strong>s ONG, los<br />

grupos comunitarios, los sindicatos o <strong>la</strong>s<br />

organizaciones religiosas” 6 . El pres<strong>en</strong>te informe se<br />

c<strong>en</strong>tra <strong>en</strong> organizaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> <strong>de</strong><br />

todas <strong>la</strong>s formas y tamaños <strong>en</strong> el ‘Sur’ global y utiliza<br />

<strong>la</strong> <strong>de</strong>finición <strong>de</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> <strong>de</strong> ApSG.<br />

¿POR QUÉ ES IMPORTANTE LA PARTICIPACIÓN<br />

DE LA SOCIEDAD CIVIL<br />

Exist<strong>en</strong> varias razones por <strong>la</strong>s cuales <strong>la</strong> participación<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> es importante <strong>en</strong> los procesos <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>sarrollo. Garantizar <strong>la</strong> voz <strong>de</strong> aquellos a qui<strong>en</strong>es se<br />

supone que b<strong>en</strong>eficiarán los procesos <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo,<br />

es <strong>de</strong>cir, los ‘cli<strong>en</strong>tes <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo’, es un fin <strong>en</strong> sí<br />

mismo. A<strong>de</strong>más, implicar a <strong>la</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> pue<strong>de</strong><br />

mejorar <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong> ayuda <strong>de</strong> diversas maneras:<br />

■<br />

■<br />

■<br />

■<br />

■<br />

■<br />

■<br />

<strong>La</strong>s perspectivas <strong>de</strong> los grupos vulnerables y<br />

<strong>la</strong>s comunida<strong>de</strong>s llegan a <strong>de</strong>bate <strong>de</strong> primera<br />

mano <strong>en</strong> lugar <strong>de</strong> a través <strong>de</strong> numerosos<br />

intermediarios.<br />

<strong>La</strong>s OSC ti<strong>en</strong><strong>en</strong> acceso a <strong>la</strong>s pob<strong>la</strong>ciones más<br />

vulnerables, a aquel<strong>la</strong>s <strong>en</strong> situación <strong>de</strong><br />

marginalidad y a <strong>la</strong>s <strong>de</strong> difícil acceso, por lo que<br />

pued<strong>en</strong> repres<strong>en</strong>tar intereses que <strong>de</strong> otro modo<br />

suel<strong>en</strong> ignorarse con <strong>de</strong>masiada facilidad.<br />

Los grupos <strong>de</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> pued<strong>en</strong> contribuir<br />

a aum<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> transpar<strong>en</strong>cia y r<strong>en</strong>dición <strong>de</strong><br />

cu<strong>en</strong>tas <strong>de</strong>l gobierno vigi<strong>la</strong>ndo los mecanismos<br />

<strong>de</strong> r<strong>en</strong>dición <strong>de</strong> cu<strong>en</strong>tas.<br />

<strong>La</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> pue<strong>de</strong> pedir cu<strong>en</strong>tas a los<br />

donantes para contro<strong>la</strong>r una utilización eficaz<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> ayuda para <strong>de</strong>sarrollo.<br />

<strong>La</strong>s estrategias y p<strong>la</strong>nes nacionales <strong>de</strong> salud se<br />

b<strong>en</strong>efician <strong>de</strong> <strong>la</strong> perspectiva <strong>de</strong> los<br />

b<strong>en</strong>eficiarios, si<strong>en</strong>do así más apropiadas,<br />

realistas y eficaces.<br />

<strong>La</strong> participación <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunidad <strong>en</strong> el diseño<br />

<strong>de</strong> programas y <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones pue<strong>de</strong><br />

llegar a <strong>de</strong>sempeñar un papel significativo <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

consecución <strong>de</strong> los Objetivos <strong>de</strong> Desarrollo <strong>de</strong>l<br />

Mil<strong>en</strong>io (ODM) 7 .<br />

<strong>La</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> pue<strong>de</strong> unir a los gobiernos<br />

receptores, los donantes y <strong>la</strong>s comunida<strong>de</strong>s,<br />

promovi<strong>en</strong>do así <strong>la</strong> discusión abierta y una<br />

mayor participación política<br />

■<br />

■<br />

■<br />

■<br />

El principio <strong>de</strong> <strong>de</strong>mocracia necesita <strong>de</strong> un<br />

sistema que permita los controles y equilibrios<br />

que pued<strong>en</strong> aportar distintos actores como son<br />

los par<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tos, <strong>la</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> o los medios<br />

<strong>de</strong> comunicación, <strong>en</strong>tre otros.<br />

<strong>La</strong>s OSC son importantes proveedores <strong>de</strong><br />

servicios <strong>en</strong> el sector <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud y por lo tanto<br />

‘implem<strong>en</strong>tadores’ <strong>de</strong> ayuda, especialm<strong>en</strong>te <strong>en</strong><br />

zonas ais<strong>la</strong>das o <strong>en</strong> situación <strong>de</strong> marginalidad.<br />

<strong>La</strong>s OSC pued<strong>en</strong> “<strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>r una opinión<br />

pública informada <strong>en</strong> materia <strong>de</strong> salud y un<br />

cambio <strong>de</strong> postura social” 8 .<br />

<strong>La</strong>s OSC contribuy<strong>en</strong> a conci<strong>en</strong>ciar a <strong>la</strong><br />

pob<strong>la</strong>ción y a difundir información sobre los<br />

<strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> los ciudadanos y otros Derechos<br />

Humanos.<br />

<strong>La</strong> <strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> ti<strong>en</strong>e una <strong>la</strong>rga historia <strong>de</strong><br />

compromiso con el sector salud, especialm<strong>en</strong>te<br />

como respuesta a <strong>la</strong> inacción gubernam<strong>en</strong>tal. <strong>La</strong><br />

Dec<strong>la</strong>ración <strong>de</strong> Alma-Ata fue un hito para el<br />

reconocimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> importancia que ti<strong>en</strong>e para <strong>la</strong><br />

at<strong>en</strong>ción primaria <strong>la</strong> participación <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>en</strong><br />

los sistemas <strong>de</strong> salud, y <strong>de</strong>l papel que juega <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

mejora <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud una acción social coordinada.<br />

Actualm<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> muchos países <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>la</strong><br />

<strong>sociedad</strong> <strong>civil</strong> se sigue <strong>en</strong>cargando <strong>de</strong> suministrar<br />

una parte importante <strong>de</strong> <strong>la</strong> at<strong>en</strong>ción <strong>en</strong> salud,<br />

incluidas <strong>la</strong>s organizaciones no gubernam<strong>en</strong>tales<br />

(ONG) y <strong>la</strong>s organizaciones <strong>de</strong> base comunitaria<br />

(OBC). Por ejemplo, <strong>en</strong>tre un 30% y un 40% <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

vacunación rutinaria <strong>en</strong> Camboya corre a cargo <strong>de</strong><br />

OSC. Este porc<strong>en</strong>taje aum<strong>en</strong>ta hasta un 40% para<br />

Ghana, Uganda y Tanzania, y alcanza el 45-65% <strong>en</strong><br />

el norte <strong>de</strong> K<strong>en</strong>ia 9 .<br />

Imág<strong>en</strong>: DSW<br />

6 ApSG 2011<br />

7 Véase por ejemplo <strong>en</strong> ApSG 2011 <strong>la</strong> cita <strong>de</strong> S. Commins, Community participation in Service Delivery and Accountability, 2007. Véase también WHO,<br />

Strategic Alliances: The role of <strong>civil</strong> society in health, 2001.<br />

8 ApSG 2011<br />

9 Bass 2006<br />

ACCIÓN POR LA<br />

SALUD GLOBAL<br />

PLENA FINANCIACIÓN<br />

SISTEMAS SANITARIOS FORTALECIDOS<br />

ACCESO UNIVERSAL

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!