Los residuos agrÃcolas y su uso en la alimentación de rumiantes
Los residuos agrÃcolas y su uso en la alimentación de rumiantes
Los residuos agrÃcolas y su uso en la alimentación de rumiantes
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
COpitUlO 4 / LOS RESIDUOS PECUARIOS Y SU US0 EN LA ALIMENTAC16N DE RUMIANTES<br />
Para <strong>de</strong>terrninadas condiciones <strong>de</strong> precios <strong>de</strong> <strong>la</strong> carne y <strong>de</strong> 10s in<strong>su</strong>rnos alirn<strong>en</strong>ti-<br />
cios, <strong>la</strong> <strong>su</strong>plem<strong>en</strong>taci6n invernal y estival <strong>de</strong> novillos a pastoreo, se pue<strong>de</strong> traducir<br />
<strong>en</strong> incrern<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> 10s retornos econ6rnicos. Estas dietas podrian ser consi<strong>de</strong>radas<br />
como <strong>su</strong>plern<strong>en</strong>to invernal o estival tardio, para novillos y vacas <strong>de</strong> carne, secas o al<br />
inicio <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>la</strong>ctancia, que estan pastoreando pra<strong>de</strong>ras <strong>de</strong> rezago, pra<strong>de</strong>ras <strong>su</strong>ple-<br />
m<strong>en</strong>tarias <strong>de</strong> invierno o pra<strong>de</strong>ras estivales maduras.<br />
d) Suplem<strong>en</strong>tacih <strong>de</strong> otros <strong>rumiantes</strong> a pastoreo<br />
La producci6n <strong>de</strong> carne ovina g<strong>en</strong>eralrn<strong>en</strong>te se caracteriza por ser una actividad <strong>de</strong><br />
caracter ext<strong>en</strong>sivo, conc<strong>en</strong>trada <strong>en</strong> areas rnarginales <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong><br />
otros rubros pecuarios, <strong>en</strong> <strong>la</strong> que se aprovecha <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> adaptacibn, 10s ha-<br />
bitos <strong>de</strong> con<strong>su</strong>rno, <strong>la</strong> rusticidad y los rn<strong>en</strong>ores requerirni<strong>en</strong>tos alirn<strong>en</strong>ticios <strong>de</strong> dife-<br />
r<strong>en</strong>tes razas ovinas, para int<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> explotaci6n pecuaria <strong>de</strong> ecosisternas <strong>de</strong> baja<br />
productividad. Las areas <strong>en</strong> cuesti6n se distingu<strong>en</strong> por estar dotadas <strong>de</strong> pra<strong>de</strong>ras<br />
naturales y, <strong>en</strong> algunos casos, "rnejoradas" con <strong>la</strong> introducci6n y naturalizacibn <strong>de</strong><br />
especies forrajeras mas valiosas.<br />
A <strong>su</strong> vez, <strong>la</strong> producci6n <strong>de</strong> estas pra<strong>de</strong>ras se caracteriza por <strong>su</strong> absoluta <strong>de</strong>p<strong>en</strong>d<strong>en</strong>-<br />
cia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s condiciones clirnaticas y <strong>en</strong> especial <strong>de</strong>l regim<strong>en</strong> <strong>de</strong> precipitaciones (cantidad<br />
y distribucibn), <strong>la</strong>s que <strong>de</strong>terrninan <strong>la</strong> forma y rnagnitud <strong>de</strong> <strong>la</strong> curva <strong>de</strong> creci-<br />
mi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> 10s pastos, afectando tanto <strong>la</strong> disponibilidad <strong>de</strong> materia seca cosechable<br />
por 10s anirnales, corno <strong>la</strong> calidad <strong>de</strong>l material extraido <strong>de</strong> <strong>la</strong> pra<strong>de</strong>ra <strong>en</strong> <strong>la</strong>s distintas<br />
estaciones <strong>de</strong>l aRo.<br />
Una vez id<strong>en</strong>tificados 10s periodos criticos <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> 10s requerirni<strong>en</strong>tos <strong>de</strong><br />
nitr6g<strong>en</strong>oy <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergia <strong>de</strong> 10s anirnales y <strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s pra<strong>de</strong>ras parasatisfacerlos,<br />
<strong>la</strong> <strong>su</strong>plem<strong>en</strong>taci6n pue<strong>de</strong> hacerse con camas <strong>de</strong> broiler. Estas, <strong>en</strong> este caso, han rnostrado<br />
ser no s610 una bu<strong>en</strong>afu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> nitr6g<strong>en</strong>o sin0 que a<strong>de</strong>rnas, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> <strong>la</strong> naturaleza<br />
<strong>de</strong>l material absorb<strong>en</strong>te, tarnbi<strong>en</strong> pue<strong>de</strong>r ser una bu<strong>en</strong>a fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>en</strong>ergia para <strong>la</strong>s ovejas,<br />
alcanzando valores <strong>de</strong> digestibilidad <strong>de</strong>l ord<strong>en</strong> <strong>de</strong> 64%.<br />
La inforrnaci6n rnundial respecto <strong>de</strong>l empleo <strong>de</strong> estos in<strong>su</strong>rnos <strong>en</strong> ganado caprino,<br />
rnanejado <strong>en</strong> arnbi<strong>en</strong>tes rnarginales, es extraordinariarn<strong>en</strong>te reducida. G<strong>en</strong>eralrn<strong>en</strong>-<br />
te, <strong>la</strong> investigacibn y el ernpleo espontaneo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s camas <strong>de</strong> aves, se ha conc<strong>en</strong>trado<br />
<strong>en</strong> 10s lugares <strong>en</strong> que existe acurnu<strong>la</strong>ci6n <strong>de</strong> estos <strong>de</strong>sechos, es <strong>de</strong>cir <strong>en</strong> <strong>la</strong>s proxi-<br />
rnida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong>s explotaciones <strong>de</strong> broilers y gallinas <strong>de</strong> postura. Esta ljltirna activi-<br />
dad pecuaria se realiza a <strong>su</strong> vez <strong>en</strong> sectores don<strong>de</strong> <strong>la</strong> producci6n <strong>de</strong> granos y otros<br />
in<strong>su</strong>rnos es abundante y <strong>su</strong>s precios no incluy<strong>en</strong> elevados costos <strong>de</strong> transporte o<br />
don<strong>de</strong> existe facil y rapido acceso a 10s puertos don<strong>de</strong> se <strong>de</strong>scargan 10s alirn<strong>en</strong>tos<br />
irnportados necesarios.<br />
Uno <strong>de</strong> 10s problernas limitantes reiteradam<strong>en</strong>te rn<strong>en</strong>cionados <strong>en</strong> <strong>la</strong> rnayoria <strong>de</strong> 10s<br />
estudios econ6rnicos, dice re<strong>la</strong>ci6n con el efecto que ti<strong>en</strong>e sobre 10s costos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />
186