Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong><br />
mikxer<br />
oiihyhebÎoyeb dyn<br />
oenlh edixny<br />
zinr jxer<br />
qekxn olib
milyexia zixard dhiqxaipe`d ly `xwnd lrtn<br />
mizinr mixweg<br />
xcw oinipa ,ixe`n ediryi ,oiaii l`xyi ,xy`Îxa dyn<br />
mixecnd iy`x<br />
d`p dnly ,igxfn mrep ,xf l`tx ,hxqiie cec ,siq` `bxy<br />
xwgn ixfer<br />
aiby ozpei ,dxq dl`ixab<br />
iy `ial ,mcpwipen zrti ,clepixb dppx ,oecxeb dingp ,i`ab ixe`<br />
zkinza<br />
;rcnl zine`ld oxwd ± mircnl zil`xyid zine`ld dincw`d ;zeaxzde jepigd cxyn<br />
;milyexia zixard dhiqxaipe`d<br />
;oti ,rxfn oxw ;zicedi zeaxzl oexkifd oxw ;aeyiid ia` ci<br />
;`xwnd xwgl ixt oxw ;x`i`ey zgtyn oxw ;x`e`hil 'p qeivel oxw<br />
;onxct zgtyn ly dceqiin oeixebÎoa cece dlet y"r oxwd ;melapfex qlx'v oxw<br />
onlf qi`ele oihxn ;oecxeb miig x"c oeafr ;wxeiÎeip ,l`Îepnr zlidw
miaezk mi`iap dxez<br />
milyexia zixard dhiqxaipe`d zxecdn<br />
<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong><br />
mikxer<br />
oiihyhebÎoyeb dyn<br />
oenlh edixny<br />
zinr jxer<br />
qekxn olib<br />
c"qyz milyexi<br />
zixard dhiqxaipe`d ,qpb`n l"i y"r mi<strong>xtq</strong> z`ved
qpb`n z`ved :dvtd<br />
02-5633370 :qwt ,02-6586659 :'lh ,91390 milyexi ,39099 c"z<br />
www.magnespress.huji.ac.il hpxhpi` ,magnes@huji.ac.il l"`ec<br />
Ï<br />
zexeny zeiekfd lk<br />
zixard dhiqxaipe`d ly `xwnd lrtnl<br />
ISBN 965-493-186-9 a"zqn<br />
l`xyia qtcp<br />
n"ra eipae xpfet :cenire xcq
iweve` i'bwh a`l ycwen df jxk<br />
oti ,mely zia zlidw ly ipgexd bidpnde cqiind
mipiiprd okez<br />
9<br />
zecez<br />
11<br />
14<br />
16<br />
25<br />
33<br />
36<br />
40<br />
xliv<br />
xlix<br />
mih`xt`d zkxrn i`xa `xwnd gqep zeclez .`<br />
dxeqnde <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqep .a<br />
miwizrd minebxzd :I h`xt` .b<br />
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
dfipb irhwe miipiadÎinin miixar ciÎiazk :III h`xt` .d<br />
minrhe cewip ,aizk :IV h`xt` .e<br />
mixeviwd zniyx<br />
miitxbeilaia mixeviw<br />
zenezqe zegezt zeiyxt :gtqp<br />
`ean<br />
`<br />
<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>
zecez<br />
aeyl eppevx ,zixard dhiqxaipe`d ly j"pzd zxecdna iyilyd jxkd ,<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly dxecdnd meqxt mr<br />
zpicn ly ipyd `iypd ,l"f iavÎoa wgvi :mipyd zvexna `xwnd lrtna eknze ezwtda exfry in lkl zecedle<br />
zFxikfn ,zecdid ircnl oeknd iy`x ;gexd ircnl dhlewtd ipwic ;mixehwxde dhiqxaipe`d i`iyp ;l`xyi<br />
dxy mixeqtextd : lrtnd zvren ixag ;gexd ircnl dhlewtd ly ldpnd ¦ zeev lk oke ,mixwgnd zfkxe oeknd<br />
.mwexÎofg zilbe qiqr aehÎmei ,uiaewf xi`i ,zti<br />
zvexna `xwnd lrtna mzkinz lr <strong>xtq</strong>d xry len mineyx mdizenyy zepxwle miyi`l zecedl eppevx<br />
qeivel oxw zldpn ,bxanexa dlnt ;zicedi zeaxzl oexkifd oxw `iyp obq ,me`aked ix'b x"cl cgeina ,mipyd<br />
.wxei eip ,l`Îepnr zlidw ,laeq clpex axd ;rxfn oxw x"ei ,dhi'bev i'beiw ;x`e`hil 'p<br />
dppx ,xf l`tx ± dxeqnde miptd gqep :zeevd ixage mixecnd iy`x epikdy xnega dielz mikxerd zk`ln<br />
,qekxn olib ,xcw oinipa ,hxqiie cec ± dhbleede miraydÎmebxz ;xlcxn dl`pexe oecxeb dingp ,clepixb<br />
mrep ± dcedi xacn zelibn ;o`din qlx've siq` `bxy ± `zhiytde ozpei mebxz ;lepy dxtye dxq dl`ixab<br />
alyae ,mcpwipen zrtie i`ab ixe` ,aiby ozpei ,d`p dnly ± l"fg ze<strong>xtq</strong> ;acÎoa ozpei mb mcwen alyae ,igxfn<br />
,igxfn mrep ± mixge`n miixar ciÎiazk ;oiaii l`xyi ± dfipb irhw ;xyiÎoa mgpne ixe`n ediryi mb mcwen<br />
,aiby ozpei eriiq oke ,clepixb dppxe iy `ial ,xf l`tx ,oiaii l`xyi ± minecw ciÎiazk ;i`ab ixe`e aiby ozpei<br />
.lepy dxty zxfra xwgnd ze<strong>xtq</strong>l zeiptdd z` siqed qekxn olib .mcw zilbe xlcxn dl`pex ,igxfn mrep<br />
cenlzd oekn iciÎlr epzywa itÎlr epxear ewzred ilaad cenlzay `xwnd on ze`aena ze`qxbd itelig<br />
itÎlr enyxpy ilaad cenlzd lkl ze`gqepd iiepiy sqe` jezn ,milyexia bevxd axd ci ly mlyd il`xyid<br />
axd eldpnle oeknd icaerl dpezp epzcez .cenlzd ly mipey`x miqetce dfipbd irhw llek ,ciÎiazk z`eeyd<br />
.xphed ryedi<br />
oelind jxer ,lh mdxa` 'textl ,zixard oeyll dincw`d `iyp ,xy`Îxa dyn 'textl dpezp epzcez<br />
cidÎiazk gqep z` llekd 'mixb`n' xehilwza ynzydl zeyxd lr dwizr ze<strong>xtq</strong>l xecnd icaerle ,ixehqidd<br />
,q`il` dxe`il :miitivtq mixeaigl mignena epxfrp ok enk .ixehqidd oelind lrtna epwzedy l"fg ze<strong>xtq</strong> ly<br />
;xhqiw mgpn 'texte ixcw xnz ,lcpn qgpt x"c ,l"f uiytil dvxz oeafr ,`pdk mgpn 'text ,lhiixh xfril`<br />
.mlekl dpezp dpn`pd epzcez<br />
,oeigÎ'uiaewlt dilei x"c ezxferle l`xyi oe`ifena <strong>xtq</strong>d lkid xve` ,onhiex etlec` x"cl mb dpezp epzcez<br />
ine`ld mi<strong>xtq</strong>d ziaa ciÎiazk inelvzl oeknd y`x ,xl'vix oinipal ;daev mx` xzk z` wecal epl exyt`y<br />
oke ;df jxk xear epwcay cidÎiazk inelvz zpkda eriiqy ,xfiie l`xyie oewe` lri ,milyexia i`hiqxaipe`de<br />
on mixwgnl zeiptd ly swidÎzax dniyx epl exqny n"ra xeniq z`vedn oncixt dgnyle uiytil dxe`l<br />
.mzeyxay xiyrd itxbeilaiad xb`nd<br />
zexiqnae zeignena gvip cenirde xcqd lr .qekxn olib gzity aygenn mipezp xb`n zxfra wted df jxk<br />
dwtdd ialy lka mzxfre mzkinz lr 'uiaepa oc dldpnle qpb`n z`vedl dpezp epzcez .xpfet l`tx x"c axd<br />
.<strong>xtq</strong>d ly<br />
dyn jxry ediryi <strong>xtq</strong> ly mbcd itÎlr zavern zixard dhiqxaipe`d j"pza <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly dxecdnd<br />
9
oiax miige oenlh edixny ,aeh l`epnr ekxry edinxi <strong>xtq</strong>e ,(d"pyz ,qpb`n :milyexi) oiihyhebÎoyeb<br />
.<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly `"l wxtl cr dxecdnl qiqa epikd ezeeve l"f oiihyhebÎoyeb 'n .(f"pyz ,qpb`n :milyexi)<br />
,<strong>l`wfgi</strong> jxkl `eand .igkepd zeevd ixage siq` 'y ,hxqiie 'c zxfra df xneg ycgn ecair qekxn 'be oenlh 'y<br />
zhiy lr mipeicd on d`vezk .zeiceqia okcere owez ,mincewd mikxkl ze`eand mbca avern epcery s`<br />
zexcbdn dnk zvwna epey ,mixwegd zetwyda zexenzde xwgnd zencwzd zeawra dceard ikxce dxecdnd<br />
.mih`xt`a crezy `vnnd ly mipey mihaid xaca zeil`ehqwh zeibeq dnka oeicd agxede zertezd<br />
mikxerd<br />
c"qyz oqip<br />
10
`ean<br />
mih`xt`d zkxrn i`xa `xwnd gqep zeclez .`<br />
cgi mlekny ,mdipnfle mdibeql mipeyd zexewnd z` swyl ick da yi ef dxecdnay mih`xt`d zkxrn .1<br />
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aen ,dcedi xacn zelibn ,miwizrd minebxzd :`xwnd gqep zeclez lr micnl ep`<br />
zveaw e` xewn lkl raewd wcwecn levit oia dxyt `id dxecdnd zhiy .miipiadÎinin miixar ciÎiazke<br />
xnegd zcxtd .dpy miitl`n xzei ly dtewza exahvpy zexewn ly axern ceriz oiae ,cgein h`xt` zexewn<br />
z` cg` hana siwdl oiirnl xyt`l ick oiicr da yi z`f mre ,igxkdd menipind dz`xp mih`xt` drax`l<br />
.elek cerizd<br />
z` wiqdl el xyt`l ick epcia ievnd cerizd lkl oiirnd ly eal zneyz z` xirdl `id mih`xt`d zxhn .2<br />
laewnk ,heyt h`xt` ziipa xyt`n epi` eileblba i`xwnd hqwhd ly epina cgeind eite`y `l` .eizepwqn<br />
mdn cg` lka letihde ,mipeebn dk ecerizl zexewnd ibeqy xg` hqwh oi` .libxa ziq`lw hqwh zxecdna<br />
zxbqna fkxl ywany in ipta zecnerd zecgeind zeirad lr xabzdl dqpn ef dxecdn .elyn jxc yeaib jixv<br />
.jk lk dpey ite` ilra micr zg` dxecdn<br />
lkei ,odilr qqean xnegd xeciqy zegpdd on zg` s` lawi `ly iny jk oiirnd iptl ezellka `aen xnegd .3<br />
swyn gxkday xcqa zebven odibeql ze`qxbd ,z`f mr cgi .inleb xneg sqe` l`k mih`xt`d zkxrn l` zybl<br />
zav zpigaa md zllek dtwyd yeaibe mih`xt`a ziyrnd dceard .`xwnd gqep zeclezl mikxerd zyib z`<br />
,`xwnd gqep zeiraa mincew mipeir ly zepwqnd z` ztwyn ef dxecdn ly mih`xt`d zkxrne ,dieyr zava<br />
1<br />
.`xwnd ly zircn dxecdn ly dpeilrd dxhnd epi` 'ixewnd gqepd' xefgyy epiid<br />
dcxtdd ly miihxe`zd zeceqid z` x`zl ozip ef zxbqna .ixard gqepd avip mih`xt`d jxrn ala .4<br />
dpey`xd dxiqnd ztewz .dtÎlra dxiqn `xwnd i<strong>xtq</strong>n dnk exqnp dligzkln 2<br />
.uxnp xeviwa wx mih`xt`l<br />
xryl wx leki hqwhd xweg 3<br />
.zexryd zervn`a `l` dil` xecgl oi`e ,ciÎiazka ceriz lk iptl `et` zniizqn<br />
.jli`e diipyd dxiqnd ztewz ony cidÎiazka dizeietwzyd xe`l zexidf zexryd dilr<br />
,166±165 ,TCHB ,aeh ;163±162 ,142±144 ,‘Textual Criticism’ ,oenlh e`x (Urtext) 'ixewnd gqepd' byena oeicl<br />
ekxrp o`k mixkfpd mixwgnd ,mixacd rahn .(zilbp`a `eand seqa e`x miitxbeilaiad mixeviwd zniyxl) 172±170<br />
.dxecdnd ceqia zegpend dl`l xzeia zeaexwd od mzyibe mztwydy ,`xwnd lrtn ly zeevd ixag icia mxwira<br />
.197±187 ,TCHB ,aeh ;148±142 ,‘Textual Criticism’ ,oenlh e`x hxetn oeicl<br />
S. Talmon, ‘Oral Tradition and Written Transmission, or the Heard and the Seen Word in Judaism of the Second<br />
Temple Period’, Jesus and the Oral Gospel Tradition (JSNT Sup. 64; ed. H. Wansbrough; Sheffield: Sheffield<br />
Academic Press, 1991) 121–158<br />
1<br />
2<br />
3<br />
11
`ean<br />
dcedi xacna elbzpy ciÎiazka cerizd ztewz ,diipyd dtewzd on xneg `et` milikn mih`xt`d .5<br />
.jli`e q"dptl diipyde ziyilyd d`na eazkp mday minecwde<br />
minebxza mitwzynd milcad :mipeilrd mih`xt`d ipy oia xnegd zcxtd ceqia cnerd `ed oeyld lcad .6<br />
oeghia oi` mlerl ik cnln minebxzd xwg .`qib jci`n miixar micra micreznd mitelige ,`qib cgn miwizrd<br />
.dcvnn e` o`xnewn dlibn oebk ixar xewna mb zcrezn `id ok m` `l` ,cala xefgy `idy dqxbl xy`a xenb<br />
.zixara dxnzypy dqxbl yiy jxrd eze` oi` zxfgeyn dqxb meyl jkitl<br />
xwga dxeka cnrn qtezd ,miraydÎmebxza cegiiae miwizrd minebxza ze`vnpd ynn ly ze`qxb .7<br />
minebxzd h`xt` meik xwgnd avna .miixard zexewna exnypy ze`qxbd lr daxda o<strong>xtq</strong>na zeler ,gqepd<br />
.ixard hqwhl zgzn oey`x qtcp jkitle ,xzeia aeygd epcer<br />
my`xae ± minbxznd ikxc xg` zewgzde ipeyl oeir .b wxta oldl ozip I h`xt`a meyixd ikxc hexit .8<br />
,miax miiepiye ,cala ipeinc xefgy ixt opi` dxeqnd gqepn zeheqd ze`qxby elrd ± miraydÎmebxz ilra<br />
<strong>xtq</strong> lk ef dpigan mpn` .eipta cnry ixard rvnd z` mitwyn d`xpk ,mbxzna dxe`kl mzelzl did ozipy<br />
edinxin `le l`eny <strong>xtq</strong> lr ynegd ly gqepd zeclezn deey dxfb cenll oi`e ,etebl oeir jixv `xwnd i<strong>xtq</strong>n<br />
zeiexyt`d zliwy cbpk miwizrd minebxzd cg`a ztwzynd dqxb ly zexyt`d zliwy 4<br />
.ediryi lr<br />
5<br />
.epipta zecnerd zeirad aex lr zegtl oiirnd z` cinrdl ick da `di ,mebxz eze` jeza zeipyxtÎzeipeyld<br />
exewnl mbxznd zepn`p lr driavnd zeilelin ,<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>l miraydÎmebxza ziqgi dlecbd zeilelind zcin<br />
<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>a mixacd avn .dpey ixar xewn ztwyn zipeeidy zexyt`l ie`xd lwynd ozpiiy zyxec ,ixard<br />
dcaerl .mebxzd zwipkh zpigan xzei ziyteg dyib ea dlbn ipeeid mebxzdy ,ediryi <strong>xtq</strong> ly dfn `et` dpey<br />
6<br />
.eneyix lre xnegd zkxrd lr znled drtyd dziid z`f<br />
z` swyn I h`xt` cera .mih`xt`d x`ye I h`xt` oiay dpand ilcad ceqia micner milewiy dyely .9<br />
,mipeebn migqep meiw lr znieqn dcina cirne ,`xwnd ly aezkd gqepd zecleza xzeia mecwd alyd<br />
aly illk ote`a mitwyn (II h`xt`a zecreznd ,dcedi xacnn zelibnd irhw z` `ivedl) mixg`d mih`xt`d<br />
zeneyxd zecaerl miixyt` mixaqde ,xedxdl ie`xe xiaq d`xpy lk `iadl ick eyrp mivn`n .xzei xge`n<br />
.zexrda mi`aen h`xt`a<br />
zeqqean epizerici eid eli` .mih`xt`l xnegd zwelg mvrl xeyw ezellka `vnnd zwican `veid xg` ot .10<br />
ztewzn micrde o`kn oaxegd ztewzl cr micrd oebk ,miixehqid mieew itl zecaerd z` oiinl did xyt` ,xzei<br />
.el dncwy dtewza zeiegztzdl zenec opi` jli`e onf eze`ny `xwnd gqep zeclez .jli`e o`kn oaxegd<br />
d`nd ly oey`xd yilyde dxitql dpey`xd d`nd ly oexg`d yilyd epiidc ,ziad oaxeg xg`ly dtewzd<br />
7<br />
.ozelbl xyt`y dnk cr ,`xwnd gqep zecleza megiz ewk zhlea ,diipyd<br />
.196 ,TCHB ,aeh eeyd<br />
.5 wxt ,TCU ,aeh e`x miraydÎmebxza zetwzynd 'zenecn'e 'zeizin`' ze`qxba hxetn oeicl<br />
G. : e`x hxta <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>l miraydÎmebxz ly zeilelind zbxcle llka mebxzd zwipkh ly dkxrdd zeaiygl<br />
Marquis, ‘Word Order as a Criterion for the Evaluation of Translation Technique in the LXX and the Evaluation<br />
of Word-Order Variants as Exemplified in LXX-Ezekiel’, Textus 13 (1986) 59–84; idem, ‘Consistency of<br />
Lexical Equivalents as a Criterion for the Evaluation of Translation Technique as Exemplified in the<br />
LXX-Ezekiel’, VI Congress of the International Organization for Septuagint and Cognate Studies (Septuagint<br />
zwipkh ly dkxrdd zeaiygl .and Cognate Studies 23; ed. C. Cox; Atlanta: Scholars Press, 1987) 405-424<br />
.29±17 ,TCU ,aeh e`x `xwnd gqep xwgl eznexze miraydÎmebxz xwg zxbqna mebxzd<br />
.148±147 ,gqep ,oenlh eeyd<br />
4<br />
5<br />
6<br />
7<br />
12
mih`xt`d zkxrn i`xa `xwnd gqep zeclez .`<br />
oiicr z`f mre ,'izxeqnÎmcwd' gqepd e` 'dxeqnd gqep' ly dxenb hrnk zehlzyd yi jli`e df alyn .11<br />
h`xt` lk zwelg ixd ,minebxzd zexeqn zeedzd ly dkeaqd diral qpkidl ila s` .ziteq zxeqn zecg` ef oi`<br />
zipeird dpigad on .xeztzyn xzei zeaexn zeira xeviz `xwnd gqep zeclezay megiz ew eze` itl miipyl<br />
zexewnn ixard xnegd lke ,oey`xd h`xt`a llkii minebxzd lkn xfgeynd xnegdy ahen zg`k ziyrnde<br />
.(d wxt ,oldl e`x) ipyd h`xt`a llkii dxeqnd ilral mincewd miixar<br />
mipey mibeqn zexewn oeebna zecrezne ,cgeina zeakxen `xwnd ly gqepd zeclez ,(2Ê) lirl xen`k .12<br />
on oiite`a `et` zepey i`xwn <strong>xtq</strong> ly gqep zxecdn ikxer ipta zecnerd zeiceznd zeirad .zepey zepeylae<br />
meyix h`xt`d lr qinrdl oi` .zg` zipeyl zxeqna elylzypy ciÎiazk deeynd jxer ipta zeavipd zeirad<br />
lcade lcad lk ly ekxr z` lewyln qepn oi`e ,iyxcn xeaiga e` mebxza diihq lk ly dpgad lehpe ipkn<br />
.h`xt`a meyxl yi 'zecaer' eli` rawii mxha<br />
cinz miieyr mde ,mixteqd zlerta mceqiy miiepiy wxe j` hrnk millek III h`xt`a mi`aend mipezpd .13<br />
,milekiU ,zeivfipenxd oebk) dwzrd ly d`vezk exvepy milcad e` miipeyl minxeb gekn ycgn cleeidl<br />
ze`qxb oebk ,mixg` mibeqn mb milcad millek mipey`xd mih`xt`d ipy eli`e ,(dl`a `veike zeivltpew<br />
cid iazk mze`l zraewd `id miiepiyd iqetiha ef dlabn .zetcxp milin e` zelcap gqep zexeqn zetwynd<br />
8<br />
.mnvrl mewn jli`e jxra zipinyd d`nd ony mii`xwnd<br />
xy` ,zg` ci zerav`k ,xzeia mihren mihlea hewipw inin enyxp mdize`qxby cid iazk itl` oia .14<br />
ze`na zecdia ifkxn mxf dziid xak dxeqnd gqep zgtyn .dxen`d dlabnd on dxe`kl zebxeg mdize`qxb<br />
zeixewn ze`qxb lr minrtl zexneyd ,zexg` gqep zexeqn mb e`vnp dcvl la` ,oaxegd ztewz iptly<br />
dtewz dze` jezl elit` jynp dqxb ilcad ly sehthy micirn l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on mihehivd .zeitelge<br />
zexeqn ly wcwecnd meyixd llba x`yd oia ,iteq mixecd xeyiie ziaxn dcg`d da xar `xwnd gqepy<br />
ileli` ,jli`e dxeqnd ilra ztewzn miixar ciÎiazka ze`vnpd ze`qxbn mlrzdl did xyt` 9 .d`ixwd<br />
ciÎiazk dying exgap minicwn mixwgn zeawra .dl` oirn dqxb ilcad mixnynd ,mihren ci iazk ly `vnnd<br />
.III h`xt`a enyxp mditelige ,(150 ,96 ,93 ,89 ,30 :hewipw itl mdi<strong>xtq</strong>n) df beqn<br />
mx` xzk' `ed epzxecdn ly miptd gqepk ynyl xzeia mi`znd cidÎazk meik epizerici avnl m`zda .15<br />
.eilr eci jnq m"anxd mbe ,xy`Îoa oxd` recid dxeqnd lral qgein df ciÎazk .zixiyrd d`nd ony (`) 'daev<br />
z` gxkda draw ezxeqnae df ciÎazka dxigad .df ciÎazk ly dxeqnd mb dxecdna z`aen hqwhd mr cgi<br />
.minrhde cewipd ,aizkd h`xt` `ed ,IV h`xt`a micreznd zexewnd ly miite`e maih<br />
wxe ,III h`xt`a ze`a df h`xt`l zeiniptd zeiptdd aex .e wxta mipecp IV h`xt`l mirbepd mihxt .16<br />
gqepd zxeqn jeza dxiyi dwif `et` zetwyn dl` zeinipt zeiptd .(18Ê e`x) mixg` mih`xt`a mihren mixwna<br />
.miipiadÎinin miixard cidÎiazk ly<br />
jyna `xwnd gqep zeclez z` `et` mibivn mzellka mih`xt`d ,dnvr ipta dcigik iepa h`xt` lky s` .17<br />
ze`xwn' zxecdnl cre miraydÎmebxzne dcedi xacna e`vnpy xzeia minecwd mirhwd on ,dpy miitl`l aexw<br />
.dixg`y miqetcl a` oiipa dzyrpy miigÎoa awri ly 'zelecb<br />
zepneqnd zeinipt zeiptda exywp md ,dnec e` ddf zecr (dxe`kl) micirn xzei e` mih`xt` ipyy mewna<br />
.18<br />
M.H. Goshen-Gottstein, ‘Hebrew Biblical Manuscripts: Their History and Their Place in the HUBP Edition’,<br />
Biblica 48 (1967) 243–290<br />
.(3 dxrd ,lirl) oenlh e`x<br />
8<br />
9<br />
13
`ean<br />
mecw mebxz ly dqxby jxck ,envrlyk ihpb xywl oniq dpi` efk diptd .(t s r) zeizgz zeinex zeize`a<br />
lcb zg` zecr micirn zexewnd lk m` .mipxqnd inin ixar ciÎazka mb dznbec yi m` swez xzi zlhep dpi`<br />
dxwn dfi`ae micrd zetxhvdl zeaiyg yi i`pz dfi`a .dtebl dze` lewyl jixv oiicr la` ,zecrd ly dkxr<br />
.dxwnl dxwnn zepzydl leki avnd ± cg`d on dti miipyd gek oi`<br />
icil mi`a mpi` mipeyd mih`xt`ay mireawd milnqde mixeviwdy gihadl ick rwyed ax un`n .19<br />
,ernynl lnqd oia xexa xyw yi aex itÎlr .mipeyd mih`xt`l ze`eana epzip mihxetn mixaqd .zeybpzd<br />
epknzqdy zexewnd ehxet mb mih`xt`d on cg` lkl ze`eana .h`xt` lka wiecna aexl rawp df rnyn la`<br />
.mdilr<br />
daexn un`n .znieqn daizl yiy miteligd lk z` hana siwdl `xewl xyt`l crein mih`xt`d dpan .20<br />
ecaer zeiecrde ,I h`xt`l rbep xacdy lkk cegiia ,epciay ze`qxbd itqe`a `aend lk zkxrda rwyed<br />
lkl siwn il`ehqwhe ibelelit yexite zeiecrd ly ceaird jildz ly `ln xe`iz .jynzne wcwecn xwgna<br />
10<br />
.ytp z`yn xcba exzep d`aedy dqxb<br />
ynn ly xexia oda yi xy`k wx zepzip zircn ze<strong>xtq</strong>l zeiptd .(55 ,54ÊÊ) oldl oecp zexrdd ly oaih .21<br />
gqepa zexeywd zeibeqae zerteza wdaena micwnznd mixwgnl `et` zenvnhvn ode ,dxrda oecpd oiiprd ly<br />
.eize`qxb itelig lr xe` zekteye ,(dl`a `veike zexfgeyn ze`qxb ,mebxzd zwipkh oebk) <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong><br />
hexita dpecp mih`xt`de eil` zieelpd dxeqnd ,(`) 'daev mx` xzk' ly miptd gqep zbvda dxecdnd jxc .22<br />
.oldlc `eand iwxta<br />
ieeigy s`<br />
11<br />
.ea miyeaiyd miax ike ,mixteynd on epi` <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqepy mixwegd exriy ax onf dfn .23<br />
zbvend zxahvnd zecrd ixd ,dxecdnd zexhn lr dpnp epi` <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly 'zexnzydd avn' lr zllek drc<br />
dira .ze`qxbd ly oiite` lr zwiecne dtiwn dpenz oiirnd icia zzl zcrein zexrdae mih`xt`a df jxka<br />
ektde ,zeaexw mizrl mda miltxern miilkixc` mihxt ly miipkhd mihxtnd ;gn±n miwxtd eaivd zcgein<br />
12<br />
.hrnk ixyt` izlal mipeyd zexewnd oia gqepd ilcad oein z`<br />
dxeqnde <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqep .a<br />
lr ,(`) 'daev mx` xzk' dpeknd cidÎazk gqep z` ,ozip xacdy lkk ,zepwiica bivn dxecdnd mipt .24<br />
.ely dlecbde dphwd dxeqnd<br />
x`y mr d`eeydd .l`xyi zevetza lawzpy 'izxeqnd gqepd' qetihl epciay xzeia aeygd crd `ed ` .25<br />
epnn xzei ie`xd xg` ciÎazk oi` jk meyn .xy`Îoa zxeqn ibivp lkn on`pd `edy dcirn df qetihn cidÎiazk<br />
13<br />
.(15Ê lirl e`x) ipxahd 'laewnd gqepd' itl `xwn zxecdn ly mipR § ynyl<br />
S. Talmon and E. Tov, ‘A Commentary on the Text of Jeremiah: I. The LXX of : e`x df oirn yexitl dnbeck<br />
Jeremiah 1:1–7’, Textus 9 (1981) 1–15<br />
.BETL ,hqel e`x dibeqd ly gep mekiql<br />
G.A. Cooke, ‘Some Considerations on the Text and Teaching of Ezekiel 40–48’, ZAW 42 (1924) 105–115 eeyd<br />
M.H. Goshen-Gottstein, ‘The Authenticity of :e`x xy`Îoa oxd`l eqegii lre daev mx` xzk ly ezepnidn lr oeicl<br />
the Aleppo Codex’, Textus 1 (1960) 17-58; J.S. Penkower, ‘Maimonides and the Aleppo Codex’, Textus 9 (1981)<br />
10<br />
11<br />
12<br />
13<br />
14
dxeqnde <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqep .a<br />
:dl` mihxta cidÎazkn dheq dxecdnd<br />
.26<br />
.cidÎazka enk mixeh dyelya `le ,cenrd agexl zexeya qtcp hqwhd<br />
.dnezq dyxt zpnqn [q] ,dgezt dyxt zpnqn [t] ,miqetc dnka laewnk<br />
Îxcq § lr ciakdl epi`x `l jkitl .edylk oexwir ceqi lr eyrp ik dzlib `l dtxd ipeniq zwica<br />
14<br />
.dtxd ieew ztqeza dqtcdd<br />
xcrd .'weliq' oeniqa wtzqde ,miizcewp xteqd lihd `l weqt seqay `id xzka icnl dlibx drtez<br />
zccea dcewp dl`k mixwna eptqed jk meyn .zipxcen dxecdna dkean mexbl ieyr weqit oniq lk<br />
.<br />
. zdaben<br />
xezi` lr dlwd myl lecb geex zervn`a dlecbd dxeqna mipeyd miweqtl fenixd zeaiz oia epcxtd<br />
.miweqtd<br />
zeaiyg qgiil oi` ik xazqn mle` ,dl`nyn mewna drepzl oinin dirb xteqd oniq zexicp mizrl<br />
.drepzl l`nyn zqtcen dirb lk okl<br />
15<br />
.jkl<br />
e` xteqd zerh mi`xpd yi ,minrhe cewip ipniq zeaxl ,` likny azkd ipniq itl` zexyr oia<br />
zeierhd lr epxrdy yi .dl`a `veike dxeqnd zeilebir ,miybc ,minrha mirbep mleke ,oxqnd<br />
;'jcin' 18 b lynl e`x) IV h`xt`a oneq oewizde mipta epwezy yie ,('did' 3 ` lynl e`x) zexrda<br />
16<br />
.('jizclne' 3 fh<br />
(`)<br />
(a)<br />
(b)<br />
(c)<br />
(d)<br />
(e)<br />
(f)<br />
mewna wx epiev mipewize zewign xaca zexrd .` ly oirl d`xpd avnd z` swyn o`k qtcend hqwhd .27<br />
jxka 17 .dnecke mrhd e` cewipd oewiz ,ze` ly dwign e` ztqez oebk ,gqepd oiiprl zeaiyg qgiil xyt`y<br />
18<br />
.ybcd mewin cvn dyebc U oiae dyebc W oia ` oigany dpgadd dpey`xl dbved df<br />
z` zewgl zepeiqip .jpe`na dphwd dxeqnd meyix d`i cidÎazka enk mixv mixeha hqwhd zaizkl .28<br />
zeilebird ifenix itl ,ofe`n jynda zexvw zexeya `et` zxceqn dphwd dxeqnd .dti elr `l qetca dfd xeciqd<br />
hiht zexey izya dphwd dxeqnd dxceq ,hqwh ly zg` dxeya miaexn dxeqn ifenix ly dxwna .miptay<br />
dxrd oia dcixtn zilebir .cenrd y`xa zxceqn dlecbd dxeqnd .(2 n lynl e`x) mipta zg` dxey cbpk<br />
lynl e`x) zexrda zxkfp zfnxpd dlind f`e ,zilebir `ll d`a dxeqn zxrd minrt .cidÎazka bdepk dxrdl<br />
zexrd .('enl`e' 21 n lynl e`x) zexrda xacd oiev f` mbe ,dxeqn zxrd `ll d`a zilebiry e` ,('lkidd' 20 `n<br />
miixbeqa zexfgeyn (miiela miiley ly dxwna ,lynl) cidÎazka zexqgd dl`k e` ogprtl xyt` i`y dxeqn<br />
.(21 n lynl e`x) ixyt` xacd m` ,mieefn<br />
xrxrn ,mixg`l dneca ,155±136 (d"kyz) cl uiaxz ,'?xy`Îoa oxd` icia alg xzk cwpp mpn`d' ,ozec '` ;39-128<br />
D.S. Loewinger, ‘The : mb eeyd .xy`Îoa zxeqn ly xzeia aehd bivpd `ed df ciÎazky mikqn j` ,df qegii lr<br />
ileblble daev mx` xzk ly eielib zyxtl .Aleppo Codex and the Ben Asher Tradition’, Textus 1 (1960) 59–111<br />
<strong>xtq</strong>d lkida meik xnyp cidÎazk .I. Ben-Zvi, ‘The Codex of Ben Asher’, Textus 1 (1960) 1-16 : e`x cidÎazk<br />
.milyexia l`xyi oe`ifenay<br />
.('mcnra' 25 ` lynl e`x) dtx ewa zpneqn ze`de ybcl rbep seligd xy`k IV h`xt`a mipzip dtx ipniq<br />
,a miwxt cgeina ,(h"kyz ,qpb`n :milyexi) einrhe ecewip :daev mx` xzk ,oiaii 'i e`x dirbd zl`ya dvnn oeicl<br />
.90 'nr ,my e`x dirbd mewin oiiprl ;c<br />
'lkl' daiza dbiznd .<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>l ` gqepa e`vnp (miitxb mipniq 150,000Îk jezn) xteq zeierh miyelyn xzei<br />
.cidÎazka dzxevk dqtcpe ,zerh dppi` d`xpk (33 fh)<br />
.xyrÎixz i<strong>xtq</strong> zxecdnl gtqpa `eai ` i"kay mipexg` mi`iap i<strong>xtq</strong>a mipewizde zewignd ly `ln xe`iz<br />
.49 ,(12 dxrd ,lirl) oiaii e`x<br />
14<br />
15<br />
16<br />
17<br />
18<br />
15
minebxzd :I h`xt` .b<br />
xnegd meyix jxevl .xzeia zexengd zeirad z` cinrn minebxzd h`xt` dceard zhiy zpigan .29<br />
.df qiqan diihqk myxp mdipinl micrd on dlerd lke ,oezp qiqak (r"p) ixard dxeqnd gqep qtzp mih`xt`a<br />
mixkfp dl`k dqxb iiepiye ,mebxze mebxz lk ly eizecleza elgy zeinipt zeiegztzd xg` awer epi` h`xt`d<br />
.ixard gqepd xwgl oiipr mda yi m` wx<br />
xyt` zibelelite zixehqid dpigane ,cwepn did `l mipencwd minbxznd ipta gpen didy ixard gqepd .30<br />
ipxahd cewipa ztwzyn `idy itk milind z`ixwl mirbepd dqxb ilcad h`xt`a `iadl dwcvda wtq lihdl<br />
gipdl xzen j` .cwepn izla hqwh ceqi lr enbxeze ,mipy ze`na eyeaibl encwy ,minebxzae dxeqnd gqep ly<br />
ick wx dqxb ilcad ly dlecb dveawn mlrzdl zerh ef `dze<br />
19<br />
,hqwhd ly d`ixw zxeqn minbxznl dziidy<br />
mizrl zepeknd) df beqn ze`qxb `et` zllek ef dxecdn .ixehqidd avnl zepn`p ly hyten lewiy ynnl<br />
20<br />
.('cewip' itelig<br />
oeeibd on xazqny itk ,mitcxp minebxz e` ,zetcxp ze`qxb ztwyn ile` mitelig ly znieqn dveaw .31<br />
ik d`xp .mda `veike 'm"iy/o"zp' ,'ux`/dcy' ,'r"ci/d"`x' ,'xry/xir' ,'(l`xyi) zia/ipa' zeaizd yeniya<br />
,ixard rvna selig ly zexyt`d on mlrzdl did ozip `l mle` ,mebxzd ztya mb zetelgk eqtzp el` milin<br />
zelirt zexev oia lcadd oebk ,minieqn miiwecwc mitelig lr lg dnec oic 21 .h`xt`a ecrez dl`k mitelige<br />
ecrez j` ,mebxzd znxa ygxzdl eid mileki dl`k mixwn mb .(13 gi lynl e`x) 'zeni/znei' oinn zeliaqe<br />
.(53Ê oldl e`x) 'dfz`ic' leniqd zgz llk jxca ,dxecdna<br />
xwira ,zeize<strong>xtq</strong> zecigi ly zexzekl mirbepd minebxzd oia milcad enyxp <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> zxecdna .32<br />
(1 fl) zeyaid zenvrd oefga oebk ,dl uegn mb j` ,(1 ek ;15 ,1 dk lynl e`x) miiebd lr ze`eapd zaihga<br />
gqep ilcad miipiite` cegiia .() mieefn miixbeqa h`xt`a epneq el` zexzek<br />
22<br />
.(1 gl) bebne beb znglnae<br />
.miraydÎmebxz zxeqna mb zeievn od j` ,`zhiytl el` zexzek ly<br />
:minebxzd ilnq dl`e<br />
23<br />
.zixard on oixyina enbxezy minebxza mitwzynd gqep ilcad llek I h`xt`<br />
.33<br />
x<br />
]<br />
*<br />
T<br />
[<br />
r"p<br />
y<br />
e<br />
z<br />
q<br />
ixard dxeqnd gqep<br />
miraydÎmebxz<br />
dhblee<br />
ozpei mebxz<br />
`zhiyt<br />
:zeixwir zeveaw yelyl wlgl xyt` r"pl mebxz oiay milcadd z` .34<br />
.dnecke xywd ine`iz ,rand zwlgd ,zixiagz dyib ,iwecwc dpan ilcada maexa miielzd ,mixfeg miiepiy (`)<br />
milnqa mifenx dl` miiepiy .ixard ervna ipey lr mebxzd ciri mieqn dxwnay zexyt`d on mlrzdl oi` mxa<br />
.43±39 ,TCHB ,aeh e`x<br />
.4 ak lr h`xt`a e`x dirad znbcdl<br />
.‘Synonymous Readings’ ,oenlh e`x ze`nbec ziieela ef drteza `ln oeicl<br />
;('eke 'oenr ipal' ,'a`enl') 28 ,7 ,1 hn ,1 gn 'xi ;('eke 'wync `yn' ,'a`en `yn') 1 hi ,1 fi ,1 eh 'yi lynl eeyd<br />
.mda `veike ('zayd lr') 14 i c"a<br />
oia oigadl xyt` i`y hrnk mixwnd aexay meyn ,minebxzd oia zixyt` zipyn drtyd dlwyp `l llk jxca<br />
.mii`nvr j` minec minebxz oiae ziccd drtyd<br />
19<br />
20<br />
21<br />
22<br />
23<br />
16
minebxzd :I h`xt` .b<br />
dpigan .(53Ê) oldl xaqend itk ,bviin seligdy drtezd lr micirnd ,verb ,num ,pers qetihn miilelin<br />
xyt`y milcady reawl xzen .zexreynd ze`qxbd xzi lk lr xeriy oi`l miler elld miiepiyd zizenk<br />
znerl dzegt zeaiyg mdl yi ,gqepd zelylzyd znxa od mebxzd jxc znxa od ,'zexfeg zertez'k mpiit`l<br />
.'zeipiipr' ze`qxb<br />
izya ebvede ,miraydÎmebxz iabl wx I hx`t`a `ln ote`a enyxp xeaigd e"ieea yeniya milcad .35<br />
lcadd ,(zepeyd zetya htynd xiagza aygzda) lcadl daiqd z` mbxznl qgiil xzei xiaq xy`k<br />
24<br />
:mikxc<br />
e"ieea yeniy ilcad.(>) xqgd lnqa zpneqn minebxzd cg`a e"ieed zxqgd mixg` mixwna ;& lnqa oneqn<br />
25<br />
.IV-III mihx`t`a micreznd miixard cidÎiazke dcedi xacn zelibn iabl m`elna enyxp<br />
zexqgd e` zetqed epiid ,'zeipiipr' ze`qxb mitwynk mqtzl ozipy ,mebxzl r"p oia miiepiy (a) .36<br />
micrezn dl`k gqep ilcad .mcewd sirqa xcbend megzl xarn mihtyna e` milina miiepiy oke 26 ,hqwha<br />
dneiw mvr ike ,dxryd xcba cinz `ed mebxz jezn dqxb xefgy ik xekfl yi<br />
27<br />
.dxrd ziieela mizrl ,h`xt`a<br />
28<br />
.r"p iptÎlr dticr `idy eyexit oi` mebxza ztwzynd dqxb ly xreynd<br />
xaqdd d`xp ¨ ipyxtd haidd m` mb la` .zeipyxt zeaiqn enxbp ik d`xpy ,mebxzl r"p oia miiepiy (b) .37<br />
.dni`zn xefgy zrvd epcia oi`y meyn wx eneyixn eprpnp `l ,iepiyl xzeia aehd<br />
e`) zetwynd zecaerd z` bivdl crep `ede ,(53Ê oldl eeyd) ilelin izla `ed IV-I mih`xt`a meyixd .38<br />
,zilelin dxeva egqepy (54Ê oldl e`x) zeipyxtd zexrdd on milcap mih`xt`d jka .ze`qxb (swyl zeieyr<br />
xefgy zervd zlily e` miillk milewiy ,mitqep mipezp ,xefgy zervd ,xaqd ixac oiirnd ipta zerivn ode<br />
.zenecn ze`qxb ly<br />
pron ,num ,pers milneqnd dl` cegiia ,iwecwc ite` ilra miiepiy oeiv e` ,(xqg) > oebk milnqa meyix .39<br />
;2 dxrd 14 g lynl e`x) zexrda mipecp md minieqn mixwna mle` .mdil`n mixaqenl miaygp ,mda `veike<br />
.(1 dxrd 24 `k<br />
.zexrda zicbp drvd `ll meyx i`ce hrnk xefgy .ozexiaq xcq itl zexrda e`aed zexfgeyn ze`qxb .40<br />
ly znieqn dcina xe`ia e` zixyt` dqxb oiivn ( p) 'ile`' :dkxrda minrtl zeeln ª zexrday xefgyl zervdd<br />
29<br />
.xefgy zrvd oihelgl lley '`l' ;zrvend dqxbl qiqa lk hrnk oi` epzrcl ik oiivn (hardly) 'xiaq `l' ;wtq<br />
mdn mb enyxp ,zixiagz dpigan mrh ea yie ,lwyn lra (seligÎy) miraydÎmebxz ly cidÎiazka cerizd m`<br />
.(10 `i lynl e`x) e"ie itelig<br />
zexewna micrezn md elit` ,mipeyd miixiagzd diciwtz lr e"ie xeaigd zilina miteligl zeaiyg qgiil yi m` wtq<br />
zepnidn z` jixrdl zxyt`n dpi` mebxz zetya dl zeliawnd zeilinae zi`xwnd zixara da yeniyd jxc ;miixar<br />
mixg` minebxz iabl e"ieea selig crez miraydÎmebxz caln .(53Ê oldl e`x) 'lk' dlind lr lg dnec oic .miteligd<br />
.158±154 ,TCU ,aeh eeyd .(9 ,7 dk lynl e`x) xywda gqepd e` xiagzd zpigan dwcvd jkl dziid m` wx<br />
dyinge miyelyk mdy ,zekxrdd zg` itl mixwn 625 ick cr zeler ode ,zeax zexqgd yi <strong>l`wfgi</strong>l miraydÎmebxza<br />
G. Marquis, The Translation Technique Reflected in LXX-Ezekiel e`x .(dl`k mixwn 553 ecrez h`xt`a) miweqt<br />
zexqgdd zkxrdl liren ilkl .334±333 ,TCHB ,aeh ;(MA thesis; Jerusalem: Hebrew University, 1982) 188<br />
G. Marquis and F. Polak, A Classified Index of the Minuses of the Septuagint (CATSS Basic e`x miraydÎmebxza<br />
Tools 4; Stellenbosch, 2002)<br />
,(mecwd ixard azka mb) dxeve lilv zepeinc oebk ,miiepiyd mix`azn okezny zepeyd zertezd ehxet `l aex itÎlr<br />
.dl`a `veike zihilwp` m"n ,dtevx daizk ,zexehbil<br />
.89±57 ,TCU ,aeh e`x ze`qxb xefgy lr hxetn oeicl<br />
.52Ê oldl mb eeyd ;(4 dxrd 40 k ;1 dxrd 54 fh lynl e`x) xefgy zervd dnk ze`aen mizrl<br />
24<br />
25<br />
26<br />
27<br />
28<br />
29<br />
17
`ean<br />
mdl yiy mixfeg milcad ly mibeq epiidc ,'zertezd gztn' itÎlr milcade miiepiy zepiit`n mb zexrdd<br />
`veike (etym ,''nih`') ibelenih` yexit ,(struct) 'dpan' ,(exeg) 'zepyxt' oebk mnvrn mix`aznd mixeviw<br />
ipta iyew eaivd ile`y r"pa mixg` e` miixiagz miiywl ald zneyz z` zeaqn zexrdd mizrl 30 .mda<br />
mih`xt`l etqep zexrd .(11 hl ;11 e ;6 b lynl e`x ;'r"p lv` iyewl jzrc oz' geqipa llk jxca) minbxznd<br />
.uegp d`xp xacd xy`k wx dxeqnd zexrdl e` IV-II<br />
,'ligznd xeaic') d"c lk .ixard milind xcql m`zda mi`aen micrd x`yne minebxzd on gqepd ilcad .41<br />
:oebk reax xbeqa eize`qxbn lcaene ,(weqt y`xa `a `ed m` `l`) m oniqa el mcewd d"cn ogaen (lemma<br />
xzei lecb <strong>xtq</strong>nl e` xzeie miweqt ipyl zeqgiizd<br />
31<br />
.zepny zeiaxr ze<strong>xtq</strong>a mipneqn miweqtd i<strong>xtq</strong>n .ux`d]<br />
bxegd milin ly svx llek d"c m` ;milin ly xzei ohw <strong>xtq</strong>nl e` cg` weqtl zeqgiizdl zncew milin ly<br />
itelig xwira ,elek weqtl rbepd oiipr .(25 ` lynl e`x) miixbeqa oexg`d weqtd <strong>xtq</strong>n `aed ,weqtd zeleabn<br />
lr III h`xt` lynl e`x) init] :zpneqn zixara hqwh dcbpk oi`y weqtd zligzl ztqez .d"c ila `a ,pers<br />
miteligd m` .(17 bl ;14 ck lynl e`x) fin] :zpneqn ixar hqwh dcbpk oi`y weqtd seql ztqez ;(19 `k ;5 c<br />
.(9±7 oebk) ihpeelxd miweqtd geeh lkl diptd d`aed cg` weqt zeleabn mibxeg<br />
odizeize`y weqta zeaiz oia oigadl ick e` 'cewip' ilcad oiivl ick wx iwlg cewip zecwepn ze`aen .42<br />
zexevd izy ze`aen dfk dxwna .xefgydn xexiaa dler lcaddyk wx e`aed (q) ixwe (k) aizk itelig .zedf<br />
eaygp (y) 'xizi' oeyla zegqepnd ` ly dphw dxeqn zexrd .(15 b lynl e`x) oqkela zecxten odyk d"ca<br />
.(5 h lynl e`x) h`xt`a e` d"ca m`zda epneqe ,'ixw' zxrd ly itelg geqipl<br />
m` `l`) ' 2 z`' :lynl ,daben xirf qwcpi` <strong>xtq</strong>na oneqn weqta zg` mrtn xzei dxev dze`a xfegd d"c .43<br />
e`aed `l llk jxca .oigan cewip cwep dpey cewipa xfeg `ed m` j` ,(dpeekd d"c dfi`l ze`aend xcqn xexa<br />
xzei e` milin yely oa d"c ly dxwna .(8 a lynl e`x) leak sexiva xaecn m` `l` ,milin izyn xzei d"ca<br />
lr svxd wqtd oneqn ,zetevx milin ly dpi` d`aendyk .(±) geeh ew odipiae dpexg`de dpey`xd dlind epiev<br />
lr milg dl` millk .(27 ` lynl e`x) odl rbep seligdy milind wx e`aed d"cae ,(...) zecewp yely ici<br />
.mih`xt`d lka meyixd<br />
lnq swen ,mebxz eze` ly gqepd icrn dnka wx zcrezn dqxbd m` .crd lnq xg`l ze`aen ze`qxbd .44<br />
`ed mb `eal leki miraydÎmebxz ly zecrd jeza ze`qxb el yiy hqwhdn wlg .(T) oebk ,miixbeqa xewnd<br />
.(italics) dhep ze`a ± zipihlde ,mixn oteba dqtcp zinx` .(2 i lynl e`x) miixbeq jeza<br />
:(oinil l`nyn) reaw xcq itl mzxevk mi`aen d"c eze`l miqgiiznd mipey minebxzn mitelig .45<br />
m`e ,(;) wiqtÎdcewpa dfn df ecxted md dqxb dze` lr jxra micirn d"cl mipey mitelig m`<br />
32<br />
,] * T [<br />
33<br />
.(|) jpe`n ew mdipia cixtn ,dpey dqxb lr micirn md<br />
xg`de ,`ln hehiv hhev (miraydÎmebxz aex itÎlr) mdn cg` wx ,ddf zecr micirn minebxz ipyyk<br />
.46<br />
.55Ê oldlc mixeviwd zniyx e`x<br />
.yegl oi`e ,mihert md zexg` zexecdnl ef dxecdn oia miweqtd oeniqa milcadd<br />
ilnqn cg` zncwd .miize<strong>xtq</strong>d diyeaib z` `l j` ,zinebxzd zxeqnd zeclez z` miillk mieewa swyn df xcq<br />
14 gk ;'millkna' 24 fk lynl e`x) xg`d lr cg`d ly zixyt` drtyd zpiivn ]h lnql (oldl e`x) 'dyelyd'<br />
eyexitn mitelig .('`eaze' 4 ak ;'ayd' 35 `k lynl e`x) ] ixg` riten dyelydn (xzei e`) cg` mizrl .('gynn'<br />
zixeqa h`xt`a mihhevn oeihece`ze qekneq ,qliwr .(16 ak lynl e`x) zexrda mizrl mi`aen (Hier) qenipexid ly<br />
.qenipexida dxewn m` zipihlae ,dltqwdÎexiqdn d`a zecrd m`<br />
.edylk dpey ite` zlra `idy ,zelcap ze`qxb oia dpgadl jpe`nd ewd mda ynyn mih`xt`d xzi ipezpl m`zda<br />
30<br />
31<br />
32<br />
33<br />
18
minebxzd :I h`xt` .b<br />
e` (
`ean<br />
miinipt mitelig ,uegpl aygp xacdyk ,e`aed ,oeihece`ze qekneq ,qliwr zeaxl ,dl`d minebxzd lkl<br />
42<br />
.dnecke (seligÎq) [h ,(seligÎe) *h lnqa mipneqnd<br />
gtqpa ievnl m`zda mixg` miqexittne 967 qexittn miteliga epkcer miipeeid cidÎiazkn zeiecrd .49<br />
43<br />
.xlbiv ly diipyd dxecdnl<br />
mirhw ly mb enk ,mipeyd micrd igqep ly ziccd drtyd mda zi`xpy mirhw dnk <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>a yi .50<br />
mebxzd znxa dxvep gqepd icrn cg`a zihqipenxd dqxb m` zrcl dyw dl`k mixwna .<strong>xtq</strong>d seba miliawn<br />
dnyxp liawnd rhwl diptdd .(mi)liawnd (mi)weqtl diptd sexiva mibven mipezpde ,ixard rvna e` envr<br />
leniq i/` miwxta .(7 bl lynl e`x) zknpen ze`a p ze`d zervn`a h`xt`a zpievn dlawdde ,rhwd zligza<br />
<strong>xtq</strong>a mirhwn ertyed <strong>l`wfgi</strong>l gqepd icr ik driavn zxkip zecr ,ok lr xzi 44 .liawnd wxtl dptn ( p ) df<br />
e`x) zexrda aex itÎlr epiev el`k zewif .mixac <strong>xtq</strong>ay mirhwn mb dzegt dcinae ,(ek wxt cegiia) `xwie<br />
.(2 dxrd 26 cl ;2 dxrd 13 dk lynl<br />
y`xa aex itÎlr ,z`f dkixvdy dcigi lk y`xa .zexrda epiev micrd oia miweqtd xetqna miwc milcad .51<br />
mewnÎd`xnl diptd dpzip m` .(6 ,3 f lynl e`x) miraydÎmebxza dcigid mewn z` zpiivnd dxrd dpzip ,wxt<br />
.(c1) 38 e `"ln :oebk ,miixbeqa dpeyd m<strong>xtq</strong>n oiev ,miraydÎmebxza ea mipey miweqtde miwxtd i<strong>xtq</strong>ny<br />
ynyn (vid) ''x' eli`e<br />
45<br />
,zil`ehqwh drtezl e` `xwn iaezkl diptda (cf) ''yd' gpend ynyn zexrda .52<br />
i`xwn aezk zpiivn (e.g.) 'lynl' dlind .ditxbeilaiale (dxecdnd ly mixg` mikxka mb) mih`xt`l diptda<br />
.minec miaezkl dptn (et al) 'cere' .xefgy e` cewip ly zeiexyt` dnk oian zg` z`adl e` dnbcd myl `aend<br />
riten `ed m` j` ,(2 dxrd 14 ci lynl e`x) eilr wx lg `ed mewnÎd`xnl mcew zexrda riten mebxzd lnq m`<br />
''t`' xeviwd lr lg dnec oic .(1 dxrd 19 fi lynl e`x) el mcwy dn lk lr lg `ed mewnÎi`xn ly dxey xg`l<br />
.(3 dxrd 3 ` lynl e`x) zexrda eriteda<br />
mixaqdd lk .(38Ê lirl e`x) cala milnqle xewnd ztya ze`aenl xen`k laben mih`xt`a meyixd .53<br />
o`kn `vei .dxecdnl mivegp eaygpy mipezpd zivnzk cenrd zizgza zexrda mipzip zervdde miilelind<br />
d`aen (b) ,drtez lnq (a) ,itxb lnq (`) :oldl ozip ohexity ,mikxc yelyn zg`a myxidl dleki dqxby<br />
.xewnd ztya<br />
46<br />
:miitxbd milnqd dl`e (`)<br />
(` i"kl d`eeyda) hqwhl ztqez +<br />
47<br />
htyn iwlg oia e` milin oia lekiy ;milin xcqa selig ~<br />
xy`k wx mipzip mde ,xzeia mixicp [h e` (zeixltqwd ze`qxb zeaexw mizrl mitwynd) *h mxewny mitelig<br />
zecr mibivn mebxzl mipey zexewn ik oiivn ea `veike ~h oebk leniq ;(9 hk ;12 d lynl e`x) uegpl xacd aygp<br />
.mixzeq e` miwteqn mikeiW ¦ oiivn 'dyelyd' ilnqn cg` xg`l dl`y oniq .zxzeq<br />
ixar rvn swyn `edy zexyt`ae 'mecwd ipeeid' gqepl crk 967 qexitt ly ezeaiyg zl`ya aigxdl mewnd o`k `l<br />
.elyn<br />
D.J. Halperin, ‘The Exegetical Character of Ezek. X 9–17’, VT 26 (1976) 129–141 :eeyd<br />
dxhnl m`zda .mdly zcwenn dkxrd mitwyn mpi` (9 ck lynl e`x) zenec zertezl e` mixg` miaezkl zeiptd<br />
zeaiqpde xywdd oebk minilyn mipezpl `xewd ly eal zneyz z` aqdl zecrein el` zeiptd ,zexrdd ly zillkd<br />
.mieqn selig lr drtyd mdl zrcepy zeil`ehqwhd<br />
.libxd mciwtza miynyn milebr miixbeq<br />
e`x <strong>l`wfgi</strong>l miraydÎmebxza milekiUa oeicl .d"ca mi`znd mewna ~ oniqd `a milin zeveaw oia lekiU ly dxwna<br />
.(6 dxrd ,lirl) qekxn<br />
42<br />
43<br />
44<br />
45<br />
46<br />
47<br />
20
minebxzd :I h`xt` .b<br />
48<br />
xg` h`xt`a dnec seligl diptd t s r<br />
z`xwl gztzn ;jezn clep e` xfgeyn # $<br />
(dxeqnd gqepa xagn mrha) zg` htyn zcigik cgia `xwp ,<br />
(dxeqnd gqepa wiqtn mrha) rand iwlg oia wqtda `xwp v<br />
49<br />
('oexb`' drtezl mizrl jenq) zipny dxevn e` yxeyn dxe`kl xefb \<br />
gqep cra xqg > <<br />
(43Ê e`x ;qiqtil`) d`aena e`aed `ly milin }<br />
(46Ê e`x) minebxz oia ,deey =<br />
(46Ê e`x) minebxz oia ,jxra deey +<br />
50<br />
mi`zn mebxz ,liawn J<br />
(50Ê e`x) zexrda hxetnd liawn rhw<br />
p<br />
sqep igxkd iepiyl mxeb ; 7<br />
(zexrda) zcrezn dpi`y zxreyn dxev *<br />
.56Ê oldl mihxetnd mixeviwle milnql mb eeyd<br />
51<br />
:yexit mcbpk `eaiy jxev oi`e ,xewnd ly wiecn hehiv mewna mi`ad zertezd ilnq dl`e (a)<br />
dnecke lrit/lw ,lirtd/lw lynl ,lretd oiipal rbepd selig<br />
dtqed/xeqig llek ,fnex iepika selig<br />
(miraydÎmebxza xwira) dricid `"da selig<br />
mitelig) inzq `yep mr mihtyna xwira ,liaqe lirta yeniya mitelig<br />
52<br />
(`yende `yepd cnrn lr mb ritydl miieyr dl`k<br />
53<br />
ixnbl dpey ote`a gqepn mebxzd oezpd rhwa<br />
zedel`d mya (ztqez e`) selig<br />
oiipa<br />
fnx iepik<br />
recii<br />
dfz`ic<br />
coniug<br />
dem<br />
det<br />
diath<br />
diff<br />
div<br />
zeptdl lekiy ,I h`xt` `ed (zeiwlg zelawd `l` opi` elit`) zeiniptd zeiptdd lkl qiqad .(18Ê) lirl e`x<br />
oeeika zeiptd oi` .cala IV l` III h`xt`e IV e`/e III h`xt` l` zeptdl leki II h`xt` ;IV e`/e III ,II mih`xt`l<br />
.jetdd<br />
ek ;1 dxrd 10 ek lynl e`x) zeilir ze<strong>xtq</strong>a zixaray zexrda epgaed BDB oelind zhiy itl miitxbened miyxey<br />
.(4 dxrd 16<br />
zxreyn `id mizrl j` ,xg` mewna mb zcrezn rnyn ,'zizn`' `id dn`zdd aex itÎlr .zexrda ynyn df lnq<br />
.cala<br />
mixeviwde ,(34Ê lirl eeyd) 'zertezd gztn' ly xzeia miaeygd mi`yepl xivwz oirn oda yi dixg` d`ade ef dniyx<br />
md m` ,miixard mdiliawn miifreld mixeviwd cvl epzip oldlc zeniyxa .zexrda mb ritedl mileki da mipnpd<br />
.zixaray zexrda mb miynyn<br />
`l ;ixard ervna selig lr cirn e` ixard gqepd ly znieqn dpad swyn mebxzd m` rixkdl dyw dl`k mixwna<br />
C. Rabin, ‘The Ancient Versions and the Indefinite :eeyd .(31Ê lirl e`x) mrnyna mitcxp eid m` mitelig enyxp<br />
ritene oey`x seba ea dhep lretdy geqip oia selig lr mb dlg 'dfz`ic' dxcbdd .Subject’, Textus 2 (1962) 60–76<br />
qetihn selig swyl ieyr dfk geqipy itÎlr s` ,inzq `yep mr ea riten dlertd lawn `yendy geqip oiae ,`yen mr<br />
.(14 al lynl e`x) 'oiipa'<br />
.xaqd ztqeza zexrda llk jxca `aen envr hqwhd ;h`xt`d jeza mikex` hqwh irhw z`ad mewna `a df leniq<br />
ik did d`xp .(23Ê lirl eeyd) zexrda `aed `l `ede ,dxeqndÎgqepn ce`n dpey gqep `zhiytl yi gn±n miwxta<br />
dlyn jxc dl zxxea `zhiytdy meyn ,zixeqd on mikex` mihehiva zexrdd lr ciakdl `la dpeyd geqipd oeiva ic<br />
.dl` miipkh miwxt micinrny mpina micgeind miiywd oexzta<br />
48<br />
49<br />
50<br />
51<br />
52<br />
53<br />
21
`ean<br />
54<br />
miiepik e` zenya miaxl cigi oia selig iwecwc <strong>xtq</strong>n num<br />
lretd zexev lr mb ritynd oezp rhw jxe`l miax/cigia selig<br />
/num/<br />
55<br />
(/num/ mb e`x) lretd ly <strong>xtq</strong>nae oina ,seba selig<br />
seb pers<br />
seb iepikl sebd oxev oia selig<br />
pers-pron<br />
56<br />
qgi zilina selig qgi zilin prep<br />
bveind ,('el' oebk) zixara xeag iepik mr qgi z(i)linl xywa selig<br />
diihpa seb iepik ici lr mebxza<br />
qetihn mitelig ipeiva giky) micext e` mixeag ,seb iiepika selig<br />
57<br />
(dem mb e`x ;pron/nom e` pron/det<br />
(yeniyd c"nl ly zeira llek) zilina selig<br />
iepik<br />
zilin<br />
prep-pron<br />
pron<br />
ptcl<br />
58<br />
mebxza ycgn gqepnd hqwh rhw<br />
reformul<br />
wx m(in)ebxza eli`e r"pa (xzei e`) miinrt `ad hpnl`l rbepa selig<br />
xzeie m(in)ebxza zg` mrt :jtidle ,(r"pan minrt zegt e`) zg` mrt<br />
r"pa dfn<br />
xewn/ipepia/ieeiv oebk) diihpa e` 'mipnf'a aexl ,lretd zxeva selig<br />
(dnecke<br />
59<br />
e"ie ly dtqed e` xeqig<br />
lretd zxev<br />
semel<br />
verb<br />
&<br />
'lk' ly dtqed e` xeqig<br />
8<br />
xirf ritedl miieyr j` ,zexrda xwira miynyn (oldl e`x) 'lretd zxev'e 'xeyiw' ,'zilin' ,'oiipa' mixeviwd<br />
.dxewne diite` cvn dqxbd zkxrd z` swyn mda yeniyd .h`xt`d seba mb my xirf dt<br />
mixwn hrnl ,( Ç ) zilebira zepneqn dxrd zewwef opi`e onvr jezn zex`aznd minebxzd on ze`aen .(b)<br />
.(22 gi eeyd) åóôé ¢ ´ e` êáé´<br />
ztqez oebk zeilina mikexkd<br />
iqetihl m`zda micrd oia milcadd z` oiinl zxyt`n mireaw miilelin milnqa zertez ly meyixd zxby<br />
.(55Ê eeyd) zexrda mipievn zexfeg zertez ly mitqep miqetih .mixteqd ibdpn e` mebxzd ikxc ,miteligd<br />
zexrda yiy miipyxt zepexzt .scd zizgzay zexrda mi`aen h`xt`a epnpy ze`qxbl mixe`ia<br />
.54<br />
.zixyt` dlin lka ok qxeb mebxz lky leniqd zpeek oi` j` ,miweqt <strong>xtq</strong>n lr rxzydl miieyr df beqn mitelig<br />
zicbpd drtezde ,minebxza miaxk llk jxca zenbxeznd ,(singulare tantum) icinz cigi zexev `ed cgein dxwn<br />
zxev ly mixg` mixwna oicd `ed .num ly mixwnk minyxp mpi` dl`k mixwn ;(plurale tantum) icinz ieaix ly<br />
oeyla zeaiwra mbxez iveaiw iehia m` .num miaygp mpi` md mbe ,r"pa iveaiw iehia cbpk zeaiwra d`ad miax<br />
.xac myxp `l miax<br />
ynn yiy dxwna wx h`xt`a myxp jkitle ,mebxzd gxekl mixwnd aexa aygp xewn zxevl dhep lret oia selig<br />
.zixar dqxb swyn `edy dxaqa<br />
.'l`' ly mebxzl aygp ðñïò ´ eli`e ,'lr' ly mebxzl aygp åðé ¢ ´ meyixd ikxevl<br />
mdy mitelig oia dpgada iyewd llba ,h`xt`a meyxl yi mitelig eli` rixkdl cgeina dyw seb iiepika miteliga<br />
eqtzp seb iiepik ly dxqgd e` dtqed oebk mixfeg miiepiy .zeixyt` zeixar ze`qxb oial mebxzd jxc ly d`vez<br />
.(3 b lynl e`x) + pron e` (4 fh lynl e`x) > pron :m`zda h`xt`a enyxpe drtezk<br />
ly 'ceair' e` 'aezky'k minieqn mihqwh ly meik geexd oeit`d mr df leniq lalal oi` .zexrda ozip `lnd hqwhd<br />
dyrnl didy e` ,wc lcad `l` df did `ly s` ,dpey did envr ixard rvndy zexyt` yiy o`k eyexit ;i`xwn xewn<br />
.dxeqnd gqepl ernyna ddf<br />
.35Ê lirl e`x<br />
54<br />
55<br />
56<br />
57<br />
58<br />
59<br />
22
minebxzd :I h`xt` .b<br />
cbpky miwenip ,zelawd ,mixefgy ± zexrdd h`xt`a yiy zekxrdd lk .gqep itelig ly zegpd lelyl micrein<br />
60<br />
.zeiaihwiiaeq gxkda od ±<br />
mipaen dax dcina mde ,okixrdl e` ze`qxbd z` x`al ick zexrda miynynd mixeviwd dl`e .55<br />
61<br />
:mdil`n<br />
ixard gqepa dlin mebxza ipelin iedif ly dira lexic<br />
(jk qxb mbxzndy) xiaq/xyt`/ile` p<br />
znieqn zibelenih` dpada eceqiy yexit etym<br />
zexecdna mih`xt`d zeaxl) mih`xt`d cg`a xg` mewna xn`pl diptd app<br />
(edinxie ediryi<br />
zinx`d it lr dpad aram<br />
mizrl znxebe) hqwhl dqpkpy ,mbxzn e` jxer ,wizrn ly zx`an dxrd gloss<br />
62<br />
('ltk'l<br />
63<br />
ditxbehic ditt<br />
64<br />
zenecd zngn dhnyd ,oehwx`eiened/oehe`lheiened homoio<br />
65<br />
ixard xewnd ililvl zencidl dpeeka mebxzd zxiga homophony<br />
66<br />
(mi)aexw (mi)hqwhn zeipyxt zetqed zeaxl ,siqen/sqep/ztqez add<br />
<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>l qenipexid ly eyexit Hier<br />
67<br />
ditxbeltd hapl<br />
(dycg zleawz zxivi jez minrtl) aigxn mebxz expans<br />
dnec drtezl e` sl`n aezkl diptd cf<br />
harmonization<br />
(44Ê lirl e`x) mziaxna e` minebxzd lka `ay selig Vrs<br />
oexb`<br />
ile`<br />
'nih`<br />
't`<br />
zinx`<br />
dqelb<br />
ditxbehic<br />
belic<br />
dipetened<br />
dtqed<br />
qenipexid<br />
ditxbeltd<br />
dagxd<br />
'yd<br />
dn`zd<br />
minebxzd<br />
dl` mixfeg minebxz ;zixaray zexrda ilelin mebxz enbxez zilbp`ay zexrda zeritend xewnd zetya ze`aend<br />
.zecigi ze`kxn oia mi`ad ,mixefgyn mlicadl ,mixn oteba eqtcp<br />
d`xii ,qiqak mieqn xewn gipp m`y epiid ,zipkh dkxrd mirian (hapl) 'ditxbeltd' e` (om) 'xqg' beqn mileniq<br />
'mevnv' beqn zexrd .edpyn lr mieqn xewn ly zipexwr dtcrd zrad meyn jka oi`y eil`n oaen ;hinynk xg`d<br />
z` bivdl `id dxecdnd zxhn .miwizrd minebxzd seba zecbepn zeihp lr zefnex (parall) 'zleawz' e` (condens)<br />
meyn mle` ,num oneqn 'ei-/e-' seligd lynl jk .exeara miixyt`d mixaqdd lk z` bivdl `weec e`le ,`vnnd<br />
seligd ;('ihpet') phonÎk mb exicbdl xyt` ,/aw/Îe /o/ mililvd oia cebipd lexhpn raepk mb exiaqdl xyt`y<br />
ehxet `l zeize`e mixevir oia mivetp mitelig .d`ld oke ,dxehbiln reapl leki `ed la` ,('seb') pers oneqn 'm-/ep-'<br />
e` dtevx daizkn miraepd mitelig minibcn zexrda miritend geex ilehp zeize` itvx .(2 dxrd 23 ck lynl e`x)<br />
ly zexyt` zepiivn miixbeqa zexfegd zeize` ;(3 dxrd 10 ek lynl e`x) zeaizl zeize`d ly dpey dwelgn<br />
.(1 dxrd 22 fk lynl e`x) ditxbeltd e` ditxbehic<br />
dxyl oexkif <strong>xtq</strong> :eiyxtn i`xa `xwnd ,'`xwnd gqepa miwizrn zetqed ly mixg` mibeqe zeaigz ,zeqelb' ,aeh 'r<br />
.57±38 (c"pyz ,qpb`n :milyexi ;zti 'y zkixra) oinw<br />
.'ditxbeltd' eeyd<br />
.(8 n lynl e`x) hnypy hqwhd dn rixkdl dyw mizrl<br />
lynl e`x ;E. Tov, ‘Loan-Words, Homophony and Transliterations in the Septuagint’, Biblica 60 (1979) 216–236<br />
.4 dxrd 3 fn ;1 dxrd 42 bk<br />
.(14 ck lynl e`x) zexrda myxii sqepd hqwhd cera ,h`xt`d seba ritedl leki df meyix<br />
.'ditxbehic' eeyd<br />
60<br />
61<br />
62<br />
63<br />
64<br />
65<br />
66<br />
67<br />
23
`ean<br />
f<br />
xewne iehp lret ly e` inipt `yene lret ly sexiv ,zleawz zxveid dxfg rep<br />
dnecke<br />
zizxewia dxecdn ly h`xt`a dqxb var<br />
iepikl mvr my oia selig nom/pron<br />
lretl mvr my oia selig nom/verb<br />
(> lnqa mb zpneqn) dhnyd e` dxqgd om<br />
syntac reformul<br />
('ixw' zxrd ly itelg geqip) 'i/e xizi' zxrd y<br />
ciÎ(i)azk ms(s)<br />
68<br />
dlin ly yexita e` mebxza ,d`ixwa ,daizka ltk dupl<br />
dze` ztwynd dqxb e` 'aizk' zxrd k<br />
xefgy e` oewiz zrvd ly dxenb dlily not<br />
xefgy e` oewiz zrvda wtq zlhd hardly<br />
l"fg oeyl lr zqqeand dxifb Rabb Heb<br />
jynday d"ca dnec diral eeyd seq<br />
mcewd d"ca dnec diral eeyd prec<br />
htynd ixn`n oia milind zwelga e` htynd dpan zqitza iepiy struct<br />
zqtcen dxecdn ed.<br />
oeyl dze`a ihneici` iehiad idiom<br />
zxg` dlina 'dptzp'y mewnd ieline dywen e` 'zxzein' dlin ztlgd slot<br />
zegt ,xzei 'zxeeig' dlina yeniy ;dlin zxigaa dylgd e` dylwd atten<br />
zitivtq<br />
69<br />
milin e` dlin micwn mebxzd pr<br />
mi`zn mebxzd ,ipevigd myexl cebipa apt<br />
('oeyl rahn' eeyd) mbxznd ly ipyxtd e` ipeyld ebdpnn x`aznd iepiy usus<br />
70<br />
leak sexivl e` xfeg iehial dnlydn raepd iepiy formula<br />
71<br />
dlind cewipa `haznd iepiy voc<br />
dxecdn ly miptd gqep xy`k ,(main evid) 'oikeniqd xwir' geqipa xwira evid<br />
hren ceriz lr qqean zizxewia<br />
fin<br />
72<br />
xg` weqtn ynn dle`y e` dxiyi drtydk `ad iepiy ex<br />
dnecke 'o-/m-' selig oebk ,diibda zencida e` oeinca eceqiy iepiy phon<br />
jli`e<br />
dxfg<br />
selig<br />
iepik/my selig<br />
lret/my selig<br />
xqg<br />
xiagzd xeyii<br />
xizi<br />
i"(i)k<br />
ltk<br />
aizk<br />
`l<br />
xiaq `l<br />
g"l<br />
oldl<br />
lirl<br />
dpan<br />
'cdn<br />
oeyl rahn<br />
ielin<br />
oezin<br />
micwn<br />
mi`zn<br />
bdep<br />
dgqep<br />
cewip<br />
oikeniq<br />
weqtd seq<br />
t"r<br />
ihpet<br />
S. Talmon, ‘Double Readings in the Massoretic Text’, Textus 1 :e`x .(2 dxrd 4 ` lynl e`x) mebxz iltk zeaxl<br />
(1960) 144-184; idem, ‘Conflate Readings (OT)’, IDBSup, 170-173; idem, ‘The Textual Study of the Bible: A<br />
.243±241 ,TCHB ,aeh eeyd .New Outlook’, Talmon-Cross, QHBT, 321–400<br />
.41Ê lirl eeyd ;(init) 'weqtd zligz'l zekinqa mizrl ynyn df xeviw<br />
.2 dxrd 15 dk ;1 dxrd 7 a lynl e`x<br />
'cewip'a xaecn eli`k avnd x`ez zeigepd ornl wxe ,dlind z`ixw ly zepey zeiexyt` hxtln epze` xhet df leniq<br />
.dlind ly mixevird clya ipeyn licadl ,dpey<br />
.ernyna xzei illk `edy ,(cf) ''yd'l cebipa<br />
68<br />
69<br />
70<br />
71<br />
72<br />
24
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
mebxz ly zil`ehqwhd zxeqnd jeza inipt selig inner-]/[...<br />
(mi)weqt v(v)<br />
,'zibele`z' oebk zepyxtd megz jei`a mizrl ,zepyxta eceqiy iepiy exeg<br />
73<br />
'xywdd ceqi lr' e` 'zixiagz' ,'zilkixc`'<br />
;ernyna el deeyd ,mebxza xzei xvw iehial jex` ixar iehia mevnv condens<br />
zleawze zexfg mevnv cgeina<br />
ipelin iyew (llba mbxez `l) lexic diffic<br />
htyn iwlg e` mihtyn oia xeyiwl rbepd selig connect<br />
dze` ztwynd dqxb e` 'ixw' zxrd q<br />
74<br />
zeaiz iy`xl milin e` dlin xeviw ly jxca daizk zgpdn xazqnd iepiy abbrev<br />
itxbeilaia hixtl e` h`xt`l diptd vid<br />
(ipyn) mebxzn xfgeyn retrov<br />
75<br />
milin itexiv e` milin oia lekiU transp<br />
76<br />
miibele`z miripna eceqiy iepiy theol<br />
'zixiagz zepyxt' sexiva cgeina ,xiagza me`iza e` dlwda eceqiy iepiy synt(act)<br />
(syntac exeg)<br />
init<br />
miixeiv mirhwa cegiia ,r"p ly dpey dpad swyn mebxzd pict<br />
od ,aexwd xywda liawn ixiagz dpan e` zleawz zrtyda eceqiy iepiy parall<br />
('ltk' eeyd) mebxzd znxa od xreynd ixard gqepa<br />
...q/yÎmipt<br />
'qt<br />
zepyxt<br />
mevnv<br />
ipelin iyew<br />
xeyiw<br />
ixw<br />
z"x<br />
'x<br />
xefgy<br />
lekiU<br />
ibele`z<br />
ixiagz<br />
weqtd zligz<br />
dpenz<br />
zleawz<br />
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
dcedi xacn zelibn<br />
oldl) <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly ciÎiazkn mirhw :dcedi xacn zelibna zexewn ibeq ipyn enyxp gqepd itelig .56<br />
zeira aivn dl` zexewn ly ize<strong>xtq</strong>d ite`d .(59Ê oldl) mii`xwnÎ`l mixeaiga <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>n mihehive ,(58Ê<br />
mzexnzyd avn zngne ,jk meyn .mda swzynd <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqep lr zecr mdn zelcl `ay in ipta zeicegii<br />
diptd ynyn `l` ,zexrende ze`lnd mdizexecdn mewna `a epi` h`xt`a meyixd ,mirhwd ly drexbd<br />
77<br />
.odil`<br />
<strong>xtq</strong> ly miwzer dray mibviin dcvnn cg` ciÎazke o`xnewn ciÎiazk dyiy icixy :zei`xwn zelibn .57<br />
.(3 an ;13 ,12 n lynl e`x) gn±n miwxta minebxza yiy mihlead miiepiyd on dnk zpiit`n 'zilkixc` zepyxt'<br />
G. R. Driver, ‘Abbreviations in the Massoretic Text’, Textus 1 (1960) 112-131; idem, ‘Once Again :e`x<br />
,aeh mb eeyd .Abbreviations’, Textus 4 (1964) 76–94; M. Fishbane, ‘Abbreviations, Hebrew Texts’, IDBSup, 3–4<br />
.257±256 ,TCHB<br />
.(11 e ;21 b lynl e`x) mnewn lr exny mdy gipdl yi ,idylk zilin e` xeaig e"ie mb yi m`<br />
.8 `k lynl e`x<br />
G. J. Brooke, ‘Ezekiel in Some Qumran and New Testament Texts’, The Madrid :e`x xnegd aexa fkexn oeicl<br />
Qumran Congress (STDJ 11; ed. J. Trebolle Barrera and L. Vegas Montaner; Leiden: E. J. Brill, 1992) 1.317–337<br />
73<br />
74<br />
75<br />
76<br />
77<br />
25
`ean<br />
milcadd lk enyxp ok lr<br />
78<br />
.oeyle aizk ly zecgeind 'zeip`xnewd' zepekza oiit`zn epi` mdn cg` s` .<strong>l`wfgi</strong><br />
zexexa xteq zeierh elit`e ,mipewize zewign zeaxl ,'daev mx` xzk' ly gqepd epiidc ,miptd gqep oiae mpia<br />
j` ,zeiyxt mipnqn md mzqd ony cidÎiazka migeex Ê leniqa epiev ok enk .(4 fl ;25 el ;21 ` lynl e`x)<br />
lr myxp xnegd 79 .zilbp`a `eand seqay gtqpa fkexna ebvedy ,zenezqe zegezt zeiyxt oia dpgad `la<br />
z` eprvd ,xicdnd z`ixw lr mda epwlgy mihrnd mixwna .mihqwhd lk ly zeipkcrd zexecdnd jnq<br />
:mdizexecdne itxbe`iltd mkex`iz ,zexewnd ileniq dl`e .(45 bk ;51 d ;16 c e`x) miiley zxrda epz`ixw<br />
1QEzek<br />
('icnl iq`lw azk') xicdnd icia dkx`ez `l dlibnd<br />
D. Barthelemy, ´ ‘9. Ezechiel’, ´ ´ Qumran Cave 1 (DJD 1; ed. D. Barthelemy ´ and J. T. Milik; Oxford: Clarendon,<br />
1955) 68–69, pl. xii<br />
80 3QEzek<br />
(ip`icexd azk) dxitql dpey`xd d`nd ziy`x e` q"dptl dpey`xd d`nd seql dkx`ez dlibnd<br />
M. Baillet, ‘1. Ezechiel’, ´ ´ Les ‘petites grottes’ de Qumran (DJD 3; ed. M. Baillet, J. T. Milik and R. de Vaux;<br />
Oxford: Clarendon, 1962) vol. I: 94; vol. II: pl. xviii<br />
4QEzek a<br />
(mecw ip`icexd e` xge`n i`penyg azk) q"dptl dpey`xd d`nd rvn`l dkx`ez dlibnd<br />
J. E. Sanderson, ‘73. 4QEzek a ’, Qumran Cave 4, X: The Prophets (DJD 15; ed. E. Ulrich et al.; Oxford:<br />
Clarendon, 1997) 209–214, pl. xxxviii<br />
4QEzek b<br />
(ip`icexd azk) dxitql dpey`xd d`nd ziy`xl dkx`ez dlibnd<br />
Idem, ‘74. 4QEzek b ’, ibid, 215–218, pl. xxxix<br />
81 4QEzek c<br />
(i`penyg azk) q"dptl dpey`xd d`nd rvn` e` ziy`xl dkx`ez dlibnd<br />
Idem, ‘75. 4QEzek c ’, ibid, 219–220, pl. xxxix<br />
11QEzek<br />
(ip`icexd azk) dxitql dpey`xd d`nd ziy`x e` q"dptl dpey`xd d`nd seql dkx`ez dlibnd<br />
E. D. Herbert, ‘11QEzekiel’, Qumran Cave 11, II: 11Q2–18, 11Q20–31 (DJD 23; ed. F. Garcıa ´ Martınez ´ et<br />
al.; Oxford: Clarendon, 1998) 15–28, pl. ii (liv)<br />
E. Tov, ‘The Orthography and Language of the Hebrew Scrolls Found at Qumran and the Origin of These<br />
Scrolls’, Textus 13 (1986) 31–57; idem, ‘Further Evidence for the Existence of a Qumran Scribal School’, The<br />
Dead Sea Scrolls: Fifty Years after Their Discovery (ed. L.H. Schiffman et al.; Jerusalem: IES, 2000) 199–216<br />
zeiyxtd ly oiennd meyixd eli`e ,h`xt`d seba myxp zelibna oxcrid e` zeiyxtd meiw :ediryi jxka ebdp jk<br />
ediryi <strong>xtq</strong>n mixyte `xwn zelibn :minecw miixar ciÎiazka "ze`wqt"d zxeqn' ,ixe`n 'i icia cxtpa bved odibeql<br />
dpgada epwtzqde ,dgfde geeix ly miax mibeq oia oigadl jxev epi`x `l df jxka .p-` (a"nyz) i qehqwh ,'o`xnewn<br />
E. Tov, ‘The Background of the :e`x dcedi xacn zelibna zeiyxtd zrteza oeicl .'dnezq'l 'dgezt' oia zlaewnd<br />
Sense Division in the Biblical Texts’, Delimitation Criticism: A New Tool in Biblical Scholarship (Pericope 1;<br />
ed. M. C. A. Korpel and J. M. Oesch; Assen: Van Gorcum, 2000) 312–350<br />
.h`xt`a meyixl ie`x xac `vnp `l ef dlibna<br />
.h`xt`a meyixl ie`x xac `vnp `l ef dlibna<br />
78<br />
79<br />
80<br />
81<br />
26
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
MasEzek<br />
(mecw ip`icexd azk) q"dptl dpey`xd d`nd seql dkx`ez dlibnd<br />
S. Talmon, ‘Mas 1043–2220; Mas 1d; Ezekiel 35:11–38:14 (MasEzek, photo 302367)’, Yigael Yadin Excavations<br />
1963–1965, Final Reports: Hebrew Fragments from Masada (Masada 6; Jerusalem: Israel Exploration<br />
Society, 1999) 59–75, pl. 8<br />
od mii`xwnÎ`l mixeaiga zxkip <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> zrtyd :mii`xwnÎ`l mixeaiga miyxetn mihehiv .58<br />
lynl) illk ote`a od (14 ci ,21 e c"aa 49 fh 'gi ;9 k c"aa 3 ci 'gi ,lynl) miitivtq miaezk lr zepryida<br />
,epeylk hehiv zpigaa d`aend oi` dl` oirn mixwna mle`<br />
82<br />
.('zayd zler zexiy'e 'dycgd milyexi' mixeaiga<br />
,recid lkk .(12 b lynl e`x) df beqn zexewnn cala mihren mitelig epcriz jk meyn .df`xtxt oirn `l`<br />
obivn envr xagndy ,<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong>n miweqt iwlge miweqt ly ze`aen yng wx mii`xwnÎ`ld mixeaiga e`vnp<br />
dpi`y ,ziyiy d`aen .(oldl e`x 4-3 hl iabl ;11 dn ;15 cn ;23 fl ;8 dk 'gi ;4 h e`x) `xwnd on hehivk<br />
ze`aen .(11 dn e`x) `xwnd on zeihq`xtxt ze`aen dnke dnk ea yiy xeaiga dlelk ,hehivk yxetna zbven<br />
:mdizexecdne mdipniq md dl`e ,mixeaig drax`a ze`a el`<br />
(CD a , CD b :xidw zfipba elbzpy miipiadÎinin miwzerd ipya) 'wync zixa'<br />
E. Qimron, ‘The Text of CDC’, The Damascus Document Reconsidered (ed. M. Broshi; Jerusalem: Israel<br />
Exploration Society, 1992) 9–49, pl. i–xx<br />
83<br />
(4Q174, 4Q177) 'minid zixg` lr yxcn'<br />
A. Steudel, Der Midrash zur Eschatologie aus der Qumrangemeinde (4QMidrEschat a,b ): Materielle<br />
Rekonstruktion, Textbestand und traditionsgeschichtliche Einordung des durch 4Q174 (‘Florilegium’) und<br />
4Q177 (‘Catena’) reprasentierten ¨ Werkes aus den Qumranfunden (STDJ 13; Leiden: E. J. Brill, 1994) 23–29,<br />
71–76, pl. A, C<br />
84<br />
(4Q285) 'dnglnd <strong>xtq</strong>'<br />
P. Alexander and G. Vermes, ‘285. 4QSefer ha-Milhamah’, Qumran Cave 4, XXVI: Cryptic Texts and Miscel-<br />
.<br />
lanea, Part 1 (DJD 36; ed. P. Alexander et al.; Oxford: Clarendon, 2000) 228–246, pl. xii–xiii<br />
(4QOrd a , 4QOrd b ) 'zepwz'<br />
L. H. Schiffman, ‘Ordinances and Rules (4Q159 = 4QOrd a , 4Q513 = 4QOrd b )’, Rule of the Community and<br />
Related Documents (PTS 1; ed. J. H. Charlesworth; Tubingen: ¨ J. C. B. Mohr [Paul Siebeck]; Louisville: Westminster<br />
John Knox Press, 1994) 145–175<br />
epzxecdna e`aed od cgeind oiite` llbae ,oiiprde oepbqd ,oeyld cvn mda evaeyy mixeaigl zen`zen ze`aend<br />
e` oaex m` wtqd zngn ,gqep zecrk okxr zkxrda daexn zexidf hewpi m` zeyrl aihii oiirnd .ozenlya<br />
D. Dimant, ‘The Apocalyptic Interpretation of Ezekiel at Qumran’, Messiah and Christos: Studies in the Jewish<br />
Origins of Christianity Presented to David Flusser (ed. I. Gruenwald, S. Shaked, and G.G. Stroumsa; Tubingen: ¨<br />
J. C. B. Mohr [Paul Siebeck], 1992) 31–51<br />
J.M. Allegro, ‘174. Florilegium’, ‘177. Catena :mipey mixeaig ipya xaecn ik xaq dl` mihqwh ly oey`xd xicdnd<br />
zrcl la` .(A)’, Qumran Cave 4, I: 4Q158–4Q186 (DJD 5; Oxford: Clarendon, 1968) 53–57, pl. xix–xx<br />
mihqwh okl .eppiiprn dpi` xaca drxkd .xeaig eze` ly miwzer ipya mxewn ,epze` dyniy dzxecdny ,lciehy<br />
.zenya `le DJD zxcqa mdi<strong>xtq</strong>na epneq dl`<br />
hehivd on mle` .( 4Q285 4:3) ']aezk Ç d[id xy`k' hehivd zgqep dze` dnicwn .4-3 hl z` d`xpk dllk d`aend<br />
miptd gqep znerl selig oda oi`y xg`n .(4Q285 4:4) 'l`xy]i Ç ixd ˙ lr[' :4 'qtn milin yely iwlg wx exzep envr<br />
.h`xt`a xac myxp `l<br />
82<br />
83<br />
84<br />
27
`ean<br />
zngn m`e oeekna m`) mixeaigd ilra epiyy miiepiy `le <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> gqep ly zenecw ze`qxb zebviin ok` olek<br />
.(miwizrn zxby`<br />
on <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly mirhw eazkey eay ,<strong>l`wfgi</strong> `iapl qgeind xeaig ly miwzer dying elbzp o`xnewa .59<br />
gqepl cr epi` df xeaig .xagnd icin miiepiye zetqez ly aeliy ick jez ,(fl ,l ,i/` miwxtd on xwira) `xwnd<br />
epnyx I h`xt`l zexrdae II h`xt`a .dxeqnd gqepn eizeihq lk z` meyxl dwcvd oi` okle ,<strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly<br />
4QpsEzek a (=4Q385), 4QpsEzek b (=4Q386), :xeaigd ly miwzer dyely jezn ehwlpy micg` gqep ilcad<br />
i ;10 ` lynl e`x) minec mitelig mitwyn <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> ly miwizr micr m` xwira ,4QpsEzek c (=4Q385b)<br />
85<br />
.(14<br />
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aen<br />
ieyrd xzeia aeygd xewnd `id miwizrd minebxzd cvl .`xwna daxd zynzyn ziq`lwd l"fg ze<strong>xtq</strong> .60<br />
migzet `xwnd on miaezk lr l"fg iyxcn .dxitql zepey`xd ze`na minkgd icia didy `xwnd gqep z` swyl<br />
`xwnd ze`aen ly gqepd .dxeqnd ilra icia ezxiqnl zncewd dtewza jlidy `xwnd gqep zxkdl gzt<br />
,aezkd ly zxg` d`ixw mda ztwzyn mizrl ;epciay dxeqnd gqepl leka ddf epi` mdibeql miyxcna<br />
`ad ipta miax miiyw dcinrn l"fg ze<strong>xtq</strong>y ,`wr `c<br />
86<br />
.laewnd gqepd on lcapd mixevir gqep mb minrtle<br />
,dzxivi ikxca :ef ze<strong>xtq</strong> icaex lka mipnzqn el` miiyw .minkgd ipta didy `xwnd gqep z` dpnn zevnl<br />
.miipiadÎinia cidÎiazka dzwzrdae dtÎlra dzxiqna ,zize<strong>xtq</strong>d dzkixra<br />
dzxivi onfl zeax mipy ze`na mixge`nd miipiadÎinin ciÎiazka epcia z`vnp dlek l"fg ze<strong>xtq</strong> .61<br />
mixteqd ly weicd znx .mday miweqtd gqep df llkae ,cinz xeegn epi` cidÎiazka mixeaigd gqep .dzkixre<br />
llka ze`xwn ihehive ,`xwnd i<strong>xtq</strong> zwzrda zlaewnd efl llk dnec dpi` l"fg ze<strong>xtq</strong> ly ciÎiazk zwzrda<br />
zeyaeyn opi`y ze`aena mb .cidÎiazkay `xwnd gqepa mb daxd erbt dwzrda eltpy zebeyne zeierh .df<br />
wgyp `xwnd on ze`aend gqep .dl`a `veik lke o/f ,e/i ,x/c ,k/a :zenec zeize` oia oigadl xyt` cinz `l<br />
iy`xa e` mixeviwa mzaizk dgeex lek ita mixeby eid miweqtdy oeeikn :daizkd ilbxd lya mb cidÎiazka<br />
.`ln aizka mze` eazke ,ellka icenlzd xnega ebdpy myk `xwn iweqta ebdp mixteqd ,aizkl xy`a .zeaiz<br />
cg` svxa mihhevn mizrl .yexite yxc myl 'iyxcn hehiv' oiae zwiecn d`aen oia oigadl xyt` cinz `l<br />
D. Dimant, ‘4QPseudo-Ezekiel a-d ’, Qumran Cave 4, XXI: :df xeaig ly miwzer drax` dnqxt hpnic 'c<br />
:iying wzern micixy mqxt zinq 'n .Parabiblical Texts, Part 4 (DJD 30; Oxford: Clarendon, 2001) 7–88, pl. i–iii<br />
M. Smith, ‘391. 4QpapPseudo-Ezekiel e ’, Qumran Cave 4, XIV: Parabiblical Texts, Part 2 (DJD 19; ed. M.<br />
Broshi et al.; Oxford: Clarendon, 1995) 153–193, pl. xvii–xxv<br />
xbii` `aiwr 'x zedbdae ,'aizk mxiarn' d"c ,a"r dp zayl zetqez lynl e`x ,mipencw ecnr xak ef drtez lr<br />
zkixra) onbilf dix` wgvi <strong>xtq</strong> ,'`xwna gqep iteliga l"fg ly mletih jxc lr' ,lhpfex 'c e`x oke ;my q"yd oeiliba<br />
gqep iteligl zecrk l"fg iyxcn' ,ixe`n 'i ;417±395 'nr ,a ,(b"nyz ,oihypiaex '` :milyexi ;`tex '`e uiaewf 'i<br />
;b ,zepyxte `xwn ipeir) oiihyhebÎoyeb dynl oexkif <strong>xtq</strong> ,'`xwnd lrtn zxecdna eneyiie xwgnd zeclez :`xwna<br />
gqep itelig ly zeixwird zeniyxd .286-267 (b"pyz ,oli`Îxa zhiqxaipe` :obÎznx ;mixg`e xy`Îxa 'n zkixra<br />
V. ;(b"nxz ,m`x ¨ mig`de dpnl`d :`plie) mixteq zgtyn ,cltpfex 'y icia ekxrp cenlzd ze<strong>xtq</strong>a `xwnd<br />
Aptowitzer, Das Schriftwort in der rabbinischen Literatur (2 vols.; Wien 1906–1915; repr. New York: Ktav,<br />
uaew :` cenlz ixwgn ,'mixace xacna i<strong>xtq</strong>l 32 inex ciÎazka swzynd `xwnd gqep' ,`pdk 'n e`x oke .1970)<br />
,d`p 'ye ldepw 'i ;10±1 (o"yz ,qpb`n :milyexi ;lhpfex 'ce onqef 'i zkixra) milaeb minegzae cenlza mixwgn<br />
<strong>xtq</strong> :eiyxtn i`xa `xwnd ,'i`xwn sexiv ly zepyxte gqep ileblb - "eilr ez`nhe" :(`) mipdek zxeza zeiyxt'<br />
.612±601 (c"pyz ,qpb`n :milyexi ;zti 'y zkixra) oinw dxyl oexkif<br />
85<br />
86<br />
28
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
,mieqn iyxcn oeirxl mly iehia zzl ick mipey miweqt ixay cgi exaeg mizrle ,dyxcl mikxvpd weqt iwlg<br />
mixteqdy xg`n ,l"fg ze<strong>xtq</strong> ly cidÎiazkn enlrp `xwnd gqep iteligl zeiecr ,xg` cvn .mireci mixacde<br />
87<br />
.dxeqnd gqepl mni`zdl ebdpe zeierhk miteligd z` eyxit micnelde<br />
gqepd lr ziynn zecr .`xwnd ly ixewn gqep lr cirn epi` dyxca aezk ly hehivd mvr ,jkitl .62<br />
mda ze`xl xzene ,cala d"ca mi`aen mpi`e ,jk lr micnln yexitde dyxcdy mixwna wx `evnl xyt`<br />
mipey zeevwa mirx df seligl yiy lkk zwfgzn ze`xwnd ihehivay zecrd<br />
88<br />
.(herm) 'zeihiepnxd ze`qxb'<br />
l`' qetihn zeyxc s` .dxeqnd zexrdae miwizrd minebxza micd e` ,dfa df miielz mpi`y l"fg ze<strong>xtq</strong> ly<br />
zeiecra owfgl xyt` m` cgeina ,dpey gqep lr minrtl cirdl zeleki (ketib) 'aizk' e` (al tiqre) 'ixwz<br />
89<br />
.zetqep<br />
`negpz iyxcnne ziq`lwd yxcnd ze<strong>xtq</strong>n ,mi`xen`de mi`pzd ze<strong>xtq</strong>n mitelig milelk h`xt`a .63<br />
mihrn wx .mi`pzd ze<strong>xtq</strong>a xwira mifkexn ynn ly jxr mdl qgiil xyt`y mitelig ik xxazd .mdibeql<br />
.mpi`y hrnk (einece `negpz) mixge`nd miyxcna eli`e ,mi`xen`d ze<strong>xtq</strong>a miievn (mixeaigd swidl qgia)<br />
ipyn yeniy ly zeclez llk jxca md mday miyxcndy ,xzei mixge`n zexewn llk ewcap `l jk meyn<br />
xyt`n epi` maihy ,zelkidd ze<strong>xtq</strong>a miaezkd ixekf` z` epllk `l ok enk .minecwd miyxcna izxivie<br />
.mceqiay `xwnd gqep xg` zewgzdl<br />
gqepy zexecdn hrnl) zeievnd zeircnd zexecdnae ciÎiazka cinz wcap `xwnd on ze`aend gqep .64<br />
xwgn ilrtna e` mixweg iciay hxetn xnega epxfrp micg` mixeaig iabl .(dxeqnd gqepl oda m`zed miweqtd<br />
dincw`d ly ixehqidd oelind ikxvl epwzedy cidÎiazka epynzyd mixg` mixeaig iabl .(oldl hexit e`x)<br />
.oldl hxetnk epzeyxl ecnry mitqep zexewnae<br />
90<br />
,'mixb`n' xehilwza enqxtzde zixard oeyll<br />
mday cidÎiazk z` ephxit `l llk jxcae ,`xwnd on ze`aena gqep itelig ly illk meyixa epwtzqd .65<br />
meyix ;mss oneqn ciÎiazk dnka `ad selig ;ms oneqn mieqn xeaig ly cala cg` ciÎazka selig :e`vnp<br />
zexewn ehxet oldly dniyxa .ewcapy cidÎiazk lka crezn seligdy cnln elld mipniqd cg`a deeln epi`y<br />
enyed h`xt`a enyxpy zexecdnl zeiptda .zeiptdd enyxp odit lry zexecdnde ,epzeyxl ecnry mixeaigd<br />
.da gztp hehivdy dxeyd <strong>xtq</strong>ne cenrd miixbeqa<br />
:zexrdae h`xt`a e`aed mkezn miteligy zexewnd dl`e<br />
.66<br />
(zkqnd my sexiva m.) dpyn<br />
zxecdna) 1883 'bcixanw ,(138 iqex dc) dnxt ,(A50 onte`w) hytcea :miixwird cidÎiazka ewcap miteligd<br />
:aia`Îlz ,wil`ia cqen :milyexi) wal` 'g zxecdn itl zeiptdd .L ,P ,K :dn`zda dxecdna mdipeiv .(Lowe<br />
.(h"iyz ,xiac<br />
jxck ,ok weqtd oi`e' :dxeqndÎgqepak `ly cenlza hhevy 5 ci a"dca aezkd gqep lr i`d ax zaeyz lynl e`x<br />
xve` ,oiel n"a) '`xwna oi`iwa eid `ly ,mixtkay i`qxb oze` ly oky lke ,i`viaxzc ithiya oiievny daxd zeirh<br />
.(7 [b"vxz ,zixard dhiqxaipe`d :milyexi ;d jxk] dlibn ,mipe`bd<br />
gqepa ik dler (cere a"r fi ziprz ;a"r `r `nei) ilaad cenlza da yxcp weqtdy jxcd on ± 'iycwn' 9 cl oebk<br />
.'iycwn' xg`l 'ipzxyl' dlind d`a dyxcd ilra ipta cnry<br />
S. Talmon, ‘Aspects of the Textual Transmission of the Bible in the Light of Qumran Manuscripts’, Textus 4<br />
.210±166 (2001 ,cge`nd ueaiwd :aia`Îlz) zxeqne dxiqn lr ,xetiv 'n ;(1964) 95–132<br />
.(`"qyz,zixard oeyll dincw`d :milyexi) dwizr ze<strong>xtq</strong>l xecnd ± zixard oeyll ixehqidd oelind lrtn :mixb`n<br />
.zexewnd xecna eteb xehilwza ozip cidÎiazk hexit<br />
87<br />
88<br />
89<br />
90<br />
29
`ean<br />
(zkqnd my sexiva t.) `ztqez<br />
eip ;mikxk dying) oiwifp zkqnl oke ,miype cren ,mirxf mixcql onxail 'y zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
.(g"nyz-e"hyz ,dwixn`ay mipaxl yxcnd zia :wxei<br />
(MekiltaRS) ˇ i"ayxc `zlikn<br />
:milyexi) cnln v"re oiihyt` p"i zxecdn itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk ¯ itl enyxp miteligd<br />
.(e"hyz ,mincxp iviwn<br />
(SifreNum) xacna i<strong>xtq</strong><br />
,wet ahqeb :bivtiil) uieexed y"g zxecdn itl zeiptdd ;`pdk 'n iciay cidÎiazk zewzrda ewcap miteligd<br />
.(f"rxz<br />
(SifreDeut) mixac i<strong>xtq</strong><br />
oiihylwpit `"` zxecdn itl zeiptdde mitqep mitelig ;'mixb`n'a owzend 32 owihe i"k itl enyxp miteligd<br />
.(y"z ,dipnxba zicedid zizeaxzd dceb`d :oilxa)<br />
(zkqnd my sexiva y.) inlyexi cenlz<br />
zxecdn itle ,b"tx divpe qetc itl zeiptdd ;('mixb`n'a zexewn xecna mipievnd) cidÎiazk lka ewcap miteligd<br />
.(`"qyz ,zixard oeyll dincw`d :milyexi) ixehqidd oelind<br />
(zkqnd my sexiva b.) ilaa cenlz<br />
;milyexi ,bevxd axd ci ± mlyd il`xyid cenlzd oekna dxecdnd jxevl cgeina enyxp cidÎiazk lkn miteligd<br />
.`plie qetc itl zeiptdd<br />
(AbotRN) ozp iaxc zea`<br />
,xrk`nltt`pw ikcxn :`piee) xrhkry f"y zxecdn itl zeiptdd ;xhqiw 'n iciÎlr cidÎiazk ¯ lka ewcap miteligd<br />
.(f"nxz<br />
(S.‘OlamR) dax mler xcq<br />
C. Milikowsky, Seder Olam: A Rabbinic Chronography : iwqaewilin 'g zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
(PhD diss.; Yale University, 1981)<br />
(GenR) dax ziy`xa<br />
itl dfipbd irhwa mitelig ;(d"kyz 2 ,onxd`e :milyexi) wal` 'ge xece`iz 'i zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
.(a"nyz ,mircnl zil`xyid zine`ld dincw`d :milyexi) dfipbd on dax ziy`xa irhw ,seleweq 'n zxecdn<br />
(ExodR) dax zeny<br />
Îlze milyexi) o`py '` zxecdn itl ci±` zeyxtl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
.`plie qetc itl ap±eh zeyxtl ;(c"nyz ,xiac :aia`<br />
(LevR) dax `xwie<br />
.(a"lyz 2 ,onxd`e :milyexi) zeilbxn 'n zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
(DeutR Liebermann) onxail zxecdn ,dax mixac<br />
.(c"lyz 3 ,onxd`e :milyexi) onxail 'y zxecdn itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
(CantR) dax mixiyd xiy<br />
.`plie qetc itl zeiptdd ;ixcw 'z iciÎlr cidÎiazk lka ewcap miteligd<br />
(RuthR) dax zex<br />
dhiqxaipe`d :milyexi ;xehwec zcear) dax zex yxcne zex zcb` ,xpxl a"n zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
.(`"lyz ,zixard<br />
(LamR) dax dki`<br />
.`plie qetc itl zeiptdd ;lcpn 't epzeyxl cinrdy minelvz itl ewcap cidÎiazk lk<br />
30
l"fg ze<strong>xtq</strong>a `xwnd on ze`aene dcedi xacn zelibn :II h`xt` .c<br />
(LamR Buber) xaea zxecdn ,dax dki`<br />
dpnl`d :`plie) xra`a 'y zxecdn itl zeiptdd ;lcpn 't epzeyxl cinrdy minelvz itl ewcap cidÎiazk lk<br />
.(h"pxz ,m`x ¨ mig`de<br />
(PesiqtaRK) `pdk axc `zwiqt<br />
.(a"kyz ,dwixn`ay mipaxl yxcnd zia :wxeiÎeip) miealcpn 'c zxecdn itl enyxp zeiptde mitelig<br />
Tanhuma) `negpz yxcn<br />
(dyxtd my sexiva .<br />
,leky` :milyexi) zelaewnd zexecdnd zg` itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
.(a"lyz<br />
(dyxtd my sexiva Tanhuma . Buber) xaea zxecdn ,`negpz yxcn<br />
,m`x ¨ mig`de dpnl`d :`plie) xra`a 'y zxecdn itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
.(d"nxz<br />
(PesiqtaR) izax `zwiqt<br />
,zinvr d`ved :`piee) melyÎyi` 'n zxecdn itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
.(m"xz<br />
( MidrasSam) ˇ l`eny yxcn<br />
,xryit sqei :`w`xw) xra`a 'y zxecdn itl zeiptdd ;l"f uiytil 'z ly dpeafray qiqtepiqd itl enyxp miteligd<br />
.(b"pxz<br />
( MidrasPs) ˇ mildz yxcn<br />
,m`x ¨ mig`de dpnl`d :`plie) xra`a 'y zxecdn itl zeiptdd ;'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl enyxp miteligd<br />
.(`"pxz<br />
(PirqeRE) xfril` iaxc iwxt<br />
(e"yz) h ;119-82 (c"yz) g axeg ,xrbid 'n zxecdn itl zeiptdd ;lhiixh '` iciÎlr cidÎiazk lka ewcap miteligd<br />
.293-185 (g"yz) i ;166-94<br />
:h`xt`a meyixl miie`xd mitelig mda e`vnp `l j` ,ewcapy mitqep zexewn dl`e<br />
.67<br />
l`rnyi iaxc `zlikn<br />
.q`il` 'l epzeyxl dcinrdy minelvzd itl ewcap cidÎiazk lk<br />
`<strong>xtq</strong><br />
.cidÎiazk lk ewcap<br />
mixacl `hef i<strong>xtq</strong><br />
.(b"qyz ,qpb`n :milyexi) `pdk 'n zxecdna wcap<br />
ziprz zlibn<br />
zcear) zizxewia dxecdn sexiva ,mdizexewne mpnf ,maih :oeilekqde ziprz zlibn ,mrep 'e zxecdna dwcap<br />
.(f"pyz ,zixard dhiqxaipe`d :milyexi ;xehwec<br />
zephw zezkqn<br />
.(f"vxz-u"xz ,opax iac :wxeiÎeip) xrbid 'n zxecdna ewcap<br />
xacnal `hef i<strong>xtq</strong><br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
okynd zk`lnc `ziixa<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl dwcap<br />
31
`ean<br />
dax mixac<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
dax zldw<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
`hef mixiyd xiy<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
`hef zldw<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
`hef zex<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl wcap<br />
`hefe `ax edil` xcq<br />
.'mixb`n'a mipwzend cidÎiazk itl ewcap<br />
micreznd mitelig wxe j` epnyx .xnegd ly eite`n mixfbp h`xt`d zpkda drxkdd illke dceard ikxc .68<br />
ef zeielz opi`y zeiecrd <strong>xtq</strong>ne cidÎiazk ly maihe mlwyn zkxrd jez ,l"fg ze<strong>xtq</strong> ly cidÎiazka ahid<br />
seligd (`) :zegtl mi`ad mi`pzd on cg`a micnerd mitelig wx `l` ,h`xt`a mlek ellkp `l dl` mb .efa<br />
mih`xt`a dkinz seligl yi (b) ;I h`xt`a dkinz seligl yi (a) ;(al tiqre e` herm) dyxcd okezn dler<br />
(d) ;efa ef oixyina zeielz opi`y zeyxca ,l"fg ze<strong>xtq</strong> ly mipey mixeaiga crezn seligd (c) ;cgi mb IV-III<br />
:oebk) seligd zencw lr dcirn dxeqndy (e) ;yxetnd dpiipr `ed oecpd weqtd gqepy dyxca crezn seligd<br />
.('oixiaq' ,'dti'<br />
x/c ,k/a oebk zenec zeize` itelig :mixteqd ly daizkd zxbya mceqiy mitelig h`xt`a ellkp `l .69<br />
zrtyda mitelig ;xqge `ln aizk ly mitelig ;eztqed e` xeaigd e"ie oexqg ;'lr/l`' itelig ;dl`a `veike<br />
zeax zeiecra micreznd mitelig ep`ad mixicp mixwna .dl`a `veike ,(dnecke dlin seqa 'o/-m-') l"fg oeyl<br />
mitelig iabl oiipr mda yi j` ,h`xt`a ellkp `ly mitelig<br />
91<br />
.elld mi`pzd lr miper mpi`yk elit` cgeina<br />
92<br />
.mih`xt` mze`l zexrda e`aed ,mixg` mih`xt`a mi`aend<br />
:II h`xt`a mihewpd mixeviwde milnqd dl`e<br />
.70<br />
xqg<br />
dwqt oiivnd geex<br />
xeaigd ly cidÎiazkn wlga wx z(e)crezn mixbeqay (zei)ze`d<br />
dpewld lcebl m`zda e` dliawn jnq lr xfgeyn hqwh<br />
dpewld lceb jnq lr xfgeyn xqgd<br />
mixexa micixy dpnn exzepy ze`<br />
cala miyelw micixy dpnn exzepy ze`<br />
wgn xteqdy hqwh<br />
(cala zrlaen dxeva mizrl) dyxcd on dlerd selig<br />
'ixwz l`' zyxcn dlerd selig<br />
><br />
Ê<br />
ba(`)<br />
[ba`]<br />
[>]<br />
`˙<br />
`Ç<br />
ba`<br />
herm<br />
al tiqre<br />
.'dpz`e' `id l"fg ze<strong>xtq</strong>a zgeexd dqxbd ± 'oz`e' 31 cl oebk<br />
.edinxie ediryi ikxka dhwppy efn xzei dxingn l"fg ze<strong>xtq</strong>n gqep itelig meyixa df jxka da ephwpy dhiyd<br />
df jxka mvnevn jk meyn .gqep selig zetwyn ody ddeab zexiaq oi`y zeiecra h`xt`d z` yecbl `ly eplczyd<br />
.mincewd mikxka elcebl qgia l"fg ze<strong>xtq</strong>n mitelig ly h`xt`d<br />
91<br />
92<br />
32
dfipb irhwe miipiadÎinin ciÎiazk :III h`xt` .d<br />
'aizk' zyxcn dlerd selig<br />
il"fg xeaig ly ciÎ(i)azka `vnp seligd<br />
dxeyl lrn aezkd hqwh<br />
ketib<br />
ms(s)<br />
super<br />
dfipb irhwe miipiadÎinin ciÎiazk :III h`xt` .d<br />
zexewnd<br />
zibelepexk dpigan mikiiy ,o`kn dfipb irhwe o`kn minly ciÎiazk ,III h`xt`a micreznd zexewnd .71<br />
micrd mle` .(11Ê e`x) 'dxeqnd qetih' ly epehly ztewz epiidc ,`xwnd gqep zecleza iyilyd alyl<br />
Îiazk ly micixy md o`k milelkd dfipbd irhw .'laewnd gqep'l `ln ote`a mitteg mpi` dxecdna micreznd<br />
itpr ipy z` mibviin md .zipxahd dxeqnd dyabzpy iptl ,dxitql oey`xd sl`d idlya gxfna eazkpy ci<br />
minlyd miiniipiad cidÎiazka gqepd ilcad ,z`f znerl .ilaade il`xyiÎux`d :xzei minecwd dxeqnd<br />
xaky xg`l ,dxyrÎyngd cr dxyrÎmizyd ze`na dtexi`a eazkp md .dxiqnd zecleza xge`n aly mitwyn<br />
.dxeqnd ilra ly mzelirt dniizqd<br />
ly sqe`a xara enyxpy cidÎiazk dying zllek h`xt`a zcreznd zixwird zexewnd zveaw .72<br />
zexyt` yie ,miipiad inin mixg` ciÎiazka el dnec oi`y ,mday gqepd ilcad rty llba exgap md<br />
93<br />
.hewipw<br />
rawy mi<strong>xtq</strong>na milneqnd ,cidÎiazk zyng dl`e<br />
94<br />
.'zeizxeqnÎueg' ze`qxb mb minrtl exnzyp df rtyay<br />
95<br />
:mdihxte ,hewipw mdl<br />
96<br />
b"id d`nd ,ztxv ,j"p ,(173 xp`h) 105 ilcea ,cxetqwe`<br />
97<br />
e"h-c"id ze`nd ,c<strong>xtq</strong> ,mly `xwn ,Mm.5.27 ,'bcixanw ly dhiqxaipe`d zii<strong>xtq</strong><br />
98<br />
a"id d`nd ,raexn ifpky` azk ,mi`iap ,404/625 qei`we lieepeb 'blew ,'bcixanw<br />
30<br />
89<br />
93<br />
.B. Kennicott, Vetus Testamentum Hebraicum cum Variis Lectionibus (2 vols.; Oxford: Clarendon, 1776–1780)<br />
.cewip ilcadn mlrzde zeize`d zizyza mitelig wx criz hewipw<br />
Îiazka hqwhd ly zixevird ezencl ceqi ieew' ,odk 'n ly eixwgn oke (8 dxrd ,lirl) oiihyhebÎoyeb ly exn`n e`x<br />
;oiihyhebÎoyeb 'ne oeniq '` zkixra ;` ,zepyxte `xwn ipeir) bieeh dix`l oexkif zegpn ,'miipiadÎinin mii`xwn ci<br />
ly dxiqnd zecleza ezfig` swid dne "dxeqnd gqep" edn' ;182±123 ,(m"yz ,oli`Îxa zhiqxaipe` :obÎznx<br />
,oli`Îxa zhiqxaipe` :obÎznx ;oeniq '` zkixra ;a ,zepyxte `xwn ipeir) xevil` dcedil zecici zegpn ,'?a"dni<br />
Îinia `xwn ly ciÎiazka ozvetz xeriye "zizxeqnÎueg" zipxah dnrhd ly zehiyÎzz' ;256±229 ,(e"nyz<br />
.206±188 ,(f"nyz) `p eppeyl ,'miipiad<br />
ineliv jnq lr dkxrp dzwica .dl` mihxt epl dxqny zixard ditxbe`iltd lrtnn lbp` dpcr x''cl dpezp epzcez<br />
.oldl mihxetnd mipezpd on wlg biiql mewn yi ok lre ,mnvr cidÎiazk lr `le zelcbde mlitexwin<br />
A. Neubauer and A. E. Cowley, Catalogue of Hebrew Manuscripts in the Bodleian Library (Oxford: Clarendon,<br />
1886) 1.12, §72; M. Beit-Arie ´ and R. E. May, Catalogue of the Hebrew Manuscripts in the Bodleian Library<br />
(Oxford: Clarendon, 1994) 10, §72<br />
S. C. Reif, Hebrew Manuscripts at Cambridge University Library: A Description and Introduction (Cambridge:<br />
oetelewd j` ,856 zpya lekiak ewizrdy ,ield awri xteql qgei cidÎazk .Cambridge University Press, 1997) 54<br />
.wtq `ll siefn<br />
M. R. James, A Descriptive Catalogue of the Manuscripts in the Library of Gonville and Caius College<br />
zipihla etqep miwxtd i<strong>xtq</strong>ne mi<strong>xtq</strong>d zeny .(Cambridge: Cambridge University Press, 1908) 471, §404/625<br />
.xzei xge`n xteq icia<br />
93<br />
94<br />
95<br />
96<br />
97<br />
98<br />
33
`ean<br />
99<br />
c"id d`nd ,ztxv ,mi`iap ,A2 oe'b hpq 'blew ,'bcixanw<br />
100<br />
e"hd d`nd ziy`x e` c"id d`nd seq ,raexn ifpky` azk ,inx` mebxz mr mly `xwn ,1 oilxa<br />
96<br />
150<br />
diipnl zibelelit dwcvd oi`y oeeikn .dfipb irhw zllek h`xt`a zcreznd ztqep zexewn zveaw .73<br />
zepey zetewzn zexiqne zexeqn ly ax axr mitwynd ,llka dfipbd irhwa yiy miteligd lk ly zinzq<br />
,zipxahd zxeqnl qgia zenecw zexeqn mitwynd dfipbd irhwn mitelig wx enyxp ,mipey zenewnne<br />
101<br />
:zenvnevn zeveaw izyl mikiizyne<br />
102<br />
:(oinil l`nyn) mi`ad mileniqa elneqy ,il`xyiÎux` cewipa mirhw (`)<br />
il`xyiÎux` cewipa dfipb rhw<br />
leex oniqy itk ,cidÎazk<br />
G-P<br />
(jli`e) 200<br />
103<br />
:ilaa cewipa mirhw (a)<br />
ilaa cewipa dfipb rhw<br />
(ipxahÎilaa akxen cewip :e`) heyt ilaa cewip<br />
mi`iapd i<strong>xtq</strong>n rhw<br />
oiaii oniqy itk ,cidÎazk<br />
104<br />
xter oniqy itk ,dxeqn zeniyx<br />
G-B<br />
(K :e`) E<br />
b<br />
(jli`e) 1<br />
(jli`e) Msr 1<br />
iteligl epiidc ,dtewzd i pa dpyn ¤ icrl mb oiirnd al zneyz z` aqdl oey`x oeiqip dyrp epzxecdna .74<br />
:gqep ilcad ly zeveaw izy oia oigadl yi dl` mixeaiga .miipiadÎinin `xwnl miyexita mitwzynd gqep<br />
yexitd ceqia zegpend ze`qxbe ,cg` cvn eteb yexita e` ligznd xeaica mihhevnd miaezkd gqepa miiepiy<br />
qgiil yi ynn ly jxr mle` ,miyexitd z` miyceb oey`xd beqd on milcad .ipy cvn (rlaena e` yxetna)<br />
didy `xwnd ly cidÎazka eid i`ceel aexwy gqep iiepiy wx `et` ecrez h`xt`a .ipyd beqd on ze`qxbl wx<br />
zeiptdd .h`xt`a ecrezy miipey`xd zexewnd on xewna erited xak dl` mitelig m` wxe ,oyxtd ipta gpen<br />
,i"yx ly mdiyexitn ze`qxb xgan myxp df alya 105 .h`xt`d seba `le zexrda enyxp `xwnd ipyxtl<br />
M. R. James, A Descriptive Catalogue of the Manuscripts in the Library of St John’s College Cambridge<br />
milin ea yie ,xicq ote`a `l j` ,mrhene cwepn cidÎazk .(Cambridge: Cambridge University Press, 1913) 2, §2<br />
.micwepn mpi`y minly miweqt s`e<br />
M. Steinschneider, Die Handschriften-Verzeichnisse der Koniglichen ¨ Bibliothek zu Berlin, II: Verzeichnis der<br />
Hebraischen ¨ Handschriften (Berlin: Buchdruckerei der Koniglichen ¨ Akademie der Wissenschaften, 1878) 1,<br />
.dxyrÎyyd e` dxyrÎyngd d`ndn hedx ifpky` azka zedbd miileya enyxp cidÎazka .§1<br />
swyn eppi` 'mbxezn'd cewipd .miipxahd mdiliawna miil`xyiÎux`de miilaad cewipd ipniq exned ,oiirnd zegepl<br />
laewnk ,'l`' ¤ h`xt`a dbved [ il] 'l`' ˙ qgidÎzln lynl jk .cala miibeletxend `l` ,miibelepetd miteligd z` dpn`p<br />
.ipxahd cewipa<br />
E. J. Revell, Biblical Texts with Palestinian Pointing and Their Accents : e`x mgezipe mxe`iz ,mirhwd seqi`l<br />
(Missoula: Scholars Press, 1977)<br />
:milyexi) d-` ,zilaa dxeqnae cewipa `xwnd ly dfipbd irhw sqe` ,oiaii 'i e`x mgezipe mxe`iz ,mirhwd seqi`l<br />
.(d''nyz ,zixard oeyll dincw`d :milyexi) a-` ,ilaad cewipa ztwzynd oeyld zxeqn ,l''pd ;(b''lyz ,xewn<br />
.(`"qyz ,zixard oeyll dincw`d :milyexi) dikxce dizepexwr :dxezl zilaad dxeqnd ,xter 'i<br />
seba d`iadl epleki `ly selig ly zipiipr e` zipeyl dxdad aex itÎlr opiipr III h`xt` ly zehrnd zexrdd x`y<br />
zitxbeilaia diptdk egqep zexrdde ,ilaa cewipay dfipbd irhwa mixeyw dxrd ekixvdy mixwnd ziaxn ;h`xt`d<br />
.oiaii ly dvnnd ewecwcl<br />
99<br />
100<br />
101<br />
102<br />
103<br />
104<br />
105<br />
34
dfipb irhwe miipiadÎinin ciÎiazk :III h`xt` .d<br />
xiiwqetn oerny oa mgpne (c"ix) ip`xhn diryi ,(ivpbla) ivpblan xfril` ,(w"ix) `xw sqei ,w"cx<br />
106<br />
;(y"anx)<br />
107<br />
.(b"aix) g`p'b oa` dpeil 'dnwxd <strong>xtq</strong>'a mitwzynd mixetq mitelig enyxp ok enk<br />
ibdpn zaegl gqepd ilcad z` sewfl yi cinz hrnk ik dler miipiadÎinin ciÎiazka miteligd zwican .75<br />
mkxr ,xac ly exwira .miwizrn zxby` zngn m`e ,miiaih`iveq` e` miywid ,miipeyl minrhn m` ,mixteq<br />
d`nd ziy`x f`n ewcapy cidÎiazk ze`n llkn mibxegd zexewn yi ,z`f zexnl<br />
108<br />
.iqt` dl` mitelig ly<br />
driaw .xzei zenecw zetewzn micra ievnl zeaexw ozeida dpey oiite`y ze`qxb mb millek mdy meyn ,g"id<br />
zenka od 'laewnd gqepd' on dax dcina miheqd ,ef dxecdn jxevl exgapy cidÎiazk zyng lr xwira dlg ef<br />
.cala riiqn jxrn xzei dl` miteligl qgiil oi` ,z`f mr cgi<br />
109<br />
.mzedna od miteligd<br />
meyixd jxc<br />
e` zeize`d zizyza milcad md h`xt`a ecrezy gqepd ilcad .minelvza ycgn ewcap zexewnd lk .76<br />
oirn drtyd ilehp milcad h`xt`a ebved `l .milind ly ihpnqd e` ibeletxend gezipd lr miritynd cewipa<br />
mbe ,d`ixwÎzeni`a yeniya mixgapd cidÎiazk zyng oial ` oia milcadd ze`n z` ep`ad `l ,lynl ,jk .ef<br />
yi ,mixacd rahn .zilaad diibdd zxeqn z` mitwynd ,dfipbd irhway cewip ilcad ly axd <strong>xtq</strong>nd z` `l<br />
ziwecwcd dxevd cvn mb e` aizkd cvn miptd on lcap mieqn selig m` zirnynÎcg rixkdl oi` mday mixwn<br />
ly byen oiirnl zepwdl ick ,(! :opniqe) zexexa xteq zeierh mb enyxp minrtl .('jixe`i' 5 hk lynl e`x)<br />
ePniq ,mnvr cidÎiazk zwica lr `le milcben minelvz lr epize`ixw z` cqiil epvl`py oeeikn .cidÎazk aih<br />
110<br />
.(?) d`ixwa wtq mrt `l<br />
oia mirlbznd milcadl zeaiyg qgiil yi m` wtq .('zeiyxt') ze`wqta milcad mb ecrez h`xt`a .77<br />
meiw mvr xaca milcad wx h`xt`d seba enyxp okl .dnezq e` `id dgezt m` ,dwqRd ¦ beq iabl cidÎiazk<br />
gtqpa `aen df oiipr ly xzei wcwecn oein .(Ê elnqe) dze` onqnd geex ly xcrida e` zegkepa epiidc ,dwqt<br />
.zilbp`a `eand seqay<br />
oigadl epleki zeax minrt .h`xt`a mpnql epleki `ly ,mikxc ly oeebna mipewiz eyrp cidÎiazka .78<br />
pm lnqd meyixa epwtzqd j` .dibn m`yr mizrle ,ocwpd e` ,envr xteqd dyry ,mipewiz iab lr mipewiza<br />
llkp sm dixebhwa .oewizd xg`l hqwhd oeivl sm lnqae ,oewizd iptl ixewnd hqwhd z` ,laewnk ,oiivnd<br />
xteqdy ,(2 cl) 'mdil`' ¤ ¨ zaiza oebk ,zeize`d zizyza iepiy `ll ze` cewipn zerpnida onzqnd oewiz mb<br />
zcwepn dpi`y dnly dlin ly mixwnl ,z`f znerl .'mdl' ¤ ¨ dqxbl Dpwiz ocwpd eli`e ,'mdil`' ¤ ¥ £ dqxbl da oeeik<br />
daizkd jldna owiz envr xteqdy zeierh ipewiz .non voc lnqd cgei (zecwepn izla milin ly svx s`e)<br />
wgn `le) dlin zaizk milyd `l xteqd xy`k ,z`f cbpk .meyixa ellkp `le ,pm ziixebhwa eaygp `l aexl<br />
ileya dnyxp zexicp mizirl .(.. :lnqa) drehwd dlind dnyxp ,miptd gqepn diihq meyn da yie ,(dze`<br />
:oebk ,dqxb lcada xaecny yxetn oeiva minrt) oewiz xcba dppi`y oeilib zxrd (150 i''k xwira) ciÎazk<br />
.('l`e' 9 ak lynl e`x) marg lnqa dpiev f`e ,(['oiqxeb yi'=] b''i e` ,['xg` gqep'=] `''p<br />
.(q"yz ,oli`Îxa zhiqxaipe` :obÎznx ;xzkd :zelecb ze`xwn) <strong>l`wfgi</strong> ,odk 'n zxecdna mgqep itl ewcap miyexitd 106<br />
.(c"kyz ,zixard oey ll dincw`d :milyexi) 2<br />
g`p'b oa` dpei 'xl (rnll` © ª a`zk) dnwxd <strong>xtq</strong> ,iwqplie 'n 107<br />
.bxeavpibe iqexÎdc ,hewipw ly zexecdnl df jxka epiptd `l ef daiqn 108<br />
.(8 dxrd ,lirl) oiihyhebÎoyeb ly exn`n e`x 109<br />
h`xt`d lr qinrdl epi`x `le ,i/e ,x/c ,k/a oebk zenec zeize` oia aex itÎlr oigadl dyw dl` ciÎiazka ,z`f mbe 110<br />
.zenecn ze`qxb<br />
35
`ean<br />
zqxb :aex itÎlr) ze`qxbd izyn zg` wx lelkl mihep cidÎiazk .zg` dcigil eaygp ixwe aizk .79<br />
miiwn cidÎazk m` epnyx dl` mixwna .`Îl dneca dphw dxeqn zxrd mb dpneq zexicp mizrl wxe<br />
111<br />
,(ixwd<br />
gqepl midf ixwde aizkdyk xac myxp `l mle` ,ixw zxrd mr aizk ea yiy e` ,(k) aizkd z` e` ,(q) ixwd z`<br />
dpigan mdn zlcape ,zernynde dxevd cvn ixwl e` aizkl ddfd dqxb mibivn cidÎiazk xy`k 112 .`<br />
113<br />
.(+) 'oeieeyÎhrnk' ly lnqa xacd oneq ,cala zitxbezxe`<br />
:III h`xt`a mihewpd mixeviwde milnqd dl`e<br />
.80<br />
xeqig<br />
milin lekiU<br />
(ixwe aizk ly mixwna) oaizka zepey j` ,zibeletxen dpigan zedf ze`qxb<br />
(xetqnd cvn eixg`y weqtl jiiy) dwqt oiivnd geex<br />
Dnilyd mxha owiz e` wgn xteqdy ,drehw dlin<br />
qiqtil`<br />
xteq zerh<br />
(zexrda e`aedy zeaizÎiy`x ly dxwna) daiz znlyd e` ,(dfipb rhwa) xfgeyn hqwh<br />
(dnecke cidÎazka wfp ,melvza yehyh zngn) wtqa zlhend d`ixw<br />
(oewiz iptl) 'dpey`x ci'<br />
oewiz wtq<br />
(oewiz ixg`) 'diipy ci'<br />
diipyd e` dpey`xd cil ekiiyl yi m` xexa `l j` ,oewiz yi<br />
oeilib zxrd<br />
114<br />
(Eb 22 e` 150) mieqn ciÎazka i`xwnd hqwhl jenqa `aedy inx`d mebxzd<br />
zcwepn `l daiz<br />
d"c iptl `ay dn<br />
><br />
~<br />
+<br />
Ê<br />
..<br />
...<br />
!<br />
[ba`]<br />
(?)<br />
(pm)<br />
(pm?)<br />
(sm)<br />
(sm?)<br />
marg<br />
Targ<br />
non voc<br />
pr<br />
minrhe cewip ,aizk :IV h`xt` .e<br />
zexewnd<br />
zpad ikxc lr dhren drtyd j` mda yiy mixirf mihxtl maexa mirbep df h`xt`a enyxpy miteligd<br />
.81<br />
.h`xt`a myxp `l df selig .'milyexi' icinzd ixwd zxeva 96 i''ka zeiawra aezk 'mlyexi' xird my 111<br />
oebk) mipey miaizka xzqpl xeag iepika ieaixa mvrÎzeny zetekz ea mi`ay ,n wxta dxxerzd zcgein dira 112<br />
aizk zxrd `Îa dnyxp zeiexwidd herina wx mxa .`ln aizkl dxexa diihpa ,(dl`a `veike 'e[i]nl[i]`' ,'e[i]l[i]`'<br />
itelig minyex oi`y llkl m`zda) mipeyd cidÎiazka `vnnd zeUxtzd yxetna dpiev dl` mixwna wx jkitl .ixwe<br />
,ziakeka oldl mipneqnd ,miccea mixwnae) 89 i''ka ixwe aizk yi df beqn miax mixwna .(`nlra xqge `ln aizk<br />
,'e`ze' 21 : mi`ad miweqta jk .'ei-'a ¨ miizqnd ixw `vnp 'e-'a ¨ miizqnd aizkd cvl :(150 ly oweznd gqepa mb<br />
,'enl`e' ,'eli`e' ,'e`ze' 29 ;'eli`' ,'enl`e' 26 ;'enli`le' 25 ;*'enli`e' ,*'eli`' 24 ;' 2 enl`e' 22 ;*'enl`e' ,'eli`e'<br />
.'elrn' ,'eli`' ,'eli`e' 37 ;'e`z' 36 ;'el`' ,'enl`e' 34 ;'enl`le' ,'enl`e' ,'el`e' ,'e`ze' 33 ;'enl`e' 31 ;'enl`le'<br />
.h`xt`a enyxp `l dl` mixwn<br />
.'ixw' zexrd ly cgein beq `l` opi`y ,'e xizi' e` 'i xizi' zexrd lr mb milg dl` mixac 113<br />
.11 gi lynl e`x 114<br />
36
minrhe cewip ,aizk :IV h`xt` .e<br />
z` zraewd `id ,ibxehil yeniyl wx dxe`kl miaeygd ,dl`k mihxta xteqd ly weicd zcin la` .oiiprd<br />
.mixgap ciÎiazk ly dphw dveawa wx mrh da yi ef oirn dwica .'dxeqn sgvn' ly ecnrn z`e ekxr<br />
micrd .mzeeydl xyt`y cidÎiazk beq z` daizkn dxecdnd ly miptd gqepk 'daev mx` xzk'a dxigad .82<br />
,` ly zxeqnl miaexwd cidÎiazk qetih :mzaizk onf cvne qetihd cvn maexa minec df h`xt`a milelkd<br />
.mipey mihxta milcapd mixge`n ciÎiazk oke ,'zelaewnÎ`l' zeipxah zexeqn e` ,zeipxahÎ`l zexeqn cvl<br />
d`eeyd myl ea ecnred ipy cvne ,cg` cvn zipxahd xy`Îoa zxeqn ly minecwd micrd `et` enyxp h`xt`a<br />
ze`xwn' zxecdna `ad iteqd dyeall cr zipxahd zxeqnd ileblb oke zexg` zexeqn ly minecw mibivp<br />
115<br />
.miqetcl ceqi dziid okn xg`ly ,miigÎoa awri zkixra 'zelecb<br />
:zeveaw rax`l miwlgp df h`xt`l zexewnd<br />
.83<br />
ibivpl miaygp dl` ciÎiazk .y ,1w ,w ,37l ,35l ,32l ,30l ,29l ,28l ,23l ,20l ,14l ,10l ,4l ,l cidÎiazk (`)<br />
116<br />
.hxta xy`Îoa zxeqne llka zipxahd zxeqnd<br />
h`xt`a ecrez `l 25l i"kn .zeipxahÎueg zexeqn ly drtyd zxkip dl` ciÎiazka .p ,25l ,18l cidÎiazk (a)<br />
cewipd zrtyd mb enk ,`hyt ly letk oeniqe minrhd ipniq cvl zelw zeirb ,mibzn ,cewipl mirbepd milcad<br />
117<br />
.agxend ipxahd<br />
zeaexwd zexeqn ly epl mirecid xzeia minecwd mibivpd mdy meyn e`aed dl` ciÎiazk .x ,t cid iazk (b)<br />
xear ycgn ewcape ,bxeavpib zxecdna ecrez cidÎiazk .dpnn zelcap z`f lka j` zlaewnd zipxahl<br />
mitwynd ,cewip itelig hrne aizk itelig ly meyix `l` dyrnl dxyt` `l dpeyd mzhiy 118 .epzxecdn<br />
ipniq .(diibd itelig `l j`) dnecke milwyn itelig ,lretd ipiipaa ,reciia milcad oebk ,miibeletxen milcad<br />
mdiliawna exned ,mipey ciÎiazka dlecbde dphwd dxeqnd zexrda mizrl oke ,t i"ka miilaad cewipd<br />
.oiirnd zegepl miipxahd<br />
minecwd cidÎiazkl icbpd ahewk dze`xl xyt`e ,`xwnd iqetcn miaxl ceqi dyniy ef dxecdn .n zxecdn (c)<br />
.nÎa yiy ze`wqta miteligd lk mb enyxp <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> zxecdna .'laewn ipxah gqep' dyrnl aygpy dn ly<br />
119<br />
;uiytil zxecdn itl (p"a) ilztpÎoae (`"a) xy`Îoa oia 'miteligd <strong>xtq</strong>' jezn milcad mb enyxp h`xt`a<br />
ze`qxbl zerbepd dxeqn zexrd oke 120 ;l i"k z` zenzegd dxeqnd zeniyx itl i`gpcne i`axrn itelig<br />
.dl`a `veike ,'oixiaq' ,'xizi' ,'ixwe aizk' qetihn<br />
e`x) miptd gqepa egqepn zehql oekpl ep`vn xy`ke ,mipewiz ea yi xy`k :mixwn ipya h`xt`a crez envr ` i"k<br />
.(21Ê lirl<br />
zpyl cidÎazk z` jx`zl oi` ike ,xy`Îoa dyn epi` w i"k ly ocwpde xteqd ,xara exaqy dnl cebipa ik xxazd<br />
M. Beit-Arie ´ et al., Codices Hebraicis litteris exarati quo tempore scripti fuerint : e`x .`"id d`nl `l` 895<br />
'c ;exhibentes (Monumenta paleographica medii aevi: Series Hebraica; Paris-Jerusalem: Brepols, 1997) 25–29<br />
.7 dxrd ,4 (q"yz ,oeixebÎoa zhiqxaipe` z`ved :rayÎx`a) dibeqe dikxc :ztxvnd dxeqnd ,qp`iil<br />
,rexbd eavn z`tn dxecdna miwcapd cidÎiazk lr cer dpnp epi` ,edinxi <strong>xtq</strong> ly IV h`xt`a llkpy ,19l i"k<br />
.ef dveaway mixg`d cidÎiazkn dwegx ezxeqny meyne<br />
.b ,a :bxeavpib zxecdna mdipniq<br />
L. Lipschutz, ¨ :mb e`x ;gp-` (a"kyz) a qehqwh ,'ilztp oae xy` oa oinlrnl` oia icl` ˙ slkl` ˙ a`zk' ,uiytil '`<br />
‘Kitab ¯ al-Khilaf – The Book of the Hillufim: . Mishael Ben Uzziel’s Treatise on the Differences Between Ben<br />
Asher and Ben Naphtali’, Textus 4 (1964) 1–29<br />
.h`xt`a epiev elbzpy milcad ;n z` zenzegd zeniyxl aex itÎlr zeaexw dl` zeniyx<br />
115<br />
116<br />
117<br />
118<br />
119<br />
120<br />
37
`ean<br />
:zexewnd ihxt dl`e<br />
.84<br />
121<br />
'id d`nd ly dpey`xd zivgnd on ,(iwlg) mly `xwn ,daev mx` xzk<br />
1009 zpyn ,mly `xwn ,B 19a ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
946 zpyn ,(iwlg) mi`iap ,124 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
1058 zpyn ,mipexg` mi`iap ,1283 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
1122 zpyn ,(iwlg) mi`iap ,144 II c a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id d`nd<br />
122<br />
,(iwlg) mipexg` mi`iap ,59 ` 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
'id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,9 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,116 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,30 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
a"id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,57 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id e` 'id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,61 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,76 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
`"id e` 'id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,122 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
'id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,1233 a 'uiaewxit ,(bxeaxht hpq) cxbpipl i"k<br />
'id d`nd ,(iwlg) mipexg` mi`iap ,JTS 232 = ENA 346 wxeiÎeip i"k<br />
123<br />
916 zpyn ,mipexg` mi`iap ,Heb B 3 bxeaxht i"k<br />
`"id d`nd ,mi`iap ,34 liidzeb ,xidw i"k<br />
124<br />
'id d`nd ,mipexg` mi`iap ,22 liidzeb ,xidw i"k<br />
125<br />
1105 zpyn ,mi`iap ,(qep`ipilkiex) 3 ddexqlxw i"k<br />
'id d`nd ,mly `xwn ,1053 oeyy i"k<br />
e"tx-c"tx divpe ,dipec` oa` miigÎoa awri zxecdn ,'zelecb ze`xwn'<br />
`<br />
l<br />
4l<br />
10l<br />
14l<br />
18l<br />
20l<br />
23l<br />
28l<br />
29l<br />
30l<br />
32l<br />
35l<br />
37l<br />
p<br />
t<br />
w<br />
1w<br />
x<br />
y<br />
n<br />
meyixd jxc<br />
milcad oi` ik wiqdl i`yx oiirnd ,h`xt`a meyix oi`yk 126 .` i"kl mdihxt lka eeyed cidÎiazk .85<br />
.x ,t cidÎiazka zeize`d gqepa milcad oi` ike ;y ,(6 l±5 hk hrnl) 1w ,w ,18l ,l :mi`ad cidÎiazka llka<br />
dl`y oniqa epneq zewteqn ze`ixw .h`xt`d zwizyn mdiabl xac cenll ozip `le ,mirhewn cidÎiazk x`y<br />
zaizk oebk ,mi peyd mixteqd ly oepbq icegii ¥ crzn epi` h`xt`d 127 .(!) d`ixw oniqa xteq zeierhe ,(?)<br />
.ezenlya xnzyd <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> .(e"lyz ,`xwnd lrtn :milyexi) `aev mx` xzk ,oiihyhebÎoyeb 'n :meliv qetc 121<br />
I. Ben-Zvi, ‘The Codex of Ben Asher’, Textus 1 (1960) 2–3 :e`x cidÎazka mixqgd miwlgd lr mihxtl<br />
.ezenlya xnzyd <strong>l`wfgi</strong> <strong>xtq</strong> 122<br />
H. Strack, Prophetarum Posteriorum Codex Babylonicus Petropolitanus (Petropoli: Typis :meliv qetc 123<br />
Academiae Scientiarum Caesareae, 1876)<br />
xzkl ce`n aexw ciÎazk' ,oiaii 'i ;R. Gottheil, ‘Some Hebrew Manuscripts in Cairo’, JQR 17 (1904–5) 609–655 124<br />
.194±169 (b"pyz) b zepyxte `xwn ipeir ,'(1w) xid`wa i`xwd zqpkd ziaa `vnp daevÎmx`<br />
A. Sperber, The Pre-Masoretic Bible (Copenhagen: Ejnar Munksgaard, 1956) :meliv qetc 125<br />
zeiyxt ly `ln meyixl .(26Ê lirl e`x) hqwhd seba epneq `ly myk ,h`xt`a ecrez `l dtxd ew oeniqa milcad 126<br />
.zilbp`a `eanl gtqpd e`x cidÎiazka zenezqe zegezt<br />
z`f znerl .ze`ibya zrteyne zlyexn mzaizky xg`n 25l ,10l ,4l cidÎiazkay xteq zeierh h`xt`a ecrez `l 127<br />
.mda drh xteqdy gipdl ceqi oi`y meyn ,14l i"ka midenz micewip crzn h`xt`d<br />
38
minrhe cewip ,aizk :IV h`xt` .e<br />
dwica ewcap zexewnd lk .dl`a `veike (zizgz e` zilir dcewp mr) `zlebqd zxev ,zedel`d zenya mlegd<br />
.mdn cg`a selig `vnpyn zxfeg<br />
hxt ,i<strong>xtq</strong>ne iziatl` `ed (l`nyl oinin) micrd xcq<br />
128<br />
.ilelin epi` IV h`xt` mb ,mih`xt`d x`yk .86<br />
oia lcadd m` .n y x 1w w t p 37 35 32 30 29 28 25 23 20 18 14 10 4l l ` :seqa cinz d`ad n zxecdnl<br />
h`xt`d sebae ,oiiprl zerbepd zeize`d wx d"ca enrhede ecwep ,cala dnrhde cewip ipiipra dvnzn micrl `<br />
(;) wiqtÎdcewpa ecxted d"c eze`a mipey mibeqn mitelig .miptd znerl iepiy oda yiy zeize`d wx e`aed<br />
miiyxbe ,(III h`xt`a pmÎl liawn df oeniq) oewiz iptl cidÎazk avn z` onqn (') cigi yxb .mxcq itl e`aede<br />
`l .(''') ziyily cin oewiz ddef zexicp mizrl<br />
129<br />
.(smÎl dlawda) oewizd xg`l cidÎazk avn z` mipnqn (")<br />
.mdipinl mipewizl zeixyt`d zeaiqd ehxet<br />
130<br />
:IV h`xt`a mihewpd mixeviwde milnqd dl`e<br />
.87<br />
xeqig<br />
Dnilyd mxha owiz e` wgn xteqdy dlin<br />
(oewiz iptl) 'dpey`x ci'<br />
(oewiz ixg`) 'diipy ci'<br />
(oewiz ly oewiz) 'ziyily ci'<br />
(dlecbd e` dphwd dxeqna) xfgeyn hqwh<br />
(cidÎazka dnibt llba xwira) wtqa zlhend d`ixw<br />
xteq zerh<br />
dgezt dyxt<br />
dnezq dyxt<br />
dyxt xcrid<br />
xcq<br />
(mieqn i"k ly) dphw dxeqn<br />
(mieqn i"k ly) dlecb dxeqn<br />
xy`Îoa<br />
ilztpÎoa<br />
i`gpcn<br />
i`axrn<br />
131<br />
'uiaewxit dyr ile`y oewiz<br />
<<br />
..<br />
'<br />
"<br />
'''<br />
<br />
?<br />
!<br />
(t)<br />
(q)<br />
(
`ean<br />
miixard mixeviwd zniyx<br />
*l"fg ze<strong>xtq</strong><br />
dax ziy`xa x"xa<br />
dax zeny x"ny<br />
dax `xwie x"wie<br />
dax xacna x"na<br />
dax mixac x"ac<br />
dax zex x"ex<br />
dax mixiyd xiy x"ydy<br />
dax dki` x"ki`<br />
ozp iaxc zea` p"xc`<br />
dax mler xcq x"rq<br />
xfril` iaxc iwxt `"xct<br />
`pdk axc `zwiqt k"xct<br />
izax `zwiqt x"qt<br />
miillk mixeviw<br />
eeyd 'yd<br />
ciÎ(i)azk i"(i)k<br />
zeidl jixv l"v<br />
e`x 'x<br />
diptv 'tv<br />
dixkf 'kf<br />
ik`ln 'ln<br />
milidz 'dz<br />
ilyn 'yn<br />
mixiyd xiy y"dy<br />
zldw 'dw<br />
xzq` 'q`<br />
l`ipc 'pc<br />
`xfr 'fr<br />
dingp 'ngp<br />
` minid ixac `"dc<br />
a minid ixac a"dc<br />
mipevig mi<strong>xtq</strong><br />
wync zixa c"a<br />
`xiq oa q"a<br />
ziy`xa<br />
zeny<br />
`xwie<br />
xacna<br />
mixac<br />
ryedi<br />
mihtey<br />
` l`eny<br />
a l`eny<br />
` mikln<br />
a mikln<br />
diryi<br />
dinxi<br />
<strong>l`wfgi</strong><br />
ryed<br />
qenr<br />
dicaer<br />
dkin<br />
wewag<br />
`xwn<br />
'xa<br />
'ny<br />
'wie<br />
'na<br />
'ac<br />
'edi<br />
'tey<br />
`"ny<br />
`"ny<br />
`"ln<br />
a"ln<br />
'yi<br />
'xi<br />
'gi<br />
'ed<br />
'nr<br />
'aer<br />
'in<br />
'ag<br />
m`elna e`aed inlyexide ilaad cenlza ,`ztqeza ,dpyna zezkqnd zeny *<br />
mivawe zexcq ,zrÎiazk<br />
milyexi ,dizewizre ux`d zricia mixwgn :l`xyi ux` i"`<br />
milyexi ,dl mikenqd minegzde zixard oeyld xwgl zr azk eppeyl<br />
milyexi ,mecwd gxfnd xwgle `xwnl oezpy oezpy<br />
40