27.12.2013 Views

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

artículo 64, se limitaba a proponer a los ayuntami<strong>en</strong>tos el establecimi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia domiciliaria, al <strong>de</strong>cir que “<strong>la</strong>s Juntas <strong>provincia</strong>les <strong>de</strong> Sanidad invitarán a<br />

los Ayuntami<strong>en</strong>tos a que establezcan <strong>la</strong> hospitalidad domiciliaria”, sin imponer un<br />

mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> organización obligatorio. Este hecho, seguram<strong>en</strong>te contribuyó al retraso<br />

<strong>en</strong> el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> esta modalidad <strong>de</strong> asist<strong>en</strong>cia, si<strong>en</strong>do necesaria <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong><br />

hasta cuatro reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>tos difer<strong>en</strong>tes <strong>en</strong> los años que restaron hasta <strong>la</strong> llegada <strong>de</strong>l<br />

nuevo siglo, para po<strong>de</strong>r observar el tímido <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> este mo<strong>de</strong>lo asist<strong>en</strong>cial 81 .<br />

La polémica <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia hospita<strong>la</strong>ria y <strong>la</strong> domiciliaria, con sus<br />

respectivos <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sores y <strong>de</strong>tractores, permaneció como una constante a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong>l<br />

siglo XIX. Uno <strong>de</strong> los aspectos que provocaban el rechazo <strong>de</strong> los hospitales era <strong>de</strong><br />

or<strong>de</strong>n moral y hacía refer<strong>en</strong>cia a <strong>la</strong> mayor estigmatización que implicaba <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia<br />

b<strong>en</strong>éfica hospita<strong>la</strong>ria para qui<strong>en</strong> <strong>la</strong> recibía: “[...] <strong>la</strong> i<strong>de</strong>a <strong>de</strong>l nosocomio <strong>de</strong>spierta <strong>en</strong> el<br />

ánimo <strong>de</strong> algunos <strong>de</strong>sgraciados un horror inv<strong>en</strong>cible y exagerado[...]. La vergü<strong>en</strong>za<br />

que inspira el estado <strong>de</strong> miseria ocasionada muchas veces por un cambio <strong>de</strong> posición<br />

ó un revés <strong>de</strong> fortuna, <strong>en</strong>cierran <strong>en</strong>tre <strong>la</strong> oscuridad <strong>de</strong> cuatro pare<strong>de</strong>s a infelices que<br />

sucumb<strong>en</strong> víctimas <strong>de</strong>l rubor que les causa el acto <strong>de</strong> a<strong>la</strong>rgar <strong>la</strong> mano para implorar<br />

<strong>la</strong> caridad <strong>pública</strong> [...]” 82 .<br />

Otro <strong>de</strong> los argum<strong>en</strong>tos utilizados <strong>en</strong>tre los <strong>de</strong>tractores <strong>de</strong> los hospitales, era<br />

su consi<strong>de</strong>ración como fu<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> infección 83 . Amparados <strong>en</strong> <strong>la</strong> teoría miasmática <strong>de</strong>l<br />

contagio, los vapores nocivos que emanaban <strong>de</strong>l <strong>en</strong>fermo y sus <strong>de</strong>shechos orgánicos,<br />

los convertían <strong>en</strong> lugares insalubres. Si a ello se añadía <strong>la</strong> situación <strong>de</strong> hacinami<strong>en</strong>to<br />

que pa<strong>de</strong>cían <strong>en</strong> su mayoría y que impedía el necesario ais<strong>la</strong>mi<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los paci<strong>en</strong>tes<br />

con <strong>de</strong>terminadas <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s infecciosas, <strong>la</strong>s insufici<strong>en</strong>tes medidas <strong>de</strong> profi<strong>la</strong>xis,<br />

y el excesivo tamaño <strong>de</strong> <strong>la</strong>s sa<strong>la</strong>s que alojaban a los <strong>en</strong>fermos, todas estas<br />

condiciones explicaban <strong>la</strong> elevada letalidad hospita<strong>la</strong>ria y <strong>la</strong> frecu<strong>en</strong>cia con que los<br />

81 Real Decreto <strong>de</strong> 9 <strong>de</strong> noviembre <strong>de</strong> 1864, <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Gobernación, mandando que se cump<strong>la</strong><br />

el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to sobre organización <strong>de</strong> los partidos médicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>en</strong>ínsu<strong>la</strong>. Or<strong>de</strong>n <strong>de</strong> 11 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong><br />

1868, <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Gobernación, que conti<strong>en</strong>e el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to para <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> los pobres y<br />

organización <strong>de</strong> los partidos médicos <strong>de</strong> <strong>la</strong> p<strong>en</strong>ínsu<strong>la</strong>. Decreto <strong>de</strong> 24 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1873, <strong>de</strong>l<br />

Ministerio <strong>de</strong> Gobernación, aprobando el Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to para <strong>la</strong> asist<strong>en</strong>cia facultativa <strong>de</strong> los <strong>en</strong>fermos<br />

pobres. Real <strong>de</strong>creto <strong>de</strong> 14 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1891, <strong>de</strong>l Ministerio <strong>de</strong> Gobernación, que conti<strong>en</strong>e el<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to para el servicio b<strong>en</strong>éfico-sanitario <strong>de</strong> los pueblos.<br />

82 López Ramón, V. (1873).<br />

83 Este argum<strong>en</strong>to se sust<strong>en</strong>taba <strong>en</strong> <strong>la</strong>s elevadas tasas <strong>de</strong> mortalidad que pres<strong>en</strong>taban los <strong>en</strong>fermos que<br />

ingresaban <strong>en</strong> el hospital. Carasa, P. (1985).<br />

79

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!