15.06.2014 Views

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

“Realización de los derechos del niño en la primera infancia”

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Enfoques aplicados para evaluar <strong>la</strong>s faculta<strong>de</strong>s <strong>en</strong> evolución<br />

No es necesario aplicar <strong>los</strong> mismos umbrales <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia a todas <strong>la</strong>s <strong>de</strong>cisiones, ni<br />

tampoco todos <strong>los</strong> aspectos <strong>de</strong> <strong>la</strong> compet<strong>en</strong>cia son relevantes para cualquier tipo <strong>de</strong> toma<br />

<strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones o aceptación <strong>de</strong> responsabilida<strong>de</strong>s. Un <strong>en</strong>foque posible consistiría <strong>en</strong> seguir el<br />

principio <strong>de</strong> proporcionalidad, con una esca<strong>la</strong> móvil <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia conforme a <strong>la</strong> gravedad<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión. Cuando <strong>los</strong> riesgos re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión fueran re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te bajos, <strong>los</strong><br />

niños podrían asumir <strong>la</strong> responsabilidad sin <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> <strong>de</strong>mostrar niveles significativos<br />

<strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia. Para <strong>de</strong>sat<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>los</strong> <strong>de</strong>seos explícitos <strong>de</strong>l niño sería indisp<strong>en</strong>sable <strong>de</strong>mostrar<br />

que el mismo no ti<strong>en</strong>e <strong>la</strong> compet<strong>en</strong>cia necesaria para compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong>s implicaciones <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

elección y que a<strong>de</strong>más <strong>los</strong> consigui<strong>en</strong>tes riesgos re<strong>la</strong>cionados con dicha elección irían <strong>en</strong><br />

contra <strong>de</strong> su interés superior.<br />

Uno <strong>de</strong> <strong>los</strong> problemas que comporta el uso <strong>de</strong> <strong>la</strong> evaluación <strong>de</strong> <strong>la</strong>s capacida<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

cada niño como base para el ejercicio <strong>de</strong> sus <strong>de</strong>rechos es <strong>la</strong> falta <strong>de</strong> <strong>de</strong>finiciones eficaces<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> compet<strong>en</strong>cia, que se agrega a <strong>la</strong> escasez <strong>de</strong> personal calificado capaz <strong>de</strong> efectuar <strong>la</strong>s<br />

evaluaciones. Muchas <strong>de</strong> <strong>la</strong>s reflexiones <strong>en</strong> torno a <strong>la</strong>s evaluaciones <strong>de</strong> compet<strong>en</strong>cia han<br />

surgido <strong>en</strong> el ámbito <strong>de</strong>l cons<strong>en</strong>timi<strong>en</strong>to a <strong>la</strong> aplicación <strong>de</strong> tratami<strong>en</strong>tos médicos, aunque<br />

<strong>los</strong> criterios <strong>de</strong>sarrol<strong>la</strong>dos <strong>en</strong> este sector ti<strong>en</strong><strong>en</strong> igual vali<strong>de</strong>z <strong>en</strong> muchas otras áreas <strong>en</strong> <strong>la</strong>s<br />

cuales se toman <strong>de</strong>cisiones. Entre <strong>los</strong> elem<strong>en</strong>tos c<strong>en</strong>trales <strong>de</strong> <strong>la</strong> compet<strong>en</strong>cia para <strong>la</strong> toma <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>cisiones <strong>en</strong> el campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud se suel<strong>en</strong> incluir <strong>los</strong> sigui<strong>en</strong>tes:<br />

• Capacidad <strong>de</strong> compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r y comunicar informaciones pertin<strong>en</strong>tes. El niño <strong>de</strong>be ser capaz <strong>de</strong><br />

compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r cuáles son <strong>la</strong>s alternativas posibles, expresar sus prefer<strong>en</strong>cias, manifestar sus<br />

preocupaciones y p<strong>la</strong>ntear preguntas relevantes.<br />

• Capacidad <strong>de</strong> p<strong>en</strong>sar y elegir con un cierto nivel <strong>de</strong> in<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia. El niño <strong>de</strong>be ser capaz<br />

<strong>de</strong> efectuar elecciones sin ser obligado ni manipu<strong>la</strong>do y <strong>de</strong>be estar <strong>en</strong> condiciones <strong>de</strong><br />

reflexionar por sí mismo sobre lo que significan <strong>la</strong>s cuestiones <strong>en</strong> discusión.<br />

• Capacidad <strong>de</strong> evaluar <strong>los</strong> b<strong>en</strong>eficios, peligros y daños pot<strong>en</strong>ciales. El niño <strong>de</strong>be ser capaz <strong>de</strong><br />

compr<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong>s consecu<strong>en</strong>cias <strong>de</strong> <strong>la</strong>s difer<strong>en</strong>tes líneas <strong>de</strong> conducta, cómo lo afectarán, a<br />

qué riesgos lo expondrán y cuáles serán <strong>la</strong>s implicaciones a corto y <strong>la</strong>rgo p<strong>la</strong>zo.<br />

• Posesión <strong>de</strong> una esca<strong>la</strong> <strong>de</strong> valores re<strong>la</strong>tivam<strong>en</strong>te estable. El niño <strong>de</strong>be contar con un cierto<br />

sistema <strong>de</strong> valores <strong>en</strong> base al cual pueda tomar una <strong>de</strong>cisión.<br />

La creación <strong>de</strong> ambi<strong>en</strong>tes que promuevan, respet<strong>en</strong> y protejan <strong>la</strong>s faculta<strong>de</strong>s <strong>en</strong> evolución <strong>de</strong><br />

<strong>los</strong> niños<br />

Realizar <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l niño <strong>en</strong> consonancia con <strong>la</strong> evolución <strong>de</strong> sus faculta<strong>de</strong>s es una meta<br />

que se pue<strong>de</strong> alcanzar únicam<strong>en</strong>te mediante un <strong>en</strong>foque holístico <strong>de</strong> <strong>la</strong> implem<strong>en</strong>tación <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Conv<strong>en</strong>ción. Por lo tanto, ti<strong>en</strong>e implicaciones para todos <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos y exige cambios<br />

significativos <strong>en</strong> todos <strong>los</strong> niveles <strong>de</strong> <strong>la</strong> sociedad. Repres<strong>en</strong>ta un reto fundam<strong>en</strong>tal para <strong>la</strong>s<br />

actitu<strong>de</strong>s conv<strong>en</strong>cionales fr<strong>en</strong>te a <strong>los</strong> niños, pues cuestiona algunas <strong>de</strong> nuestras suposiciones<br />

más arraigadas acerca <strong>de</strong> <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>los</strong> niños, su <strong>de</strong>sarrollo, su protección y su<br />

capacidad <strong>de</strong> actuar por sí mismos. En <strong>la</strong>s socieda<strong>de</strong>s <strong>de</strong> todo el mundo, podría hacerse<br />

mucho más para crear ambi<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> <strong>los</strong> cuales <strong>los</strong> niños <strong>de</strong>sarroll<strong>en</strong> sus capacida<strong>de</strong>s hasta el<br />

máximo <strong>de</strong> sus posibilida<strong>de</strong>s y don<strong>de</strong> se manifieste más respeto por el pot<strong>en</strong>cial <strong>de</strong> <strong>los</strong> niños<br />

para participar <strong>en</strong> <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones y responsabilizarse por su propia vida: <strong>en</strong> <strong>la</strong> familia,<br />

<strong>en</strong> <strong>la</strong> escue<strong>la</strong>, <strong>en</strong> el cuidado <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud, <strong>en</strong> <strong>los</strong> tribunales, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s comunida<strong>de</strong>s locales y <strong>en</strong> <strong>los</strong><br />

174<br />

Guía a <strong>la</strong> Observación G<strong>en</strong>eral N° 7: “Realización <strong>de</strong> <strong>los</strong> <strong>de</strong>rechos <strong>de</strong>l niño <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>primera</strong> infancia”

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!