Bizkaiko Golkoko itsas biodibertsitatearen Gida - Aviso sobre ...

BIZKAIKO GOLKOKO ITSAS INGURUNEA
Lehorraren eta itsasoaren arteko elkarreraginak oso garrantzitsu bihurtu dira, gero eta
jarduera gehiago egiten baitira itsasertzean. Horrela, arrantza, akuikultura, bainua hartzea,
aisia, nabigazioa edo paisaia begiratzea, neurri handi batean, estuario eta itsas sistemetako
uren, sedimentuen eta biotaren kalitatearen mende daude.
Itsasoko Kutsadurari buruzko Alderdi Zientifikoen Aditu Taldearen arabera (GESAMP)
—zenbait erakundetako partaidez osatuta (FAO, UNESCO, NBE, besteak beste)— itsasoko
kutsaduraren definizioa honako hau da: “Gizakiak, zuzenean edo zeharka, substantziak
edo energia sartzea itsas ingurunean (estuarioetan ere bai) eta, horren ondorioz,
efektu kaltegarriak sortzea; esate baterako, baliabide bizidunei kalte egitea, gizakiaren osasuna
arriskuan jartzea, itsas jarduerak eragoztea (arrantza barne), itsasoko uraren kalitatea
hondatzea eta itsasoaren erakargarritasuna murriztea”.
Euskal kostaldean, Eusko Jaurlaritzaren Ingurumen eta Lurralde Antolamendu Sailak EAEko
Itsasertzeko Uren Kalitatea Zaintzeko eta Kontrolatzeko Sarea du 1994. urteaz geroztik.
Itsas ingurunearen kalitatea kontrolatzeko joera hori sendotu egingo da Europako Parlamentuaren
eta Kontseiluaren 2000/60 Arteztaraua, 2000ko urriaren 23koa, ur-politikaren
esparruan Europako Batasunaren jarduera-eremua ezartzen duena, indarrean sartzearen
ondorioz, eta Europako Itsas-Estrategia arautzen duen Arteztarau berriari esker, oinarriak
zehaztu dituzte ibai, estuario eta kostetako uren egoeraren jarraipena egiteko; halaber, kalitate-adierazleak,
egoera ekologikoaren definizioa eta estrategiak zehazten ditu jarraipensareak
ezartzeko. Neurri horien bidez, Europako itsas ingurunearen ingurumen-kalitatearen
jarraipena alderatu ahal izango da Batasunaren eremuetan.
Bizkaiko golkoko uren eta hondoen kalitate-egoera ona da, oro har, itsasoko biziarentzat.
Izan ere, arroaren egiturak berak eta itsas dinamika handiak lagundu egiten dute izan daitezkeen
substantzia toxikoak sakabanatzen. Izatez, oxigenoak bakarrik mugatzen du organismoen
garapena eta, oxigenoa ugaria denez, komunitate naturalak finkatu egin daitezke,
estuario eta hiri-efluente zehatz batzuetan izan ezik. Hala ere, bainua hartzeak edo
itsaski-bilketak uraren kalitate ezin hobea eskatzen dute, eta maila hori lortzea oso zaila
da kontrolatu gabeko isurketak egiten diren estuarioetan eta eremu mugatuetan.
OSPARen 2000. urterako azken txostenaren arabera, itsas ingurunearen kutsatzaile nagusiak
honako hauek dira:
— Ibaietako isurketa-urek daramatzaten materia organikoa, ongarriak, mindak eta ibilguetan
utzitako hondakinak. Materia organikoak eta gatz mineralek itsas produkzioa
elikatzen dute, baina, uholdeak direnean, gehiegizko ekarpenek eutrofia, oxigeno falta
eta mikroorganismo toxikoak agertzea eragin dezakete (marea gorriak).
— Hiri eta industrietako hondakin-urek daramatzaten bakterio patogenoak, metal astunak
eta konposatu organikoak. Saneamendu-sistema egokien bidez egiten den efluenteen
arazketak egoera hobetzen du, baina oraindik puntu beltz ugari geratzen dira.
— Hidrokarburoen eta saiako-uren isurketak. Petrolio-ontzien istripuek eragindako kalteak
ezagunak dira, baina, oro har, kaltegarriagoak dira isurketa sakabanatuek eragindakoak.
37