02.03.2014 Views

El enfoque sistémico en el análisis de la producción animal ... - Inia

El enfoque sistémico en el análisis de la producción animal ... - Inia

El enfoque sistémico en el análisis de la producción animal ... - Inia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

TEORÍA SISTÉMICA Y PRODUCCIÓN ANIMAL 39<br />

sino que a<strong>de</strong>más permite r<strong>el</strong>ativizarlos y hacer una extracción <strong>de</strong> conclusiones más a<strong>de</strong>cuada<br />

y ajustada a <strong>la</strong> realidad.<br />

A<strong>de</strong>más, <strong>el</strong> estudio <strong>de</strong> tales interr<strong>el</strong>aciones, y <strong>el</strong> análisis <strong>de</strong> los procesos <strong>de</strong> regu<strong>la</strong>ción<br />

realizados, permite dar cu<strong>en</strong>ta <strong>de</strong> <strong>la</strong> mayor o m<strong>en</strong>or estabilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> explotación, <strong>de</strong> su<br />

evolución a lo <strong>la</strong>rgo d<strong>el</strong> tiempo, e incluso <strong>de</strong> <strong>la</strong> heterog<strong>en</strong>eidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s explotaciones. En<br />

este s<strong>en</strong>tido, resulta interesante <strong>de</strong>stacar <strong>el</strong> hecho <strong>de</strong> que pese a una situación <strong>de</strong> partida<br />

simi<strong>la</strong>r para un conjunto <strong>de</strong> explotaciones inmersas <strong>en</strong> un <strong>en</strong>torno común, <strong>la</strong> nueva situación<br />

<strong>de</strong> equilibrio no ti<strong>en</strong>e por qué ser <strong>la</strong> misma. Así, <strong>en</strong> ocasiones se ha observado cómo<br />

con <strong>el</strong> transcurso <strong>de</strong> un <strong>de</strong>terminado período <strong>de</strong> tiempo, <strong>la</strong> difer<strong>en</strong>te evolución <strong>de</strong> <strong>la</strong>s explotaciones<br />

<strong>en</strong>contradas <strong>en</strong> una zona ha llevado a una diversidad <strong>de</strong> <strong>la</strong>s mismas muy superior<br />

a <strong>la</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación inicial (Van <strong>de</strong>r Ploeg, 1996).<br />

A <strong>la</strong> vista <strong>de</strong> todo lo anterior, <strong>la</strong> función d<strong>el</strong> agricultor es tratar <strong>de</strong> lograr <strong>en</strong> cada mom<strong>en</strong>to<br />

<strong>el</strong> equilibrio <strong>en</strong>tre los distintos subsistemas que compon<strong>en</strong> <strong>la</strong> explotación agraria,<br />

para garantizar <strong>la</strong> persist<strong>en</strong>cia o sost<strong>en</strong>ibilidad <strong>de</strong> <strong>la</strong> explotación.<br />

Descripción d<strong>el</strong> Proceso <strong>de</strong> Toma <strong>de</strong> Decisiones<br />

Por medio <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad <strong>de</strong> información <strong>el</strong> agricultor percibe una <strong>de</strong>terminada visión<br />

tanto <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> su propia explotación como d<strong>el</strong> ambi<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>el</strong> que esta se <strong>en</strong>marca<br />

(Doppler, 1994). En función <strong>de</strong> <strong>el</strong>lo, y mediante una actividad prospectiva, construye unos<br />

<strong>de</strong>terminados esc<strong>en</strong>arios <strong>de</strong> futuro, los cuales se pued<strong>en</strong> difer<strong>en</strong>ciar <strong>en</strong> probables, posibles y<br />

<strong>de</strong>seables. Mediante <strong>la</strong> <strong>de</strong>finición apriorística d<strong>el</strong> campo <strong>de</strong> aqu<strong>el</strong>los posibles, p<strong>la</strong>nifica los<br />

difer<strong>en</strong>tes itinerarios que le permitirían alcanzar esa situación prefijada (D<strong>en</strong>t, 1996).<br />

Estos itinerarios se traduc<strong>en</strong> <strong>en</strong> una serie <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones, apuestas (Duru, 1980), que <strong>el</strong><br />

agricultor realiza <strong>en</strong> función <strong>de</strong> un presumible <strong>de</strong>v<strong>en</strong>ir <strong>de</strong> los acontecimi<strong>en</strong>tos y <strong>de</strong> su conocimi<strong>en</strong>to<br />

sobre <strong>la</strong>s técnicas disponibles. Obviam<strong>en</strong>te, esto <strong>en</strong>cierra un importante compon<strong>en</strong>te<br />

<strong>de</strong> subjetividad, pues se trata <strong>de</strong> traducir <strong>la</strong>s int<strong>en</strong>ciones y aspiraciones <strong>de</strong> un individuo<br />

o grupo familiar <strong>en</strong> actos concretos.<br />

Por último, quedaría <strong>la</strong> fase <strong>de</strong> ejecución o puesta <strong>en</strong> práctica <strong>de</strong> un conjunto <strong>de</strong> acciones<br />

coordinadas, y coher<strong>en</strong>tes con <strong>la</strong> apuesta realizada <strong>en</strong> función <strong>de</strong> <strong>la</strong> situación y los<br />

objetivos (Caron et al., 1994). Es <strong>en</strong> este niv<strong>el</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> que <strong>la</strong>s técnicas se materializan por<br />

medio <strong>de</strong> <strong>la</strong>s prácticas. <strong>El</strong> estudio <strong>de</strong> éstas será, por tanto, rev<strong>el</strong>ador <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estrategias y<br />

tácticas d<strong>el</strong> agricultor y, <strong>en</strong> último término, permitirá un acercami<strong>en</strong>to a los objetivos<br />

marcados para <strong>el</strong> productor, su familia o su grupo social (Landais y Deffontaines, 1990).<br />

En <strong>el</strong> supuesto <strong>de</strong> que tal <strong>de</strong>v<strong>en</strong>ir no t<strong>en</strong>ga lugar según lo previsto, <strong>la</strong> consecución <strong>de</strong> los<br />

objetivos prefijados <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>rá <strong>de</strong> <strong>la</strong> capacidad d<strong>el</strong> agricultor para adoptar <strong>la</strong>s oportunas<br />

medidas <strong>de</strong> regu<strong>la</strong>ción y adaptación.<br />

En <strong>de</strong>finitiva, <strong>el</strong> proceso <strong>de</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones se basa <strong>en</strong> un conjunto <strong>de</strong> prácticas<br />

adoptadas por <strong>el</strong> agricultor o gana<strong>de</strong>ro. <strong>El</strong> orig<strong>en</strong> <strong>de</strong> dichas normas subyace <strong>en</strong> <strong>la</strong> formación<br />

y preparación <strong>de</strong> éste, su her<strong>en</strong>cia cultural y <strong>en</strong> <strong>la</strong>s recom<strong>en</strong>daciones proporcionadas<br />

<strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>el</strong> <strong>en</strong>torno (familia, vecinos, agricultores, servicios <strong>de</strong> asesorami<strong>en</strong>to, etc.), obviam<strong>en</strong>te<br />

condicionados por <strong>la</strong> experi<strong>en</strong>cia adquirida <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>de</strong>sempeño <strong>de</strong> <strong>la</strong> actividad (Beranger<br />

y Vissac, 1994). Por <strong>el</strong>lo, algunos autores (D<strong>en</strong>t, 1996) no consi<strong>de</strong>ran al agricultor<br />

o gana<strong>de</strong>ro como <strong>el</strong> responsable individual <strong>de</strong> <strong>la</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones, sino que <strong>de</strong>fin<strong>en</strong> una<br />

unidad <strong>de</strong> toma <strong>de</strong> <strong>de</strong>cisiones (FDMU o farm <strong>de</strong>cision-making unit) <strong>en</strong> <strong>la</strong> que incluy<strong>en</strong> al<br />

resto <strong>de</strong> actores implicados <strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso.<br />

Invest. Agr.: Prod. Sanid. Anim. Vol. 16 (1), 2001

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!