15.06.2014 Views

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Si <strong>los</strong> redactores hubieran querido imponer a <strong>los</strong> Estados <strong>la</strong> obligación <strong>de</strong> asegurar que <strong>la</strong>s<br />

madres recibieran at<strong>en</strong>ción pr<strong>en</strong>atal para sus hijos, pero sin hacer <strong>de</strong> ello un <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l niño,<br />

<strong>en</strong>tonces habría sido muy fácil formu<strong>la</strong>r el tratado <strong>de</strong> manera que cumpliese con ese objetivo.<br />

. . . En cambio, <strong>de</strong>finieron explícitam<strong>en</strong>te <strong>la</strong>s obligaciones <strong>de</strong>l Estado <strong>de</strong> asegurar asist<strong>en</strong>cia<br />

pr<strong>en</strong>atal como uno <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos humanos <strong>de</strong>l niño.<br />

En cuarto lugar, el preámbulo hab<strong>la</strong> explícitam<strong>en</strong>te <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l niño antes <strong>de</strong>l<br />

nacimi<strong>en</strong>to: “T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>do pres<strong>en</strong>te que . . . el niño, por su falta <strong>de</strong> madurez física y m<strong>en</strong>tal,<br />

necesita protección y cuidado especiales, incluso <strong>la</strong> <strong>de</strong>bida protección legal, tanto antes como<br />

<strong>de</strong>spués <strong>de</strong>l nacimi<strong>en</strong>to” [el segundo énfasis ha sido añadido]. . . . Los Estados que escribieron<br />

<strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción no estaban obligados a incluir este párrafo <strong>en</strong> el tratado si no lo <strong>de</strong>seaban. . . .<br />

En quinto lugar, es ya cosa <strong>de</strong> rutina que <strong>los</strong> Estados digan que <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Conv<strong>en</strong>ción val<strong>en</strong> antes <strong>de</strong>l nacimi<strong>en</strong>to. Sus informes al Comité [<strong>de</strong> <strong>los</strong> Derechos <strong>de</strong>l Niño]<br />

sobre <strong>la</strong> implem<strong>en</strong>tación <strong>de</strong> <strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción constantem<strong>en</strong>te lo indican <strong>en</strong> <strong>la</strong> sección que se<br />

refiere al artículo 6, re<strong>la</strong>tivo al <strong>de</strong>recho a <strong>la</strong> vida. . . .<br />

Las dos fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> confusión<br />

Hay dos principales fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> confusión <strong>en</strong> <strong>la</strong>s discusiones sobre <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l bebé antes<br />

<strong>de</strong>l parto.<br />

La <strong>primera</strong>, es el carácter escurridizo <strong>de</strong> <strong>la</strong>s pa<strong>la</strong>bras <strong>en</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>bates políticos. Casi<br />

siempre el asunto queda etiquetado con el término <strong>de</strong> “aborto” y <strong>la</strong> confusión nace cuando el<br />

significado <strong>de</strong>l término médico se transforma <strong>en</strong> discurso político.<br />

Des<strong>de</strong> el punto <strong>de</strong> vista <strong>de</strong> <strong>la</strong> medicina, aborto significa “interrupción <strong>de</strong> <strong>la</strong> gravi<strong>de</strong>z”, no<br />

interrupción <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida <strong>de</strong>l bebé (o <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida <strong>de</strong>l feto, <strong>de</strong>l embrión, <strong>de</strong>l zigoto o <strong>de</strong> cualquier<br />

otra categoría médica que corresponda, según <strong>la</strong> fase <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo pr<strong>en</strong>atal). . . . En <strong>los</strong><br />

<strong>de</strong>bates políticos, sin embargo, <strong>la</strong> g<strong>en</strong>te ti<strong>en</strong><strong>de</strong> a utilizar <strong>la</strong> expresión aborto para referirse a<br />

<strong>la</strong> interrupción <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida <strong>de</strong>l bebé. Este empleo <strong>de</strong> <strong>la</strong> pa<strong>la</strong>bra escon<strong>de</strong> <strong>la</strong> difer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong>tre dos<br />

conjuntos <strong>de</strong> intereses: el bi<strong>en</strong>estar o <strong>la</strong> in<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong> madre y el bi<strong>en</strong>estar <strong>de</strong>l bebé. . . .<br />

. . . Consi<strong>de</strong>remos esta discusión [<strong>en</strong>tre] dos personas, que l<strong>la</strong>maré Roja y Ver<strong>de</strong>:<br />

Roja: “¡T<strong>en</strong>go <strong>de</strong>recho al aborto!” (<strong>en</strong> el s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong>: “T<strong>en</strong>go <strong>de</strong>recho a interrumpir mi<br />

gravi<strong>de</strong>z”.)<br />

Ver<strong>de</strong>: “¡No existe el <strong>de</strong>recho al aborto!” (<strong>en</strong> el s<strong>en</strong>tido <strong>de</strong>: “No existe el <strong>de</strong>recho a<br />

interrumpir <strong>la</strong> vida <strong>de</strong>l bebé”.)<br />

Estas dos personas no están hab<strong>la</strong>ndo <strong>de</strong> lo mismo. Roja se refiere a <strong>la</strong> condición <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> mujer embarazada, mi<strong>en</strong>tras que Ver<strong>de</strong> hace refer<strong>en</strong>cia al bebé. Cada uno <strong>de</strong> el<strong>los</strong> está<br />

p<strong>en</strong>sando so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te <strong>en</strong> una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s dos mita<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> ecuación. . . .<br />

La segunda fu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> confusión es <strong>la</strong> fuerte t<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>los</strong> activistas <strong>de</strong> <strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción<br />

y <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos humanos <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral a hab<strong>la</strong>r <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>en</strong> términos absolutos. Se<br />

trata <strong>de</strong> un craso error conceptual porque muy pocos <strong>de</strong>rechos humanos son absolutos. Casi<br />

todos <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos requier<strong>en</strong> una <strong>de</strong>cisión equilibrada antes <strong>de</strong> que <strong>la</strong> formu<strong>la</strong>ción abstracta<br />

<strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong>l tratado <strong>en</strong> cuestión pueda traducirse <strong>en</strong> prerrogativas concretas <strong>en</strong><br />

situaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong> vida real.<br />

Exist<strong>en</strong> dos tipos <strong>de</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>en</strong> <strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción y <strong>en</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>más tratados <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Naciones<br />

Unidas. Un tipo es el <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos absolutos, <strong>de</strong> <strong>los</strong> cuales exist<strong>en</strong> sólo unos pocos, como el<br />

<strong>de</strong>recho a no sufrir torturas y <strong>la</strong> prohibición <strong>de</strong> imponer <strong>la</strong> p<strong>en</strong>a capital a <strong>los</strong> m<strong>en</strong>ores y a <strong>la</strong>s<br />

mujeres embarazadas. El otro tipo podría ser oportunam<strong>en</strong>te <strong>de</strong>nominado el <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos<br />

que <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>n <strong>de</strong>l contexto. Los <strong>de</strong>rechos absolutos no permit<strong>en</strong> ningún tipo <strong>de</strong> juicio incierto,<br />

III. Ilustrando <strong>la</strong> Observación G<strong>en</strong>eral: Aportaciones <strong>de</strong>l día <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate g<strong>en</strong>eral<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!