tria kajero

10 Hiroshi Nagata kaj Renato Corsetti
En la nuna studo, al la partoprenantoj ni donas du taskojn: unu estas
juĝado de akceptebleco de esperantaj frazoj kaj la alia estas libera priskribado
de bildo. La frazoj donotaj en juĝado de akceptebleco konsistas el du
versioj de frazoj. Unuj estas bazaj, en la senco ke ili ne inkludas disigon de
sintagmo, aŭ inkludas la kromvorton, kaj alia estas transformitaj frazoj, en la
senco ke ili enhavas disigon de sintagmo aŭ ne enhavas la kromvorton. Ni
testos sekvantajn hipotezojn per la du taskoj.
(1) Diferenco de juĝado inter la du versioj de frazoj, bazaj kaj transformitaj,
okazos ĉe partoprenantoj depende de tio, ĉu ilia gepatra lingvo permesas
aŭ ne permesas la trafajn fraztrajtojn;
(2) La diferenco varios depende de sperto en esperanto, nome: ju pli spertaj
estos la parolantoj en esperanto, des pli malgrandiĝos la diferenco inter
la bazaj kaj la transformitaj frazoj;
(3) La diferenco inter la parolantoj de la kvar lingvoj estos pli malgranda
ĉe spertuloj ol ĉe komencantoj. Nome, sperto pri esperanto ebligos al
lingvanoj alpreni pli-malpli similan nivelon de juĝado kiam ili juĝas
akcepteblecon de frazoj;
(4) Ankaŭ en priskribado de la bildo, uzado de frazoj kiuj entenas la trafajn
fraztrajtojn varios en ofteco depende, unuflanke, de la lingvo, kiu permesas
aŭ ne permesas iun aŭ alian fraztrajton, kaj depende aliflanke de
sperto pri esperanto.
1. Metodo
1.1. Partoprenantoj
Partoprenis entute 111 personoj el la kvar malsamaj lingvoj: 14 anglalingvanoj,
25 perslingvanoj, 33 hungarlingvanoj, kaj 39 ruslingvanoj. Tabelo 2 prezentas,
laŭ lingvotipo kaj tri niveloj de sperto en esperanto, la nombron de
partoprenantoj kune kun iliaj mezaĝoj kaj spertoj.
1.2. Stimulaj frazoj
Estis du aroj de stimulaj testfrazoj, trafaj kaj senrilataj. La trafaj frazoj konsistis
plue el tri malsamaj specoj de frazstrukturo. La unua speco de frazoj
enkorpigis en si sintagmo-konservantan disigon; la dua enhavis sintagmorompantan
disigon; kaj la lasta kromvorton. Ni pretigis du versiojn de frazoj
pri ĉiu el la tri specoj de testfrazoj. Unuaj estis tiuj frazoj kiuj inkluzivas unu
el la fraztrajtoj supre menciitaj, t.e. sintagmo-konservanta disigo, sintagmorompanta
disigo kaj kromvorto, dum aliaj konsistis el tiuj kiuj ne inkluzivas
ilin. La apendico enlistigas ĉiujn testfrazojn uzitajn en la nuna esploro.