Aspectos esenciales de sostenibilidad en el Sector del Aceite de ...
Aspectos esenciales de sostenibilidad en el Sector del Aceite de ...
Aspectos esenciales de sostenibilidad en el Sector del Aceite de ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Aspectos</strong> <strong>es<strong>en</strong>ciales</strong> <strong>de</strong><br />
<strong>sost<strong>en</strong>ibilidad</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l<br />
<strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma – Resum<strong>en</strong><br />
Pres<strong>en</strong>tación ante <strong>el</strong><br />
Taller Regional <strong>de</strong> Grupos <strong>de</strong> Interés<br />
Definición <strong>de</strong> una Estrategia sobre <strong>el</strong> <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong><br />
Palma para WBG<br />
por<br />
Ch<strong>en</strong>g Hai TEOH<br />
Corporación Financiera Internacional,<br />
Washington DC
Áreas <strong>de</strong> producción <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong> palma<br />
Figura 1 Mapa que muestra las superficies <strong>de</strong> cultivo <strong>de</strong> palma aceitera <strong>en</strong> 43 países<br />
productores <strong>en</strong> 2006 (FAO 2007). Citado por Koh y Wilcove (2008)
T<strong>en</strong><strong>de</strong>ncias <strong>en</strong> la producción <strong>de</strong> aceite<br />
<strong>de</strong> palma (Mn TM)<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
0<br />
1980<br />
1981<br />
1982<br />
1983<br />
1984<br />
Fu<strong>en</strong>te: Oilworld, MOPB, MPOC<br />
1985<br />
1986<br />
1987<br />
1988<br />
1989<br />
1990<br />
1991<br />
1992<br />
1993<br />
1994<br />
1995<br />
1996<br />
1997<br />
1998<br />
1999<br />
2000<br />
2001<br />
2002<br />
2003<br />
2004<br />
2005<br />
2006<br />
OTROS PAÍSES INDONESIA MALASIA
¿Dón<strong>de</strong> se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tra aceite <strong>de</strong><br />
palma?<br />
Biocombustible<br />
Pres<strong>en</strong>tación NIOP<br />
M.R.Chandran 4
Experi<strong>en</strong>cias <strong>de</strong>l Grupo Banco Mundial<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l aceite <strong>de</strong> palma<br />
• Reseña <strong>de</strong> inversiones <strong>de</strong>l Banco Mundial<br />
– Objetivo: Mejora <strong>de</strong> la productividad <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong> palma mediante<br />
inversiones <strong>en</strong> plantación y replantación <strong>de</strong> palmas aceiteras<br />
– Alre<strong>de</strong>dor <strong>de</strong> US $1.000 millones <strong>en</strong> 35 proyectos <strong>en</strong> 12 países; 50%<br />
<strong>en</strong> Indonesia. Sólo 3 proyectos activos <strong>en</strong> la actualidad.<br />
– Los proyectos apoyaron <strong>el</strong> establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> plantaciones núcleo.<br />
• Reseña <strong>de</strong> inversiones <strong>de</strong> la CFI<br />
– Amplia interacción con <strong>el</strong> sector privado <strong>en</strong> toda la ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong><br />
abastecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> palma aceitera, foco inicial <strong>en</strong> <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong><br />
plantaciones, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> 2004 foco <strong>en</strong> la ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> abastecimi<strong>en</strong>to<br />
– Des<strong>de</strong> 1976, la CFI invirtió US $311 millones <strong>en</strong> 26 proyectos <strong>de</strong><br />
aceite <strong>de</strong> palma <strong>en</strong> 11 países; = 5,7% <strong>de</strong> la inversión <strong>en</strong><br />
agronegocios.<br />
– Sólo 5 proyectos activos <strong>en</strong> la actualidad.<br />
• Lecciones apr<strong>en</strong>didas
El <strong>de</strong>bate global <strong>en</strong> materia <strong>de</strong><br />
aceite <strong>de</strong> palma<br />
O<br />
¿Bosques?<br />
¿Palma aceitera?<br />
¿Bosques y palma aceitera?
El <strong>de</strong>bate global r<strong>el</strong>ativo al aceite<br />
<strong>de</strong> palma<br />
• ¿De qué se trata?<br />
• ¿Quiénes son los principales actores?<br />
• ¿Cuáles son las áreas <strong>es<strong>en</strong>ciales</strong> <strong>de</strong><br />
controversia?<br />
• ¿Cuáles son los posibles <strong>en</strong>foques<br />
para una converg<strong>en</strong>cia?
Ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> abastecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l<br />
aceite <strong>de</strong> palma<br />
ONG Amb.<br />
ONG<br />
Sociales<br />
ONG BE<br />
Trabajadores/<br />
Sindicatos<br />
Comunida<strong>de</strong>s<br />
Haci<strong>en</strong>da Molino Logística Procesador Logística Fabricante<br />
Minorista/<br />
Consumidor<br />
Medios<br />
Bancos/<br />
Inversores<br />
Organismos<br />
públicos<br />
Organizaciones<br />
regionales<br />
Organizaciones<br />
globales
Principales actores <strong>de</strong>l <strong>de</strong>bate<br />
• Organizaciones <strong>de</strong> la sociedad civil<br />
– WWF, FoE, Gre<strong>en</strong>peace, Sawit Watch/FPP<br />
• Medios<br />
– gráficos, <strong>el</strong>ectrónicos, re<strong>de</strong>s sociales<br />
• Productores <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong> palma<br />
– Asociaciones y empresas individuales<br />
• Gobiernos<br />
– Malasia, Indonesia, UE<br />
• Ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> abastecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong> palma<br />
– Multinacionales (Unilever, etc)
ONG y Campañas <strong>en</strong> los medios
Gre<strong>en</strong>peace – Campaña Nestlè
Áreas principales <strong>de</strong><br />
controversia<br />
• Deforestación<br />
• Pérdida <strong>de</strong> biodiversidad<br />
• Conflictos por tierras y temas sociales<br />
• Cambio climático
La respuesta<br />
colectiva: la Mesa<br />
Redonda<br />
• Iniciativa empresarial <strong>de</strong> WWF, Aarhus, Gol<strong>de</strong>n<br />
Hope, MPOA, Migros, Sainsbury, Unilever<br />
• Inscripta <strong>el</strong> 8 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 2004 como Asociación sin<br />
fines <strong>de</strong> lucro conforme al Artículo 60 <strong>de</strong>l Código<br />
Civil <strong>de</strong> Suiza<br />
“Promoción <strong>de</strong>l crecimi<strong>en</strong>to y <strong>el</strong> uso <strong>de</strong><br />
aceite <strong>de</strong> palma sost<strong>en</strong>ible a través <strong>de</strong> la<br />
cooperación <strong>en</strong> la ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong><br />
abastecimi<strong>en</strong>to y <strong>el</strong> diálogo abierto <strong>en</strong>tre<br />
sus actores”
Membresía <strong>de</strong> RSPO<br />
• Miembros ordinarios <strong>de</strong> 7 sectores (322*)<br />
– Cultivadores <strong>de</strong> palma aceitera<br />
– Procesadores y/o comerciantes <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong><br />
palma<br />
– Fabricantes <strong>de</strong> bi<strong>en</strong>es <strong>de</strong> consumo<br />
– Comerciantes minoristas<br />
– Bancos e inversionistas<br />
– ONG ambi<strong>en</strong>talistas/conservacionistas<br />
– ONG sociales/<strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />
• Miembros adheridos (195*)<br />
* Nº <strong>de</strong> miembros al 19 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> 2010
PERO RSPO también está bajo<br />
ataque….<br />
So, is there a better
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• <strong>Aspectos</strong> económicos<br />
• <strong>Aspectos</strong> ambi<strong>en</strong>tales<br />
• <strong>Aspectos</strong> sociales<br />
• Temas <strong>de</strong> gobernabilidad
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Económicos - Retos<br />
– Brechas <strong>en</strong>tre los r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>tos<br />
pot<strong>en</strong>ciales y reales<br />
– Precios <strong>de</strong>clinantes y costos <strong>en</strong><br />
aum<strong>en</strong>to<br />
– Baja adopción <strong>de</strong> aceite <strong>de</strong><br />
palma sust<strong>en</strong>table certificado
Productividad <strong>de</strong> cultivos <strong>de</strong><br />
aceites vegetales (TM aceite/ha)<br />
Palma; 3680<br />
Colza; 590<br />
Girasol; 420<br />
Soja; 360<br />
Fu<strong>en</strong>te: Oil World Annual 2006<br />
Fu<strong>en</strong>te: Informe Anual IOI Corporation Bhd 2008
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Económicos - Oportunida<strong>de</strong>s<br />
– Cierre <strong>de</strong> las brechas <strong>de</strong><br />
r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to mediante mejores<br />
materiales y mejores prácticas <strong>de</strong><br />
manejo <strong>de</strong> la industria (BMP)<br />
– Promoción <strong>de</strong>l aceite <strong>de</strong> palma<br />
sost<strong>en</strong>ible certificado
Fu<strong>en</strong>te: United Plantations Berhad<br />
Mejora <strong>de</strong>l r<strong>en</strong>dimi<strong>en</strong>to por<br />
biotecnología y g<strong>en</strong>ómica
Mejores Prácticas <strong>de</strong> Manejo <strong>de</strong><br />
la Industria (BMP)
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Medio ambi<strong>en</strong>te - Retos<br />
– Deforestación<br />
– Pérdida <strong>de</strong> biodiversidad<br />
– Cambio climático<br />
– Uso <strong>de</strong> plaguicidas y fertilizantes
Fu<strong>en</strong>te: Rautner et al, 2005<br />
Deforestación
¿Qué reemplazó a los bosques naturales?<br />
1982-2007<br />
17% of <strong>de</strong>forestation<br />
24% <strong>de</strong> <strong>de</strong>forestación<br />
29% <strong>de</strong> <strong>de</strong>forestación<br />
Fu<strong>en</strong>te: Uryu, Y., et al, 2008
¿Qué reemplazaría a los bosques naturales?<br />
2007-2015<br />
Basado <strong>en</strong> <strong>el</strong> proyecto<br />
<strong>de</strong> plan <strong>de</strong> or<strong>de</strong>nami<strong>en</strong>to<br />
territorial <strong>de</strong> Riau<br />
74% <strong>de</strong> <strong>de</strong>forestación<br />
23% <strong>de</strong> <strong>de</strong>forestación<br />
Fu<strong>en</strong>te: Uryu, Y., et al, 2008
Pérdida <strong>de</strong> biodiversidad
Deforestación y pérdida <strong>de</strong><br />
biodiversidad<br />
CD 1578 #10
Cambio climático<br />
Turba CO 2<br />
Inc<strong>en</strong>dios y neblina<br />
Biocombustible
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Medio ambi<strong>en</strong>te - Oportunida<strong>de</strong>s<br />
– Moratoria a la <strong>de</strong>forestación<br />
• Coalición Gre<strong>en</strong>peace – Unilever<br />
– Uso <strong>de</strong> tierras <strong>de</strong>gradadas<br />
• WRI POTICO<br />
– Mecanismos para reducir emisiones <strong>de</strong> GEI<br />
• CDM<br />
• REDD+<br />
– Transformación <strong>de</strong>l mercado<br />
• IFC BACP<br />
• Iniciativa <strong>de</strong> Transformación <strong>de</strong>l Mercado <strong>de</strong> WWF
Tierras <strong>de</strong>gradadas
Tierras <strong>de</strong>gradadas<br />
Kalimantan Occi<strong>de</strong>ntal, Indonesia
Tierras <strong>de</strong>gradadas<br />
Turba
Tierras <strong>de</strong>gradadas<br />
Kalimantan C<strong>en</strong>tral, Indonesia
Tierras que están si<strong>en</strong>do <strong>de</strong>gradadas – por pobreza y avaricia – Lombok, Indonesia
Captura <strong>de</strong> biogas para producción<br />
<strong>de</strong> <strong>en</strong>ergía y reducción <strong>de</strong> GEI
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Sociales - Retos<br />
– Derechos <strong>de</strong> tierras<br />
– Poblaciones indíg<strong>en</strong>as y<br />
comunida<strong>de</strong>s locales<br />
– Pequeños agricultores<br />
– Trabajadores <strong>de</strong> las plantaciones<br />
– Trabajo infantil<br />
– Temas <strong>de</strong> seguridad
Temas y conflictos sociales
Uso seguro <strong>de</strong> plaguicidas
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Sociales - Oportunida<strong>de</strong>s<br />
– Reformas a leyes <strong>de</strong> tierras<br />
– Apoyo institucional a pequeños<br />
agricultores<br />
– Apoyo a pequeños agricultores para<br />
su certificación<br />
– Uso <strong>de</strong> molinos más pequeños<br />
– Promoción <strong>de</strong> la explotación agrícola<br />
integrada
¿Riesgos ambi<strong>en</strong>tales<br />
<strong>de</strong> las miniplantas?<br />
La experi<strong>en</strong>cia <strong>de</strong>l café
¿De tierras <strong>de</strong>gradadas a<br />
oportunida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>de</strong>sarrollo?<br />
Tierra a ser recuperada por comunidad local<br />
para palma aceitera (2005)
Retos y oportunida<strong>de</strong>s <strong>en</strong> <strong>el</strong><br />
<strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l <strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
• Temas <strong>de</strong> gobernabilidad<br />
– Gobiernos<br />
– Instituciones internacionales<br />
– Plataformas integradas por actores<br />
múltiples<br />
– Organizaciones <strong>de</strong> la sociedad civil<br />
– Empresas<br />
• Productores<br />
• Actores <strong>de</strong> la ca<strong>de</strong>na <strong>de</strong> abastecimi<strong>en</strong>to
Resortes para <strong>el</strong> <strong>de</strong>sarrollo<br />
sost<strong>en</strong>ible<br />
1980s 1990s 2000s Futuro<br />
Gobierno Solución Catalizador Problema Socio<br />
Sociedad civil Monitor Solución Catalizador Socio<br />
Empresas Problema Problema Solución Socio<br />
Adaptado <strong>de</strong> Najam, 2009
Temas c<strong>en</strong>trales <strong>de</strong><br />
<strong>sost<strong>en</strong>ibilidad</strong> <strong>en</strong> <strong>el</strong> <strong>Sector</strong> <strong>de</strong>l<br />
<strong>Aceite</strong> <strong>de</strong> Palma<br />
Cuestiones a ser abordadas <strong>en</strong> las<br />
consultas con las partes interesadas