13 hipotezoj pri Esperanto (2012) - Plansprachen.ch

publike esprimita kritiko sekvas nenia reago. 21 Se aliflanke ia respondo tamen iel sekvas, ekzemple en
retforumoj, recenzoj, gazetaraj komunikoj aŭ privataj mesaĝoj, oni verŝas ĝin en formo de plena galo,
sarkasmo, malica intrigo, abomeno de la verkoj de aliaj, siaspeca aroganteco aŭ persona kontraŭ-ofendo
kontraŭ la kritikanton, dum aprobaj voĉoj, kiuj serioze konsiderus tiun kritikon, estas tre raraj. Estas
klare, ke tia sinteno kaj tia sistemo, en kiu (negativa) kritiko estas evitata kaj bojkotata kaj en kiu regas
ĉefe hipokritado, reciproka flatado kaj ciniko malhelpas ĉian progreson kaj evoluon, kondukas al
stagnado kaj, kiel fina konsekvenco, estas respondeca por la disfalo kaj pereo de la ŝajne nesavebla
afero.
4. La kritiko kaj polemiko kontraŭ (la hegemonio de) la angla lingvo servis/as al certaj
esperantistoj ĉefe por ataki Usonon, la kapitalismon kaj la valorojn de la Okcidento entute, kaj
por deflankiĝi de la problemoj de Esperanto
Povas esti, ke la angla lingvo en ties rolo kaj ambicio kiel universala lingvo iusence estas konsiderenda
kiel la historia konkurento, rivalo kaj malamiko de Esperanto, kiun necesas kontraŭbatali por pravigi
la ekzistorajton de planlingvo kaj de Esperanto.
Se mi bone komprenis parton de la ‘filozofio’ de la Eo-movado, esti e-isto signifas samtempe ankaŭ
iusence esti kontraŭ la angla lingvo, aŭ kontraŭ ĝia laŭdira hegemonia rolo en la mondo. Kvankam la e-
istoj eble opinias, ke ili rajtas kritiki tiun hegemonian rolon, ili ŝajne tamen ne komprenis, ke tio ne
multe helpis al ili ĝis nun progresigi sian projekton. Fakte, la ‘malamo’ de certaj e-istoj kontraŭ la angla
lingvo estas en principo ne nur neracia, reakcia, stulta kaj sensenca ; esence ĝi estas ĉefe politike
motivita kaj nur ideologie klarigebla. Ĝi venas precipe de la maldekstra-komunisma-sovetia flanko kaj
fontas baze en ilia abomeno de la angla-usona kapitalismo, de la okcidenta liberismo kaj de Usono
mem, kies “imperiismon” 22 aŭ “ideologion” ili decide kondamnas. Krom tio, ĉe granda parto de e-istoj
ankaŭ la brita koloniismo estas ankoraŭ en vigla memoro (kiu ludas esencan rolon en la pensmaniero de
la hinda UEA-prezidanto P. Dasgupta por povi polemiki kontraŭ la angla lingvo). La proklamado de la
angla lingvo kvazaŭ kiel ĉefa konkurento, rivalo aŭ eĉ malamiko de Eo estis elpensita de ili por havi
pretekston kaj politikan-ideologian bazon por povi ataki tiun laŭ ili fian kapitalismon, tiun aĉan usonan
“imperiismon”, tiun damnan liberismon ktp. por malaprobi samtempe la tutan ne-maldekstran politikon
de la Okcidento. 23 Ĉar la samaj e-istoj, kiuj polemikas kontraŭ la “usona imperiismo”, neniam kritikis
la imperiismon kaj ŝovinismon de aliaj grandpotencoj kiel ekzemple Sovetunio, Ĉinio, Hindio, ilia
unuflanka kontraŭ-angla/usona polemiko estas komplete nekredinda kaj diskreditita. Due, la
anglofobio, kiu havas longan tradicion en Eo-medioj 24 , kiu ŝajnas esti integra ero de la (‘moderna’) Eoideologio
kaj ĉe kiu oni ofte ne povas konstati klaran diferencon inter la atako kontraŭ la ‘hegemonio
de la angla lingvo’ kaj la atako kontraŭ la ‘angla lingvo’ mem, servis kaj servas kiel ruza – kaj erara –
taktiko por kulpigi aliajn kaj por senmakuliĝi de la propraj problemoj, eraroj kaj fiaskoj. Sed kiel ajn
oni turnas la vidpunktojn: Pri la fiasko aŭ sensignifeco de Eo kiel “mondlingvo” ne respondecas aŭ
Ondo de Esperanto). Iu stranga dano (Jensen aŭ Larsen), kiu kutimas skribi nekutime bizarajn komentojn, konstante kripligis
la nomon de A. Künzli, kaj iuj aliaj kredis, aŭ esperis, ke Esperanto certe postvivos min (ekz. R. Schneller en Libera Folio,
kiu nomis min „mensogulo“). Alia konsideris min „komentomaniulo“ (Camacho), kaj ankoraŭ iu alia komparis A. Künzli
kun B. Golden, kiu „amase trudis artikolojn al Eo-revuoj“. Por silentigi mian kritikan voĉon la redaktoro de Libera Folio, kiu
toleris la vastan mobingon kontraŭ A. Künzli, plurfoje minacis min, ke li „definitive elfermos“ min (unufoje li eĉ jam faris
tion por unu monato) kaj skribis al li en privata retmesaĝo la 13an de oktobro 2013: „Mi tre ĝojos, se vi baldaŭ donos al mi
kialon elfermi vin.“ La 5an de novembro 2013 Kniivilä definitive fermis la aliron de A. Künzli al LiFo, ĉar li publikigis iun
kritikan komenton pri Eo-literaturo, kaj aparte pri la recenzado de Eo-literaturo. Do, ankaŭ Kniivilä (kiun mi supozas kiel
iaman komuniston) montriĝis kiel cenzuristo kaj lia „Libera“ Folio kiel groteska farso.
21
Detale pri la problemo de la kritiko vd. http://www.planlingvoj.ch/Kritiko_nedankon.pdf.
22
Malgraŭ la intervenoj de ĝia armeo en diversaj landoj Usono ne estas kaj neniam estis (koloniisma) imperio, kompare kun
klasikaj imperioj kiel Hispanio, Portugalio, Nederlando, Britio, Francio, Germanio, Ruslando, Sovetunio k.a., kiuj praktikis
aktivan imperiisman politikon.
23
Pinte de tiu reakcia kontraŭ-angla polemiko staras precipe R. Corsetti kaj P. Dasgupta, iama kaj aktuala prezidantoj de
UEA. La ĉilasta, kiu devenas el Hindujo kaj kiu ripete surprizis la e-istaron per kuriozaj vidpunktoj prezentitaj en prelegoj
kaj artikoloj, esprimis en bizara (kaj finfine banala) intervjuo kun ‘El Popola Ĉinio’ la opinion, ke “la ĉinoj kaj
hispanlingvanoj en Usono savos la mondon de la hegemonio de la angla lingvo” kaj ke “la publiko baldaǔ sukcesos rekoni la
utopion de la mondanglistoj kiel nerealigeblan utopion” k.s. (vd. http://www.espero.com.cn/se/txt/2012-
06/20/content_461733.htm. Pri la domina rolo de la angla lingvo en Hinda Unio mem cetere mankas ĉia komento. Pri la
pritakso de la rolo de la angla lingvo far Corsetti vd. http://www.espero.com.cn/ se/txt/2012-06/20/content_461700.htm).
24
La demando de la rolo de la angla lingvo en la mondo estis traktita jam en iu artikolo de la revuo Lingvo Internacia en
1905. Poste ĝi estis traktita de E. Privat kaj de la sovetiaj interlingvistoj en la 20aj jaroj. Dum la Malvarma Milito ne nur
konataj komunistoj kiel E. Bokarjov kaj D. Blanke montris en siaj artikoloj anglofobiajn tendencojn, sed ankaŭ H. Tonkin,
M. Fettes kaj aliaj UEA-funkciuloj aperis en la nebulo de la kritiko kontraŭ la ‘hegemonio’ de la angla lingvo en la mondo.
Zamenhof neniam esprimis sin malamike kontraŭ iu ajn lingvo, do nek kontraŭ la rusa, nek kontraŭ la franca, nek kontraŭ la
angla.
6