Risco químico: Guía básica de produtos - Saúde Laboral

RISCO QUÍMICO GUÍA BASICA DE produtos
2.2.3 NAFTAS (petróleo)
Coñecidos como éter de petróleo, bencina, nafta ou ligroína, son unha mestura
de líquidos, de diversos compostos volátiles, moi inflamables, da serie dos hidrocarburos
saturados ou alcanos (non da serie dos éteres como erroneamente
indica o seu nome). Estes compostos son derivados do petróleo que se obteñen
mediante diferentes tratamentos do mesmo. Modificando as condicións da operación
pódense separar distintas fraccións ricas en diferentes compoñentes. A isto,
en parte, é debida a gran variedade de naftas que se coñecen e se empregan.
Cada unha delas representa unhas condicións de operación que lle da unha composición
característica e con ela, unhas propiedades características. Non hai que
esquecer que, en xeral, estamos a falar de mesturas de produtos máis ou menos
ricas nalgún compoñente, non de produtos puros.
O éter de petróleo, por exemplo, obtense nas refinerías como unha parte intermedia
do destilado, entre a nafta lixeira e a máis pesada do queroseno. As distintas
fraccións de destilación do éter de petróleo están comunmente dispoñibles como
produtos comerciais, en función da súa temperatura de ebulición: (30 a 40)°C,
(40 a 60)°C, (60 a 80)°C, de (80 a 100)°C, de (80 a 120)°C e, ás veces (100 a
120)°C.
Cada unha destas fraccións é rica nuns compoñentes concretos, por exemplo, a
fracción con punto de ebulición (30-40)°C é rica en pentano e iso –pentano; a de
(60-80)°C contén maioritariamente 3-metilpentano e hexano. O éter de petróleo
con punto de ebulición de (65- 95)°C está composto por unha mestura de hidrocarburos
e, o coñecido como ligroína, con punto de ebulición de (30-65)°C, contén
compostos formados por cadeas carbonadas, de entre 7 e 11 átomos de C que
poden estar dispostos en cadeas lineais (alcanos), formando estruturas pechadas
(cicloalcanos, diciloalcanos) ou aneis bencénicos.
O tipo e proporción de hidrocarburos que conteñen as naftas está relacionada coa
clasificación do perigo que poden representar en si mesmas, ou os produtos que
as conteñen. É necesario coñecer a composición para poder valorar os riscos que
leva asociados. No caso das naftas, é de especial interese o contido en benceno
en, n–hexano, ou en tolueno, polo especial perigo que representan. O contido en
benceno está relacionado co potencial canceríxeno e mutáxeno das naftas e o
contido en hexano e en tolueno co seu potencial tóxico para a reprodución, como
se pode ver no cadro a continuación.
Confederación Intersindical Galega 117