FRAGMENTO

Horizontes del saber I
Inka Tupaq Yupankiqa Inka Pacha Kutiqpa churin kasqa. Payqa 15
watanmantapacha suyukunapi kamachikuqmanta qhipasqa taytan
wañupuptin. Llaqtanmi paytaqa aswan allin wamink’atahinataq aswan allin
kamachikuqtahinataq riqsikun. Paytaqa “Purikuq Inka” nispa sutiyasqaku,
chaytaqa Qusqumanta sapakuti illasqanrayku. Mama quchanta
wamp’uspaqa Polinesia allpakunamansi chayanman kasqa. Polinesiaqa
Oceanía hatun allpapim tarikun.
Inka Tupaq Yupankiqa Chuqi Uqllu sutiyuq warmiwanmi aswanqa tiyasqa.
Payqa taytanmanta Mama Uqllupa ñañansi kanman kasqa.
Qallariypipachaqa Chinchay Suyupiraqsi huqarisqa runakunata thak
kawsayman churamunman kasqa. Kay allpakunaqa chayraqsi Suyukunapa
kamachikuyninman yaykunman karqan. Chaymantañataqmi aswan
hurinniqman Kitu llaqtakama chayasqa. Kituqa kunan Ecuador Mama
llaqtapa umanmi kapun.
Kamachikusqan allpakunaqa ancha hatunpuni kaptinsi payqa huk
cuartelninta Tumi Pampa llaqtaman apasqa. Chay llaqtapis Wayna Qhapaq
churinpas paqarisqa.
Inka Tupaq Yupanki kamachikuqmanta tarikuptinsi suyukunapipas,
manyakunapipas runaqa kutipakuytas huqarinku, kaqtaqsi huk wawqinpas
paytaqa urmachiytas munallantaq.
Hurinniqmanqa Chilepi Mauli sutiyuq llaqtakamas chayasqa. Payqa
suyukunapi kawsaqkunaman aswan chakra rurayta yachachisqa, chaysi
pukyukunata rurachisqa, kaqtaqsi qhuyakunapi llamk’aytapas allinta
kamachikusqa.
Inti lluqsimuyniqmansi payqa yaykusqa, chayraykus Jaenmanpas
chayasqa; Qusqupitaqsi Pawqar Tampukama kamachikuspa chayasqa;
Bolivia Mama llaqtapipas Muhuskunata atimusqa, kaqtaq Santa Cruzpipas.
Kay manya yunka allpakunapiqa pukarakunatas rurachimusqa, kaqtaqsi
kuka tarpuytapas kamachikamusqa.
Tupaq Yupankiqa runakunapaq tukuy ima rurasqanraykus aswan munasqa
llaqta runapaqqa kasqa. Paytaqa taytan Pacha Kutiq inkamantapas
aswantas munasqaku.
Fuente Pablo Macera “Historia del Perú”
http://es.wikipedia.org/wiki/T%C3%BApac_Yupanqui
http://losincas.blogspot.com/2005/05/tpac-yupanqui.html
53