Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua
Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua
Euskal Autonomia Erkidegoko flora baskular mehatxatua
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Horiez gain, beste ekimen batzuk ere bideratu dituzte, bai Eusko Jaurlaritzak eta bai Foru Aldundiren<br />
batek. Horrela, Eusko Jaurlaritzaren 262/1983 Dekretuak gorostia (Ilex aquifolium) babesten<br />
du, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren 4/1990 Foru Dekretuak beste hamar zuhaitz Interes<br />
Bereziko espezietzat jotzen ditu.<br />
EAEko natura babesteko ekainaren 30eko 16/1994 Legea izan zen oinarria Basa eta Itsas Faunaren<br />
eta Floraren Espezie Mehatxatuen Euskadiko Zerrenda egiteko. Landare <strong>baskular</strong>rei dagokien<br />
zatia Industria, Nekazaritza eta Arrantza sailburuak 1998ko uztailaren 10ean emandako<br />
Aginduaren bidez argitaratu zen. Aranzadi Zientzia Elkarteko eta Arabako Naturaren Institutuko<br />
botanikari talde batek proposamen bat egin ostean, Naturaren Kontserbaziorako Kontseilu Aholkulariak<br />
–Naturzaintzak–, EAEko <strong>flora</strong> <strong>baskular</strong>raren 130 espezie eta 6 populazio Zerrendan sartzeko<br />
txostena egin zuen. EAEn azken urteotan egindako <strong>flora</strong> azterketen ondorioz, 2003ko maiatzaren<br />
20an Lurralde Antolamendu eta Ingurumen sailburuaren Agindua argitaratu da. Agindu<br />
horrek orain arteko zerrenda aldatu eta <strong>flora</strong> <strong>baskular</strong>reko 21 espezie berri sartzen ditu; horrez<br />
gain, EAE osora hedatzen du aurrez kontuan hartutako populazioa duen beste espezie bat. Hala,<br />
152 espezie eta 5 populazio aurkituko ditugu, egun, zerrenda horretan. Espezie horiek 4 taldetan<br />
sartu dira. Talde horiek, mehatxu-maila handienetik txikienera, ondorengoak dira: Galtzeko Arriskuan<br />
(7 espezie katalogatu dira), Kalteberak (37 espezie katalogatu dira), Bakanak (83 espezie eta<br />
2 populazio katalogatu dira) eta Interes Berezikoak (25 espezie eta 3 populazio katalogatu dira).<br />
Galtzeko Arriskuan dauden espezieak, arrisku larriena dutenak dira. Egungo egoera izatera<br />
bultzatu duten eragileek jarraitzen badute, espezieak galtzeko arriskuan egongo dira, bere populazioak<br />
oso txikiak baitira eta ale gutxi baitituzte. Kategoria honetan, dauden zazpi espezieez<br />
gain, indarrean dagoen “Espezie Mehatxatuen Zerrenda” egiteko erabili zen txostenean, beste<br />
hiru espezie gehiago zeuden, baina Kontseilu Aholkulariak ez zituen onartu. Espezie horiek hurrengoak<br />
ziren: Barlia robertiana orkideoak kokagune ezagun bakarra Bizkaiko kostaldean du, oso<br />
inguru ahulean; Haplophyllum linifolium, “erruden” ahaidea, Ebro ibaiaren Arabako hareatzetan<br />
populazio ñimiño bakarra baino ez da bizi; Nymphaea albak, igebelar zuri ikusgarriak, Arabako<br />
mendietako urmaeltxo txiki batean populazio bakarra dauka.<br />
Espezie Kalteberak, kalte egiten dieten faktoreak zuzendu ezean galtzeko arriskuan egotera<br />
pasako liratekeen espezieak dira. Landare horietako gehienak giza jardueren eraginez larriki honda<br />
daitezkeen habitat ahuletan bizi dira. Horietako batzuk kostaldeko hareatzetan, paduretan eta<br />
barnealdeko hezeguneetan bizi dira, hau da, gizakien eraldaketen aurrean ahulenetakoak diren<br />
habitatetan. Kategoria honetan 37 espezie zerrendatu dira. Hala ere, aurretik egindako txostenean<br />
beste 5 espezie agertzen ziren eta, oraingoz, lege-babesik ez duten espezieak dira: Berula erecta,<br />
oso hezegune ahuletan bizi den unbelifero bakana da; Ephedra fragilis, EAEn bi puntu ezagun<br />
baino ez dituen zuhaixka da; Glaucium flavum, kostaldeko hareatzetako landarea, guztiz kaltebera,<br />
eta azken datuek erakusten dutenez, orain arte ageri zen euskal kokaguneetan jada desagertu<br />
dena; Limonium hibericum, urmael endorreikoetako plunbaginazeoa da, eta kokagune ezagun<br />
bakarra du; Pimpinella villosa, ibai-terrazetan eta barnealdeko hareatzetan hazten den<br />
unbeliferoa da, oso bakana.<br />
Espezie Bakanek eratzen dute talde ugariena. Horien guztien populazioak oso txikiak dira eta<br />
elkarren artean bakartuta daude. Zorionez, zenbait espezie toki menditsu eta malkartsuetan babesten<br />
dira, giza erasoetatik salbu. Horregatik, espezie gehienek ez dute berehala desagertzeko<br />
arriskurik, baina populazioak hain txikiak direnez eta bakartuta daudenez, beraien artean truke<br />
genetiko gutxi daude. Kategoria honetako zenbait espezie aurreko mailetan zerrendatutakoak bezain<br />
bakanak, edo bakanagoak, dira, baina ez dira horietan sartu, habitata iristeko zailak diren tokietan<br />
dutelako, eta horrek ziurrenik giza jarduera suntsikorretatik babesten dituelako. Askotan,<br />
SARRERA • INTRODUCCIÓN 25