15.06.2014 Views

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

. . . En <strong>la</strong> Sesión Especial <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asamblea G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Naciones Unidas <strong>en</strong> Favor <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Infancia <strong>en</strong> mayo <strong>de</strong> 2002, 180 naciones aprobaron el docum<strong>en</strong>to final “Un mundo apropiado<br />

para <strong>los</strong> niños”, <strong>en</strong> el cual reconocían que “Un mundo apropiado para <strong>los</strong> niños es aquél <strong>en</strong><br />

que todos <strong>los</strong> niños adquier<strong>en</strong> <strong>la</strong> mejor base posible para su vida futura”. 15 El docum<strong>en</strong>to final<br />

se hacía eco <strong>de</strong>l primer principio fundam<strong>en</strong>tal <strong>de</strong> <strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción sobre <strong>los</strong> Derechos <strong>de</strong>l Niño:<br />

el <strong>de</strong>recho <strong>de</strong>l niño a <strong>la</strong> vida, a <strong>la</strong> superviv<strong>en</strong>cia y al <strong>de</strong>sarrollo.<br />

Ya durante <strong>los</strong> primeros años <strong>de</strong> vida comi<strong>en</strong>za a trazarse <strong>la</strong> trayectoria <strong>de</strong>l futuro <strong>de</strong>l niño.<br />

Esto se refiere no sólo al hecho <strong>de</strong> si el niño sobrevivirá o no, sino también a cuál será con el<br />

tiempo su altura, su capacidad <strong>de</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r, su disposición a t<strong>en</strong>er confianza <strong>en</strong> <strong>la</strong> g<strong>en</strong>te . . . ,<br />

su autoestima y el riesgo <strong>de</strong> contraer <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s durante el resto <strong>de</strong> su vida. La pobreza,<br />

<strong>la</strong>s <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s frecu<strong>en</strong>tes, <strong>los</strong> ambi<strong>en</strong>tes insalubres y contaminados, <strong>la</strong> alim<strong>en</strong>tación<br />

insufici<strong>en</strong>te y <strong>la</strong> viol<strong>en</strong>cia le restan al niño su pot<strong>en</strong>cial. Las familias agobiadas pue<strong>de</strong>n no<br />

contar con <strong>la</strong> información, el tiempo o el lugar a<strong>de</strong>cuado para brindar <strong>la</strong>s oportunida<strong>de</strong>s<br />

<strong>de</strong> juegos estimu<strong>la</strong>ntes y apr<strong>en</strong>dizaje que son necesarias para que sus hijos apr<strong>en</strong>dan y<br />

se <strong>de</strong>sarroll<strong>en</strong>. Las niñas pequeñas pue<strong>de</strong>n verse <strong>en</strong> particu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>sv<strong>en</strong>taja respecto a <strong>la</strong>s<br />

oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y no disponer <strong>de</strong>l tiempo para jugar que ti<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>los</strong> varones. Las<br />

situaciones <strong>de</strong> emerg<strong>en</strong>cia expon<strong>en</strong> a <strong>los</strong> niños a gran<strong>de</strong>s riesgos adicionales, y g<strong>en</strong>eralm<strong>en</strong>te<br />

qui<strong>en</strong>es difícilm<strong>en</strong>te pue<strong>de</strong>n soportar una nueva am<strong>en</strong>aza son precisam<strong>en</strong>te <strong>los</strong> que más<br />

sufr<strong>en</strong>. En todos <strong>los</strong> rincones <strong>de</strong>l mundo, <strong>los</strong> niños se <strong>en</strong>fr<strong>en</strong>tan a este tipo <strong>de</strong> peligros. . . .<br />

Un bu<strong>en</strong> comi<strong>en</strong>zo <strong>en</strong> <strong>la</strong> vida significa que todos y cada uno <strong>de</strong> <strong>los</strong> niños, empezando<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong> más tierna infancia, t<strong>en</strong>ga <strong>de</strong>recho a vivir <strong>en</strong> un ambi<strong>en</strong>te <strong>en</strong> condiciones <strong>de</strong><br />

nutrirlo, cuidarlo y proporcionarle seguridad, que [le] permita sobrevivir y ser físicam<strong>en</strong>te<br />

sano, m<strong>en</strong>talm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>spierto, emocionalm<strong>en</strong>te estable, socialm<strong>en</strong>te compet<strong>en</strong>te y capaz <strong>de</strong><br />

apr<strong>en</strong><strong>de</strong>r. . . .<br />

Los principios fundam<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos humanos<br />

Los principios fundam<strong>en</strong>tales <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos humanos se aplican a todas <strong>la</strong>s esferas <strong>de</strong>l<br />

<strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>primera</strong> infancia. En cuanto se refiere a <strong>los</strong> niños y a sus <strong>de</strong>rechos, dichos<br />

principios se v<strong>en</strong> reforzados por <strong>los</strong> cuatro principios g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción: el principio<br />

<strong>de</strong> no discriminación, el principio <strong>de</strong>l interés superior <strong>de</strong>l niño, el principio <strong>de</strong>l <strong>de</strong>recho a <strong>la</strong><br />

vida, <strong>la</strong> superviv<strong>en</strong>cia y al <strong>de</strong>sarrollo, y el principio <strong>de</strong>l respeto por <strong>la</strong>s opiniones <strong>de</strong>l niño.<br />

La universalidad y no discriminación: La discriminación se pue<strong>de</strong> producir <strong>en</strong>tre familias,<br />

como cuando so<strong>la</strong>m<strong>en</strong>te algunos miembros <strong>de</strong> <strong>la</strong> comunidad ti<strong>en</strong><strong>en</strong> acceso a <strong>los</strong> servicios,<br />

como también <strong>de</strong>ntro <strong>de</strong> <strong>la</strong> misma estructura familiar. Las familias pue<strong>de</strong>n mostrar<br />

prefer<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> función <strong>de</strong>l género, el or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> nacimi<strong>en</strong>to o <strong>la</strong> discapacidad y, a veces, incluso<br />

según <strong>la</strong> belleza física. . . .<br />

Indivisibilidad e inter<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia: Para que un niño se <strong>de</strong>sarrolle, se <strong>de</strong>be cumplir con<br />

todos sus <strong>de</strong>rechos. La base <strong>de</strong>l <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>primera</strong> infancia . . . es <strong>la</strong> indivisibilidad e<br />

inter<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l niño.<br />

El interés superior <strong>de</strong>l niño: Es el principio que <strong>de</strong>be guiar <strong>la</strong>s <strong>de</strong>cisiones tomadas por <strong>la</strong><br />

familia o por el Estado cuando no se pue<strong>de</strong> contar con <strong>la</strong> familia. . . .<br />

La participación <strong>de</strong> <strong>los</strong> niños: . . . Des<strong>de</strong> su nacimi<strong>en</strong>to, <strong>los</strong> niños comunican sus<br />

15 Naciones Unidas (2002), “Un mundo apropiado para <strong>los</strong> niños”, resolución <strong>de</strong> <strong>la</strong> Asamblea G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> <strong>la</strong>s<br />

Naciones Unidas, a/res/s-27/2, Naciones Unidas: Nueva York, página 4 <strong>de</strong>l texto <strong>en</strong> inglés (“A World Fit for<br />

Childr<strong>en</strong>”) y página 6 <strong>de</strong>l texto <strong>en</strong> español (párrafo 14, <strong>en</strong> <strong>la</strong> sección iii a).<br />

I. El día <strong>de</strong> <strong>de</strong>bate g<strong>en</strong>eral<br />

13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!