27.12.2013 Views

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

Organización sanitaria y de la higiene pública en la provincia de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>la</strong>bor [...]” 218 . En un primer apartado, el Boletín recogía <strong>la</strong>s observaciones<br />

meteorológicas <strong>de</strong>l mes, para dar cu<strong>en</strong>ta a continuación <strong>de</strong> <strong>la</strong> natalidad, mortalidad<br />

g<strong>en</strong>eral -ésta se reducía al nivel <strong>de</strong> capitales <strong>de</strong> <strong>provincia</strong>- y mortalidad específica por<br />

<strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s infecciosas <strong>en</strong> los pueblos cabeza <strong>de</strong> partido y pob<strong>la</strong>ciones <strong>de</strong> más <strong>de</strong><br />

10.000 habitantes, g<strong>en</strong>erada a partir <strong>de</strong> los partes diarios <strong>en</strong>viados <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los juzgados<br />

municipales. Respecto a <strong>la</strong> información re<strong>la</strong>tiva a <strong>la</strong> morbilidad, los datos<br />

re<strong>la</strong>cionados con <strong>la</strong>s <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s infecciosas o epidémicas merecían un lugar<br />

prefer<strong>en</strong>te ya que “[...] no se <strong>de</strong>be olvidar que es hoy un axioma fundam<strong>en</strong>tal <strong>en</strong>tre<br />

los higi<strong>en</strong>istas que <strong>la</strong> eficacia <strong>de</strong> <strong>la</strong>s medidas <strong>sanitaria</strong>s tomadas contra <strong>la</strong>s<br />

<strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s epidémicas, está <strong>en</strong> razón directa <strong>de</strong> <strong>la</strong> prontitud con que se conoc<strong>en</strong>,<br />

aís<strong>la</strong>n y combat<strong>en</strong> los primeros casos <strong>de</strong>l mal [...]” 219 .<br />

Aunque <strong>de</strong>s<strong>de</strong> los albores <strong>de</strong>l siglo ya se habían dictado disposiciones con <strong>la</strong><br />

finalidad <strong>de</strong> que <strong>la</strong> <strong>de</strong>c<strong>la</strong>ración <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s infecciosas pasara a constituir una<br />

práctica regu<strong>la</strong>r <strong>de</strong>l trabajo <strong>de</strong> los médicos 220 , <strong>la</strong> realidad distaba mucho <strong>de</strong> que esta<br />

práctica fuera un hecho cotidiano, y <strong>la</strong> falta <strong>de</strong> implicación <strong>de</strong> los médicos era el<br />

principal <strong>de</strong>s<strong>en</strong>ca<strong>de</strong>nante <strong>de</strong>l fracaso <strong>de</strong> este sistema <strong>de</strong> información. Aunque el<br />

Reg<strong>la</strong>m<strong>en</strong>to <strong>de</strong> Sanidad Municipal <strong>de</strong> 1925 volviese a recordar a los inspectores<br />

municipales su responsabilidad <strong>en</strong> <strong>la</strong> recogida <strong>de</strong> estadísticas <strong>de</strong> morbilidad, <strong>la</strong><br />

voluntad <strong>de</strong>l legis<strong>la</strong>dor no suponía estímulo sufici<strong>en</strong>te y fue necesario que se hicies<strong>en</strong><br />

cargo <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Sanidad Francisco Murillo <strong>en</strong> tiempos <strong>de</strong> Primo <strong>de</strong><br />

Rivera, y sobre todo Marcelino Pascua con <strong>la</strong> llegada <strong>de</strong> <strong>la</strong> Segunda Re<strong>pública</strong>, para<br />

que <strong>la</strong> situación com<strong>en</strong>zase a adquirir un rumbo difer<strong>en</strong>te 221 . Pascua había recibido<br />

218 Boletín M<strong>en</strong>sual <strong>de</strong> <strong>la</strong> Estadística <strong>de</strong>mográfico-<strong>sanitaria</strong> (1909).<br />

219 Ibí<strong>de</strong>m.<br />

220 La Circu<strong>la</strong>r <strong>de</strong> 10 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong> 1900 a cargo <strong>de</strong> Francisco <strong>de</strong> Cortejar<strong>en</strong>a y <strong>la</strong> <strong>de</strong> 31 <strong>de</strong> octubre <strong>de</strong><br />

1901 a cargo <strong>de</strong> Ángel Pulido, <strong>en</strong> calidad <strong>de</strong> directores g<strong>en</strong>erales <strong>de</strong> sanidad respectivam<strong>en</strong>te,<br />

obligaban a los médicos <strong>la</strong> notificación <strong>de</strong> los casos <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermos diagnosticados <strong>de</strong> <strong>en</strong>fermedad<br />

infecciosa al sub<strong>de</strong>legado <strong>de</strong> medicina, especificando <strong>la</strong> segunda Circu<strong>la</strong>r como <strong>en</strong>fermeda<strong>de</strong>s <strong>de</strong><br />

<strong>de</strong>c<strong>la</strong>ración obligatoria <strong>la</strong> peste, fiebre amaril<strong>la</strong>, cólera lepra, virue<strong>la</strong>, sarampión, escar<strong>la</strong>tina, difteria,<br />

tifus exantemático, fiebre tifoi<strong>de</strong>a y tuberculosis.<br />

221 Precisam<strong>en</strong>te será Murillo <strong>en</strong> 1926, qui<strong>en</strong> pondrá <strong>en</strong> marcha <strong>de</strong> nuevo <strong>la</strong> publicación <strong>de</strong> un Boletín<br />

Técnico <strong>de</strong> <strong>la</strong> Dirección G<strong>en</strong>eral <strong>de</strong> Sanidad, que posteriorm<strong>en</strong>te <strong>en</strong> 1932 dio paso a <strong>la</strong> Revista <strong>de</strong><br />

Sanidad e Higi<strong>en</strong>e Pública, <strong>en</strong> <strong>la</strong> cual se pasó <strong>de</strong> un cont<strong>en</strong>ido predominante <strong>de</strong> artículos <strong>de</strong>dicados a<br />

<strong>la</strong> microbiología <strong>en</strong> sus primeros números, a una creci<strong>en</strong>te publicación posterior <strong>de</strong> artículos sobre<br />

epi<strong>de</strong>miología y administración <strong>sanitaria</strong>. Durante <strong>la</strong> etapa republicana se publicó a<strong>de</strong>más un Boletín<br />

con carácter semanal, a partir <strong>de</strong> los datos <strong>de</strong> morbimortalidad <strong>de</strong>c<strong>la</strong>rados por los Inspectores<br />

Municipales <strong>de</strong> Sanidad. Rodríguez Ocaña, E. (1992a) y Marset, P.; Rodríguez Ocaña, E.; Sáez, J.M.<br />

(1998).<br />

139

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!