Chapter 3 : XRD Theory - ภาควิชาฟิสิกส์
Chapter 3 : XRD Theory - ภาควิชาฟิสิกส์
Chapter 3 : XRD Theory - ภาควิชาฟิสิกส์
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
315 351 ฟิสิกส์สถานะของแข็ง<br />
ดร. ธนูสิทธิ์ บุรินทร์ประโคน ทฤษฎีการเลี้ยวเบนรังสีเอ็กซ์<br />
F 0 หรือ F 2 0 เมื่อ h , k,<br />
l เป็นเลขผสม<br />
แสดงว่าส าหรับเซลล์หน่วยแบบ fcc การเลี้ยวเบนจะเกิดขึ้นจากระนาบ ที่มีดัชนีเป็นเลขคู่<br />
หรือ เลขคี่ล้วน เช่น (111)<br />
, (200)<br />
, (220)<br />
, และ (311)<br />
แต่จะไม่พบการเลี้ยวเบนจากระนาบซึ่งมี<br />
ดัชนีเป็นเลขผสม เช่น (100)<br />
, (211)<br />
, และ (320)<br />
เป็นต้น<br />
3.14.4 โครงสร้างผลึกแบบเพชร<br />
เซลล์หน่วยของโครงสร้างผลึกแบบเพชรประกอบด้วยอะตอมของคาร์บอน 8 อะตอม ที่<br />
ต าแหน่งต่างๆ ดังนี้<br />
1 1 1<br />
,<br />
2 2 2<br />
3 3 1<br />
,<br />
4 4 4<br />
o ที่ 000 , 0<br />
o ที่<br />
1 1 1<br />
,<br />
4 4 4<br />
1<br />
0<br />
2<br />
3 1 3<br />
4 4 4<br />
1<br />
2<br />
1<br />
2<br />
13<br />
44<br />
, และ 0 ต าแหน่งละ 1 อะตอม<br />
, และ<br />
3<br />
4<br />
ต าแหน่งละ 1 อะตอม<br />
สามารถหาได้ว่าแฟคเตอร์โครงสร้างของโครงสร้างผลึกแบบเพชร อยู่ในรูป<br />
F F fcc [1 e<br />
i(<br />
hkl) / 2<br />
]<br />
3-36<br />
เมื่อ Ffcc<br />
เป็นแฟคเตอร์โครงสร้างส าหรับโครงสร้างผลึก fcc ซึ่งจากการวิเคราะห์ข้างต้นเราทราบแล้ว<br />
ว่า<br />
2 2<br />
F fcc 16 f เมื่อ h , k,<br />
l ไม่เป็นตัวเลขผสม<br />
2<br />
F 0 เมื่อ h , k,<br />
l เป็นเลขผสม<br />
h k l<br />
2<br />
h k l<br />
2<br />
fcc<br />
i(<br />
hkl) / 2<br />
พิจารณาเทอม 1 e<br />
i(<br />
hkl) / 2<br />
ในสมการ 3-36 จะเห็นว่า 1<br />
e 0<br />
เป็นเลขคี่ แสดงว่า ส าหรับระนาบ (hkl)<br />
ที่ h , k,<br />
l เป็นเลขคู่ หรือเลขคี่ล้วน และท าให้<br />
เป็นเลขคี่ จะไม่เกิดการเลี้ยวเบน เนื่องจากมีแฟคเตอร์โครงสร้างเป็น 0 ดังนั้น ส าหรับ<br />
โครงสร้างผลึกแบบเพชรแล้ว นอกจากระนาบ (hkl)<br />
ที่มี h , k,<br />
l เป็นเลขผสมแล้ว ยังมีระนาบ (hkl)<br />
ซึ่ง h , k,<br />
l เป็นเลขคู่ หรือเลขคี่ล้วน และท าให้<br />
h k l<br />
2<br />
ถ้า<br />
เป็นเลขคี่ ที่จะไม่ให้การเลี้ยวเบน ตัวอย่าง<br />
เช่น ระนาบ ( 200)<br />
( 222)<br />
( 420)<br />
เป็นต้น (ให้สังเกตุว่าระนาบดังกล่าวนี้จะให้การเลี้ยวเบน<br />
ส าหรับโครงสร้างผลึกแบบ fcc)<br />
สรุปได้ว่า ระนาบที่จะให้การเลี้ยวเบนจากโครงสร้างผลึกแบบเพชร คือ ระนาบ )<br />
h k,<br />
l<br />
, เป็นเลขคู่ หรือเลขคี่ล้วน และ<br />
( 220) 311)<br />
( เป็นต้น<br />
h k l<br />
2<br />
(hkl ซึ่ง<br />
ไม่เป็นเลขคี่ ระนาบเหล่านี้ ได้แก่ ระนาบ ( 111)<br />
25
Change language