27.12.2013 Views

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

escue<strong>la</strong> <strong>de</strong> puericultura estaban integrados por el servicio <strong>de</strong> guarda<strong>la</strong>ctantes <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

fábrica <strong>de</strong> tabacos, <strong>la</strong> guar<strong>de</strong>ría infantil <strong>de</strong> <strong>la</strong> barriada <strong>de</strong> Sagunto, el instituto<br />

municipal <strong>de</strong> puericultura, <strong>la</strong> inclusa y maternidad <strong>de</strong>l hospital <strong>provincia</strong>l, <strong>la</strong> Casa <strong>de</strong><br />

B<strong>en</strong>efic<strong>en</strong>cia, el disp<strong>en</strong>sario antituberculoso <strong>de</strong> <strong>la</strong> Av<strong>en</strong>ida <strong>de</strong>l Puerto, <strong>la</strong> Casa <strong>de</strong><br />

Misericordia, <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> Reforma <strong>de</strong> Burjasot y el Sanatorio Marítimo <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

Malvarrosa 471 .<br />

Aunque <strong>de</strong>s<strong>de</strong> el IPHV ya se había tomado alguna iniciativa ori<strong>en</strong>tada a <strong>la</strong><br />

prev<strong>en</strong>ción y <strong>la</strong> promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud con anterioridad a <strong>la</strong> etapa republicana 472 , será<br />

precisam<strong>en</strong>te <strong>en</strong> este período cuando se hará c<strong>la</strong>ram<strong>en</strong>te pat<strong>en</strong>te <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong><br />

socializar los conocimi<strong>en</strong>tos sanitarios, como herrami<strong>en</strong>ta fundam<strong>en</strong>tal para combatir<br />

<strong>la</strong> miseria y <strong>la</strong> incultura, que tan íntimam<strong>en</strong>te se vincu<strong>la</strong>ban al <strong>de</strong>fici<strong>en</strong>te nivel <strong>de</strong><br />

salud <strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción 473 . La educación se convirtió <strong>en</strong> un elem<strong>en</strong>to reformador <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

sociedad, <strong>de</strong> tal forma que el adoctrinami<strong>en</strong>to sanitario permitiría el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong>l<br />

argum<strong>en</strong>to <strong>de</strong>l libre acuerdo <strong>en</strong> <strong>la</strong> legitimación <strong>de</strong> <strong>la</strong> política <strong>sanitaria</strong>. Preparar a los<br />

ciudadanos para aceptar <strong>la</strong>s campañas <strong>sanitaria</strong>s evitaría t<strong>en</strong>er que <strong>de</strong>c<strong>la</strong>rar su<br />

naturaleza obligatoria, legitimándose éstas con el argum<strong>en</strong>to <strong>de</strong> libre elección 474 .<br />

La <strong>la</strong>bor <strong>de</strong> propaganda constituyó uno <strong>de</strong> los principales elem<strong>en</strong>tos <strong>de</strong> apoyo<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> Escue<strong>la</strong> <strong>de</strong> Puericultura y Disp<strong>en</strong>sario <strong>de</strong> Higi<strong>en</strong>e Infantil <strong>de</strong> Val<strong>en</strong>cia. Para<br />

conseguir el objetivo <strong>de</strong> reducir <strong>la</strong>s elevadas tasas <strong>de</strong> mortalidad infantil <strong>en</strong> <strong>la</strong><br />

<strong>provincia</strong>, una <strong>de</strong> <strong>la</strong>s estrategias p<strong>la</strong>nteadas era elevar el nivel <strong>de</strong> educación <strong>sanitaria</strong><br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong> pob<strong>la</strong>ción <strong>en</strong> re<strong>la</strong>ción con <strong>la</strong> salud infantil, incluy<strong>en</strong>do tanto a profesionales<br />

sanitarios -médicos, <strong>en</strong>fermeras visitadoras- como a <strong>la</strong>s propias madres, <strong>en</strong>cargadas<br />

<strong>de</strong>l cuidado, alim<strong>en</strong>tación e <strong>higi<strong>en</strong>e</strong> <strong>de</strong> los niños. Con esta finalidad se e<strong>la</strong>boraron<br />

470 Escue<strong>la</strong> Provincial <strong>de</strong> Puericultura (1932a).<br />

471 Escue<strong>la</strong> Provincial <strong>de</strong> Puericultura (1933b).<br />

472 La necesidad <strong>de</strong> atajar el problema que repres<strong>en</strong>taba <strong>la</strong> rabia ya había dado pie <strong>en</strong> 1928, a editar<br />

una “Cartil<strong>la</strong> <strong>de</strong> vulgarización <strong>sanitaria</strong> contra <strong>la</strong> rabia”, con instrucciones <strong>de</strong>stinadas a prev<strong>en</strong>ir <strong>la</strong><br />

<strong>en</strong>fermedad <strong>en</strong>tre <strong>la</strong>s personas y a combatir su propagación <strong>en</strong>tre los animales (A.D.P.V., A.3.1.12,<br />

vol. 19-24). No obstante, <strong>la</strong>s principales actuaciones <strong>en</strong> el campo <strong>de</strong> <strong>la</strong> promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> salud<br />

estuvieron ori<strong>en</strong>tadas <strong>de</strong>s<strong>de</strong> un principio a mejorar <strong>la</strong> salud infantil, y <strong>en</strong> este s<strong>en</strong>tido cabe <strong>de</strong>stacar <strong>la</strong><br />

promoción <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>la</strong>ctancia materna como forma <strong>de</strong> garantizar una a<strong>de</strong>cuada nutrición <strong>en</strong> el primer año<br />

<strong>de</strong> vida y <strong>de</strong> disminuir <strong>la</strong> mortalidad infantil, a través <strong>de</strong> <strong>la</strong> organización por <strong>la</strong> Junta Provincial <strong>de</strong><br />

Protección a <strong>la</strong> Infancia <strong>de</strong> Val<strong>en</strong>cia <strong>de</strong> concursos anuales <strong>de</strong> madres <strong>la</strong>ctantes (Bermú<strong>de</strong>z Castro, C.,<br />

1928a). Del mismo modo, <strong>la</strong> necesidad <strong>de</strong> conci<strong>en</strong>ciar a <strong>la</strong> comunidad sobre <strong>la</strong> importancia <strong>de</strong> <strong>la</strong><br />

vacunación, también había sido objeto <strong>de</strong> campañas <strong>de</strong> propaganda <strong>sanitaria</strong> (Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong><br />

Sanidad, 1925).<br />

473 Bellogin, M. (1931, 1932a).<br />

287

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!