27.12.2013 Views

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

que <strong>la</strong> puesta <strong>en</strong> marcha <strong>de</strong> disp<strong>en</strong>sarios específicos para combatir el tracoma, <strong>en</strong><br />

aquel<strong>la</strong>s áreas geográficas <strong>en</strong> que esta <strong>en</strong>fermedad resultaba <strong>en</strong>démica. La lucha<br />

contra <strong>la</strong> mortalidad infantil estableció sus bases <strong>en</strong> <strong>la</strong> organización <strong>sanitaria</strong><br />

<strong>provincia</strong>l a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> disp<strong>en</strong>sarios <strong>de</strong> <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> infantil, <strong>en</strong>cargados <strong>de</strong><br />

at<strong>en</strong><strong>de</strong>r <strong>la</strong> salud materno-infantil, y <strong>de</strong> escue<strong>la</strong>s <strong>de</strong> puericultura, cuya misión era<br />

elevar el nivel <strong>de</strong> conocimi<strong>en</strong>tos sobre <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> materno-infantil tanto <strong>de</strong> los<br />

profesionales sanitarios como <strong>de</strong> <strong>la</strong>s madres.<br />

La consolidación <strong>de</strong>l mo<strong>de</strong>lo disp<strong>en</strong>sarial como catalizador <strong>de</strong> <strong>la</strong>s principales<br />

luchas <strong>sanitaria</strong>s, <strong>de</strong>terminó que una vez cubiertas <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s organizativas <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong>s capitales <strong>de</strong> <strong>provincia</strong>, este mismo mo<strong>de</strong>lo se hiciese ext<strong>en</strong>sivo al medio rural<br />

para poner también allí <strong>en</strong> marcha <strong>la</strong>s distintas luchas <strong>sanitaria</strong>s. Esto se hizo posible<br />

merced a un importante increm<strong>en</strong>to <strong>de</strong> los presupuestos <strong>de</strong>stinados a sanidad por el<br />

Estado que, si bi<strong>en</strong> <strong>en</strong> 1900 suponían un 0,08% <strong>de</strong> los gastos <strong>de</strong>l Estado -738.652<br />

pesetas-, <strong>en</strong> 1921 pasaron a suponer el 0,24% -6,62 millones <strong>de</strong> pesetas-, <strong>en</strong> 1930<br />

asc<strong>en</strong>dieron al 0,27 % –10,3 millones-, <strong>en</strong> 1932 se produjo una subida <strong>de</strong>l 50%<br />

alcanzando el 0,36% <strong>de</strong>l presupuesto y <strong>en</strong> 1933 <strong>la</strong> subida volvió a ser <strong>de</strong>l 100% -<br />

31,43 millones <strong>de</strong> pesetas- 478 . Así fue como a partir <strong>de</strong> 1932, coincidi<strong>en</strong>do con este<br />

importante increm<strong>en</strong>to <strong>en</strong> los presupuestos, com<strong>en</strong>zaron a hacer su aparición los<br />

primeros c<strong>en</strong>tros secundarios <strong>de</strong> <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> 479 . Se trataba <strong>de</strong> estructuras <strong>de</strong>sc<strong>en</strong>tralizadas<br />

<strong>de</strong> salud <strong>pública</strong>, <strong>en</strong>cargadas <strong>de</strong> dar servicio a <strong>la</strong>s necesida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong>s zonas rurales y<br />

dirigir <strong>la</strong> puesta <strong>en</strong> marcha <strong>de</strong> los principales programas <strong>de</strong> actuación <strong>de</strong> <strong>la</strong> política<br />

<strong>sanitaria</strong>, bajo <strong>la</strong> tute<strong>la</strong> directa <strong>de</strong> <strong>la</strong>s inspecciones <strong>provincia</strong>les <strong>de</strong> sanidad. La<br />

novedad respecto a p<strong>la</strong>nteami<strong>en</strong>tos organizativos anteriores consistía <strong>en</strong> que era el<br />

Estado el responsable último <strong>de</strong> <strong>la</strong> dirección y funcionami<strong>en</strong>to <strong>de</strong> <strong>la</strong> estructura<br />

<strong>sanitaria</strong>, con <strong>la</strong> necesaria cooperación <strong>de</strong> los municipios 480 .<br />

De esta forma, se pot<strong>en</strong>ciaron los institutos <strong>provincia</strong>les <strong>de</strong> <strong>higi<strong>en</strong>e</strong>, como<br />

órganos <strong>de</strong> dirección <strong>de</strong> <strong>la</strong> política <strong>sanitaria</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>provincia</strong> y, <strong>de</strong>p<strong>en</strong>di<strong>en</strong>do <strong>de</strong> ellos,<br />

se crearon c<strong>en</strong>tros secundarios <strong>de</strong> <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> para hacer fr<strong>en</strong>te a aquellos problemas <strong>de</strong><br />

478 Véanse los trabajos <strong>de</strong> Marset Campos, P.; Sáez Gómez, J.M.; Martínez Navarro, F. (1995) y<br />

Mazuecos Jiménez, A. (1980).<br />

479 Con fecha <strong>de</strong> 22 <strong>de</strong> abril <strong>de</strong> 1932, Marcelino Pascua hizo <strong>pública</strong> <strong>la</strong> consignación <strong>de</strong> un crédito<br />

específico <strong>en</strong> los presupuestos <strong>de</strong>l estado, para <strong>la</strong> creación <strong>de</strong> 15 c<strong>en</strong>tros secundarios <strong>de</strong> <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> rural.<br />

C<strong>en</strong>tros Secundarios <strong>de</strong> Higi<strong>en</strong>e (1932).<br />

291

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!