FRAGMENTO

Horizontes del saber I
Huk rumi ch’iquq runaqa ancha allin qhawarisqa, imaraykuchus payqa
qasi rumimanta huk uya ch’iqusqanrayku; ichaqa llaqtakuna ruraq
runakunaqa aswan runam kanku. May maypiqa mana munanankutapas
munasqakupunim; ichaqa huk wawari, ¿imatataq taytanpa rurasqanta
mana pampachanqachu Sunqupas munakuywanmi hunt’an chay mana
taripay atiy kamaqkunapi yuyarispa.
Chaykunaqa runa sunqum kanku; huk llaqtata qispisqata rikuyta munaspa
maqanakuqkunapas, wakcha kayninpi ñak’ariqkunapas, hatun chiqankuna
amachaqkunapas. Hukkunapa kawsayninkunarayku maqanakuqkunapas,
huk llaqtakuna ñit’inanrayku maqanakuqkunapas; kamachikuq
kaymanta yarqasqakunapas, huk llaqtakunamanta allpan qichunanrayku
maqanakuqkunapas, chaykunaqa manam runa sunqu runachu kanku,
aswanpas, chaykunaqa sipikuq q’umallikuqmi kanku.
Qillqaqmanta willakuykuna
José Martí y Pérez sutiyuq
runaqa (La Habana, Cuba Mama
llaqtapim 1853 watapi 28 p’unchaw
qhulla puquy killapi paqarisqa,
wañukusqataqmi Dos Ríos, kikin Cuba
Mama llaqtallapitaq 1895 watapi
19 p’unchaw aymuray killapi) Llaqta
masinkuna kay runataqa El Apostol
nispa sutiyallasqakutaq. Payqa kasqa
llaqtapi kamachikuq, yuyaq runa,
qillqaspa willakuq runa, amawta,
yarawiq, kaqtaq llaqtanrayku llamk’aq.
Paytaqa riqsisqaku Modernismo
literario latinoamericanopa taytanmi
nispa. 1.800 watakunapi payqa aswan
hatunkaray Cuba Mama llaqtamanta
yarawiqmi kasqa. José Martíqa
Partido Revolucionario Cubanotam
paqarichiysisqa, kaqtaq payqa mama
llaqtan qispinanpaq maqanakuyta
kamachiysisqa. Wañusqataqmi Dos Ríos sutiyuq maqanakuypi,
chayqa pisi p’unchawllaraq wamp’umanta uraykusqanpi, llaqtanta
Españamanta qispichinanpaq maqanakuy hatarichisqanpi.
103