27.12.2013 Views

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

La falta <strong>de</strong> unos recursos estables e in<strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes, obligó a sust<strong>en</strong>tar <strong>la</strong> estrategia<br />

municipal <strong>en</strong> el voluntarismo caritativo o fi<strong>la</strong>ntrópico <strong>de</strong> <strong>la</strong>s g<strong>en</strong>tes posibles 77 .<br />

En el transcurso <strong>de</strong> <strong>la</strong> primera mitad <strong>de</strong>l siglo XIX, <strong>la</strong> política <strong>en</strong> torno a <strong>la</strong><br />

b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia había discurrido <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s alternativas municipalizadora y<br />

<strong>provincia</strong>lizadora, opciones acor<strong>de</strong>s con los p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos liberales progresistas y<br />

mo<strong>de</strong>rados, respectivam<strong>en</strong>te. El int<strong>en</strong>to frustrado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Cortes <strong>de</strong> Cádiz, <strong>de</strong> dar<br />

protagonismo al municipio <strong>en</strong> <strong>la</strong> organización <strong>de</strong>l sistema <strong>de</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia, sufrió una<br />

nueva t<strong>en</strong>tativa <strong>en</strong> los años <strong>de</strong>l Tri<strong>en</strong>io Liberal, con <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong>l una Ley <strong>de</strong><br />

B<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia <strong>en</strong> 1822, que apostaba radicalm<strong>en</strong>te por <strong>la</strong> opción municipalizadora. No<br />

obstante, el mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong>finitivo imp<strong>la</strong>ntado por el liberalismo <strong>de</strong>cimonónico <strong>en</strong><br />

España, quedó caracterizado <strong>en</strong> <strong>la</strong> Ley <strong>de</strong> B<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> 1849, que int<strong>en</strong>taba<br />

armonizar el sistema <strong>de</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia con <strong>la</strong>s leyes orgánicas <strong>de</strong> ayuntami<strong>en</strong>tos y<br />

diputaciones <strong>de</strong> 1845, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s cuales se traslucía un mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> fuerte c<strong>en</strong>tralización<br />

estatal. Sin embargo, convi<strong>en</strong>e subrayar que, tanto el liberalismo progresista como el<br />

mo<strong>de</strong>rado, concedieron un papel muy <strong>de</strong>bilitado a <strong>la</strong> administración c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong>l<br />

Estado <strong>en</strong> <strong>la</strong> imp<strong>la</strong>ntación <strong>de</strong> <strong>la</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia <strong>pública</strong>, apostando <strong>en</strong> cualquier caso<br />

por vincu<strong>la</strong>r<strong>la</strong> a <strong>la</strong>s administraciones locales. El punto <strong>en</strong> el que ambas opciones<br />

políticas dis<strong>en</strong>tían, era precisam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> <strong>la</strong> c<strong>la</strong>se <strong>de</strong> administración local que <strong>de</strong>bía<br />

asumir el papel prepon<strong>de</strong>rante <strong>en</strong> esta materia. En este s<strong>en</strong>tido, <strong>la</strong> política <strong>de</strong><br />

<strong>provincia</strong>lización <strong>de</strong> <strong>la</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia propuesta <strong>de</strong>s<strong>de</strong> <strong>la</strong>s posiciones mo<strong>de</strong>radas <strong>de</strong>l<br />

liberalismo, era <strong>la</strong> mejor manera <strong>de</strong> articu<strong>la</strong>r este servicio público <strong>en</strong> un marco<br />

c<strong>en</strong>tralizado, dada <strong>la</strong> estricta <strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s diputaciones <strong>provincia</strong>les <strong>de</strong> los<br />

gobiernos civiles. De esta manera, se <strong>de</strong>legaban <strong>la</strong>s responsabilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> financiación<br />

y gestión <strong>en</strong> <strong>la</strong>s diputaciones <strong>provincia</strong>les –sin per<strong>de</strong>r <strong>de</strong>l todo el control c<strong>en</strong>tral-,<br />

evitando el compromiso y <strong>la</strong> responsabilidad directa <strong>de</strong> <strong>la</strong> administración c<strong>en</strong>tral <strong>de</strong>l<br />

estado sobre <strong>la</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia <strong>pública</strong> 78 .<br />

77 Véase el trabajo <strong>de</strong> Díez Rodríguez, F. (1993) <strong>en</strong> el cual se pres<strong>en</strong>ta un exhaustivo análisis <strong>de</strong> los<br />

fundam<strong>en</strong>tos conceptuales <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia propio <strong>de</strong>l Estado Liberal <strong>de</strong>l siglo XIX,<br />

parti<strong>en</strong>do <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo <strong>de</strong> b<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia que se <strong>de</strong>sarrolló <strong>en</strong> <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> Val<strong>en</strong>cia a lo <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> ese<br />

período histórico.<br />

78 A partir <strong>de</strong> <strong>la</strong> división <strong>provincia</strong>l <strong>de</strong> España <strong>en</strong> 1833, <strong>la</strong> <strong>provincia</strong> se convirtió <strong>en</strong> un importante<br />

resorte <strong>de</strong> c<strong>en</strong>tralización, transformándose <strong>en</strong> <strong>la</strong> <strong>de</strong>marcación territorial <strong>en</strong> <strong>la</strong> que el gobierno c<strong>en</strong>tral<br />

<strong>de</strong>legaba el po<strong>de</strong>r, a través <strong>de</strong>l gobernador civil como hombre <strong>de</strong> confianza.<br />

76

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!